NaOH + AlCl3 dư → Al(OH)3 + NaCl

Phản ứng NaOH + AlCl₃ dư tạo ra kết tủa Al(OH)₃ thuộc loại phản ứng trao đổi đã được cân bằng chính xác và chi tiết nhất. Bên cạnh đó là một số bài tập có liên quan về NaOH có lời giải, mời các bạn đón xem:

3NaOH + AlCl₃ → Al(OH)₃ ↓ + 3NaCl

1. Phương trình hoá học của phản ứng cho NaOH tác dụng với AlCl₃ dư

3NaOH + AlCl₃ → Al(OH)₃↓ + 3NaCl

2. Cách tiến hành phản ứng cho NaOH tác dụng với AlCl₃ dư

- Nhỏ từ từ đến dư AlCl₃ vào ống nghiệm chứa sẵn 1 – 2 ml dung dịch NaOH.

3. Hiện tượng phản ứng cho NaOH tác dụng với AlCl₃ dư

- Xuất hiện kết tủa keo trắng.

4. Phương trình ion thu gọn của phản ứng cho NaOH tác dụng với AlCl₃ dư

Bước 1: Viết phương trình phân tử:

3NaOH + AlCl₃ → Al(OH)₃↓ + 3NaCl

Bước 2: Chuyển các chất vừa dễ tan, vừa điện li mạnh thành ion; các chất kết tủa, chất khí, chất điện li yếu để nguyên dưới dạng phân tử ta được phương trình ion đầy đủ:

3Na⁺ + 3OH^- + Al³⁺ + 3Cl^- → Al(OH)₃↓ + 3Na⁺ + 3Cl^-

Bước 3: Lược bỏ đi các ion giống nhau ở hai vế ta được phương trình ion rút gọn:

3OH^- + Al³⁺ → Al(OH)₃↓

5. Bài toán về sự lưỡng tính của Al(OH)₃

Al(OH)₃ là hiđroxit lưỡng tính:

+ Tác dụng với axit mạnh: Al(OH)₃ + 3HCl → AlCl₃ + 3H_2­O

+ Tác dụng với dung dịch kiềm mạnh: Al(OH)₃ + KOH → KAlO₂ + 2H₂O

Hay: Al(OH)₃ + KOH → K[Al(OH)­₄]

Phương trình ion thu gọn: Al(OH)₃ + OH^- → AlO₂^- + 2H₂O

5.1: Cho dung dịch OH^- tác dụng với dung dịch Al³⁺

Phương pháp giải:

Quá trình phản ứng

$A{l}^{3+}+3O{H}^{-}\to Al{\left(OH\right)}_3$

$Al{\left(OH\right)}_3+O{H}^{-}\to Al{O}_2^{-}+2H_{2}O$

Cách 1: Tính theo phương trình hóa học.

Cách 2: Xét tỉ lệ $k=\frac{n_{O{H}^{-}}}{n_{A{l}^{3+}}}$

Nếu k ≤ 3 thì khi đó $n_{Al{\left(OH\right)}_3}=\frac{n_{O{H}^{-}}}{3}$

Nếu 3 < k < 4 thì khi đó $n_{Al{\left(OH\right)}_3}=4n_{A{l}^{3+}}-n_{O{H}^{-}}$

Cách 3: Ta có thể dùng sơ đồ phản ứng kết hợp với phương pháp bảo toàn nguyên tố, bảo toàn điện tích để giải nhanh.

5.2: Cho từ từ dung dịch H⁺ vào dung dịch $Al{O}_2^{-}$

Phương pháp giải:

Cách 1: Tính theo phương trình hóa học nối tiếp

Khi cho muối aluminat tác dụng với dung dịch axit xảy ra phản ứng:

$Al{O}_2^{-}+H^{+}+H_{2}O\to Al{\left(OH\right)}_3$

Nếu H⁺ dư thì xảy ra tiếp:

$Al{\left(OH\right)}_3+3H^{+}\to A{l}^{3+}+3H_{2}O$

Chú ý: Nếu trong dung dịch có OH^- thì H⁺ sẽ phản ứng với OH^- trước, sau đó mới phản ứng với $Al{O}_2^{-}$

Cách 2: Xét phương trình hóa học song song

$Al{O}_2^{-}+H^{+}+H_{2}O\to Al{\left(OH\right)}_3$(1)

