7 Chuyên đề Tập làm văn lớp 10 Cánh diều (đầy đủ nhất)

Trọn bộ tài liệu Chuyên đề Tập làm văn lớp 10 Cánh diều chọn lọc với lý thuyết chi tiết và bài tập đa dạng có hướng dẫn giải chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu giảng dạy Tập làm văn lớp 10.

7 Chuyên đề Tập làm văn lớp 10 Cánh diều (đầy đủ nhất)

Xem thử

Chỉ từ 200k mua trọn bộ Chuyên đề Tập làm văn lớp 10 bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 1053587071 - NGUYEN VAN DOAN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm thơ, tác phẩm trữ tình

1. Khái niệm kiểu bài viết bài văn nghị luận phân tích đánh giá một tác phẩm thơ, tác phẩm trữ tình

Bài văn nghị luận phân tích đánh giá một tác phẩm thơ, tác phẩm trữ tình là kiểu bài nghị luận dùng lí lẽ và bằng chứng để làm rõ giá trị nội dung và những nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm đó.

2. Mục đích viết kiểu bài viết bài văn nghị luận phân tích đánh giá một tác phẩm thơ, tác phẩm trữ tình

Bài văn nhằm làm rõ những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm thơ song thất lục bát. Từ đó giúp người đọc quan tâm, có nhu cầu tìm hiểu về thể thơ song thất lục bát và tác phẩm thơ được phân tích.

3. Một số đặc điểm cơ bản của kiểu bài viết bài văn nghị luận phân tích đánh giá một tác phẩm thơ, tác phẩm trữ tình

Phương diện	Đặc điểm
Luận đề	- Luận đề là ý kiến hoặc quan điểm tổng quát mà người viết muốn truyền tải về tác phẩm văn học. Đây là câu chủ đạo, thường xuất hiện ngay ở phần mở bài hoặc đầu đoạn văn nghị luận. Đặc điểm trong bài nghị luận phân tích tác phẩm thơ: Luận đề của bài viết cần làm rõ chủ đề phân tích và nhận định về giá trị nghệ thuật của tác phẩm.
Luận điểm	- Luận điểm là các ý nhỏ, luận cứ cụ thể được đưa ra để chứng minh và làm sáng tỏ luận đề. Các luận điểm cần có sự liên kết chặt chẽ với nhau và với luận đề chung.  Đặc điểm trong bài nghị luận phân tích, đánh giá tác phẩm thơ. Mỗi luận điểm cần giải thích và phân tích một yếu tố nghệ thuật hoặc nội dung quan trọng của tác phẩm, đồng thời làm rõ tác động của yếu tố đó đến tổng thể tác phẩm.
Lý  lẽ và dẫn chứng	- Lý lẽ là sự giải thích, phân tích chi tiết về luận điểm, còn dẫn chứng là các ví dụ cụ thể từ tác phẩm được trích dẫn để chứng minh các luận điểm. Lý lẽ cần làm rõ cách thức mà các yếu tố nghệ thuật của tác phẩm (thể thơ, hình ảnh, từ ngữ, biện pháp tu từ...) góp phần vào việc thể hiện nội dung và cảm xúc của bài thơ.
Thao tác lập luận	- Sử dụng các thao tác lập luận như: giải thích, phân tích, chúng  minh, bình luận và bác bỏ để làm nổi bật các luận điểm trong bài văn.

4. Yêu cầu chung đối với kiểu bài viết bài văn nghị luận phân tích đánh giá một tác phẩm thơ, tác phẩm trữ tình

- Giới thiệu ngắn gọn về bài thơ được chọn (tác giả, hoàn cảnh ra đời của tác phẩm, khuynh hướng, trào lưu văn học gắn với bài thơ; lí do lựa chọn bài thơ để phân tích, đánh giá).

- Chỉ ra và phân tích được những nét đặc sắc, độc đáo của bài thơ (từ ngữ, hình ảnh, cách tổ chức nhịp điệu, nhạc điệu, cách liên kết mạch cảm xúc và hình ảnh,…)

- Đánh giá giá trị của bài thơ về phương diện nghệ thuật cũng như ý nghĩa nhân sinh.

5. Dàn ý chung đối với kiểu bài viết bài văn nghị luận phân tích đánh giá một tác phẩm thơ, tác phẩm trữ tình

a) Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận (tên tác phẩm thơ/ tác phẩm trữ tình, khái quát nội dung chính của tác phẩm) hoặc nêu định hướng của bài viết.

b) Thân bài: Trình bày các luận điểm để làm nổi bật những nét đặc sắc về nội dung và hình thức nghệ thuật, đưa ra lí lẽ và bằng chúng đa dạng, thuyết phục để làm sáng tỏ luận điểm, các luận điểm, lí lẽ bằng chúng được sắp xếp theo trình tự hợp lí

- Phân tích, đánh giá mạch ý tưởng, cảm xúc của nhân vật trữ tình (nhân vật trữ tình muốn biểu đạt điều gì, thông qua hình tượng nào, với cái nhìn và thái độ ra sao, ... ).

