Giáo án Hóa học 8 Bài 16: Phương trình hóa học mới nhất

Hoạt động 1: Khởi động (2 phút)

Theo định luật bảo toàn khối lượng, số nguyên tử của mỗi nguyên tố trong các chất trước và sau phản ứng được giữ nguyên. Dựa vào đó cùng với CTHH ta sẽ lập được PTHH để biểu diễn ngắn gọn phản ứng hoá học. Đây là nội dung của buổi học hôm nay.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (28 phút)

Hoạt động 2.1. Tìm hiểu về phương trình hoá học (8 phút)

- GV treo Hình: 2.5 → Hãy viết PT chữ khi cho khí hiđro tác dụng với oxi tạo thành nước?

- Hãy thay các chất trong PT bằng CTHH?

- GV nhận xét, uốn nắn sai sót của HS khi viết CTHH.

- GV treo hình vẽ như SGK/55. Hãy quan sát chiếc cân 1 và cho biết vì sao cân không thăng bằng?

GV hướng dẫn: Để cân bằng số nguyên tử O ở 2 vế ta thêm hệ số 2 trước công thức H₂O.

- GV chỉ lên chiếc cân 2 → Chiếc cân 2 vẫn chưa thăng bằng, vì sao?

- Làm thế nào để số nguyên tử H ở 2 vế bằng nhau?

- Cân 3 đã thăng bằng, vì sao?

- GV nhận xét → PTHH.

Lưu ý: Khi số nguyên tử của các nguyên tố ở 2 vế bằng nhau, ta thay

( ) bằng dấu (→).

- Hãy đọc PTHH vừa lập?

- Từ bài tập 3/54(bài cũ), đã có PT chữ:

Magie + Oxi Magie oxit(MgO)

Hãy lập PTHH?

- GV hướng dẫn: Từ PT chữ → viết dưới dạng CTHH? Cân bằng số nguyên tử của nguyên tố không bằng nhau ở 2 vế → lập PTHH?

- GV nhận xét, chấm bài 1 số HS (phát hiện ra lỗi sai của HS để kịp thời sửa chữa).

Chuyển ý : Làm thế nào để lập được PTHH? ta sang phần 2

- 1 HS lên bảng viết, HS khác viết vào vở.

- HS lần lượt thay thế.

- Vì số nguyên tử Oxi ở vế trái nhiều hơn vế phải.

- HS cân bằng số nguyên tử O theo hướng dẫn.

- Vì số nguyên tử H ở vế phải nhiều hơn vế trái.

- Thêm hệ số 2 trước công thức H₂.

- Vì số nguyên tử H, O ở 2 vế bằng nhau.

- 2 phân tử Hiđro tác dụng với 1 phân tử Oxi tạo thành 2 phân tử nước.

- HS lập PTHH vào vở theo từng bước:

+ Viết PT dạng CTHH.

+ Cân bằng số nguyên tử O bằng cách thêm hệ số 2 trước MgO → O ở 2 vế bằng nhau.

+ Thêm hệ số 2 trước Mg → số nguyên tử Mg ở 2 vế bằng nhau.

+ Viết thành PTHH.

I. Lập phương trình hoá học.

1. Phương trình hoá học

VD1:

Hiđro + oxi → nước.

H₂ + O₂ → H₂O

H₂ + O₂ - - -> 2 H₂O

2 H₂ + O₂ - - - > 2 H₂O

PTHH:

2 H₂ + O₂ 2 H₂O

VD2:

PT chữ:

Magie + Oxi Magie oxit

Mg + O₂ MgO

Mg + O₂ 2 MgO

2 Mg + O₂ 2 MgO

- PTHH:

2 Mg + O₂ 2 MgO

Hoạt động 2.2. Các bước lập phương trình hóa học (20 phút)

?Qua 2 ví dụ trên, hãy thảo luận nhóm nhỏ rút ra các bước lập phương trình hoá học ?

- GV gọi đại diện nhóm trình bày ý kiến .

?Viết sơ đồ phản ứng là viết gì ?

- GV lưu ý: Khi viết CTHH của các chất không được viết sai CTHH, không viết thiếu chất, muốn viết đúng CTHH hợp chất phải nhớ hoá trị của nguyên tố hay nhóm nguyên tử .

?Cân bằng số nguyên tử của mỗi nguyên tố là ta làm gì ?

- GV lưu ý : Ở bước này, khi chọn hệ số, hệ số phải được viết ngang bằng kí hiệu hóa học, không được thay đổi chỉ số nguyên tử .

?Viết PTHH là làm gì ?

