Soạn bài Đọc Tập 2 - ngắn nhất Chân trời sáng tạo

STT

Yếu tố

Đặc điểm

1

Không gian, thời gian

...

2

Cốt truyện, sự kiện

...

3

Nhân vật, nhân vật chính

...

4

Chi tiết

...

5

Lời người kể chuyện

...

STT

Yếu tố

Đặc điểm

1

Không gian, thời gian

- Không gian trong truyện trinh thám là nơi diễn ra hoặc lưu trữ các manh mối về vụ án, các hoạt động điều tra, khám phá những sự thật về vụ án.

- Thời gian trong truyện trinh thám là khoảng thời gian diễn ra các hoạt động điều tra (từ lúc khởi đầu cuộc điều tra cho đến khi các nhà điều tra chính thức đưa ra bằng chứng, phân tích, lí giải thuyết phục và kết luận về vụ án), thường có giới hạn trong một vài tuần hoặc vài ngày, thậm chí vài giờ

2

Cốt truyện, sự kiện

- Cốt truyện của truyện trinh thám thường xoay quanh quá trình điều tra, làm sáng tỏ vụ án như sau: vụ án xảy ra → người điều tra tiến hành điều tra tình huống phức tạp bất ngờ xuất hiện - cuộc điều tra gặp nhiều bế tắc thủ phạm cùng quá trình gây án bị vạch trần.

- Những bí mật về thủ phạm được giữ kín đến cùng, tạo nên sự hấp dẫn, luôn luôn khiến người đọc ở trong trạng thái căng thẳng.

3

Nhân vật, nhân vật chính

- Truyện trinh thám thường có những kiểu nhân vật quen thuộc: kẻ gây án giấu mặt, nạn nhân, cảnh sát, thám tử,... trong đó nhân vật chính là thám tử (chuyên nghiệp hoặc nghiệp dư) – người có kĩ thuật điều tra vượt trội; có khả năng quan sát tinh tường; khả năng phân tích, suy luận, đánh giá sắc bén.

4

Chi tiết

- Chi tiết trong truyện trinh thám gắn với các tình huống có tác dụng gợi mở phán đoán đối với hoạt động điều tra. Mỗi chi tiết như một bằng chứng hoặc manh mối quan trọng trong quá trình điều tra.

5

Lời người kể chuyện

- Trong truyện trinh thám, lời của người kể chuyện (ngôi thứ ba hoặc ngôi thứ nhất) gồm lời kể, miêu tả, phân tích, bình luận, thường được kết hợp với lời của những nhân vật khác, nhất là lời của nhân vật thám tử, nhằm tái hiện một cách sinh động, hấp dẫn quá trình điều tra, khám phá vụ án.

Hình thức của văn bản văn học

Nội dung của văn bản văn học

...

...

...

...

...

...

Hình thức của văn bản văn học

Nội dung của văn bản văn học

Quy cách của thể loại

Đề tài

Bố cục

Chủ đề

Ngôn từ

Bối cảnh lịch sử, văn hoá, xã hội

Các biện pháp nghệ thuật

Tư tưởng

Cảm hứng

Thông điệp

STT

Nhận định về đặc điểm của bi kịch

Đúng

Sai

Lí giải (nếu sai)

1

Đối với thể loại bi kịch, kết cục của nhân vật chính luôn luôn là cái chết

2

Xung đột trong bi kịch thường là mâu thuẫn giữa khát vọng cao đẹp của con người với tình thế bi đát của thực tại.

3

Hành động của các nhân vật bi kịch bao gồm: hành động bên ngoài (lời nói, cư xử, hoạt động,...) và hành động bên trong (độc thoại nội tâm, chuyển biến nội tâm,...).

4

Cốt truyện của bi kịch là một chuỗi các sự kiện, biến cố dẫn đến những đau thương, tổn thất cho nhân vật chính..

STT

Nhận định về đặc điểm của bi kịch

Đúng

Sai

Lí giải (nếu sai)

1

Đối với thể loại bi kịch, kết cục của nhân vật chính luôn luôn là cái chết

x

 Vì kết cục của nhân vật chính có thể là sự thảm bại hay cái chết của nhân vật, chứ không phải “luôn luôn là cái chết”.

2

Xung đột trong bi kịch thường là mâu thuẫn giữa khát vọng cao đẹp của con người với tình thế bi đát của thực tại.

x

3

Hành động của các nhân vật bi kịch bao gồm: hành động bên ngoài (lời nói, cư xử, hoạt động,...) và hành động bên trong (độc thoại nội tâm, chuyển biến nội tâm,...).

x

4

Cốt truyện của bi kịch là một chuỗi các sự kiện, biến cố dẫn đến những đau thương, tổn thất cho nhân vật chính..

x

A

B

1. Nghị luận xã hội

a. thể thơ gồm cặp song thất (bảy tiếng) và cặp lục bát (sáu - tám tiếng) luân phiên kế tiếp nhau trong toàn bài

2. Truyện trinh thám

b. văn bản viết ra để bàn về sự việc, hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội hay một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống của con người, thể hiện ý tưởng, thông điệp

3. Thơ song thất lục bát

c. thể loại truyện kể lại quá trình tìm kiếm sự thật về một vụ án

4. Bi kịch

d. thể loại tập trung khai thác những xung đột gay gắt giữa khát vọng cao đẹp của con người với tình thế bi đát của thực tại, dẫn tới sự thảm bại hay cái chết của nhân vật

STT

Thể loại

Bài học kinh nghiệm về cách đọc

1

Văn bản nghị luận

2

Truyện trinh thám

3

Thơ song thất lục bát

4

Bi kịch

5

Thơ

STT

Thể loại

Bài học kinh nghiệm về cách đọc

1

Văn bản nghị luận

 - Nhận biết và phân tích luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng tiêu biểu.

- Nhận xét, đánh giá tính đúng - sai của vấn đề được đặt ra trong VB.

- Liên hệ ý tưởng, thông điệp trong VB với bối cảnh lịch sử, văn hoá, xã hội khi VB ra đời và bối cảnh hiện tại.

2

Truyện trinh thám

 - Xác định bối cảnh (thời gian, không gian) xảy ra sự kiện, câu chuyện.

- Tóm tắt cốt truyện.

- Truyện trinh thám.

- Phân tích vai trò của một số chi tiết có tác dụng làm manh mối cho cuộc điều tra.

- Phân tích quá trình phá án, khả năng quan sát, lập luận logic của nhân vật chính (thám tử).

3

Thơ song thất lục bát

 - Xác định và phân tích một số yếu tố thi luật của thơ song thất lục bát.

- Làm rõ nét độc đáo của bài thơ thể hiện qua từ ngữ, hình ảnh, bố cục, mạch cảm xúc.

- Xác định và phân tích tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo, chủ đề, tư tưởng, thông điệp của văn bản thông qua hình thức nghệ thuật.

4

Bi kịch

 - Tìm các dấu hiệu nhận biết thể loại của văn bản.

- Tóm tắt câu chuyện, xác định xung đột/ kiểu xung đột kịch.

- Tìm hiểu, phân tích hành động, tích cách của nhân vật kịch Khái quát chủ đề, tư tưởng của văn bản kịch.

5

Thơ

 - Xác định thể thơ, nội dung bao quát và bố cục của văn bản.

- Tìm hiểu tác dụng của các yếu tố như hình ảnh, từ ngữ, biện pháp tu từ, nhịp thơ,... trong việc thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả.

- Xác định chủ đề, thông điệp của bài thơ.