Giáo án Chuyên đề Văn 12 Viết bài phân tích, giới thiệu và thuyết trình về một tác phẩm nghệ thuật được chuyển thể từ văn học - Kết nối tri thức

Lớp

Tiết

Ngày dạy

Sĩ số

Vắng

Hoạt động của Gv và Hs

Dự kiến sản phẩm

Hoạt động 1: Đọc, phân tích bài viết tham khảo

B1. Chuyển giao nhiệm vụ

GV giới thiệu với HS về bộ phim Những người thợ xẻ và tác phẩm văn học gốc, nhấn mạnh những sáng tạo quan trọng của đạo diễn so với tác phẩm văn học.

− GV có thể chiếu nhanh cho HS xem một số cảnh quay quan trọng, đặc sắc trong bộ phim và cho HS đọc một vài đoạn văn tiêu biểu trong tác phẩm văn học.

− GV hướng dẫn và gọi HS đọc bài viết tham khảo, tổ chức hoạt động cho HS tìm hiểu ngữ liệu.

− GV chia lớp thành 4 nhóm HS chuẩn bị trước phần trình bày tại nhà theo các yêu cầu sau:

+ Nhóm 1: Bài viết “Những người thợ xẻ” – từ văn học đến điện ảnh được bố cục như thế nào?

+ Nhóm 2: Tác giả đã phân tích bộ phim chuyển thể trên những khía cạnh nào?

+ Nhóm 3: Tóm tắt các luận điểm, lí lẽ và bằng chứng được tác giả sử dụng trong bài viết.

+ Nhóm 4: Vẽ sơ đồ tư duy trình bày lại bố cục chi tiết của bài viết.

B2. Thực hiện nhiệm vụ

− HS thực hiện nhiệm vụ theo nhóm phân công tại nhà.

− Chuẩn bị và cử đại diện nhóm trình bày nội dung đã chuẩn bị của nhóm trên lớp.

B3. Báo cáo thảo luận

− Các nhóm cử đại diện trình bày kết quả nhiệm vụ của nhóm.

− Các bạn trong lớp lắng nghe và trao đổi, góp ý, thảo luận.

B4. Đánh giá kết quả thực hiện:

− GV nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của từng nhóm.

− Hệ thống lại các nội dung trọng tâm.

Hoạt động 2: Thực hành viết:  Tìm hiểu quy trình viết bài giới thiệu tác phẩm nghệ thuật được chuyển thể từ văn học.

- GV chọn một bộ phim (hoặc đoạn phim) được chuyển thể từ một tác phẩm văn học khác để hướng dẫn HS viết.

Ví dụ, đoạn phim Chí Phèo khi mới ra tù và Cái chết của Chí Phèo trong bộ phim Làng Vũ Đại ngày ấy.

Thông tin về bộ phim

- Tên phim: Làng Vũ Đại ngày ấy

- Năm sản xuất: 1982

- Chuyển thể ba truyện ngắn Sống mòn, Chí Phèo, Lão Hạc của nhà văn Nam Cao

- Đạo diễn: Phạm Văn Khoa

- Nội dung: Bộ phim gây tiếng vang vào thập niên 1990 khi khắc hoạ cuộc sống nông thôn trong xã hội phong kiến, nửa

Nhiệm vụ 1: Chuẩn bị trước khi viết

B1. Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV cho HS đọc lại tác phẩm Chí Phèo (Nam Cao) tại nhà và định hướng qua về nội dung trích đoạn phim được xem.

GV chia lớp thành 4 nhóm. Các nhóm vừa xem phim, vừa hoàn thiện các nội dung trong bảng so sánh:

B2. Thực hiện nhiệm vụ:

- Các nhóm xem phim và hoàn thiện nội dung bảng so sánh.

- Phân công nhiệm  vụ thuyết  trình  cho thành viên.

B3. Trình bày kết quả nhiệm vụ:

- GV chỉ định một nhóm lên báo cáo kết quả thực hiện của nhóm mình.

- Nhóm còn lại lắng nghe, quan sát, đối chiếu với sản phẩm của nhóm, trao đổi, thảo luận, bổ sung nếu có.

B4. Nhận xét, đánh giá:

- GV nhận xét, đánh giá về nhiệm vụ của mỗi nhóm.