$Al{O}_2^{-}+4H^{+}\to A{l}^{3+}+2H_{2}O$(2)

Nếu $n_{H^{+}}\le n_{Al{O}_2^{-}}$ thì chỉ xảy ra (1), khi đó: $n_{Al{\left(OH\right)}_3}=n_{H^{+}}$

Nếu $n_{H^{+}}>n_{Al{O}_2^{-}}$ thì xảy ra cả (1) và (2), khi đó $\left(\begin{array}{c}{n}_{H^{+}}=n_{Al{\left(OH\right)}_3}+4n_{A{l}^{3+}}\\ n_{Al{O}_2^{-}}=n_{Al{\left(OH\right)}_3}+n_{A{l}^{3+}}\end{array}\right)$

Cách 3: Dùng bảo toàn nguyên tố.

6. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1: Cho 100 ml dung dịch AlCl₃ 0,15M vào 250 ml dung dịch NaOH 0,2M, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 1,56 B. 0,78

C. 1,17 D. 1,30

Hướng dẫn giải

Đáp án B

$n_{AlC{l}_3}=\mathrm{0,015}mol\to n_{A{l}^{3+}}=\mathrm{0,015}mol$

$n_{NaOH}=\mathrm{0,05}mol\to n_{O{H}^{-}}=\mathrm{0,05}mol$

Phương trình hóa học:

$\begin{array}{c}A{l}^{3+}+3O{H}^{-}\to Al\\ \mathrm{0,015}\to \mathrm{0,045}\to \mathrm{0,015}\end{array}$

Sau phản ứng, OH^- dư: 0,05 – 0,045 = 0,005 mol

$\begin{array}{c}Al+O{H}^{-}\to Al{O}_2^{-}+2H_{2}O\\ \mathrm{0,005}\leftarrow \mathrm{0,005}\end{array}$

Sau phản ứng: $n_{Al{\left(OH\right)}_3}=\mathrm{0,015}-\mathrm{0,005}=\mathrm{0,01}mol$

→ m_{kết tủa} = 0,01.78 = 0,78 gam

Câu 2: Cho từ từ đến hết 100 ml dung dịch NaOH 1,5M vào 50 ml dung dịch AlCl₃ 1,5M, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 12,4. B. 7,8.

C. 15,6. D. 3,9.

Hướng dẫn giải

Đáp án D

$n_{NaOH}=\mathrm{0,15}mol\to n_{O{H}^{-}}=\mathrm{0,15}mol$

$n_{AlC{l}_3}=\mathrm{0,075}mol\to n_{A{l}^{3+}}=\mathrm{0,075}mol$

Xét tỉ lệ $\frac{n_{O{H}^{-}}}{n_{A{l}^{3+}}}=2<3$

Khi đó $n_{Al{\left(OH\right)}_3}=\frac{n_{O{H}^{-}}}{3}=\frac{\mathrm{0,15}}{3}=\mathrm{0,05}mol\to m=m_{Al{\left(OH\right)}_3}=\mathrm{0,05.78}=\mathrm{3,9}gam$

Câu 3: Cho 200 ml dung dịch HCl 2M vào 100 ml dung dịch gồm NaOH 0,6M và NaAlO₂ 1M, phản ứng xong thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 7,80. B. 3,90.

C. 3,12. D. 1,56.

Hướng dẫn giải

Đáp án D

$n_{HCl}=\mathrm{0,4}mol\to n_{H^{+}}=\mathrm{0,4}mol$

$n_{NaOH}=\mathrm{0,06}mol\to n_{O{H}^{-}}=\mathrm{0,06}mol$

$n_{NaAl{O}_2}=\mathrm{0,1}mol\to n_{Al{O}_2^{-}}=\mathrm{0,1}mol$

Phương trình hóa học:

$\begin{array}{c}O{H}^{-}+H^{+}\to H_{2}O\\ \mathrm{0,06}\to \mathrm{0,06}\end{array}$

$\begin{array}{c}Al{O}_2^{-}+H^{+}+H_{2}O\to Al\\ \mathrm{0,1}\to \mathrm{0,1}\to \mathrm{0,1}\end{array}$

$\begin{array}{c}Al+3H^{+}\to A{l}^{3+}+3H_{2}O\\ \mathrm{0,08}\leftarrow \mathrm{0,24}\end{array}$

Ta có: $n_{Al{\left(OH\right)}_{3du}}=\mathrm{0,1}-\mathrm{0,08}=\mathrm{0,02}mol\to m_{Al{\left(OH\right)}_{3du}}=\mathrm{0,02.78}=\mathrm{1,56}gam$

Câu 4: Cho 100 ml dung dịch HCl 0,5M vào 100 ml dung dịch NaAlO₂ 1M, phản ứng xong thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 3,90 B. 7,80.

