NaOH + H2SO4 → Na2SO4+ H2O

Phản ứng NaOH + H₂SO₄ tạo ra Na₂SO₄ thuộc loại phản ứng trao đổi đã được cân bằng chính xác và chi tiết nhất. Bên cạnh đó là một số bài tập có liên quan về NaOH có lời giải, mời các bạn đón xem:

2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄+ 2H₂O

1. Phương trình phản ứng NaOH tác dụng với H₂SO₄

2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O

Phản ứng này thuộc loại phản ứng trao đổi.

2. Cách tiến hành phản ứng NaOH tác dụng với H₂SO₄

- Nhỏ từ từ dung dịch H₂SO₄ vào ống nghiệm chứa dung dịch NaOH và một mẩu quỳ tím.

3. Hiện tượng của phản ứng NaOH tác dụng với H₂SO₄

- Ban đầu mẩu quỳ tím có màu xanh, từ từ chuyển sang tím, khi dư H₂SO₄ giấy quỳ chuyển sang màu đỏ.

4. Cách viết phương trình ion thu gọn của phản ứng NaOH tác dụng với H₂SO₄

Bước 1: Viết phương trình phân tử:

2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O

Bước 2: Viết phương trình ion đầy đủ bằng cách: chuyển các chất vừa dễ tan, vừa điện li mạnh thành ion; các chất điện li yếu, chất kết tủa, chất khí để nguyên dưới dạng phân tử:

2Na⁺ + 2OH^- + 2H⁺ + SO₄^2-→ 2Na⁺ + SO₄^2- + 2H₂O

Bước 3: Viết phương trình ion thu gọn từ phương trình ion đầy đủ bằng cách lược bỏ đi các ion giống nhau ở cả hai vế:

OH^- + H⁺ → H₂O

5. Mở rộng về phản ứng trao đổi trong dung dịch chất điện li

Xét phản ứng:

Dung dịch A + dung dịch B → Sản phẩm.

- Phản ứng xảy ra trong dung dịch các chất điện li là phản ứng giữa các ion.

- Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li chỉ xảy ra khi các ion kết hợp được với nhau tạo thành ít nhất 1 trong số các chất sau:

+ Chất kết tủa.

+ Chất điện li yếu.

+ Chất khí.

Thí dụ:

+ Phản ứng tạo thành chất kết tủa:

Na₂SO₄ + BaCl₂ → 2NaCl + BaSO₄↓

+ Phản ứng tạo thành chất điện li yếu:

HCl + KOH → KCl + H₂O

+ Phản ứng tạo thành chất khí:

Fe + H₂SO_{4 loãng} → FeSO₄ + H₂↑

6. Mở rộng kiến thức về H₂SO₄

6.1. Tính chất của dung dịch axit sunfuric loãng

H₂SO₄ loãng có đầy đủ tính chất của một axit mạnh.

- Làm đổi màu quỳ tím thành đỏ

- Tác dụng với nhiều kim loại (Mg, Al, Zn, Fe,...) tạo thành muối sunfat và giải phóng khí hiđro.

Ví dụ:

H₂SO_{4 (loãng)} + Mg → MgSO₄ + H₂ (↑)

3H₂SO_{4 (loãng)} + 2Al → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂ (↑)

Chú ý: Các kim loại Hg, Cu, Ag, Au, Pt …không tác dụng với H₂SO₄ loãng.

Khi Fe tác dụng với H₂SO₄ loãng, sản phẩm thu được là muối sắt (II)

H₂SO_{4 (loãng)} + Fe → FeSO₄ + H₂ (↑)

- Tác dụng với bazơ tạo thành muối sunfat và nước.

Ví dụ:

H₂SO₄ + Cu(OH)₂ → CuSO₄ + 2H₂O

H₂SO₄ + 2KOH → K₂SO₄ + 2H₂O

- Tác dụng với basic oxide tạo thành muối sunfat và nước.

Ví dụ:

H₂SO₄ + CuO → CuSO₄ + H₂O

H₂SO₄ + Na₂O → Na₂SO₄ + H₂O

- Tác dụng với một số muối tạo thành muối sunfat và axit mới

Ví dụ:

MgCO₃ + H₂SO₄ → MgSO₄ + CO₂ ↑ + H₂O

6.2. Tính chất của axit sunfuric đặc

a) Tính oxi hóa mạnh

+ Axit sunfuric đặc oxi hoá hầu hết các kim loại (trừ Au và Pt) tạo muối hoá trị cao và thường giải phóng SO₂ (có thể H₂S, S nếu kim loại khử mạnh như Mg).

