(Tổng ôn Ngữ văn) Kí

Nội dung Kí của Chuyên đề Ôn tập tri thức thể loại đọc hiểu nằm trong bộ Chuyên đề ôn thi Tốt nghiệp Ngữ văn năm 2025 đầy đủ lý thuyết và bài tập đa dạng có lời giải giúp học sinh có thêm tài liệu ôn tập cho bài thi tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn.

(Tổng ôn Ngữ văn) Kí

Xem thử Đề thi Tốt nghiệp Văn 2025 Xem thử Bộ đề Văn theo đề tham khảo Xem thử Chuyên đề ôn thi Tốt nghiệp Văn

Chỉ từ 350k mua trọn bộ Chuyên đề Ngữ văn ôn thi Tốt nghiệp 2025 theo cấu trúc mới bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 1053587071 - NGUYEN VAN DOAN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

A. Tri thức về thể loại

I. Khái niệm

– Kí là một thể loại văn xuôi thường ghi lại sự việc và con người một cách xác thực.

II. Đặc trưng

– Tính xác thực, ghi chép sự thật, người thật, việc thật. Kí văn học là nơi gặp gỡ của sự thật đời sống và nghệ thuật.

– Ghi chép hiện thực đời sống và hiện thực tư tưởng (thông tin sự thực về khách thể hoặc chủ thể), cũng như giá trị nhân sinh của hiện thực đó (thông tin thẩm mĩ).

– Những thủ pháp kết cấu dùng để “điều chỉnh tối đa khoảng cách giữa thời gian sự kiện và thời gian trần thuật”, nhằm đem lại hiệu quả nghệ thuật cho người đọc: sự vật, sự việc, con người… đang hiện lên chân thật, sinh động trước mắt.

– Sự kết hợp linh hoạt các phương thức tự sự, trữ tình, chính luận với các thao tác tư duy khoa học.

III. Một số tiểu loại kí

– Nhật kí ghi chép theo thứ tự ngày tháng về những sự kiện của đời sống mà tác giả là người trực tiếp tham gia hay chứng kiến; thường bộc lộ suy nghĩ, thái độ và đánh giá của người viết về con người, cuộc đời và chính bản thân mình.

– Phóng sự ghi chép kịp thời, cụ thể những sự việc, con người nhằm làm sáng tỏ trước công luận về vấn đề đặt ra từ bài viết. Vấn đề nêu lên trong bài phóng sự thường liên quan đến hoạt động và số phận của một hoặc nhiều người, có ý nghĩa thời sự đối với xã hội. Là một thể loại phi hư cấu, phóng sự còn mang yếu tố chính luận: câu chuyện kể về các sự kiện được xen kẽ với những suy nghĩ và bình luận ngoại đề của tác giả. Đặc biệt, chủ kiến của nhà văn bộc lộ rõ trong phóng sự văn học.

– Hồi kí ghi lại những sự kiện đã xảy ra trong quá khứ mà tác giả là người trực tiếp tham gia hoặc chứng kiến. Do sự cách quãng của thời gian diễn ra sự kiện nên hồi kí không ghi chép tỉ mỉ hằng ngày như nhật kí mà chỉ ghi chép dựa trên ấn tượng và hồi ức của cá nhân người viết. Dù là những ghi chép cá nhân nhưng hồi kí cần bảo đảm tính khách quan, chính xác về sự kiện, nhân vật, thời gian, địa điểm,... Hồi kí của những nhân vật có vị trí xã hội (nhà hoạt động chính trị, nhà khoa học, nhà văn lớn, nghệ sĩ nổi tiếng,...) là những tư liệu lịch sử quý giá, có ý nghĩa và tác động xã hội rất lớn,...

B. Cách đọc hiểu văn bản kí

Tương đồng	Tìm các chi tiết, sự kiện mang thông tin xác định, có thể kiểm chứng để làm rõ độ tin cậy của những chi tiết, sự kiện đó.
Khác biệt	Cách đọc phóng sự	Cần tìm và phân tích: – Các sự việc được phản ánh trong VB, tính thời sự và ý nghĩa của chúng đối với xã hội. – Thái độ của người viết đối với những sự việc được phản ánh trong VB. – Các biện pháp nghiệp vụ báo chí (điều tra, phỏng vấn, đối thoại,...). – Các phương tiện biểu đạt của văn học mà tác giả đã sử dụng và tác dụng của chúng.
	Cách đọc nhật kí	Cần tìm và phân tích: – Thông tin về ngày, tháng, năm, các sự kiện xảy ra vào thời gian đó trong cuộc sống của người viết. – Những cảm xúc, suy ngẫm của người viết đối với các sự kiện. – Giá trị của những sự kiện, cảm xúc, suy ngẫm của người viết đối với cộng đồng. – Những đặc sắc về ngôn từ và nghệ thuật được sử dụng trong nhật kí.
	Cách đọc hồi kí	Cần tìm và phân tích: – Tác giả viết về ai, về sự việc gì? Viết như thế nhằm mục đích gì? – Những yếu tố nào của văn bản cho biết tính xác thực của điều được kể? – Cảm xúc, thái độ của người kể chuyện đối với sự việc và các nhân vật trong đó như thế nào?