C. 5,85. D. 4,68.

Hướng dẫn giải

Đáp án A

$n_{HCl}=\mathrm{0,05}mol\to n_{H^{+}}=\mathrm{0,05}mol$

$n_{NaAl{O}_2}=\mathrm{0,1}mol\to n_{Al{O}_2^{-}}=\mathrm{0,1}mol$

Ta thấy $n_{H^{+}}<n_{Al{O}_2^{-}}$ nên khi đó $n_{Al{\left(OH\right)}_3}=n_{H^{+}}=\mathrm{0,05}mol$

$\to m=m_{Al{\left(OH\right)}_3}=\mathrm{0,05.78}=\mathrm{3,9}gam$

Câu 5:Dùng hóa chất nào sau đây để phân biệt Zn(NO₃)₂ và Al(NO₃)₃ ?

A.Dung dịch NaOHB.Dung dịch Ba(OH)₂

C.Dung dịch NH₃D.Dung dịch nước vôi trong

Hướng dẫn giải

Đáp án C

Khi cho NH₃ vào 2 dung dịch cả 2 dung dịch đều xuất hiện kết tủa hiđroxit, nhưng Zn(OH)₂ tạo thành có khả năng tạo phức với NH₃ nên kết tủa lại tan, còn với Al(OH)₃ không tan trong NH₃

Al(NO₃)₃ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)_3↓ + 3NH₄NO₃

Zn(NO₃)₂ + 2NH₃ + 2H₂O → Zn(OH)_2↓ + 2NH₄NO₃

Dung dịch amonia có khả năng hòa tan hiđroxit hay muối ít tan của một số kim loại (Ag, Cu, Zn), tạo thành các dung dịch phức chất.

Câu 6: Hiện tượng nào xảy ra khi cho từ từ đến dư dung dịch NaOH vào dung dịch AlCl₃?

A. Ban đầu không thấy hiện tượng, sau đó kết tủa xuất hiện

B. Xuất hiện kết tủa keo trắng ngay lập tức, sau đó kết tủa tan dần

C. Ban đầu không thấy hiện tượng, sau đó kết tủa xuất hiện, rồi tan dần.

D. Xuất hiện kết tủa keo trắng ngay lập tức và không tan.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Ban đầu có kết tủa keo trắng ngay lập tức

3NaOH + AlCl₃ → Al(OH)_3↓ + 3NaCl

Khi NaOH dư, kết tủa tan dần

NaOH + Al(OH)₃ → NaAlO₂ + 2H₂O

Câu 7:Aluminum hydroxide thu được từ cách làm nào sau đây?

A. Cho dư dung dịch HCl vào dung dịch natri aluminat.

B. Thổi dư CO₂ vào dung dịch natri aluminat.

C. Cho dư dung dịch NaOH vào dung dịch AlCl₃.

D. Cho Al₂O₃ tác dụng với nướC.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Aluminum hydroxide thu được khi thổi dư CO₂ vào dung dịch natri aluminat

Phương trình phản ứng:

NaAlO₂ + CO₂ + 2H₂O $\stackrel{}{\to }$ Al(OH)₃↓ + NaHCO₃.

Câu 8: Cho hỗn hợp X gồm Al và Al₂O₃ có tỉ lệ khối lượng tương ứng là 0,18 : 1,02. Cho X tan trong dung dịch NaOH vừa đủ thu được dung dịch Y và 0,672 lít khí H₂ (đktc). Cho Y tác dụng với 200 ml dung dịch HCl được kết tủa Z. Nung Z ở nhiệt độ cao đến khối lượng không đổi được 3,57g chất rắn. Nồng độ mol của dung dịch HCl là
A. 0,35M hoặc 0,45M. B. 0,07M hoặc 0,11M.

