Công thức tính độ bất bão hòa hợp chất hữu cơ hay nhất - Hóa học lớp 11

Bài viết Công thức tính độ bất bão hòa hợp chất hữu cơ hay nhất, chi tiết với bài tập minh họa có lời giải sẽ giúp học sinh nắm vững Công thức tính độ bất bão hòa hợp chất hữu cơ từ đó biết cách làm bài tập về tính độ bất bão hòa hợp chất hữu cơ.

Công thức tính độ bất bão hòa hợp chất hữu cơ hay nhất

Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon (trừ CO, CO2, muối cacbonat, xianua, cacbua,…). Việc biết chất đó có bao liên kết pi và vòng sẽ giúp chúng ta giải bài toán hữu cơ một cách nhanh chóng. Để biết chất có tổng bao nhiêu liên kết pi và vòng, người ta sẽ tính độ bất bão hòa của chất đó. Các em hãy tham khảo bài viết dưới đây để biết cách xác định độ bất bão hòa của chất hữu cơ.

1.Công thức tính độ bất bão hòa hợp chất hữu cơ

 Xét hợp chất có công thức: CxHyOzNtXr ( X là halogen)

Độ bất bão hòa =  Công thức tính độ bất bão hòa hợp chất hữu cơ

2. Bạn nên biết

- Công thức tính độ bất bão hòa chỉ áp dụng cho hợp chất cộng hóa trị.

- Các nguyên tố hóa trị II như oxi, lưu huỳnh không ảnh hưởng tới độ bất bão hòa.

- Một số dạng/công thức thường gặp:

+ CnH2n+2 (chỉ chứa nối đơn, mạch hở)

+ CnH2n (có 1 nối đôi, mạch hở hoặc vòng no)

+ CnH2n-2 (có 1 nối ba, mạch hở hoặc 2 nối đôi, mạch hở hoặc 1 nối đôi 1 vòng …)

+ CnH2n-6  (chứa vòng benzen …)

+ CxHyO (dạng R-OH; R-O -R’, R-CHO, R-CO-R’)

+ CxHyO2 (dạng R-COOH, R-COO -R’, HO-R-CHO…)

+ CxHyN (dạng R-NH2; R1-NH-R2,...)

Công thức tính độ bất bão hòa hợp chất hữu cơ

3. Bài tập minh họa

Câu 1: Công thức CxHyOzNt có độ bất bão hòa là

A. (2x – y + t + 2)/2

B. (2x – y + t + 2)

C. (2x – y – t + 2)/2

D. (2x – y + z + t + 2)/2

Hướng dẫn

 Công thức tính độ bất bão hòa hợp chất hữu cơ

Đáp án A

Câu 2: Vitamin A công thức phân tử C20H30O, có chứa 1 vòng 6 cạnh và không có chứa liên kết ba. Số liên kết đôi trong phân tử vitamin A là:

A. 7. 

B. 6. 

C. 5. 

D. 4.

Hướng dẫn 

Độ bất bão hòa là:  Công thức tính độ bất bão hòa hợp chất hữu cơ

Mà  k = v + π ;  v=1 =>  π=5

Do hợp chất không chứa liên kết ba nên số liên kết đôi trong phân tử vitamin A là 5.

Đáp án C

Câu 3: Chất nào sau đây có số liên kết π nhiều nhất (mạch hở)?

A. C3H9N.                          

B. C2H5N.                          

C. C4H8O3.                         

D. C3H4O4.

Hướng dẫn

Do các chất đều mạch hở ⇒  k = π + v = π.

A. π = k = (2 × 3 + 2 + 1 - 9) ÷ 2 = 0.

B. π = k = (2 × 2 + 2 + 1 - 5) ÷ 2 = 1.

C. π = k = (2 × 4 + 2 - 8) ÷ 2 = 1.

D. π = k = (2 × 3 + 2 - 4) ÷ 2 = 2.

⇒ C3H4O4 chứa nhiều liên kết π nhất 

⇒ Chọn D.

Xem thêm các Công thức Hóa học lớp 11 quan trọng hay khác:

Ngân hàng trắc nghiệm miễn phí ôn thi THPT Quốc Gia tại khoahoc.vietjack.com

CHỈ CÒN 250K 1 KHÓA HỌC BẤT KÌ, VIETJACK HỖ TRỢ DỊCH COVID

Tổng hợp các video dạy học từ các giáo viên giỏi nhất - CHỈ TỪ 399K tại khoahoc.vietjack.com

Tổng đài hỗ trợ đăng ký khóa học: 084 283 45 85


Các loạt bài lớp 12 khác
Tài liệu giáo viên