Giáo án Chuyên đề Văn 12 Tìm hiểu một số hướng nghiên cứu văn học hiện đại - Kết nối tri thức

Lớp

Tiết

Ngày dạy

Sĩ số

Vắng

Hoạt động của gv- hs

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

 Giáo viên đưa ra một số câu hỏi trắc nghiệm

Câu 1:  Đầu thế kỷ XX sự thay đổi chữ viết ở nước ta có tác động như thế nào đến đời sống văn học nước nhà?

 A. Chữ quốc ngữ ra đời và thay thế hoàn toàn chữ Hán và chữ Nôm

B. Chữ quốc ngữ đã thay thế chữ Hán chữ Nôm trong nhiều lĩnh vực từ hành chính đến Văn Chương Nghệ thuật

C. Chữ Hán và chữ Nôm Tiếp tục giữ vai trò chủ đạo trong văn chương nghệ thuật

 D. Chữ quốc ngữ ra đời nhưng chưa tác động mạnh mẽ đến Văn Chương Nghệ thuật

Câu 2:  Đáp án nào không phải đặc điểm ngôn ngữ của văn học Việt Nam giai đoạn từ đầu thế kỷ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945?

A. Ngôn ngữ gần gũi hiện đại

B. Dần dần thoát ly chữ Hán chữ Nôm

C. Lối diễn đạt công thức ước lệ tượng trưng điển cố quy phạm nghiêm ngặt của văn học trung đại vẫn được sử dụng vào tuân thủ chặt chẽ

D. Phát triển ngôn ngữ tiếng việt  phong phú

Câu 3: Đáp án nào sau đây nói đúng về mối quan hệ giữa xu hướng văn học hiện thực và văn học lãng mạn?

A. Cùng tồn tại song song và hoàn toàn đúng lập nhau đấu tranh loại trừ nhau

B. Cùng tồn tại song song, vừa đấu tranh vừa ảnh hưởng tác động qua lại có khi chuyển hóa lẫn nhau

C. Cùng tồn tại song song nhưng luôn có ranh giới biệt lập không có mối quan hệ với nhau 

D. Cùng tồn tại song song hoàn toàn đối lập nhau về giá trị nhưng không loại trừ nhau

Câu 4:  Hiện đại hóa văn học được hiểu là:

A. Quá trình làm cho văn học Việt Nam thoát ra khỏi hệ thống thi pháp văn học trung đại và đổi mới theo hình thức văn học phương Tây có thể hội nhập với nền văn học hiện đại thế giới

B. Quá trình văn học Việt Nam tiếp thu những nét mới của văn học phương tây để làm phong phú vấn đề văn học vốn phụ thuộc vào Trung Hoa 

C. Quá trình loại bỏ dần nền văn học phong kiến 

D. Quá trình đổi mới hệ thống thi pháp văn học theo văn hóa Pháp

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ: HS chọn đáp án đúng

Bước 4: Kết luận, nhận định

Sau khi HS trả lời, giáo viên đưa ra đáp án đúng cho từng câu hỏi và giải thích thêm (nếu cần).

 Đáp án:

Câu 1- B

Câu 2- C 

Câu 3- B

Câu 4- A 

Hoạt động của gv-hs

Dự kiến sản phẩm

Hoạt động 1: Đọc và tìm hiểu bài viết tham khảo

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gọi HS đọc bài viết tham khảo

- GV chia lớp thành 4 nhóm, các nhóm hoàn thành các thông tin trên phiếu học tập để tìm hiểu về bài viết tham khảo.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

Bước 3: Báo cáo kết quả

Bước 4: Kết luận, nhận định

A. Nghiên cứu cảm quan nghệ thuật trong văn học hiện đại

I. Đọc và tìm hiểu bài viết tham khảo

1.1. Sơ đồ tóm tắt bài viết tham khảo

a. Đặt vấn đề

- Vị trí tiên phong của Nguyễn Minh Châu trong tiến trình đổi mới VHVN sau năm 1975.

- Cách tiếp cận VH từ lý thuyết diễn ngôn.

b. Giải quyết vấn đề

- Khái niệm tuổi già

- Khủng hoảng hiện sinh của các nhan vật tuổi già trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu.

c. Kết luận:

- Tuổi già là một kiến tạo văn hóa

- Khủng hoảng hiện sinh bao trùm tất cả truyện ngắn viết về tuổi già của NMC sau năm 1975.

1.2. Thông tin về bài viết tham khảo

- Khái niệm chính được sử dụng trong bài viết là “tuổi già”.

- Tác giả đã chỉ ra tuổi già là một ý niệm mang tính giao cắt, vừa là một hiện tượng mang tính chất sinh lí, vừa là một kiến tạo văn hóa, vừa biểu hiện ở những đặc điểm và triệu chứng thể chất, vừa gắn với những trải nghiệm tinh thần đặc thù.

- Đối tượng, phạm vi nghiên cứu và cách tiếp cận của tác giả:

+ Đối tượng: Thế giới tuổi già

+ Phạm vi khảo sát: Truyện ngắn sau 1975 của NMC

+ Cách tiếp cận được sử dụng: Nghiên cứu diễn ngôn

- Các thông tin bài viết cung cấp trong quá trình nghiên cứu: 

+ Cơ sở của nghiên cứu:

• Quan sát, khái quát hóa các đặc điểm của thế giới nhân vật người già trong truyện ngắn của NMC sau 1975.

• Chọn lọc và phân tích những dẫn chứng tiêu biểu, sát hợp đắt giá để làm nổi bật luận điểm.

• So sánh với sáng tác của các nhà văn khác để làm nổi bật cảm quan riêng về thế giới trong sáng tác của Nguyễn Minh Châu.

+ Các kết luận của nghiên cứu:

• Thứ nhất, tuổi già là một kiến tạo văn hoá, gắn với những trải nghiệm tinh thần đặc thù  mà  không  đơn thuần là một hiện tượng sinh lí với những biểu hiện về mặt thể chất.

• Thứ hai, khủng hoảng hiện sinh là cảm quan bao trùm lên tất  cả các truyện ngắn viết về tuổi già của Nguyễn Minh Châu sau năm 1975.