Soạn bài Hai chữ nước nhà - ngắn nhất Chân trời sáng tạo

Soạn bài Hai chữ nước nhà trang 69, 70, 71, 72 ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo giúp học sinh soạn văn 9 dễ dàng hơn.

Soạn bài Hai chữ nước nhà - ngắn nhất Chân trời sáng tạo

* Chuẩn bị đọc

Câu hỏi (trang 70 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Hãy tìm hiểu thông tin về cuộc kháng chiến mười năm chống giặc Minh (1418 - 1428) của dân tộc ta và câu chuyện Nguyễn Phi Khanh dặn dò Nguyễn Trãi trước khi bị quân Minh bắt đưa sang Trung Quốc.

Trả lời:

- Cuộc kháng chiến mười năm chống giặc Minh (1418 - 1428) của nước ta là cuộc kháng chiến diễn ra dưới sự lãnh đạo của nghĩa quân Lam Sơn do tướng Lê Lợi đứng đầu. Nghĩa quân đã gặp nhiều khó khăn, nhiều lần bị giặc bao vây tưởng chừng như không thoát khỏi. Nhưng nhờ sự giúp đỡ, đoàn kết của quân và dân mà nghĩa quân luôn thoát nạn, nhờ vậy mà sau 10 năm, cuộc kháng chiến đã dành thắng lợi vẻ vang.

- Nguyễn Phi Khanh là một vị tướng nhà Lê, khi bị giặc Minh bắt và đưa sang Trung Quốc, ông đã gặp Nguyễn Trãi trước khi đi và dặn dò Nguyễn Trãi phải luôn giữ gìn khí tiết, không được khuất phục, đầu hàng giặc Minh, phải chiến đấu kiên cường để dành lại độc lập dân tộc

* Trải nghiệm cùng văn bản

1. Suy luận: Khổ thơ này thể hiện tâm trạng gì của nhân vật người cha?

- Khổ thơ này thể hiện lòng nhiệt huyết yêu nước của người cha cùng cảnh ngộ bất lực của mình.

2. Suy luận: Nhân vật người cha đã dẫn ra những câu chuyện, nhân vật lịch sử (trong các dòng thơ từ dòng 37 đến dòng 52) nhằm mục đích gì?

- Nhân vật người cha đã dẫn ra những câu chuyện, nhân vật lịch sử (trong các dòng thơ từ dòng 37 đến dòng 52) nhằm mục đích:

+ Khích lệ tinh thần yêu nước, lòng tự tôn dân tộc và niềm tự hào về tổ quốc trong người con của ông

+ Thể hiện niềm tự hào dân tộc, tình yêu nước trước sau một lòng của người cha

3. Suy luận: Em hiểu thế nào về hai dòng thơ cuối?

- Hai dòng thơ cuối là lời nhắn nhủ của người cha dành cho con của mình:

+ "đức sinh thành" dùng để chỉ cha mẹ và cả đất nước đã sinh ra, dưỡng dục, chở che người con - vì vậy phải luôn ghi nhớ, khắc sâu trong tâm trí.

+ "sao cho khỏi để ô danh với đời" là lời nhắc nhở, răn dạy của người cha để hướng con mình tới những điều tốt đẹp, ông muốn con mình tiếp tục sống, sống có ý nghĩa, sống vẻ vang, sống để cống hiến cho tổ quốc.

* Suy ngẫm và phản hồi

Nội dung chính: 

Qua đoạn trích trong văn bản của bài thơ “Hai chữ nước nhà”, nhà thơ Trần Tuấn Khải đã mượn thành công một câu chuyện lịch sử có sức gợi cảm lớn để bộc lộ một cách chân thật cảm xúc của mình, khích lệ lòng yêu nước, ý chí cứu nước giành lại độc lập của đồng bào.

Câu 1 (trang 71 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Thi luật của thơ song thất lục bát được thể hiện trong bài thơ như thế nào?

Trả lời:

- Thi luật của thơ song thất lục bát được thể hiện trong bài thơ:

Số dòng, số chữ	- Có 4 dòng / khổ - Mỗi khổ thơ gồm cặp song thất (bảy tiếng) và cặp lục bát (sáu – tám tiếng)
Vần	+ Chữ thứ 5 câu 7 đầu tiên vần Bằng (B). + Chữ cuối câu 7 đầu tiên ở vần Trắc (T), vần với chữ thứ 5 của câu 7 thứ hai (vần Trắc) + Chữ cuối câu 7 thứ hai vần Bằng, vần với chữ cuối câu 6 (vần Bằng) + Chữ cuối câu 6 vần Bằng, vần với chữ thứ 6 câu 8 (vần Bằng) Ví dụ: Cha xót phận tuổi già sức yếu (T), Lỡ sa cơ đành chịu (T) bó tay (B), Thân lươn bao quản vũng lầy (B), Giang san gánh vác sau này (B) cậy con (B). Con nên nhớ tổ tôn (B) khi trước
Nhịp	Hai dòng thất được ngắt nhịp lẻ, thường là 3/4; dòng lục và dòng bát ngắt nhịp linh hoạt hơn (dòng lục thường ngắt nhịp 2/2/2, dòng bát thường ngắt nhịp 2/2/2/2). Cha xót phận/ tuổi già sức yếu, Lỡ sa cơ/ đành chịu bó tay, Thân lươn/ bao quản/ vũng lầy Giang san/ gánh vác/ sau này/ cậy con.