- Phân tích, đánh giá sự phát triển của hình tượng chính (qua các khổ, đoạn trong bài) và tính độc đáo của những phương tiện ngôn từ đã được sử dụng (từ ngữ, cách gieo vần, ngắt nhịp, các biện pháp tu từ,... ).

- Phân tích, đánh giá nét hấp dẫn riêng của bài thơ so với những sáng tác khác cùng đề tài, chủ đề, thể loại (của chính nhà thơ hoặc của những tác giả khác).

c) Kết bài: Khẳng định ý kiến về giá trị tư tưởng và giá trị thẩm mĩ của tác phẩm hoặc nêu ý nghĩa của tác phẩm đối với bản thân và người đọc, người nghe.

6. Một số kĩ năng để làm tốt kiểu bài viết bài văn nghị luận phân tích đánh giá một tác phẩm thơ, tác phẩm trữ tình

a. Kỹ năng đọc và hiểu sâu tác phẩm

- Để làm tốt được dạng bài này em cần đọc bài thơ nhiều lần để cảm nhận được toàn bộ nội dung, cấu trúc, nhịp điệu, và cảm xúc mà tác giả muốn truyền tải. Hiểu rõ thể thơ được sử dụng trong tác phẩm. Tìm hiểu về đặc điểm và cấu trúc của thể thơ này, để nhận ra những đặc trưng nổi bật của thể thơ đó.

b. Kỹ năng phân tích tác dụng của hình thức thơ

- Khi phân tích hình thức thơ em cần làm rõ được tác dụng của một hoặc toàn bộ yếu tố hình thức của tác phẩm thơ như: nhan đề, thể loại, tứ thơ, nhân vật trữ tình, giọng điệu, bối cảnh, hình tượng, bút pháp… Em cần lưu ý các hình thức thơ không tồn tại biệt lập mà luôn tương tác, gắn bó với nhau để làm thành một chỉnh thể. Vì thế, khi phân tích, em cần chú ý sự hô ứng, thống nhất của các yếu tố hình thức trong việc biểu đạt ý nghĩa, chủ yếu của tác phẩm. Khi phân tích em cần xác định yếu tố hình thức đó là gì? (Biểu hiện như thế nào? Có mỗi quan hệ gì với các yếu tố hình thức khác? Vai trò của yếu tố đó trong việc thể hiện chủ đề, ý nghĩa của bài thơ?...)

c. Kỹ năng lựa chọn và sử dụng dẫn chứng

- Trong bài phân tích, em cần trích dẫn các câu thơ, đoạn thơ để chứng minh luận điểm của mình. Dẫn chứng cần phải phù hợp và phản ánh đúng ý nghĩa mà em muốn làm rõ. Sau khi đưa ra dẫn chứng, em cần giải thích chi tiết về ý nghĩa của câu thơ, từ ngữ, hình ảnh hoặc biện pháp nghệ thuật trong dẫn chứng. Đây là bước quan trọng để làm rõ luận điểm.

e. Kỹ năng kết hợp giữa lý luận và cảm nhận cá nhân

- Việc áp dụng lý thuyết nghệ thuật (về thể loại, biện pháp nghệ thuật, cấu trúc…) sẽ giúp em làm rõ ý nghĩa tác phẩm. Hãy dựa vào các kiến thức văn học để phân tích các yếu tố nghệ thuật trong bài thơ. Bên cạnh các phân tích lý luận, em cũng nên đưa ra cảm nhận cá nhân về tác phẩm, về sự hòa hợp giữa nội dung và hình thức. Cảm nhận này sẽ giúp bài viết trở nên sinh động và có chiều sâu hơn.

g. Kỹ năng viết văn chính xác và sinh động

- Trong phân tích tác phẩm văn học, ngôn từ cần phải chính xác, tránh sự mơ hồ. Cần lựa chọn từ ngữ phù hợp để diễn đạt các khái niệm nghệ thuật, cảm xúc. Bên cạnh việc phân tích lý thuyết, em cũng nên chú ý đến việc làm cho bài viết trở nên sinh động, dễ cảm nhận bằng cách sử dụng các hình ảnh, ẩn dụ, so sánh... để diễn đạt cảm xúc cá nhân.

h. Kỹ năng rút ra kết luận và nhận xét

- Kết luận lại những phân tích về hình thức nghệ thuật và nội dung của bài thơ. Từ đó, em cần khẳng định giá trị nghệ thuật của tác phẩm. Cuối bài viết, cần đưa ra một đánh giá tổng quát về tác phẩm và chỉ ra tầm ảnh hưởng của nó đối với nền văn học hoặc đối với người đọc.