C. BÀI TẬP VẬN DỤNG

Bài số 1: Đọc văn bản sau:

[Giới thiệu: Anne Frank là một người Đức gốc Do Thái sinh năm 1929 ở Frankfurt, Đức. Vào năm bốn tuổi cô cùng với gia đình chuyển đến Amsterdam để chạy trốn khỏi sự đàn áp người Do Thái của Đức Quốc xã. Gia đình Anne Frank lẩn tránh Đức Quốc xã tại một căn phòng bí mật trong hai năm từ 1942 đến 1944 trước khi họ bị phát hiện và Anne bị chuyển đến trại tập trung Bergen - nơi cô qua đời vào năm 1945. Nhật kí Anne Frank chủ yếu ghi chép lại các sự kiện trong cuộc đời của cô trong khoảng thời gian này.]

Thứ Tư, ngày 3 tháng 5, 1944

Đã hai tuần qua, vào ngày thứ Bảy, chúng tôi ăn buổi tối vào lúc 7 giờ 30. Từ ngày mai, mỗi ngày sẽ như thế, nghĩa là mỗi ngày ăn bớt đi một nửa. Vẫn rất khó khăn tìm ra rau cải. Trưa nay, chúng tôi ăn một ít rau dấp héo nấu chín. Thêm vào một ít khoai tây hư, và bạn có một bữa ăn đủ ngon cho một vị vua!

Bạn có thể tưởng tượng chúng tôi luôn hỏi:“Tại sao lại có chiến tranh? Tại sao, và tại sao, tại sao con người không thể sống với nhau một cách hoà bình? Không một ai cho một câu trả lời thuyết phục. Tại sao Anh Quốc chế tạo máy bay và bom to hơn và to hơn nữa, rồi cùng lúc lại xây những ngôi nhà mới. Tại sao các chính phủ bỏ ra triệu triệu đồng cho chiến tranh lại không chi cho y tế hoặc cho người nghèo? Tại sao ở nơi này người ta không có thức ăn, còn ở những nơi kia của thế giới cả núi thực phẩm đang hư thối? Tại sao con người lại điên khùng như vậy?”

Không phải chỉ chính quyền làm ra chiến tranh. Không! Con người bình thường cũng phạm tội. Chúng ta đã cho các chính phủ quyền hành để làm thế. Có cái gì trong quần chúng đã cho chính quyền giết và giết. Trừ phi tính cách của con người thay đổi, nếu không vẫn còn có chiến tranh .

Mình luôn sầu não ở nơi đây, nhưng vẫn còn nhìn thấy cuộc sống trong “Ngôi nhà bí mật” như là một cuộc phiêu lưu. Thật nguy hiểm nhưng sôi động. Mình quyết định mình sẽ sống một cuộc sống khác, không giống các cô gái khác và không là một người nội trợ bình thường. Sống ở đây là sự mở đầu thú vị cho cuộc sống và do vậy chúng mình cười vui với nhau, mặc dù có khi nguy hiểm.

Mình còn trẻ, còn khoẻ, sung sướng và vui vẻ. Mình cảm thấy mỗi ngày mình trưởng thành hơn lên và sự kết thúc chiến tranh sẽ không còn xa. Thiên nhiên vẫn đẹp và những người chung quanh mình là những người tốt. Mỗi ngày đấy là một cuộc phiêu lưu thú vị, mình nghĩ thế! Vậy tại sao mình lại buồn và sợ hãi?

Thứ Bảy, ngày 6 tháng 5, 1944

Thật khó thể tưởng khi Jan, ông Kukler và ông Kleiman kể cho chúng tôi nghe về giá cả thực phẩm ở bên ngoài. Mọi thứ đều rất đắt đỏ, người ta mua và bán ở chợ đen. Một người nào đó có thể bán cho bạn một miếng len nhỏ, người khác vài phiếu khẩu phần, người khác nữa vài miếng phó mát. Trộm cắp và giết người xảy ra mỗi ngày. Ngay cả cảnh sát và tuần đêm cũng làm y như thế, và họ không tìm đủ tiền để ăn.

 (Trích Nhật kí Anne Frank, Đặng Kim Trâm dịch, NXB Thế giới, Hà Nội, 2018)

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Chỉ ra dấu hiệu của thể nhật kí trong văn bản.

Câu 2. Liệt kê những chi tiết về “bữa ăn buổi tối của chúng tôi” được kể lại trong văn bản.

Câu 3. Phân tích tác dụng của phép lặp cấu trúc trong đoạn văn sau: “Bạn có thể tưởng tượng chúng tôi luôn hỏi:“Tại sao lại có chiến tranh? Tại sao, và tại sao, tại sao con người không thể sống với nhau một cách hoà bình? Không một ai cho một câu trả lời thuyết phục. Tại sao Anh Quốc chế tạo máy bay và bom to hơn và to hơn nữa, rồi cùng lúc lại xây những ngôi nhà mới. Tại sao các chính phủ bỏ ra triệu triệu đồng cho chiến tranh lại không chi cho y tế hoặc cho người nghèo? Tại sao ở nơi này người ta không có thức ăn, còn ở những nơi kia của thế giới cả núi thực phẩm đang hư thối? Tại sao con người lại điên khùng như vậy?”

