Giáo án Hóa học 8 Chương 6: Dung dịch mới nhất

Hoạt động 2.1: Hình thành khái niệm dung môi – chất tan – dung dịch. (10’)

GV hướng dẫn HS làm TN 1: cho 1 thìa đường vào cốc nước khuấy nhẹ

?Yêu cầu các nhóm quan sát và ghi lại các nhận xét và phát biểu?

-Nước là dung môi

-Đường là chất tan

-Nước đường là dung dịch .

GV: Hướng dẫn HS làm thí nghiệm 2: “cho 1 thìa dầu (hoặc mỡ ăn) vào 2 cốc sau và khuấy nhẹ”

-Cốc 1: đựng xăng (dầu hoả)

-Cốc 2: đựng nước

?ghi chép lại các nhận xét và cho biết chất tan và dung môi ờ thí nghiệm 2?

?Đâu là dung môi, đâu là chất tan, đâu là dung dịch?

?Qua hai thí nghiệm trên ta thấy nước có thể hoà tan nhiều chất, nhưng có phải là dung môi của tất cả các chất không?giải thích

?Chất tan có thể tồn tại ở những trạng thái nào?Hãy cho ví dụ.

Các nhóm thảo luận câu hỏi sau (3’)

-Dung môi là gì?

-Thế nào là chất tan?

-Thế nào là dung dịch?

HS làm TN1

Đường tan trong nước tạo thành nước đường .

-Hs làm thí nghiệm

-Dầu ăn tan trong cốc 1 nhưng không tan trong cốc 2

-Dung môi: xăng

-Chất tan: dầu ăn

-Dung dịch: hỗn hợp dầu ăn và xăng

-Không, vì có một số chất không thể hoà tan được như: dầu ăn, xăng, …

-Chất tan có thể tồn tại ở 3 trạng thái:

+Rắn: muối, đường,…

+Lỏng: rượu, giấm,…

+Khí:amoniac,hiđroclorua

-Dung môi là chất có khả năng hoà tan chất khác để tạo thành dung dịch.

-Chất tan là chất bị hoà tan trong dung môi.

-Dd là hỗn hợp đồng nhất của dung môi và chất tan.

I.Dung môi – chất tan – dung dịch.

-Dung môi là chất có khả năng hoà tan chất khác để tạo thành dung dịch.

-Chất tan là chất bị hoà tan trong dung môi.

-Dung dịch là hỗn hợp đồng nhất của dung môi và chất tan.

Hoạt động 2.2: Hình thành khái niệm dung dịch bão hoà, dung dịch chưa bão hoà ở nhiệt độ xác định (10’)

HD:TN “cho dần dần và liên tục đường vào cốc nước, khuấy nhẹ”

?Yêu cầu các nhóm ghi chép nhận xét và phát biểu

GV: ở giai đoạn đầu dung dịch vẫn còn có thể hoà tan được thêm chất tan, ta gọi là dung dịch chưa bão hoà .

Ơ giai đoạn 2: dung dịch không thể hoà tan thêm được chất tan (đường), ta gọi là dung dịch bão hoà.

?Thế nào là dung dịch chưa bão hoà?

?Thế nào là dung dịch đã bão hoà?

?Cho 4 nhóm thảo luận làm bài tập 3 sách giáo khoa?

Gọi 1 nhóm trả lời và giải thích

HS làm TN, ghi chép những hiện tượng

-Ban đầu đường tan hết, sau đó không tan nữa.

- Là dung dịch có thể hoà tan thêm chất tan

-Là dung dịch không thể hoà tan thêm chất tan.

Bài tập 3/138

a. Cho thêm dung môi

b. Cho thêm NaCl

II. Dung dịch bão hoà, dung dịch chưa bão hoà ở nhiệt độ xác định :

-Dung dịch chưa bão hoà là dung dịch có thể hoà tan thêm chất tan.

-Dung dịch bão hoà là dung dịch không thể hoà tan thêm chất tan.

Hoạt động 2.3: Làm thế nào để quá trình hoà tan chất rắn trong nước xảy ra nhanh hơn?(10’)

HDTN: “cho vào mỗi cốc (có chứa 25ml nước) một lượng muối như nhau”

-cốc 1: để yên

-cốc 2: khuấy đều

-cốc 3: đun nóng

-cốc 4: muối ăn đã nghiền nhỏ

?Yêu cầu các nhóm ghi chép các nhận xét và phát biểu?

?Vậy muốn quá trình hoà tan chất rắn trong nước được tan nhanh hơn ta nên thực hiện những biện pháp nào?

?Vì sao khi khuấy dung dịch quá trình hoà tan nhanh hơn?

?Vì sao khi đun nóng, quá trình hoà tan nhanh hơn

Gv: Khi nghiền nhỏ chất rắn làm tăng tiếp xúc giữa chất rắn với phân tử nước , qúa trình hoà tan nhanh hơn.

-hs làm thí nghiệm

C1: muối tan nhưng rất chậm

C4: muối tan chậm nhưng nhanh hơn cốc 1

C2+3:tan nhanh hơn cốc 1,4.

-Có thể thực hiện một hoặc đồng thời cả 3 biện pháp: Khuấy, đun nóng và nghiền nhỏ

-Vì khi khuấy dd tạo ra sự tiếp tiếp xúc mới giữa chất rắn và phân tử nước → chất rắn bị hoà tan nhanh hơn.

-Vì khi đun nóng dd các phân tử nước chuyển động nhanh hơn, làm tăng số lần va chạm giữa các phâ tử nước với bề mặt của chất rắn.