7. Một số bài tập liên quan đến viết bài văn nghị luận phân tích đánh giá một tác phẩm thơ, tác phẩm trữ tình

Đề 1: Viết bài văn phân tích về phương diện nội dung và nghệ thuật của bài thơ “Vội vàng” của Xuân Diệu

Dàn ý:

a. Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Xuân Diệu và bài thơ “Vội vàng”.

- Xuân Diệu là một trong những nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, nổi bật với lối thơ đầy nhạc điệu, cảm xúc mãnh liệt và những quan niệm sống phóng khoáng, say mê. "Vội vàng" là một trong những bài thơ tiêu biểu của ông, thể hiện cái tôi cá nhân, khát khao tận hưởng vẻ đẹp của cuộc sống, tình yêu và sự sống.

b. Thân bài:

- Phân tích nội dung:

+ Khát khao sống hết mình: Trong "Vội vàng", Xuân Diệu thể hiện sự khát khao sống mạnh mẽ, muốn tận hưởng từng khoảnh khắc của cuộc đời. Đây là một tiếng gọi mãnh liệt của tuổi trẻ, của sự sống luôn tràn đầy nhiệt huyết và khát vọng.

+ Nỗi lo âu trước sự trôi đi của thời gian: Tuy nhiên, bên cạnh niềm khát khao ấy là sự lo sợ trước sự trôi qua nhanh chóng của thời gian. Xuân Diệu thể hiện nỗi lo sợ về sự tàn phai của tuổi trẻ, của sắc đẹp, và cái chết luôn hiện hữu, đe dọa cuộc sống con người.

+ Tư tưởng "vội vàng" trong tình yêu và cuộc sống: Xuân Diệu cho rằng cuộc đời ngắn ngủi, không thể chờ đợi, phải sống hết mình trong từng giây phút. Tư tưởng sống vội vàng, tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống và tình yêu là một trong những thông điệp chính của bài thơ.

- Phân tích nghệ thuật:

- Hình ảnh và ngôn ngữ: Xuân Diệu sử dụng nhiều hình ảnh sống động, phong phú để miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên, của cuộc sống, như hình ảnh “nắng xuân”, “hoa”, “sương” để nói lên sự sống và sự tươi mới. Ngôn ngữ trong bài thơ mạnh mẽ, cuốn hút, thể hiện được sự mãnh liệt của cảm xúc.

- Biện pháp tu từ: Tác giả sử dụng các biện pháp tu từ như ẩn dụ, hoán dụ, đối lập và so sánh để tăng sức mạnh biểu cảm cho bài thơ. Biện pháp điển hình là sự đối lập giữa sự sống và cái chết, giữa niềm vui và nỗi lo âu.

- Nhịp điệu và âm điệu: Bài thơ có nhịp điệu nhanh, mạnh mẽ, thể hiện sự vội vàng của tác giả trong việc sống và yêu. Âm điệu bài thơ tạo ra một không gian sinh động, nhiệt huyết, phù hợp với thông điệp mà bài thơ muốn gửi gắm.

c. Kết bài:

- Tóm tắt nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

- Bài thơ "Vội vàng" là một tác phẩm thể hiện tư tưởng sống mãnh liệt, khát khao tận hưởng cuộc sống và tình yêu của Xuân Diệu. Qua đó, bài thơ cũng bày tỏ những lo lắng về sự tàn phai của thời gian, cái chết luôn lởn vởn trong tâm hồn. Với nghệ thuật sắc sảo, Xuân Diệu đã truyền tải được những cảm xúc mãnh liệt của một tâm hồn trẻ trung, nhiệt huyết.

................................

................................

................................

Trên đây tóm tắt một số nội dung miễn phí trong Chuyên đề Tập làm văn lớp 10 Cánh diều, để mua tài liệu mời Thầy/Cô xem thử:

Xem thử

Xem thêm tài liệu Chuyên đề Tập làm văn các lớp hay khác:

• Chuyên đề Tập làm văn lớp 6
• Chuyên đề Tập làm văn lớp 7
• Chuyên đề Tập làm văn lớp 8
• Chuyên đề Tập làm văn lớp 9
• Chuyên đề Tập làm văn lớp 11
• Chuyên đề Tập làm văn lớp 12

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---