Giáo án Hóa học 8 Chương 2: Phản ứng hóa học mới nhất

Hoạt động 1: Khởi động (2 phút)

Trong chương I các em đã tìm hiểu về chất? Vậy chất có những tính chất nhất định nào? Thế nào là tính chất vật lí, tính chất hoá học? Bài học hôm nay giúp các em tìm hiểu vấn đề này?

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (28 phút)

Hoạt động 2.1. Hình thành kiến thức về tính chất vật lí (10 phút)

GV: Treo hình 2.1 cho HS quan sát

? Hình vẽ trên nói lên điều gì?

? Làm thế nào nước (lỏng) chuyển thành nước (đá) và ngựơc lại?

? Làm thế nào nước (lỏng) chuyển thành nước (hơi) và ngược lại?

GV: Trong các quá trình trên có sự thay đổi về trang thái, nhưng không có sự thay đổi về chất .

GV: Hướng dẫn HS làm thí nghiệm :

- Hoà tan muối ăn vào nước và quan sát hiện tượng.

-Dùng kẹp gỗ kẹp vào 1/3 ống nghiệm phía trên và đun nóng bằng đèn cồn và quan sát hiện tượng.

? Quan sát và ghi lại sơ đồ của quá trình biến đổi trên?

?Qua 2 TN trên, em có nhận xét gì về sự thay đổi trạng thái và sự thay đổi về chất của các chất?

-Các quá trình biến đổi đó gọi là hiện tượng vật lí.

? Vậy, thế nào là hiện tượng vật lí?

Chuyển ý: Hiện tượng hoá học có gì khác với hiện tượng vật lí.

HS ghi mục bài.

HS quan sát hình vẽ.

HS nhận xét như sau:

-Hạ thấp nhiệt độ và ngược lại

-Đun sôi và ngưng tụ.

HS làm thí nghiệm theo nhóm.

1/ Muối hoà tan → dd trong suốt.

2/ Cô cạn thu được chất rắn màu trắng có vị mặn (muối)

HS đại diện nhóm trả lời.

-Trong các quá trình trên đều có sự thay đổi về trạng thái nhưng không có sự thay đổi về chất.

-Khi chất biến đổi về trạng thái hay hình dạng mà vẫn giữ nguyên là chất ban đầu được gọi là hiện tượng vật lí.

I. Hiện tượng vật lí.

1. Thí nghiệm: sgk

2. Kết luận : HTVL là hiện tượng trong đó không có sự biến đổi chất này thành chất khác

Hoạt động 2.2. Hình thành kiến thức về hiện tượng hoá học (18 phút)

GV: Làm thí nghiệm 2

- Trộn đều bột sắt với bột lưu huỳnh rồi chia làm hai phần .

- Đưa nam châm lại gần phần 1

- Đổ phần 2 vào ống nghiệm và đun nóng và yêu cầu HS quan sát sự thay đổi màu sắc của hỗn hợp?

- Đưa nam châm lại gần sản phẩm

?Phát biểu hiện tượng quan sát được?

? Vậy qua TN trên em có kết luận gì ?

- HD: HS làm TN theo các bước sau:

- Cho vào ỐN một ít đường trắng.

- Đun nóng ống nghiệm bằng ngọn lửa đèn cồn.

? Quan sát hiện tượng xảy ra?

? Các quá trình biến đổi trên có phải là hiện tượng vật lí không? Tại sao?

? Vậy thế nào là hiện tượng hoá học?

? Muốn phân biệt HTVL với HTHH ta dựa vào dấu hiệu nào?

HS ghi mục 2.

HS quan sát GV làm thí nghiệm

TH1: Nam châm hút toàn bộ bộ sắt còn lại là bột lưu huỳnh.

TH2: Hỗn hợp nóng đỏ lên và chuyển dần sang màu xám đen. Sản phẩm không bị nam châm hút (chứng tỏ là chất rắn thu được không còn tính chất của sắt nữa)

-Quá trình biến đổi trên đã có sự thay đổi về chất (có chất mới được tạo thành).

-Làm thí nghiệm theo nhóm

-Đường chuyển dần sang màu nâu, rồi đen (than), thành ống nghiệm xuất hiện những giọt nước.

Không phải là hiện tượng vật lí vì: các quá trình trên đều có sinh ra chất mới.

-Hiện tượng hoá học là quá trình biến đổi có tạo ra chất mới.