III. Làm thế nào để quá trình hoà tan chất rắn trong nước xảy ra nhanh hơn.

1. Khuấy dung dịch

2. Đun nóng dung dịch:

3. Nghiền nhỏ chất rắn:

Hoạt động 2.1. Hình thành kiến thức: Chất tan và chất không tan (15’)

GV: Hướng dẫn HS làm TN 1,2 sgk

TN1: Lấy vài mẫu CaCO₃ vào nước cất, lắc mạnh. Lọc lấy nước lọc, làm bay hơi.

TN2: Lấy muối ăn hoà tan vào cốc nước, sau đó lấy vài giọt làm bay hơi.

? Yêu cầu HS ghi chép các hiện tượng và rút ra nhận xét?

-Ngoài 2 thí nghiệm trên áp dụng cho chất lỏng thì ta cũng thấy được qua thực tế

+Dầu ăn không tan trong nước

+Rượu tan tốt trong nước

?Qua 2 thí nghiệm, ta kết luận được điều gì ?

VD: Ở 25^oC, 100g nước hoà tan tối đa:

-36g NaCl để ⇒ dung dịch bão hoà

-204g đường ⇒ dung dịch bão hoà

-222g AgNO₃ ⇒ dung dịch bão hoà

?Em có nhận xét gì với những chất tan được trong nước?

? Ta vừa làm thí nghiệm và biết muối NaCl tan trong nước, muối CaCO₃ lại không tan, còn các muối khác có tính tan trong nước như thế nào?

GV: Để tìm hiểu tính tan trong nước của các muối, ta xem bảng tính tan trong nước của các axit, bazơ, muối/156 sgk

-Quan sát bảng tính tan trả lời các câu hỏi sau

-Nhóm 1+3: Nhận xét tính tan của axit, bazơ ?

-Nhóm 2+4 : Nhận xét tính tan của muối:

+Những muối của kim loại nào, gốc axit nào đều tan hết trong nước ?

+Nhận xét tính tan của các muối clorua, sunfat, cacbonat.

-Kết luận: cho Hs điền khuyết vào bảng phụ và dặn học ở SGK

-Hướng dẫn hs ghép 1 số hợp chất và nhận xét có tan hay không.

HS làm thí nghiệm theo nhóm

N1,2,3: làm TN1

Nhóm 4,5,6: làm TH2

TN1: CaCO₃ không tan trong nước.

TN2: NaCl tan trong nước

-Có chất tan, có chất không tan trong nước.

HS thảo luận 4’ và trả lời.

Nhóm 1+3:

-Hầu hết các axit đều tan trong nước (trừ H₂SiO₃)

- Phần lớn bazơ không tan.

Nhóm 2 + 4:Tính tan của muối

+Tất cả muối của K, Na, (NO₃) đều tan.

+Phần lớn muối -Cl, =SO₄ tan trong nước

+Phần lớn muối =CO₃ tan trong nước.

I. Chất tan và chất không tan.

1.Thí nghiệm

TN1: CaCO₃ không tan trong nước.

TN2: NaCl tan được trong nước.

* Có chất tan và có chất không tan trong nước. Có chất tan nhiều và có chất tan ít trong nước

2.Tính tan trong nước của một số axit, bazơ, muối.

(SGK)

Hoạt động 2.2: Độ tan của một chất trong nước (15’)

GV: Để biểu thị khối lượng chất tan trong một khối lượng dung môi, người ta dùng “độ tan”

“ độ tan có thể biểu thị bằng :

-Gv cung cấp khái niệm độ tan

GV: Vậy khi nói về độ tan của 1 chất nào đó trong nước cần phải kèm theo điều kiện nhiệt độ

?ở 25^oC: độ tan của đường là 204 gam, của muối ăn là 36 gam có nghĩa là gì?

? Em có nhận xét như thế nào về độ tan các chất ?

GV: Độ tan phụ thuộc vào những yếu tố nào ta cùng sang phần 2.

GV: treo hình 6.5

?Độ tan của chất rắn phụ thuộc vào yếu tố nào?

?Rút ra nhận xét độ tan của chất rắn phụ thuộc vào nhiệt độ?

?Điều này đúng trong mọi trường hợp?

-Giới thiệu hình 6.6

Gv: Theo các em, khi nhiệt độ tăng, độ tan của chất có tăng không.

?Ngoài nhiệt độ, còn yếu tố nào ảnh hưởng đến độ tan của chất khí?

GV: Liên hệ thực tế là cách bảo quản bia hơi, nước ngọt có ga ...

?Vậy yếu tố nào ảnh hưởng đến độ tan?

HS nghe GV thuyết trình.

-Tiếp thu kiến thức

Trong 100g nước hoà tan được 204g đường,

Trong 100g nước hòa tan được 36 g muối.

- không giống nhau

-Quan sát

-Nhiệt độ

-Khi nhiệt độ tăng thì độ tan của phần lớn các chất rắn cũng tăng.

-Không, chỉ phần lớn.

-Quan sát

Khi nhiệt độ tăng thì độ tan của các chất khí giảm

-Áp suất.

SGk

-Nhiệt độ và áp suất.

II. Độ tan của một chất trong nước.

1. Định nghĩa.

Độ tan (S) của một chất trong nước là số gam chất đó hoà tan trong 100 gam nước để tạo thành dung dịch bão hoà ở một nhiệt độ xác định.

Ví dụ : ở 25^oC độ tan của đường là 204 gam có nghĩa là 204 gam đường hoà tan 100 gam nước để tạo thành dd bão hoà.

2. Những yếu tố ảnh hưởng đến độ tan.

-Độ tan của chất rắn tăng khi nhiệt độ tăng.

-Độ tan của chất khí tăng khi nhiệt độ giảm và áp suất tăng