Câu 2 (trang 71 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Tìm một số từ ngữ, hình ảnh trong văn bản mà theo em có tác dụng tăng sức cảm hóa, thuyết phục trong lời khuyên của người cha đối với người con.

Trả lời:

- Một số từ ngữ, hình ảnh trong văn bản có tác dụng tăng sức cảm hóa, thuyết phục trong lời khuyên của người cha đối với người con là: giang san gánh vác, cậy, ngọn cờ độc lập máu đào còn giây, ra tay buồm lái, xaoy với cuồng phong, nghìn thu tiếng nữ anh hùng còn ghi, vì giống nòi huyết chiến bao phen, gươm reo chính khí, nước rền dư uy, sao cho khỏi thẹn với gương Lạc Hồng, hinh sinh thân thế cũng vì nước non, bước cạnh tranh, há để nhường ai, khỏi để ô danh với đời.

- Các từ ngữ thể hiện tình cảm yêu nước nồng nàn,  sâu sắc của người cha, cũng như cảm xúc trào dâng qua mỗi dòng thơ khi nhắc đến những tầm gương anh hùng trong lịch sử, mong muốn cổ vũ, khích lệ con tiếp bước cho ông trả thù nhà, đền nợ nước.

Câu 3 (trang 71 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Nêu tác dụng của cách gieo vần, ngắt nhịp, cách sử dụng điệp từ, điệp ngữ trong văn bản.

Trả lời: 

- Tác dụng của cách gieo vần, ngắt nhịp, cách sử dụng điệp từ, điệp ngữ trong văn bản: góp phần tô đậm những dấu ấn vàng son trong lịch sử; đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng, tính cấp thiết của việc giúp nước nhà.

Câu 4 (trang 71 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Xác định bố cục, từ đó chỉ ra mạch cảm xúc của văn bản.

Trả lời:

Bố cục	Mạch cảm xúc
Phần 1: Từ dòng 29 đến dòng 32	Nỗi đau xót, khắc khoải của người cha khi bị giặc bắt đưa sang Trung Quốc, không thể làm gì được, đành nhờ con thay mình làm tròn bổn phận với nước nhà.
Phần 2: Từ dòng 33 đến dòng 48	Niềm tự hào của người cha khi nhắc con về những chiến công hào hùng đánh giặc, giữ nước trong lịch sử và bổn phận giữ gìn giang sơn của mỗi thế hệ.
Phần 3: Từ dòng 49 đến dòng 64	Cảm xúc tha thiết, mãnh liệt khi nhấn mạnh trách nhiệm của con là trang nam nhi đầu đội trời chân đạp đất, phải sống sao cho không hổ thẹn với lịch sử, với tổ tiên, với đấng sinh thành.

Câu 5 (trang 72 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Nêu chủ đề và cảm hứng chủ đạo của văn bản. Cho biết một số căn cứ để xác định chủ đề.

Trả lời:

- Chủ đề: Lòng yêu nước và niềm đau đáu với vận mệnh dân tộc của người cha

- Cảm hứng chủ đạo: Ca ngợi tình cảm yêu nước, tự hào dân tộc và thể hiện sự đồng tình với quan niệm của người cha về bổn phận của kẻ “làm trai” đối với vận mệnh nước nhà.

- Căn cứ để xác định chủ đề:

+ Nhan đề đoạn trích:

+ Giọng thơ.

+ Các hình ảnh về không gian, thời gian và sự việc trong đoạn trích.

Câu 6 (trang 72 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Thông điệp mà tác giả gửi gắm thông qua văn bản là gì?

Trả lời:

- Thông điệp: Hãy sống xứng đáng với lịch sử oai hùng của dân tộc, kì vọng của đấng sinh thành, và trách nhiệm của mỗi con người (không phân biệt gái - trai) trong xã hội.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 9 Chân trời sáng tạo ngắn nhất, hay khác:

• Bức thư tưởng tượng

• Thực hành tiếng Việt trang 74

• Tì bà hành

• Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học

• Thảo luận về một vấn đề trong đời sống

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 9 hay khác:

• Soạn văn 9 Chân trời sáng tạo (hay nhất)
• Soạn văn 9 Chân trời sáng tạo (ngắn nhất)
• Giải lớp 9 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 9 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 9 Cánh diều (các môn học)

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---