Hợp chất carbonyl - carboxylic acid (Chuyên đề Hóa học ôn thi Tốt nghiệp 2025)

Chuyên đề Hợp chất carbonyl - carboxylic acid có trong bộ Chuyên đề ôn thi Tốt nghiệp Hóa học năm 2025 đầy đủ lý thuyết và bài tập đa dạng có lời giải giúp học sinh có thêm tài liệu ôn tập cho bài thi tốt nghiệp THPT môn Hóa học.

Hợp chất carbonyl - carboxylic acid (Chuyên đề Hóa học ôn thi Tốt nghiệp 2025)

Xem thử Đề thi Tốt nghiệp Hóa 2025 Xem thử Đề thi thử Tốt nghiệp Hóa 2025 Xem thử Chuyên đề ôn thi Tốt nghiệp Hóa Xem thử 1000 câu trắc nghiệm Hóa

Chỉ từ 350k mua trọn bộ Chuyên đề ôn thi Tốt nghiệp Hóa học năm 2025 theo cấu trúc mới bản word có lời giải chi tiết:

Quảng cáo

I. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM

1. Hợp chất carbonyl

Aldehyde

Ketone

- Aldehyde là hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm -CHO liên kết trực tiếp với nguyên tử carbon hoặc nguyên tử hydrogen.

Danh pháp

- Tên thay thế:

Tên aldehyde = Tên hydrocarbon (bỏ e) + al

- Tên thông thường:

Hợp chất carbonyl - carboxylic acid (Chuyên đề Hóa học ôn thi Tốt nghiệp 2025)

- Ketone là hợp chất hữu cơ có nhóm carbonyl liên kết trực tiếp với 2 nguyên tử carbon.

Danh pháp

- Tên thay thế:

Tên ketone = Tên hydrocarbon (bỏ e) – vị trí nhóm carbonyl – one

- Tên thông thường:

CH3COCH3: acetone

C6H5COCH3: acetophenone

 

Các aldehyde, ketone có nhiệt độ sôi cao hơn các hydrocarbon có phân tử khối tương đương. Các aldehyde, ketone có mạch carbon ngắn tan tốt trong nước.

Tính chất hóa học

* Phản ứng khử hợp chất carbonyl

- Aldehyde bị khử bằng NaBH4 hoặc LiAlH4 sinh ra alcohol bậc một.

 

* Phản ứng oxi hóa aldehyde

- Aldehyde làm mất màu nước bromine.

- Phản ứng với thuốc thử Tollens.

- Phản ứng với Cu(OH)2.

* Phản ứng với hydrogen cyanide

Hợp chất carbonyl - carboxylic acid (Chuyên đề Hóa học ôn thi Tốt nghiệp 2025)

* Phản ứng tạo iodoform

Hợp chất carbonyl - carboxylic acid (Chuyên đề Hóa học ôn thi Tốt nghiệp 2025)

* Phản ứng khử hợp chất carbonyl

- Ketone bị khử bằng NaBH4 hoặc LiAlH4 sinh ra alcohol bậc hai.

Chú ý: Ketone không có phản ứng với thuốc thử Tollens hoặc với Cu(OH)2 (trong môi trường kiềm) nên có thể dùng thuốc thử Tollens hoặc Cu(OH)2 để phân biệt aldehyde với ketone.

* Phản ứng với hydrogen cyanide

Hợp chất carbonyl - carboxylic acid (Chuyên đề Hóa học ôn thi Tốt nghiệp 2025)

* Phản ứng tạo iodoform

Ketone có nhóm methyl cạnh nhóm carbonyl có thể phản ứng với I2 trong môi trường kiềm.

Hợp chất carbonyl - carboxylic acid (Chuyên đề Hóa học ôn thi Tốt nghiệp 2025)

Hợp chất carbonyl - carboxylic acid (Chuyên đề Hóa học ôn thi Tốt nghiệp 2025)

Điều chế acetaldehyde

Trong công nghiệp, người ta điều chế acetaldehyde bằng phương pháp oxi hóa ethylene.

2CH2=CH2+O2xt,to2CH3CH=O

Điều chế acetone

Trong công nghiệp, acetone thu được từ quá trình oxi hóa cumene.