2Fe + 6H₂SO₄ $\stackrel{t^o}{\to }$ Fe₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

Cu + 2H₂SO_{4 $\stackrel{t^o}{\to }$} CuSO₄ + SO₂ + 2H₂O

Chú ý: Al, Fe, Cr bị thụ động hóa trong H₂SO₄ đặc, nguội.

+ Tác dụng với nhiều phi kim:

C + 2H₂SO₄ $\stackrel{t^o}{\to }$ CO₂ + 2SO₂ + 2H₂O

S + 2H₂SO₄ $\stackrel{t^o}{\to }$ 3SO₂ + 2H₂O

+ Tác dụng với nhiều hợp chất có tính khử:

2FeO + 4H₂SO_{4 $\stackrel{t^o}{\to }$} Fe₂(SO₄)₃ + SO₂ + 4H₂O

2KBr + 2H₂SO_{4 $\stackrel{t^o}{\to }$} Br₂ + SO₂ + 2H₂O + K₂SO₄

b) H₂SO₄ đặc có tính háo nước

Axit sunfuric đặc chiếm nước kết tinh của nhiều muối ngậm nước, hoặc chiếm các nguyên tố H và O (thành phần của nước) trong nhiều hợp chất.

Ví dụ:

Khi cho axit H₂SO₄ đặc vào đường, đường sẽ hóa thành than.

C₁₂H₂₂O₁₁ $\stackrel{H_{2}S{O}_4đ}{\to }$12C + 11H₂O

Sau đó một phần C sinh ra lại bị H₂SO₄ đặc oxi hóa:

C + 2H₂SO_{4 (đặc)} → CO₂ + 2SO₂ + 2H₂O

7. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1:Tính chất đặc biệt của dd H₂SO₄ đặc, nóng là tác dụng được với các chất trong dãy nào sau đây mà dd H₂SO₄ loãng không tác dụng?

A. BaCl₂, NaOH, Zn

B. NH₃, MgO, Ba(OH)₂

C. Fe, Al, Ni

D. Cu, S, FeSO₄

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

Axit đặc là một chất háo nước và có tính oxi hóa mạnh.

A, B, C loại vì H₂SO₄ loãng và đặc đều tác dụng.

Câu 2:Cho 21 gam hỗn hợp Zn và CuO phản ứng vừa đủ với 600 ml dung dịch H₂SO₄ 0,5M. Phần trăm khối lượng của Zn có trong hỗn hợp ban đầu là

A. 57%

B. 62%

C. 69%

D. 73%

Hướng dẫn giải:

Đáp án B

Đặt $\left(\begin{array}{c}{n}_{ZnS{O}_4}=xmol\\ n_{CuS{O}_4}=ymol\end{array}\right)$

→ 65x + 80y = 21 (1)

$n_{S{O}_4^{2-}}=n_{H_{2}S{O}_4}\to$ x + y = 0,3 mol (2)

→ x = 0,2 mol; y = 0,1 mol

→ %m_Zn= 62%

Câu 3:Hòa tan 0,4 gam SO₃ vào a gam dung dịch H₂SO₄ 10% thu được dung dịch H₂SO₄ 12,25%. Giá trị của a là

A. 20,6 gam

B. 16,9 gam

C. 26,0 gam

D. 19,6 gam

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

Khi hòa tan SO₃ vào dung dịch xảy ra phản ứng:

SO₃ + H₂O → H₂SO₄

Khối lượng của H₂SO₄:

$m_{H_{2}S{O}_4}=\frac{\mathrm{0,4.98}}{80}+\frac{a.10}{100}=\mathrm{0,1}a+\mathrm{0,49}$(g)

Khối lượng dung dịch: m _dd = a + 0,4 (g)

Ta có:

$C\%=\frac{\mathrm{0,1}a+\mathrm{0,49}}{a+\mathrm{0,4}}.100\%=\mathrm{12,25}\%\to a=\mathrm{19,6}\left(g\right)$

