(Tổng ôn Lịch Sử) Quá trình xâm lược và cai trị của chủ nghĩa thực dân ở Đông Nam Á

Nội dung Quá trình xâm lược và cai trị của chủ nghĩa thực dân ở Đông Nam Á của Chuyên đề Quá trình giành độc lập dân tộc của các quốc gia Đông Nam Á nằm trong bộ 9 Chuyên đề ôn thi Tốt nghiệp Lịch Sử năm 2025 đầy đủ lý thuyết và bài tập đa dạng có lời giải giúp học sinh có thêm tài liệu ôn tập cho bài thi tốt nghiệp THPT môn Lịch Sử.

(Tổng ôn Lịch Sử) Quá trình xâm lược và cai trị của chủ nghĩa thực dân ở Đông Nam Á

Xem thử Đề thi Tốt nghiệp Sử 2025 Xem thử Chuyên đề ôn thi Tốt nghiệp Sử

Chỉ từ 350k mua trọn bộ Chuyên đề Lịch Sử ôn thi Tốt nghiệp 2025 theo cấu trúc mới bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 1053587071 - NGUYEN VAN DOAN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

A. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM

1. Quá trình xâm lược và cai trị của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á

a) Quá trình xâm lược

♦ Nguyên nhân thực dân phương Tây đẩy mạnh xâm nhập, xâm lược Đông Nam Á

- Sau các cuộc phát kiến địa lí, nền sản xuất của các nước phương Tây phát triển, đặt ra nhu cầu ngày càng lớn về: nguyên liệu, nhân công, thị trường tiêu thụ,...

- Đông Nam Á là khu vực có vị trí quan trọng cho giao thương trên biển; giàu hương liệu, nguyên liệu và nhân công,...

- Mặt khác, từ nửa sau thế kỉ XVI, chế độ phong kiến ở nhiều nước Đông Nam Á đã bắt đầu bộc lộ dấu hiệu khủng hoảng.

=> Đông Nam Á nhanh chóng trở thành đối tượng xâm lược của các nước phương Tây.

♦ Nét chính về quá trình xâm lược của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á

- Các nước Đông Nam Á hải đảo là đối tượng đầu tiên thu hút sự chú ý của thực dân phương Tây, bởi đây là khu vực giàu tài nguyên, có nguồn hương liệu và hàng hóa phong phú, nhiều thương cảng sầm uất nằm trên tuyến giao thương đường biển huyết mạch nối liền phương Đông và phương Tây.

- Năm 1511, Bồ Đào Nha đánh chiếm vương quốc Ma-lắc-cA. Sự kiện này đã mở đầu quá trình xâm chiếm, áp đặt sự thống trị, biến các nước Đông Nam Á thành thuộc địa của thực dân phương Tây.

- Trong các thế kỉ XVI - XIX, bằng nhiều cách thức và thủ đoạn khác nhau (từ buôn bán, truyền giáo, xâm nhập thị trường đến tiến hành chiến tranh xâm lược,...) thực dân phương Tây đã từng bước xâm chiếm gần hết các quốc gia trong khu vực:

+ Hà Lan áp đặt được ách cai trị tại In-đô-nê-xi-a;

+ Anh hoàn thàng việc xâm chiếm và đặt ách cai trị tại Malaixia, Mianma,...

+ Pháp đặt ách đô hộ lên ba nước Đông Dương (Việt Nam, Lào, Campuchia).

+ Tây Ban Nha và sau đó là Mỹ chiếm được Phi-líp-pin.

- Xiêm là nước duy nhất ở Đông Nam Á giữ được độc lập, do tiến hành canh tân đất nước và chính sách ngoại giao khôn khéo.

b) Quá trình cai trị

Sau khi hoàn thành quá trình xâm lược, thực dân phương Tây tiến hành thiết lập nền thống trị ở Đông Nam Á dưới những hình thức khác nhau, nhưng đều có điểm chung là:

- Về chính trị:

+ Thực hiện chính sách “chia để trị” nhằm chia rẽ, làm suy yếu sức mạnh dân tộc của các nước Đông Nam Á.

+ Mua chuộc, dụ dỗ các thế lực phong kiến địa phương làm tay sai.

+ Tăng cường bộ máy quân sự để bảo vệ chính quyền thuộc địa và đàn áp các cuộc đấu tranh yêu nước của nhân dân thuộc địa.

- Về kinh tế:

+ Vơ vét tài nguyên, bóc lột nhân công.

+ Biến các nước Đông Nam Á thành nơi cung cấp nguồn nguyên liệu và thị trường tiêu thụ hàng hoá, phục vụ lợi ích cho chính quốc.

- Về văn hóa:

+ Thực hiện chính sách “ngu dân” nhằm kìm hãm nhân dân các nước thuộc địa trong tình trạng đói nghèo, lạc hậu.

+ Làm xói mòn các giá trị văn hóa truyền thống của các quốc gia Đông Nam Á.