C. 0,07M hoặc 0,09M. D. 0,35M hoặc 0,55M.

Hướng dẫn giải

Đáp án D

$n_{H_2}$= 0,03

Bảo toàn electron: 3.n_Al = 2.$n_{H_2}$

→ n_Al = 0,02 → m_Al = 0,54g

Al và Al₂O₃ có tỉ lệ khối lượng tương ứng là 0,18 : 1,02

→$m_{A{l}_2{O}_3}$= $\frac{\mathrm{0,54}}{\mathrm{0,18}}\mathrm{.1,02}=\mathrm{3,06}\text{g}$

→$n_{A{l}_2{O}_3}$_bđ = 0,03 mol

Bảo toàn nguyên tố Al →$n_{NaAl{O}_2}$ = n_Al + 2. $n_{A{l}_2{O}_3}$ _bđ = 0,08 mol

_{$n_{A{l}_2{O}_3}$thu được} = 3,57 : 102 = 0,035 mol

$n_{Al{\left(OH\right)}_3}$= 0,07 mol

Trường hợp 1: NaAlO₂ + HCl + H₂O → Al(OH)₃ + NaCl

n_HCl = $n_{Al{\left(OH\right)}_3}$ = 0,07 mol

→ C_{M HCl} = $\frac{\mathrm{0,07}}{\mathrm{0,2}}$= 0,35M

Trường hợp 2:

$\begin{array}{c}NaAl{O}_2+HCl+H_{2}O\to Al{\left(OH\right)}_3+NaCl\\ \mathrm{0,07}\leftarrow \mathrm{0,07}\leftarrow \mathrm{0,07}mol\end{array}$

$\begin{array}{c}NaAl{O}_2+4HCl\to AlC{l}_3+NaCl+2H_{2}O\\ (\mathrm{0,08}-\mathrm{0,07})\to \mathrm{0,04}mol\end{array}$

→ n_HCl = 0,11 mol

→ C_{M HCl} = $\frac{\mathrm{0,11}}{\mathrm{0,2}}$ = 0,55M

Câu 9:Để phân biệt dung dịch AlCl₃ và dung dịch KCl ta dùng dung dịch

A.NaOH. B. HCl.

C.NaNO₃ D. H₂SO₄.

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Trích mẫu thử của hai dung dịch ra hai ống nghiệm có đánh số.

Nhỏ NaOH dư vào từng ống nghiệm

- Xuất hiện kết tủa trắng sau đó kết tủa tan: AlCl₃

AlCl₃ + 3NaOH → Al(OH)_3↓ + 3NaCl

Al(OH)₃ + NaOH → NaAlO₂ + 2H₂O

- Không có hiện tượng gì: KCl

Câu 10: Cho 3,24 gam Al₂(SO₄)₃ phản ứng với 25 ml dung dịch NaOH thu được 0,78 gam kết tủa trắng. Nồng độ mol của dung dịch NaOH đã dùng là

A. 1,2M và 2,4M. B. 1,2M.

C. 2,8M. D. 1,2M và 2,8M.

Hướng dẫn giải

Đáp án D

$n_{A{l}_2{\left(S{O}_4\right)}_3}$ = 0,01 mol → $n_{A{l}^{3+}}$ = 2.$n_{A{l}_2{\left(S{O}_4\right)}_3}$ = 0,02 mol

mà $n_{Al{\left(OH\right)}_3}$= $\frac{\mathrm{0,78}}{78}$ = 0,01 mol < 0,02 nên có 2 trường hợp

Trường hợp 1: $n_{O{H}^{-}\min }$ = 3.$n_{Al{\left(OH\right)}_3}$ = 0,03 mol

→ C_{M NaOH} = $\frac{\mathrm{0,03}}{\mathrm{0,025}}$ = 1,2M.