Câu 4. Anh/Chị có đồng tình với quan điểm của tác giả “Trừ phi tính cách của con người thay đổi, nếu không vẫn còn có chiến tranh” không? Vì sao?

Câu 5. Thông điệp ý nghĩa nhất với anh/chị qua đoạn trích trên là gì? Vì sao ? (trình bày khoảng 5 – 7 dòng)

GỢI Ý ĐÁP ÁN

Câu 1. Dấu hiệu của thể nhật kí trong văn bản:

– Ghi chép các sự kiện trong cuộc đời Anne Frank theo thứ tự ngày tháng năm.

– Ghi lại các sự kiện, địa điểm, con người, thời gian một cách cụ thể, xác thực, không có sự hư cấu.

– Thể hiện sâu sắc, suy nghĩ, cảm xúc cá nhân của người viết.

Câu 2. Những chi tiết về “bữa ăn buổi tối của chúng tôi” được kể lại trong văn bản: ăn buổi tối vào lúc 7 giờ 30, mỗi ngày ăn bớt đi một nửa, rất khó khăn tìm ra rau cải, chúng tôi ăn một ít rau dấp héo nấu chín, thêm vào một ít khoai tây hư.

Câu 3. – Phép lặp cấu trúc: “Tại sao...?”

– Tác dụng của phép lặp cấu trúc trong đoạn văn:

+ Thể hiện những suy tư, trăn trở của tác giả về nguyên nhân của chiến tranh và những bất công diễn ra trên thế giới.

+ Cảnh tỉnh con người trước những nỗi đau khổ, mất mát do chiến tranh và sự phi nhân tính của con người.

+ Tạo nên giọng điệu chất vấn, day dứt, lo âu, xót xa; gợi sự đồng cảm của người đọc.

Câu 4. – Học sinh lựa chọn bày tỏ thái độ.

– Có cách lí giải phù hợp, có thể theo hướng:

+ Đồng tình vì: Mỗi cá nhân đều góp phần tạo nên hiện thực cuộc sống và phải chịu trách nhiệm về điều đó. Lối sống ích kỉ, tham lam, vô cảm,… của con người là nguyên nhân sâu xa dẫn đến chiến tranh.

+ Không đồng tình vì: Mỗi cá nhân nhỏ bé không phải là nguyên nhân, cũng không thể tự quyết định việc chiến tranh có xảy ra hay không mà chỉ là một nạn nhân của chiến tranh.

Câu 5. Học sinh rút ra thông điệp ý nghĩa nhất với mình và lí giải vì sao. (lưu ý: HS phải trình bày trong một đoạn văn 5 – 7 dòng)

Gợi ý:

– Thông điệp:

+ Sức mạnh của tinh thần lạc quan.

+ Lòng dũng cảm, nghị lực vượt qua nghịch cảnh, khó khăn, thách thức của con người.

+ ...

– Lí giải: vì

+ Cuộc sống luôn luôn tồn tại những nghịch cảnh, khó khăn, thử thách. Chỉ khi có niềm tin, tinh thần lạc quan mới tiếp thêm sức mạnh để chúng ta sẵn sàng đối diện và vượt qua nó.

+ Điều đó tiếp thêm năng lượng sống tích cực, động viên, cổ vũ… mỗi người vượt qua nghịch cảnh, khó khăn, thách thức.

+ Nếu không có nghị lực, khi gặp khó khăn, thách thức trong cuộc sống con người dễ rơi vào bi quan, chán nản, buông xuôi, bị nhấn chìm sâu trong nghịch cảnh.

+ ...

................................

................................

................................

Xem thử Đề thi Tốt nghiệp Văn 2025 Xem thử Bộ đề Văn theo đề tham khảo Xem thử Chuyên đề ôn thi Tốt nghiệp Văn

Xem thêm các chuyên đề ôn thi tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn năm 2025 có đáp án hay khác:

• (Tổng ôn Ngữ văn) Truyện truyền kì

• (Tổng ôn Ngữ văn) Truyện ngắn hiện đại/ hậu hiện đại

• (Tổng ôn Ngữ văn) Tiểu thuyết hiện đại/ hậu hiện đại

• (Tổng ôn Ngữ văn) Thơ trữ tình hiện đại

• (Tổng ôn Ngữ văn) Hài kịch

• (Tổng ôn Ngữ văn) Tác giả Hồ Chí Minh

• (Tổng ôn Ngữ văn) Văn bản nghị luận văn học

• (Tổng ôn Ngữ văn) Văn bản nghị luận xã hội

• (Tổng ôn Ngữ văn) Văn bản thông tin khoa học

---