Câu 4: Cho 2,81 gam hỗn hợp gồm 3 oxit Fe₂O₃, MgO, ZnO tan vừa đủ trong 300ml dung dịch H₂SO₄ 0,1M thì khối lượng muối sunfat khan tạo thành là:

A. 5,33gam

B. 5,21gam

C. 3,52gam

D. 5,68gam.

Hướng dẫn giải:

Đáp án B

n_{O (oxit)} = $\frac{n_{H^{+}}}{2}$= 0,03 mol

→ m_KL = m _oxit – m_O(oxit) = 2,81 – 0,03.16 = 2,33 gam

m_muối = m_KL + $m_{S{O}_4^{2-}}$= 2,33 + 0,03.96 = 5,21gam

Câu 5:Cho 20g hỗn hợp X gồm Fe, Cu phản ứng hoàn toàn với H₂SO₄ loãng dư, sau phản ứng thu được 12g chất rắn không tan. Phần trăm về khối lượng của Fe trong X:

A. 60%

B. 72%

C. 40%

D. 64%

Hướng dẫn giải:

Đáp án C

Cu không tác dụng với H₂SO₄ loãng, nên chất rắn không tan là Cu

→ m_Cu = 12g → m_Fe = 20-12 = 8g

→ %m_Fe = 40%

Câu 6: Cho 6,72 gam Fe vào dung dịch chứa 0,3 mol H₂SO₄ đặc, nóng (giả thiết SO₂ là sản phẩm khử duy nhất). Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được

A.0,03mol Fe₂(SO₄)₃và 0,06 mol FeSO₄

B.0,05mol Fe₂(SO₄)₃và 0,02 mol Fe dư

C.0,02mol Fe₂(SO₄)₃và 0,08 mol FeSO₄

D.0,12mol FeSO₄.

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

n_Fe = 0, 12 mol

2Fe + 6H₂SO₄→ Fe₂(SO₄) ₃+ 3SO₂ +6H₂O

0,1 ←0,3→ 0,05mol

Fe_dư + Fe₂(SO₄)₃ → 3FeSO₄

(0,12-0,1) → 0,02 0,06

$n_{FeS{O}_4}=\mathrm{0,06}mol;n_{F{e}_2{\left(S{O}_4\right)}_{3}du}=\mathrm{0,05}-\mathrm{0,02}=\mathrm{0,03}mol$

Câu 7: Hòa tan 3,22 gam hỗn hợp X gồm Fe, Mg và Zn bằng một lượng vừa đủ dung dịch H₂SO₄ loãng, thu được 1,344 lít khí hiđro ở đktc và dung dịch chứa m gam muối. Giá trị của m là

A. 9,52.

B. 10,27.

C. 8,98.

D. 7,25.

Hướng dẫn giải:

Đáp án C

Bảo toàn nguyên tố H: $n_{H_{2}S{O}_4}=n_{H_2}=\mathrm{0,06}mol$

$\to n_{S{O}_4^{2-}}=\mathrm{0,06}mol$

→ m_Muối = m_KL + $m_{S{O}_4^{2-}}$= 3,22 + 0,06.96 = 8,98 gam

Câu 8: Cho 13,5 gam hỗn hợp các kim loại Al, Cr, Fe tác dụng với lượng dư dung dịch H₂SO₄ loãng nóng (trong điều kiện không có không khí), thu được dung dịch X và 7,84 lít khí H₂ (ở đktc). Cô cạn dung dịch X (trong điều kiện không có không khí) được m gam muối khan. Giá trị của m là

A. 42,6.

B. 45,5.

C. 48,8.

D. 47,1.

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

Bảo toàn nguyên tố H: $n_{H_{2}S{O}_4}=n_{H_2}=\mathrm{0,35}mol$

$\to n_{S{O}_4^{2-}}=\mathrm{0,35}mol$

→m_Muối = m_KL + $m_{S{O}_4^{2-}}$= 13,5 + 0,35.96 = 47,1 gam

Câu 9: Để hòa tan hoàn toàn 2,32 gam hỗn hợp gồm FeO, Fe₂O₃ và Fe₃O₄ (trong đó số mol Fe₂O₃ bằng số mol FeO), cần dùng vừa đủ V lít dung dịch H₂SO₄ 0,5M. Giá trị của V là