Trường hợp 2: $n_{O{H}^{-}\max }$ = 4.$n_{A{l}^{3+}}$ – $n_{Al{\left(OH\right)}_3}$ = 4.0,02 – 0,01 = 0,07 mol

→ C_{M NaOH} = $\frac{\mathrm{0,07}}{\mathrm{0,025}}$ = 2,8M

Xem thêm các phương trình hóa học hay khác:

• 2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O
• NaOH + CO₂ → NaHCO₃
• 2NaOH + SO₂ → Na₂SO₃ + H₂O
• NaOH + SO₂ → NaHSO₃
• NaOH + HCl → NaCl + H₂O
• NaOH + HNO₃ → NaNO₃ + H₂O
• 2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄+ 2H₂O
• 2NaOH + CuSO₄ → Na₂SO₄+ Cu(OH)₂ ↓
• 2NaOH + FeSO₄ → Na₂SO₄ + Fe(OH)₂ ↓
• 3NaOH + FeCl₃ → 3NaCl+ Fe(OH)₃ ↓
• 2NaOH + Mg(NO₃)₂ → 2NaNO₃ + Mg(OH)₂ ↓
• NaOH + Al(OH)₃ → NaAlO₂+ 2H₂O
• NaOH + Cr(OH)₃ → NaCrO₂+ 2H₂O
• 2NaOH + Zn(OH)₂ ↓ → Na₂ZnO_{2 (dd)}+ 2H₂O
• NaOH + NaHCO₃ → Na₂CO₃ + H₂O
• NaOH + NaHSO₃ → Na₂SO₃ + H₂O
• 2NaOH + Ba(HSO₃)₂ → Na₂SO₃ + BaSO₃ ↓ + 2H₂O
• 2NaOH + Ba(HCO₃)₂ → Na₂CO₃ + BaCO₃ ↓ + 2H₂O
• 2NaOH + Ca(HCO₃)₂ → Na₂CO₃ + CaCO₃ ↓ + 2H₂O
• 2NaOH + Ca(HSO₃)₂ → Na₂SO₃ + CaSO₃ ↓ + 2H₂O
• 2NaOH + Cl₂ → NaCl + NaClO + H₂O
• 6NaOH + 3Cl₂ -^90oC→ 5NaCl + NaClO₃ + 3H₂O
• 2NaOH + Al₂O₃ → 2NaAlO₂ + H₂O
• 2NaOH + ZnO → Na₂ZnO₂ + H₂O
• 2NaOH + H₂S → Na₂S + 2H₂O
• NaOH + H₂S → NaHS + H₂O
• NaOH + CH₃COOH → CH₃COONa + H₂O
• NaOH + NH₄Cl -^to→ NaCl+ NH₃ ↑ + H₂O
• NaOH + NH₄NO₃ -^to→ NaNO₃+ NH₃ ↑ + H₂O
• 2NaOH + (NH₄)₂SO₄ -^to→ Na₂SO₄+ 2NH₃ ↑ + 2H₂O
• CH₃COOCH₃ + NaOH -^H₂O,to→ CH₃COONa + CH₃OH
• CH₃COOC₂H₅ + NaOH -^H₂O,to→ CH₃COONa + C₂H₅OH
• C₂H₅Cl + NaOH -^to→ NaCl + C₂H₅OH
• C₂H₅Br + NaOH -^to→ NaBr + C₂H₅OH
• C₂H₅Br + NaOH -^toC₂H₅OH→ NaBr + C₂H₄ ↑ + H₂O
• C₂H₅Cl + NaOH -^toC₂H₅OH→ NaCl + C₂H₄ ↑ + H₂O
• C₆H₅OH + NaOH → C₆H₅ONa + H₂O
• 2Al + 2NaOH + 2H₂O → 2NaAlO₂ + 3H₂ ↑
• Zn + 2NaOH -^to→ Na₂ZnO₂ + H₂ ↑
• NaOH + NaHS → Na₂S + H₂O
• 2NaOH + 2KHS → K₂S + Na₂S + 2H₂O
• 2NaOH + 2KHSO₃ → K₂SO₃ + Na₂SO₃ + 2H₂O
• 2NaOH + 2KHCO₃ → K₂CO₃ + Na₂CO₃ + 2H₂O
• CH₃COONa + NaOH -^CaO,to→ CH₄ ↑ + Na₂CO₃
• H₂N-CH₂-COOH + NaOH → H₂N-CH₂-COONa + H₂O
• ZnCl₂ + 2NaOH → Zn(OH)₂ ↓ + 2NaCl
• Si + 2NaOH + H₂O → Na₂SiO₃ + 2H₂ ↑
• SiO₂ + 2NaOH -^to→ Na₂SiO₃ + H₂O

---