- Dấu hiệu: Có sự xuất hiện chất mới.

II.Hiện tượng hoá học.

-HTHH là hiện tượng trong đó có sự biến đổi chất này thành chất khác.

-Dấu hiệu: Có sự xuất hiện chất mới.

Hoạt động 3: Luyện tập – củng cố (5 phút)

- Hệ thống lại nội dung bài học

-Gọi một HS đọc nội dung ghi nhớ

Hoạt động 4: Vận dụng (5 phút)

Bài tập 1 : Trong các quá trình sau, quá trình nào là hiện tượng vật lí? Hiện tượng nào là hiện tượng hoá học? Giải thích?

a/ Dây sắt được cắt nhỏ thành từng đoạn và tán thành đinh.

b/ Hoà ta axit axetic vào nước đựơc dung dịch axít loãng, dùng làm giấm ăn.

c/ Cuốc xẻng, dao làm bằng sắt để lâu ngoài không khí bị gỉ .

d/ Đốt cháy gỗ, củi.

Đáp án: HTVL a, b; HTHH: c, d.

Bài tập 2 : Tìm các cụm từ thích hợp điền vào chỗ ….. sau cho thích hợp.

“Trong các hiện tượng vật lí: Trước khi biến đổi về ….......(1)…............. và sau khi biến đổi …........(2)…...........không có sự thay đổi về…...........(3)…............. Còn hiện tượng hoá học thì có sự xuất hiện các loại ….......(4)….............. mới”.

Đáp án: (1, 2: Trạng thái ; 3,4: chất )

Hoạt động 5: Tìm tòi, mở rộng (5 phút)

- BTVN: 1,2,3 sgk trang 47

-Soạn trước bài: PHẢN ỨNG HOÁ HỌC.

-Xem lại các ví dụ của bài “Sự biến đổi chất”

-Xem kĩ sơ đồ diễn biến của phản ứng hoá học

-Khi nào thì phản ứng hoá học xảy ra

Hoạt động 1: Khởi động (5 phút)

Mời 4 HS lên tiến hành 4 thí nghiệm:

TN1: Dùng kéo cắt miếng kim loại đồng thành 2

TN2: Cho 3 viên kẽm và ống nghiệm. Lấy 1-2ml dung dịch axit clohidric (HCl) cho tiếp vào ống nghiệm.

TN3: Lấy 1ml dung dịch đồng (II) sunfat (CuSO₄) vào ống nghiệm

Lấy 1ml dung dịch natri hiđroxit (NaOH) cho tiếp vào ống nghiệm

TN4: Cho đường vào cốc có chứa nước. Dùng đũa thủy tinh khuấy nhẹ.

HS dưới lớp cho biết thí nghiệm nào xảy ra HTVL, HTHH?

Thí nghiệm 2,3 xảy ra HTHH vì các em đã thấy có chất mới xuất hiện. Điều đó đồng nghĩa là đã có phản ứng hóa học xảy ra giữa các chất ban đầu. Vậy phản ứng hóa học là gì? Sự biến đổi các chất diễn ra như thế nào? Chúng được diễn biến ra sao? Chúng ta sẽ được tìm hiểu câu trả lời trong bài học hôm nay.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (25 phút)

Hoạt động 2.1. Hình thành các định nghĩa (15 phút)

-Cho HS phân tích ví dụ ở phần khởi động

1/ Cho kẽm tác dụng với axit clohiđric tạo thành kẽm clorua và khí hiđro.

2/ Cho đồng (II) sunfat tác dụng với natri hidroxit thu được đồng (II) hiđroxit và natri sunfat.

? Xác định chất ban đầu và chất mới trong 2 ví dụ trên?

Gv: Từ chất ban đầu muốn chuyển sang chất mới phải trải qua 1 quá trình. Quá trình đó gọi là phản ứng hóa học.

?Thế nào là phản ứng hóa học?

Gv: Chất ban đầu bị biến đổi trong phản ứng gọi là chất phản ứng (chất tham gia). Chất mới sinh là sản phẩm (chất tạo thành).

Giữa chất phản ứng và chất sản phẩm được cách nhau bởi dấu mũi tên. (Tạo thành, thu được hay sinh ra,…)

-PƯHH được ghi theo phương trình chữ :

Tên chất phản ứng → Tên chất sản phẩm

-Hướng dẫn HS viết phương trình chữ: Chất phản ứng để trước dấu mũi tên, chất sản phẩm để sau dấu mũi tên. (Nếu chất phản ứng hoặc chất tham gia từ 2 chất trở lên thì phải có dấu “+” giữa các chất.