- GV đưa ví dụ lên bảng :

VD1 : Lập PTHH của phản ứng sau:

Nhôm + khí oxi → Nhôm oxit

* Thảo luận nhóm lập PTHH của phản ứng hóa học trên?

GV:Trong phản ứng hóa học, để cân bằng số nguyên tử thường bắt đầu từ nguyên tố có số nguyên tử nhiều hơn và không bằng nhau. Trường hợp một số nguyên tố có số nguyên tử một bên là chẵn, một bên là lẻ, ta nên làm chẵn số nguyên tử lẻ bằng đặt hệ số 2 trước CTHH có chứa nguyên tố có số nguyên tử lẻ.

- GV hướng dẫn: Trong phản ứng trên, cả số nguyên tử Al và O ở 2 vế là không bằng nhau . Ta nên bắt đầu từ nguyên tố O có số nguyên nhiều hơn, làm chẵn số nguyên tử O ở vế phải.

?Lúc này bên trái cần có mấy nguyên tử O và Al?

?Do đó ta cần làm gì ?

- GV lưu ý : Vì số oxi ở dạng phân tử O2, không được viết 6O, không được thay đổi chỉ số trong CTHH viết đúng .

Ví dụ 2 :

Lập phương trình hóa học của phản ứng:

Na₂CO₃ + Ca(OH)₂ --> CaCO₃ + NaOH

?Nhận xét số nguyên tử của nguyên tố và số nhóm nguyên tử ở 2 vế như thế nào?

?Do đó, để cân bằng ta phải làm gì ?

- GV nhấn mạnh : Tuy nhiên, trường hợp số nhóm nguyên tử bị phá vỡ sau phản ứng thì khi cân bằng ta cần đếm số nguyên tử của mỗi nguyên tố .

- GV đưa ra ví dụ :

VD : Al(OH)₃ --> Al₂O₃ + H₂O

→ Hướng dẫn HS hoàn thành PTHH .

Có 3 bước lập PTHH :

1/ Viết sơ đồ phản ứng

2/ Cân bằng số nguyên tử của mỗi nguyên tố .

3/ Viết thành PTHH

-Là viết CTHH của các chất tham gia phản ứng và sản phẩm

- HS ghi nhận

- Chọn hệ số thích hợp đặt trước CTHH sao cho số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở 2 vế là bằng nhau .

- HS ghi nhận

Nối mũi tên rời thành mũi tên liền .

- HS ghi đề bài vào vở .

- HS thảo luận nhóm, làm vào bảng phụ .

- HS tiếp nhận thông tin kiến thức .

- HS lĩnh hội

4Al và 6O

Đặt hệ số 4 Al và 3O₂

- HS chú ý

- HS viết ví dụ vào vở

+ Vế trái : 2Na, 2 (OH)

+ Vế phải : 1Na, 1 (OH)

còn số Ca, và CO3 ở 2 vế là bằng nhau .

-->Do đó, ta đặt 2 trước CTHH NaOH .

- HS lĩnh hội kiến thức .

- HS ghi ví dụ vào vở .

2.Các bước lập phương trình hoá học.

-Bước 1: Viết sơ đồ phản ứng.

-Bước 2: Cân bằng số nguyên tử của mỗi nguyên tố.

-Bước 3: Viết PTHH

VD1 :

Al + O₂ ---> Al₂O₃

4Al + 3O₂ ---> 2Al₂O₃

4Al + 3O₂ 2Al₂O₃

VD 2 :

Na₂CO₃ + Ca(OH)₂ --> CaCO₃ + NaOH

Na₂CO₃ + Ca(OH)₂ --> CaCO₃ + 2NaOH

Na₂CO₃ + Ca(OH)₂ CaCO₃ + 2NaOH

Hoạt động 3: Củng cố, luyện tập (5 phút)

-Nhắc lại các bước lập phương trình hoá học?

-Khi cân bằng PTHH ta chỉ được thêm hệ số hay thay đổi chỉ số?

-Nhận biết PTHH đã được cân bằng hay chưa dựa và dấu mũi tên ntn?

Hoạt động 4: Vận dụng (5 phút)

-Cân bằng các phương trình hoá học sau:

1. Al + Cl₂ --------> AlCl₃

2. Al + O₂ ---------> Al₂O₃

3. Al(OH)₃ --------> Al₂O₃ + H₂O

Hoạt động 5: Tìm tòi, mở rộng (5 phút)

-BTVN: 2,3,4,5,7 sgk trang 55,56.

-Chuẩn bị trước phần còn lại.

-Học thuộc các bước lập PTHH.