Công thức tính nhanh số đồng phân của alkane (hay, chi tiết)

Bài viết Công thức tính nhanh số đồng phân của alkane hay nhất, chi tiết với bài tập minh họa có lời giải sẽ giúp học sinh nắm vững Công thức tính nhanh số đồng phân của alkane từ đó biết cách làm bài tập về tính nhanh số đồng phân của alkane.

Công thức tính nhanh số đồng phân của alkane (hay, chi tiết)

alkane là hydrocarbon no, mạch hở có CTTQ C_nH_2n+2 (n ≥ 1) hay còn gọi là parafin. Một trong những bài toán quan trọng của hợp chất alkane đó là đếm số đồng phân của alkane. Nhiều bạn khi viết, đếm đồng phân thường viết không có qui luật dẫn đến thường thiếu đồng phân. Vậy có cách nào viết nhanh và chính xác đồng phân hay không? Có mẹo tính toán nhanh nào hay không? Tất cả điều trên, đều nằm ở bài viết bên dưới. Các em hãy tham khảo nhé.

1. Công thức tính nhanh số đồng phân của alkane

- Trong phân tử alkane chỉ gồm các liên kết đơn C-C và C-H.

- Công thức tổng quát: C_nH_2n+2 (n ≥ 1)

- alkane chỉ có đồng phân mạch cacbon và từ C₄ trở đi mới có đồng phân.

- Công thức tính nhanh đồng phân :  2^n-4 + 1 (3 < n < 7)

Ví dụ: Tính số đồng phân của alkane C₅H₁₂?

Hướng dẫn giải:

Số đồng phân của alkane C₅H₁₂ là: 2^5-4 + 1 = 3  đồng phân.

2. Bạn nên biết

- Bậc của một nguyên tử C ở phân tử alkane bằng số nguyên tử C liên kết trực tiếp với nó.

+ alkane mà trong phân tử chỉ chứa C bậc I và II là alkane không phân nhánh.

+ alkane mà trong phân tử chỉ chứa C bậc III và IV là alkane phân nhánh.

 Ví dụ:

3. Mở rộng

Cách viết đồng phân một cách nhanh chóng và chính xác:

- Bước 1: Liệt kê ra các trường hợp mạch chính có thể xảy ra bằng cách vẽ mạch chính đầu tiên là mạch thẳng, chứa toàn bộ cacbon; sau đó chuyển dần từng cacbon trong mạch chính thành nhánh.  

Lưu ý: Số C bị cắt để tạo nhánh bao giờ cũng phải nhỏ hơn ½ số C có ở mạch chính.

- Bước 2: Viết công thức cấu tạo của alkane bằng cách điền thêm nguyên tử H vào mạch chính.

Ví dụ minh họa: Viết các đồng phân cấu tạo của C₅H₁₂ ?

Hướng dẫn giải 

Đồng phân mạch thẳng

CH₃ – CH₂ – CH₂ – CH₂ – CH₃

Đồng phân mạch nhánh

4. Bài tập minh họa

Câu 1: Số đồng phân của alkane C₄H₁₀ là:

A. 2

B. 3

C. 4

D. 5

Hướng dẫn giải

Số đồng phân của alkane C₄H₀ là 2^4-4 + 1.

Cụ thể: 

Đáp án A

Câu 2: Số đồng phân của alkane C₆H₁₄ là:

A. 2

B. 3

C. 4

D. 5

Hướng dẫn giải

 Số đồng phân của alkane là C₆H₁₄ là 2^6-4 + 1 = 5

Cụ thể: 

Đáp án D

Câu 3: Số đồng phân của alkane là: C₇H₁₆ là:

A. 9

B. 8

C. 7

D. 6

Hướng dẫn giải

Các đồng phân của alkane là: 

Vậy có 9 đồng phân của alkane C₇H₁₄.

Đáp án A

Xem thêm các Công thức Hóa học lớp 11 quan trọng hay khác:

• Công thức tính nhanh số mol alkane

• Công thức tính khi đốt cháy alkane

• Công thức crăckinh alkane

• Công thức tính nhanh đồng phân của alkene

• Công thức tính nhanh đồng phân của alkyne

---