Hợp chất carbonyl - carboxylic acid (Chuyên đề Hóa học ôn thi Tốt nghiệp 2025)
Quảng cáo

2. Carboxylic acid

- Carboxylic acid là các hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm -COOH liên kết với nguyên tử carbon (trong gốc hydrocarbon hoặc -COOH) hoặc nguyên tử hydrogen.

Hợp chất carbonyl - carboxylic acid (Chuyên đề Hóa học ôn thi Tốt nghiệp 2025)

- Danh pháp thay thế của carboxylic acid đơn chức:

- Nhóm -COOH có liên kết O-H phân cực nên có thể phân li thành H+  nên tính chất hóa học đặc trưng của carboxylic acid là tính acid.

- Carboxylic acid mạch ngắn là chất lỏng, tan tốt trong nước. Carboxylic acid mạch dài là chất rắn và ít tan trong nước.

- Phản ứng ester hóa:

Hợp chất carbonyl - carboxylic acid (Chuyên đề Hóa học ôn thi Tốt nghiệp 2025)

- Điều chế:

     + Phương pháp lên men giấm:

Hợp chất carbonyl - carboxylic acid (Chuyên đề Hóa học ôn thi Tốt nghiệp 2025)

Quảng cáo

     + Phương pháp oxi hóa alkane:

RCH2CH2R'[O]RCOOH+R'COOH

- Ứng dụng: Hợp chất carboxylic acid dùng làm vật liệu sản xuất polymer, dược phẩm, dung môi, hương liệu, phụ gia thực phẩm, chất tẩy rửa, …

II. CÂU HỎI ÔN LUYỆN

Phần 1. Trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn

Câu 1. Sản phẩm của phản ứng sau là chất nào?

(CH3)2CHCOCH3+2[H]LiAlH4?

A. 3-methylbutan-2-ol.

B. 1,1-dimethylpropan-2-ol.

C. 3,3-dimethylpropan-2-ol.

D. 2-methylbutan-3-ol.

Câu 2. Công thức cấu tạo của acetone là

A. CH3CHO.

Quảng cáo

B. CH3COCH3.

C. CH3CH2COCH3.

D. CH3CH2COCH2CH3.

Câu 3. Cho 1 mL dung dịch AgNO3 1% vào ống nghiệm sạch, lắc nhẹ, sau đó nhỏ từ từ từng giọt dung dịch NH3 cho đến khi kết tủa sinh ra bị hoà tan hết. Nhỏ tiếp 3-5 giọt dung dịch (X), đun nóng nhẹ hỗn hợp ở khoảng 60 °C - 70 °C trong vài phút, trên thành ống nghiệm xuất hiện lớp bạc sáng như gương. Chất (X) là chất nào sau đây?

A. Butanone.

B. Ethanol.

C. Formaldehyde.

D. Glycerol.

Câu 4. Công thức chung của carboxylic acid no, đơn chức, mạch hở là

A. CnH2nO2; n 1.

B. CnH2n+2O2; n 2.

C. CnH2n2O; n 2.

D. CnH2n2O2; n 3.

Câu 5. Số đồng phân aldehyde mạch carbon phân nhánh có cùng công thức C5H10O là

A. 5.

B. 4.

C. 3.

D. 2.

Câu 6. Phát biểu nào sau đây không đúng về tính chất của hợp chất carbonyl?

A. Aldehyde phản ứng được với nước bromine.

B. Ketone không phản ứng được với Cu(OH)2/OH.

C. Aldehyde tác dụng với dung dịch AgNO3/NH3 tạo ra bạc.

D. Trong các hợp chất carbonyl, chỉ aldehyde bị khử bởi NaBH4.

Câu 7. Khi uống rượu có lẫn methanol, methanol có trong rượu được chuyển hóa ở gan tạo thành formic acid gây ngộ độc cho cơ thể, làm suy giảm thị lực và có thể gây mù. Formic acid có công thức là

A. CH3COOH.

B. HCOOH.

C. HCHO.

D. CH3CHO.

Câu 8. Malic acid là một loại acid tự nhiên, thường được tìm thấy trong các loại trái cây, đặc biệt là quả táo và các loại rau. Công thức cấu tạo của malic acid như sau:

Hợp chất carbonyl - carboxylic acid (Chuyên đề Hóa học ôn thi Tốt nghiệp 2025)

Phát biểu nào là sai khi nói về malic acid?

