Giáo án Chuyên đề Văn 12 Tìm hiểu cách nghiên cứu phong cách sáng tác của một trường phái văn học - Kết nối tri thức

Lớp

Tiết

Ngày dạy

Sĩ số

Vắng

Hoạt động của Gv và Hs

Dự kiến sản phẩm

Nội dung 1: Đọc bài viết tham khảo

B1. Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS đọc và tìm hiểu trước bài viết tham khảo ở nhà. Trên lớp, GV có thể dành 5 phút cho HS đọc lại văn bản.

- GV nhắc HS chú ý các thẻ chỉ dẫn đọc có nội dung định hướng cách tiếp cận văn bản phù hợp với yêu cầu của chuyên đề.

- Sau khi HS đọc xong bài viết tham khảo, GV chỉ định 3 cặp HS bắt thăm thực hiện hoạt động phỏng vấn về nội dung bài viết tham khảo theo các câu hỏi trong SGK tr. 66. Người phỏng vấn không chỉ hỏi, mà còn yêu cầu người được phỏng vấn làm rõ nội dung qua những biểu hiện cụ thể trong bài viết.

Câu hỏi 1: Định hướng viết của tác giả Đỗ Đức Hiểu ở văn bản này là gì?

Câu hỏi 2: Khi phân tích tác phẩm “Nhà thờ Đức Bà Pa-ri”, tác giả đã tuân  thủ định hướng viết thể hiện ở nhan đề bài viết như thế nào?

Câu hỏi 3: Trong bài viết có những câu, những nhận định nào có thể giúp người đọc hiểu rộng ra về phong cách sáng tác của  trường phái  lãng  mạn  trong  tiểu thuyết?

B2. Thực hiện nhiệm vụ

- HS chuẩn bị bài ở nhà theo hướng dẫn của GV.

- HS chuẩn bị sẵn tâm thế để đóng vai theo chỉ định.

B3. Báo cáo thảo luận

- Theo chỉ định của GV, các HS thực hiện nhiệm vụ phỏng vấn và trả lời các câu hỏi được chuẩn bị trước.

- Các bạn còn lại lắng nghe, ghi chép những nội dung cần trao đổi.

B4. Đánh giá kết quả thực hiện:

- Các HS khác góp ý, bổ sung về phần thực hiện nhiệm vụ của các cặp đôi phỏng vấn.

- GV đánh giá chung và nhấn mạnh các nội dung quan trọng.

1. Đọc bài viết tham khảo

Cách nghiên cứu của tác giả trong bài viết tham khảo:

- Tác giả rút ra những thông tin cơ bản về phong cách sáng tác của một trường phái văn học muốn tìm hiểu từ các tài liệu nghiên cứu đã công bố.

- Sử dụng các thông tin trên làm căn cứ để khám phá tác phẩm Nhà thờ Đức Bà Pa-ri.

- Đi sâu phân tích một số phương diện quan trọng của tác phẩm để xác nhận lại những thông tin đã có về phong cách sáng tác của trường phái văn học.

- Mở rộng, điều chỉnh những nhận định về phong cách sáng tác của trường phái văn học đã có.

Nội dung 2: Xác định các thao tác cần thực hiện khi nghiên cứu phong cách sáng tác của một trường phái văn học

B1. Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS đọc nội dung liên quan trong SGK (tr. 66 – 67) ở nhà và thực hiện bài tập đọc hiểu tại lớp.

- Bài tập: Nối các thông tin ở các dòng và cột với nhau để tạo thành nội dung hoàn chỉnh.

B2. Thực hiện nhiệm vụ:HS thực hiện bài tập (có thể trao đổi, thảo luận).

B3. Báo cáo thảo luận: GV gọi HS trình bày đáp án của mình.

B4. Đánh giá kết quả thực hiện: GV phân tích thêm một số ví dụ cho từng thao tác và chuẩn hoá kiến thức.

2. Xác định các thao tác cần thực hiện khi nghiên cứu phong cách sáng tác của một trường phái văn học

Đáp án: 1A − 2B; 2A − 4B; 3A − 1B; 4A − 5B; 5A − 3B

2.1. Nghiên cứu tổng quan về phong cách sáng tác của một trường phái văn học

- Phong cách sáng tác của một trường phái văn học là đối tượng nghiên cứu quan  trọng  của các ngành  lịch sử văn học, lí luận văn học.

- Một số thao tác khoa học cơ bản:

+ Thao tác tập hợp.

+ Thao tác xác định những nét chung của các sáng tác đã được tập hợp.

+ Thao tác tìm  hiểu hệ thống  nguyên nhân đưa đến những điểm chung trong các tác phẩm thuộc nhóm đã tập hợp.

+ Thao tác so sánh để tìm ra nét khu biệt giữa nhóm tác phẩm này với nhóm tác phẩm vốn được cho là thuộc về một trường phái văn học khác.

+ Thao tác rút ra nhận định khái quát về phong cách của trường phái.

- Bên cạnh đó, việc chú ý phân tích các tuyên ngôn hoặc sáng tác mang tính chất tuyên ngôn của trường phái luôn có ý nghĩa định hướng quan trọng.

B1. Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS đọc kĩ nội dung liên quan trong SGK (tr. 68 – 69).

- GV chia lớp thành 5 nhóm, mỗi nhóm tìm hiểu về 1 thao tác đã nêu trong SGK và gọi đại diện các nhóm lên trình bày.

B2. Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận theo nội dung GV chỉ định.

- Mỗi nhóm cử đại diện trình bày cách hiểu của mình về 1 trong 5 thao tác.

B3. Báo cáo thảo luận

Đại diện các nhóm  trình  bày;  các nhóm  khác bổ sung (nếu cần).

B4. Đánh giá kết quả thực hiện:

- GV nhận xét về phần trình bày của mỗi nhóm và nêu thêm ví dụ minh hoạ cho mỗi thao tác

2.2. Nghiên  cứu dấu ấn phong cách sáng tác của một trường phái văn học trong những tác phẩm cụ thể

Các thao tác cần thực hiện:

- Chọn  các tác phẩm  hoặc chùm  tác phẩm phù hợp để làm “mẫu” phân tích, nhằm làm sáng tỏ phong cách sáng tác của một trường phái văn học nào đó.

-Tìm, liệt kê các cứ liệu trong “mẫu” khảo sát có thể chứng minh được sự chi phối của phong cách sáng tác chung đối với hoạt động sáng tạo tác phẩm cụ thể của nhà văn, nhà thơ.

- So sánh, xác định  điểm tương đồng giữa tác  phẩm,  chùm  tác  phẩm  được chọn làm “mẫu” với các tác phẩm, chùm tác phẩm khác của cùng trường phái.

- So sánh, xác định điểm khác biệt giữa tác phẩm, chùm tác phẩm được chọn làm “mẫu” với các tác phẩm, chùm tác phẩm của trường phái khác.

- Xác định và đánh giá giá trị độc đáo của “mẫu” phân tích.

*  Lưu ý: Phong cách sáng tác của một trường phái văn học vốn được thể hiện trên nhiều phương diện, nhưng tuỳ vào điều kiện và yêu cầu nghiên cứu, có thể chỉ tập trung tìm hiểu một phương diện nào đó.