2. Công cuộc cải cách ở Xiêm

a) Bối cảnh

- Từ giữa thế kỉ XIX, Vương quốc Xiêm đứng trước sự đe doạ xâm lược của thực dân phương Tây, nhất là Anh và Pháp.

- Khi Anh chiếm Mi-an-ma và Pháp xâm lược Đông Dương, Xiêm trở thành vùng đẹp giữa hai thế lực thực dân.

=> Nhận thức mối đe dọa của chủ nghĩa thực dân và nhu cầu phát triển đất nước, triều đình Xiêm đã tiến hành công cuộc cải cách theo hướng hiện đại hóa nhằm bảo vệ nền độc lập.

- Công cuộc cải cách ở Xiêm được tiến hành chủ yếu dưới thời trị vì của vua Ra-ma (1851 - 1868) và Ra-ma V (1868 - 1910).

b) Nội dung

- Chính trị, quân sự:

+ Xây dựng mô hình nhà nước thống nhất và tập trung theo hướng hiện đại. Chính phủ được tổ chức thành các bộ có quyền lực ngang nhau.

+ Tổ chức lại hệ thống chính quyền từ trung ương đến địa phương, quyền lực của giới quý tộc địa phương từng bước bị xóa bỏ.

+ Giải tán hội đồng quý tộc, xây dựng hệ thống luật pháp hiện đại với sự cố vấn của các quan chức phương Tây.

- Kinh tế: sử dụng các cố vấn ngoại quốc nhằm phát triển công nghiệp, giao thông vận tải, thương mại...

- Xã hội: xóa bỏ chế độ lao dịch và quan hệ nô lệ, ban hành Luật việc làm quy định tất cả

người lao động phải được trả lương.

- Văn hóa: Thành lập các trường đại học theo mô hình phương Tây, cải cách giáo dục, cử sinh viên sang các nước Âu - Mỹ du học.

- Ngoại giao: Từng bước xóa bỏ các hiệp ước bất bình đẳng đã kí với các cường quốc phương Tây, xây dựng quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia trên thế giới.

c) Ý nghĩa

- Đưa nền kinh tế Xiêm phát triển theo con đường TBCN.

- Phản ánh tinh thần độc lập, tự chủ của người Thái, khả năng ngoại giao khéo léo, sự linh hoạt trong nhận thức và hành động.

- Giúp Xiêm thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa của thực dân phương Tây, giữ được nền độc lập dân tộc.

B. CÂU HỎI ÔN LUYỆN

► Câu hỏi trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn

Câu 1. Nội dung nào dưới đây không phản ánh đúng nguyên nhân các nước thực dân phương Tây đẩy mạnh xâm lược Đông Nam Á?

A. Tư bản phương Tây có nhu cầu cao về nguyên liệu, nhân công, thị trường.

B. Đông Nam Á có vị trí quan trọng trong tuyến đường giao thương trên biển.

C. Kinh tế của các nước tư bản phương Tây đang bị Đông Nam Á cạnh tranh.

D. Khu vực Đông Nam Á có tài nguyên phong phú, nguồn nhân công dồi dào.

Câu 2. Nội dung nào dưới đây không phản ánh đúng thủ đoạn mà các nước tư bản phương Tây sử dụng trong quá trình xâm nhập, xâm lược vào khu vực Đông Nam Á?

A. Khống chế chính trị, ép kí hiệp ước bất bình đẳng.

B. Sử dụng hoạt động buôn bán, truyền giáo.

C. Truyền bá học thuyết “Đại Đông Á”.

D. Dùng vũ lực để thôn tính đất đai.

Câu 3. Quá trình xâm lược của thực dân phương Tây diễn ra trong bối cảnh phần lớn các nước Đông Nam Á

A. mới được hình thành.

B. đang là thuộc địa của Trung Hoa.

C. đang ở giai đoạn phát triển đỉnh cao.

D. bước vào thời kì suy thoái, khủng hoảng.

Câu 4. Các nước Đông Nam Á hải đảo là đối tượng đầu tiên thu hút sự chú ý của thực dân phương Tây, bởi đây là khu vực

A. có đất đai rộng lớn nhưng dân cư thưa thớt.

B. có nguồn hương liệu và hàng hóa phong phú.

C. không có sự quản lí của các nhà nước phong kiến.

D. là điểm bắt đầu của “con đường tơ lụa trên biển”.

Câu 5. Sự kiện nào dưới đây đã mở đầu quá trình xâm nhập, xâm lược các nước Đông Nam Á của thực dân phương Tây?

A. Mỹ tấn công, đánh chiếm Phi-líp-pin.

B. Bồ Đào Nha đánh chiếm vương quốc Ma-lắc-ca.

C. Thực dân Pháp tấn công cửa biển Đà Nẵng (Việt Nam).

D. Thực dân Anh đánh chiếm toàn bộ bán đảo Ma-lai-xi-a.

Câu 6. Đến cuối thế kỉ XIX, thực dân Hà Lan đã cơ bản hoàn thành quá trình xâm lược quốc gia nào ở Đông Nam Á?