Hướng dẫn HS đọc: Sắt tác dụng với lưu huỳnh tạo thành sắt (II) sunfua.

*Dấu “+” ở phía trước đọc là “Tác dụng với”

*Dấu “+” ở phía sau đọc là “và”

-Chiếu lại ví dụ 1 ở phần khởi động:

-Chiếu ví dụ 2:

1/ Đun nóng hỗn hợp sắt và lưu huỳnh thu được Sắt (II) sunfua.

2/ Nung Canxi cacbonat thu được Canxi oxit và khí cacbonic.

?Xác định chất tham gia và chất sản phẩm?

?1 HS lên bảng viết PT chữ?

?Đọc PT chữ trên?

*Chuyển ý: Theo định nghĩa: PƯHH là một quá trình biến đổi từ chất này thành chất khác.

Vậy quá trình đó xảy ra diễn biến cụ thể ntn?

-Chú ý ví dụ

-Là quá tình biến đổi chất này thành chất khác.

-Chú ý lắng nghe.

-Ghi bài.

-Chú ý

-Viết phương trình chữ:

1/ Kẽm + axit clohidric → Kẽm clorua + Hiđro.

2/ Đồng (II) sunfat + Natri hiđroxit → Đồng (II) hiđroxit + Natri sunfat.

1/ -CTG: Sắt và lưu huỳnh.

-CSP: Sắt (II) sunfua.

-HS viết PT chữ.

Sắt + lưu huỳnh → Sắt (II) sunfua.

2/ -CTG: canxi cacbonat.

-CSP: canxi oxit và Cacbonic.

-Canxi Cacbonat Canxi oxit + cacbonic.

Nung canxi cacbonat tạo thành canxi oxit và khí cacbonic.

I. Định nghĩa :

-Phản ứng hóa học là quá trình biến đổi chất này thành chất khác.

-Phương trình chữ:

Tên các chất phản ứng (CTG) → tên các tạo thành (CSP)

* Sắt + lưu huỳnh → Sắt (II) sunfua.

Đọc: Sắt tác dụng với lưu huỳnh tạo thành sắt (II) sunfua.

* Canxi cacbonat → Canxi oxit + cacbonic.

Hoạt động 2.2 Tìm hiểu diễn biến của phản ứng hoá học (10 phút)

?Phân tử là gì?

Gv: Khi các chất phản ứng chính là các phân tử phản ứng với nhau. Người ta nói phản ứng giữa các phân tử thể hiện phản ứng giữa các chất

-Chiếu sơ đồ hình động tượng trưng cho diễn biến của PƯHH giữa Hiđro và oxi tạo thành nước.

-Giáo viên yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi trong PHT. 2’

-Kết luận:

- Chỉ có ……………………. giữa các nguyên tử thay đổi.

- Số nguyên tử của mỗi nguyên tố trước và sau phản ứng ………………………………………

- Kết quả: ………………….….. này biến đổi thàn……………………khác.

-Chiếu sơ đồ phản ứng giữa Kẽm và axit clohiđric.

Gv: Nếu có đơn chất kim loại tham gia phản ứng thì sau phản ứng nguyên tử kim loại phải liên kết với nguyên tử nguyên tố khác.

HS ghi mục bài.

-Là hạt đại diện cho chất, thể hiện đầy đủ TCHH của chất.

-Nghe

-Quan sát hình vẽ

-Thảo luận nhóm (3 phút)

-Hoàn thành PHT trong 2’

-Liên kết

- giữ nguyên (bằng nhau)

-... phân tử ... phân tử ....

-Quan sát.

Ghi nhớ.

II. Diễn biến của phản ứng hoá học

Trong các PƯHH, Chỉ có liên kết giữa các nguyên tử thay đổi làm cho phân tử này biến đổi thành phân tử khác.

Hoạt động 3: Luyện tập – củng cố (5 phút)

GV chiếu hai bài tập, yêu cầu HS hoàn thiện:

BT1 :

* … biến đổi … chất …chất …

* … chất ban đầu … chất mới sinh.

*… giảm dần … tăng dần.

BT2 :

… rắn … hơi … phân tử … phân tử…

Hoạt động 4: Vận dụng (5 phút)

Hoạt động 5: Tìm tòi, mở rộng (5 phút)