A. Công thức phân tử của malic acid là C4H6O5.

B. Malic acid là hợp chất hữu cơ đa chức.

C. 1,0 mol malic acid phản ứng được tối đa với 2,0 mol NaOH.

D. Dung dịch malic acid tác dụng với KHCO3 thu được khí CO2.

Câu 9. Formic acid (HCOOH) có trong nọc kiến, nọc ong, sâu róm. Nếu không may bị ong đốt thì nên bôi vào vết ong đốt loại chất nào sau đây là tốt nhất?

A. Chanh.

B. Xà phòng.

C. Vôi.

D. Giấm.

Câu 10. Cho các chất sau: (1) C3H8, (2) C2H5OH, (3) CH3CHO, (4) CH3COOH. Thứ tự các chất theo chiều tăng dần nhiệt độ sôi từ trái sang phải là

A. (1), (2), (3), (4).

B. (4), (3), (2), (1).

C. (1), (2), (4), (3).

D. (1), (3), (2), (4).

Câu 11. Phản ứng nào sau đây không dùng để điều chế acetic acid?

A. Lên men rượu glucose.

B. Carbonyl hóa methanol.

C. Lên men giấm ethyl alcohol.

D. Oxi hóa không hoàn toàn butane.

Câu 12. Cho dung dịch I2 trong KI vào một ống nghiệm, thêm tiếp vào ống nghiệm dung dịch NaOH và dung dịch chất X, lắc nhẹ thấy xuất hiện kết tủa màu vàng. Chất X là

A. HCHO.

B. CH2=CHCH2OH.

C. CH3CH2CHO.

D. CH3COC2H5.

Câu 13. Chất nào sau đây vừa có khả năng tham gia phản ứng tráng bạc, vừa có khả năng tác dụng với CaCO3 tạo ra khí CO2?

A. CH3COOH.

B. HCOOH.

C. HCHO.

D. CH3CHO.

Câu 14. Khử CH3COCH3 bằng LiAlH4 thu được sản phẩm là

A. ethanal.

B. acetone.

C. propan-1-ol.

D. propan-2-ol.

Câu 15. Cho dãy các chất sau: HCHO, CH3COOH, CH3CHO, HCOOH, C2H5OH. Số chất trong dãy có thể tham gia phản ứng tráng bạc là

A. 3.

B. 6.

C. 4.

D. 5.

Câu 16. Sữa chua được lên men từ sữa bột, sữa bò, sữa dê, … Sữa chua tốt cho hệ tiêu hóa. Vị chua trong sữa chua tạo bởi acid nào sau đây?

A. Formic acid.

B. Acetic acid.

C. Lactic acid.

D. Benzoic acid.

Câu 17. Acetic acid được sử dụng rộng rãi để điều chế polymer, tổng hợp hương liệu,… Acetic acid được tổng hợp từ nguồn khí than đá (giá thành rẻ) theo các phản ứng sau:

Hợp chất carbonyl - carboxylic acid (Chuyên đề Hóa học ôn thi Tốt nghiệp 2025)

Giả sử hiệu suất của các phản ứng (1) và (2) đều đạt 90%. Để sản xuất 1000 lít acetic acid (D = 1,05 g mL-1), cần thể tích khí CO và H2 (ở điểu kiện chuẩn) lần lượt là

A. 964,06 m3 và 1 928,12 m3.

B. 1 071,2 m3 và 1 017,6 m3.

C. 964,06 m3 và 964,06 m3.

D. 1 017,6 m3 và 1 071,2 m3.

Câu 18. Giấm ăn được dùng phổ biến trong chế biến thực phẩm, có chứa acetic acid với hàm lượng 4 – 8% về thể tích. Một chai giấm ăn thể tích 500 mL có hàm lượng acetic acid là 5%, thể

 tích acetic acid có trong chai giấm ăn đó là

A.5 mL.

B. 25 mL.

C. 50 mL.

D. 100 mL.

................................

................................

................................

Xem thử Đề thi Tốt nghiệp Hóa 2025 Xem thử Đề thi thử Tốt nghiệp Hóa 2025 Xem thử Chuyên đề ôn thi Tốt nghiệp Hóa Xem thử 1000 câu trắc nghiệm Hóa

Xem thêm các chuyên đề ôn thi tốt nghiệp THPT môn Hóa học năm 2025 có đáp án hay khác:

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.


Giải bài tập lớp 12 sách mới các môn học