A. Cam-pu-chia.

B. In-đô-nê-xi-a.

C. Mi-an-ma.

D. Ma-lai-xi-a.

Câu 7. Từ giữa thế kỉ XVI đến đầu thế kỉ XX, Phi-líp-pin đặt dưới ách thống trị của

A. thực dân Anh.

B. thực dân Tây Ban Nha.

C. thực dân Pháp.

D. thực dân Bồ Đào Nha.

Câu 8. Đến đầu thế kỉ XX, quốc gia nào ở Đông Nam Á đã trở thành thuộc địa của Mỹ?

A. Việt Nam.

B. In-đô-nê-xi-a.

C. Phi-líp-pin.

D. Cam-pu-chia.

Câu 9. Đến cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, quốc gia duy nhất ở Đông Nam Á vẫn giữ được độc lập là

A. Việt Nam.

B. Xiêm.

C. Mi-an-ma.

D. In-đô-nê-xi-a.

Câu 10. Đến cuối thế kỉ XIX, ba nước Đông Dương (Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia. đã trở thành thuộc địa của

A. thực dân Pháp.

B. thực dân Anh.

C. thực dân Hà Lan.

D. thực dân Tây Ban Nha.

Câu 11. Đến cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, thực dân Anh đã cơ bản hoàn thành quá trình xâm lược các quốc gia nào ở Đông Nam Á?

A. Việt Nam và Cam-pu-chia.

B. Mi-an-ma và Ma-lai-xi-a.

C. Phi-líp-pin và Mi-an-ma.

D. In-đô-nê-xi-a và Lào.

Câu 12. Đến cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, Xiêm vẫn giữ được độc lập dân tộc vì

A. tiến hành canh tân đất nước và chính sách ngoại giao mềm dẻo.

B. kiên quyết huy động toàn dân đứng lên đấu tranh chống xâm lược.

C. nước Xiêm nghèo tài nguyên, lại thường xuyên hứng chịu thiên tai.

D. dựa vào sự viện trợ của Nhật Bản để đấu tranh chống xâm lược.

Câu 13. Đến đầu thế kỉ XX, các nước thực dân phương Tây

A. từng bước chuẩn bị cho quá trình xâm lược Đông Nam Á.

B. bắt đầu mở rộng quá trình xâm nhập vào Đông Nam Á.

C. đã hoàn thành quá trình thôn tính Đông Nam Á.

D. buộc phải trao trả độc lập cho các nước Đông Nam Á.

Câu 14. Nội dung nào dưới đây không phản ánh đúng tình hình chính trị ở các nước Đông Nam Á vào cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX?

A. Chính quyền thực dân thi hành chính sách “chia để trị”.

B. Triều đình phong kiến đầu hàng, lệ thuộc vào chính quyền thực dân.

C. Quan lại thực dân cai trị ở địa phương; cử người bản xứ cai quản trung ương.

D. Quan lại thực dân cai trị ở trung ương; cử người bản xứ cai quản địa phương.

Câu 15. Thực dân phương Tây đã sử dụng chính sách nào để chia rẽ khối đoàn kết và làm suy yếu sức mạnh dân tộc của các nước Đông Nam Á?

A. “Chia để trị”.

B. “Kinh tế chỉ huy”.

C. “Cấm đạo Thiên Chúa”.

D. “Tìm và diệt”.

................................

................................

................................

Xem thử Đề thi Tốt nghiệp Sử 2025 Xem thử Chuyên đề ôn thi Tốt nghiệp Sử

Xem thêm các chuyên đề ôn thi tốt nghiệp THPT môn Lịch Sử năm 2025 có đáp án hay khác:

• Chuyên đề: Chủ nghĩa xã hội từ năm 1917 đến nay (Ôn thi Lịch Sử Tốt nghiệp 2025)

• Chuyên đề: Chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và chiến tranh giải phóng dân tộc trong lịch sử Việt Nam (trước Cách mạng tháng Tám) (Ôn thi Lịch Sử Tốt nghiệp 2025)

• Chuyên đề: Thế giới trong và sau Chiến tranh lạnh (Ôn thi Lịch Sử Tốt nghiệp 2025)

• Chuyên đề: ASEAN: Những chặng đường lịch sử (Ôn thi Lịch Sử Tốt nghiệp 2025)

• Chuyên đề: Cách mạng tháng Tám năm 1945, chiến tranh giải phóng dân tộc và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trong lịch sử Việt Nam (từ tháng 8 năm 1945 đến nay) (Ôn thi Lịch Sử Tốt nghiệp 2025)

• Chuyên đề: Công cuộc đổi mới ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay (Ôn thi Lịch Sử Tốt nghiệp 2025)

• Chuyên đề: Lịch sử đối ngoại của Việt Nam thời cận - hiện đại (Ôn thi Lịch Sử Tốt nghiệp 2025)

• Chuyên đề: Hồ Chí Minh trong lịch sử Việt Nam (Ôn thi Lịch Sử Tốt nghiệp 2025)

---