- GV hệ thống lại nội dung và nhấn mạnh các yếu tố cần lưu ý

Nhiệm vụ 2: Tìm ý, lập dàn ý

- GV yêu cầu HS đọc nội dung này trong SGK và tóm tắt các yêu cầu khi tìm ý và lập dàn ý.

- GV chuẩn hoá kiến thức cần ghi nhớ cho

HS.

B1. Chuyển giao nhiệm vụ

Học sinh đọc sách và thực hiện các yêu cầu trong phiếu học tập 01

Phiếu học tập số 01

B2. Thực hiện nhiệm vụ

- Các HS được giao nhiệm vụ trình bày cần hoàn thiện bài của mình và chọn cách thức thuyết trình phù hợp.

B3. Báo cáo thảo luận

- HS thuyết trình nội dung được yêu cầu.

- GV phát phiếu nhận xét cho các bạn còn lại và tổ chức cho HS trao đổi, thảo luận về các nội dung được trình bày.

1.Viết bài phân tích, giới thiệu về một tác phẩm điển ảnh được chuyển thể từ văn học.

 1.1. Bố cục của bài viết tham khảo

− Mở bài: Giới thiệu tên phim, đạo diễn, tên tác phẩm văn học, tác giả; nêu khái quát sự khác biệt, sáng tạo và giá trị của tác phẩm điện ảnh chuyển thể.

− Thân bài: Phân tích các đặc điểm nổi bật của bộ phim chuyển thể trên các phương diện không gian, góc máy quay, nhân vật, cảnh quay, nghệ thuật dựng phim,… trong sự so sánh với tác phẩm văn học.

− Kết bài: So sánh thông điệp được chuyển tải trong bộ phim và trong tác phẩm văn học.

 1.2. Cách phân tích một tác phẩm nghệ thuật chuyển thể từ văn học

− Phân tích sâu những khía cạnh thuộc ngôn ngữ nghệ thuật của tác phẩm. Ví dụ, nếu là tác phẩm hội hoạ, cần phân tích các yếu tố như màu sắc, bố cục, đường nét, hình khối; nếu là tác phẩm âm nhạc, cần chú ý đến cao độ, trường độ, nhịp, tiết tấu, …

− Trong quá trình phân tích, cần đối sánh với các yếu tố tương tự trong tác phẩm văn học để tìm ra sự tương đồng, khác biệt và những sáng tạo nghệ thuật độc đáo cũng như thông điệp riêng của tác giả.

2. Tìm hiểu quy trình viết bài giới thiệu tác phẩm nghệ thuật được chuyển thể từ văn học.

1.1. Chuẩn bị

− Đọc tác phẩm văn học và xem bộ phim chuyển thể.

- Lập bảng so sánh các yếu tố như nhân vật, cốt truyện, bối cảnh, mở đầu,  kết thúc, thông điệp trong hai tác phẩm,...

– Nhận xét bộ phim chuyển thể trên các phương diện: diễn xuất của diễn  viên; cách dàn cảnh, bố cục và hình ảnh, cách phối hợp âm thanh; góc quay,...

– Tìm ra ý nghĩa của các hình ảnh, biểu tượng, nhân vật, thông điệp của nhà làm phim được chuyển tải trong tác phẩm

1.2. Tìm ý và lập dàn ý

– Xác định ý tưởng trung tâm cho bài viết.

– Chọn lọc, sắp xếp các ý theo trật tự logic và làm nổi bật ý tưởng trung tâm.

+ Sắp xếp theo quan hệ đối sánh.

+ Sắp xếp theo trật tự thời gian.

+ Sắp xếp theo ấn tượng, cảm xúc của người xem.

1.3. Cấu trúc bài viết

- Mở bài: Giới thiệu về bộ phim; nêu những ấn tượng chính về bộ phim hoặc điểm khác biệt nổi bật giữa bộ phim và tác phẩm văn học.

-  Thân bài:  Trình  bày các luận  điểm chính; phân tích một số dẫn chứng cụ thể lấy từ bộ phim và tác phẩm văn học được chuyển thể; liên hệ với bối cảnh ra đời của bộ phim để lí giải thông điệp mà đạo diễn và nhóm làm phim muốn chuyển tải.

– Kết bài: Tóm tắt các vấn đề chính, đánh giá những sáng tạo nổi bật của nhà làm phim, khái quát giá trị của bộ phim