A. 0,23.

B. 0,18.

C. 0,08.

D. 0,16.

Hướng dẫn giải:

Đáp án C

Do số mol FeO bằng số mol Fe₂O₃ → quy đổi hỗn hợp về Fe₃O₄

$n_{F{e}_3{O}_4}=\mathrm{0,01}mol$

Fe₃O₄ + 4 H₂SO₄ →FeSO₄ + Fe₂(SO₄)₃ +4H₂O

0,01 →0,04

→ V = 0,08 lít

Câu 10:Cho x mol Fe tan hoàn toàn trong dung dịch chứa y mol H₂SO₄ (tỉ lệ x : y = 2 : 5) thu được một sản phẩm khử duy nhất là SO₂ và dung dịch chỉ chứa muối sunfat. Số mol electron do lượng Fe trên nhường khi bị hòa tan là

A. 2x.

B. 3x.

C. 2y.

D.y.

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

Gọi số mol Fe nhường là a

Ta có: $n_{S{O}_4^{2-}}$= 0,5 n _{e nhường} = 0,5a

$n_{S{O}_2}$= 0,5n _{e nhận} = 0,5a

Bảo toàn nguyên tố S: $n_{H_{2}S{O}_4}=n_{S{O}_4^{2-}}+n_{S{O}_2}=a=y$

Câu 11:Dung dịch H₂SO₄ đặc, nóng tác dụng được với dãy các chất nào sau đây, thu được sản phẩm không có khí thoát ra?

A. Fe, BaCO₃, Cu

B. FeO, KOH, BaCl₂

C. Fe₂O₃, Cu(OH)₂, Ba(OH)₂

D. S, Fe(OH)₃, BaCl₂

Hướng dẫn

Đáp án C

Fe₂O₃ + 3H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3H₂O

Cu(OH)₂ + H₂SO₄ → CuSO₄ + 2H₂O

Ba(OH)₂ + H₂SO₄ → BaSO₄↓ + 2H₂O

Câu 12: Có 4 dung dịch đựng trong 4 lọ mất nhãn: HCl, Na₂SO₄, NaCl, Ba(OH)₂, chỉ dùng một thuốc thử có thể nhận biết được được tất cả các chất trên là:

A. Qùy tím

B. H₂SO₄

C. BaCl₂

D. AgNO₃

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

Khi cho quỳ tím lần lượt vào các chất :

HCl: cho màu đỏ (axit)

Ba(OH)₂: cho màu xanh (bazơ)

Na₂SO₄, NaCl: không đổi màu (muối )

Dùng Ba(OH)₂ đã nhận biết ở trên để nhận ra Na₂SO₄ có kết tủa trắng BaSO₄

Câu 13:Axit sunfuric đặc thường được dùng để làm khô các chất khí ẩm. Khí nào sau đây có thể được làm khô nhờ axit sunfuric đặc?

A. Khí CO₂

B. Khí H₂S

C. Khí NH₃

D. Khí SO­₃

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

Nguyên tắc làm khô: chất được dùng làm khô phải có khả năng hút nước và không được phản ứng, hấp thụ với chất cần làm khô

H₂S, NH₃ sẽ phản ứng với H₂SO₄

SO₃ bị hấp thụ với H₂SO₄ tạo oleum

Câu 14:Cho FeCO₃ tác dụng với H₂SO₄ đặc nóng, sản phẩm khí thu được gồm có:

A. CO₂ và SO₂

B. H₂S và CO₂

C. CO₂

D. SO₂

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

2 FeCO₃ + 4 H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + SO₂ + 4 H₂O + 2 CO₂

Câu 15: Dãy kim loại phản ứng được với dung dịch H₂SO₄ loãng là:

A. Ag, Ba, Fe, Sn

B. Cu, Zn, Na, Ba

C. Au, Pt

D. K, Mg, Al, Fe, Zn

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

Những kim loại đứng trước H trong dãy hoạt động hóa học của kim loại thì phản ứng được với axit H₂SO_{4 loãng}^, HCl…

Dãy hoạt động hóa học của một số kim loại:

K, Na, Ba, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Ni, Sn, Pb, H, Cu, Hg, Ag, Pt, Au

Xem thêm các phương trình hóa học hay khác:

• 2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O
• NaOH + CO₂ → NaHCO₃
• 2NaOH + SO₂ → Na₂SO₃ + H₂O
• NaOH + SO₂ → NaHSO₃
• NaOH + HCl → NaCl + H₂O
• NaOH + HNO₃ → NaNO₃ + H₂O
• 2NaOH + CuSO₄ → Na₂SO₄+ Cu(OH)₂ ↓
• 2NaOH + FeSO₄ → Na₂SO₄ + Fe(OH)₂ ↓
• 3NaOH + FeCl₃ → 3NaCl+ Fe(OH)₃ ↓
• 2NaOH + Mg(NO₃)₂ → 2NaNO₃ + Mg(OH)₂ ↓
• NaOH + Al(OH)₃ → NaAlO₂+ 2H₂O
• NaOH + Cr(OH)₃ → NaCrO₂+ 2H₂O
• 2NaOH + Zn(OH)₂ ↓ → Na₂ZnO_{2 (dd)}+ 2H₂O
• NaOH + NaHCO₃ → Na₂CO₃ + H₂O
• NaOH + NaHSO₃ → Na₂SO₃ + H₂O
• 2NaOH + Ba(HSO₃)₂ → Na₂SO₃ + BaSO₃ ↓ + 2H₂O
• 2NaOH + Ba(HCO₃)₂ → Na₂CO₃ + BaCO₃ ↓ + 2H₂O
• 2NaOH + Ca(HCO₃)₂ → Na₂CO₃ + CaCO₃ ↓ + 2H₂O
• 2NaOH + Ca(HSO₃)₂ → Na₂SO₃ + CaSO₃ ↓ + 2H₂O
• 2NaOH + Cl₂ → NaCl + NaClO + H₂O
• 6NaOH + 3Cl₂ -^90oC→ 5NaCl + NaClO₃ + 3H₂O
• 2NaOH + Al₂O₃ → 2NaAlO₂ + H₂O
• 2NaOH + ZnO → Na₂ZnO₂ + H₂O
• 2NaOH + H₂S → Na₂S + 2H₂O
• NaOH + H₂S → NaHS + H₂O
• NaOH + CH₃COOH → CH₃COONa + H₂O
• NaOH + NH₄Cl -^to→ NaCl+ NH₃ ↑ + H₂O
• NaOH + NH₄NO₃ -^to→ NaNO₃+ NH₃ ↑ + H₂O
• 2NaOH + (NH₄)₂SO₄ -^to→ Na₂SO₄+ 2NH₃ ↑ + 2H₂O
• CH₃COOCH₃ + NaOH -^H₂O,to→ CH₃COONa + CH₃OH
• CH₃COOC₂H₅ + NaOH -^H₂O,to→ CH₃COONa + C₂H₅OH
• C₂H₅Cl + NaOH -^to→ NaCl + C₂H₅OH
• C₂H₅Br + NaOH -^to→ NaBr + C₂H₅OH
• C₂H₅Br + NaOH -^toC₂H₅OH→ NaBr + C₂H₄ ↑ + H₂O
• C₂H₅Cl + NaOH -^toC₂H₅OH→ NaCl + C₂H₄ ↑ + H₂O
• C₆H₅OH + NaOH → C₆H₅ONa + H₂O
• 2Al + 2NaOH + 2H₂O → 2NaAlO₂ + 3H₂ ↑
• Zn + 2NaOH -^to→ Na₂ZnO₂ + H₂ ↑
• NaOH + NaHS → Na₂S + H₂O
• 2NaOH + 2KHS → K₂S + Na₂S + 2H₂O
• 2NaOH + 2KHSO₃ → K₂SO₃ + Na₂SO₃ + 2H₂O
• 2NaOH + 2KHCO₃ → K₂CO₃ + Na₂CO₃ + 2H₂O
• CH₃COONa + NaOH -^CaO,to→ CH₄ ↑ + Na₂CO₃
• H₂N-CH₂-COOH + NaOH → H₂N-CH₂-COONa + H₂O
• AlCl₃ + 3NaOH → Al(OH)₃ ↓ + 3NaCl
• ZnCl₂ + 2NaOH → Zn(OH)₂ ↓ + 2NaCl
• Si + 2NaOH + H₂O → Na₂SiO₃ + 2H₂ ↑
• SiO₂ + 2NaOH -^to→ Na₂SiO₃ + H₂O

---