Chuyên đề dạy thêm Toán 9 Kết nối tri thức (có lời giải)

Chuyên đề dạy thêm Toán 9 Kết nối tri thức gồm các dạng bài tập Toán 9 từ cơ bản đến nâng cao với phương pháp giải chi tiết và bài tập tự luyện đa dạng giúp Giáo viên có thêm tài liệu giảng dạy Toán 9.

Chuyên đề dạy thêm Toán 9 Kết nối tri thức (có lời giải)

Xem thử

Chỉ từ 300k mua trọn bộ Chuyên đề dạy thêm Toán 9 Kết nối tri thức bản word có lời giải chi tiết:

Quảng cáo

Xem thử

Chuyên đề Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn

BÀI 1. KHÁI NIỆM PHƯƠNG TRÌNH VÀ HỆ PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN

A. KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN NẮM

I. PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN

Tổng quát, ta có định nghĩa:

Phương trình bậc nhất hai ẩn x và y là phương trình có dạng ax + by = c trong đó a, b, c là các số đã biết (gọi là hệ số), a và b không đồng thời bằng 0.

Nếu giá trị của vế trái tại x = x0 và y = y0 bằng vế phải thì cặp số (x0; y0) được gọi là một nghiệm của phương trình.

Giải phương trình là tìm tất cả các nghiệm của phương trình đó.

Ví dụ 1. Trong các phương trình sau, phương trình nào là phương trình bậc nhất hai ẩn? Xác định các hệ số a, b, c của phương trình bậc nhất hai ẩn đó.

a) 3x + 5y = -3;

b) 0x - 2y = 7;

c) -4x + 0y = 5;

d) 0x + 0y = 8.

Lời giải

a) 3x + 5y = -3 là phương trình bậc nhất hai ẩn với a = 3, b = 5, c = -3.

b) 0x - 2y = 7 là phương trình bậc nhất hai ẩn với a = 0, b = -2, c = 7.

c) -4x + 0y = 5 là phương trinh bậc nhất hai ẩn với a = -4, b = 0, c = 5.

d) 0x + 0y = 8 không phải là phương trình bậc nhất hai ẩn vì a = 0 và b = 0.

Ví dụ 2. Cho phương trình 3x - y = 1. Trong hai cặp số (1; 2) và (1; -2), cặp số nào là nghiệm của phương trình đã cho?

Lời giải

Cặp số (1; 2) là nghiệm của phương trình đã cho vì 3.1 - 2 = 1.

Cặp số (1; -2) không là nghiệm của phương trinh đã cho vì 3.1 - (-2) = 5 ≠ 1.

Chú ý:

a) Mỗi nghiệm (x0; y0) của phương trình ax + by = c được biểu diễn bởi điểm có tọa độ (x0; y0) trên mặt phẳng tọa độ Oxy.

b) Phương trình bậc nhất hai ẩn ax + by = c luôn luôn có vô số nghiệm. Tất cả các nghiệm của nó được biểu diễn bởi một đường thẳng.

Ví dụ 3. Biểu diễn tất cả các nghiệm của mỗi phương trình sau trên mặt phẳng tọa độ Oxy.

a) -3x + y = 2

b) 0x + y = -2

c) 2x + 0y = 3

Lời giải

a) Viết lại phương trình thành y = 3x + 2.

Từ đó, tất cả các nghiệm của phương trình đã cho được biểu diễn bởi đường thẳng d: y = 3x + 2 (Hình 1).

Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

b) Viết lại phương trình thành y = -2.

Từ đó, tất cả các nghiệm của phương trình đã cho được biểu diễn bởi đường thẳng d vuông góc với Oy tại điểm M (0; -2) (Hình 2).

Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

c) Viết lại phương trình thành x = 1,5.

Từ đó, tất cả các nghiệm của phương trình đã cho được biểu diễn bởi đường thẳng d vuông góc với Ox tại điểm N (1,5; 0) (Hình 3).

Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

2. HỆ HAI PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN

Tổng quát, ta có định nghĩa:

Hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn x, y có dạng (I) Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9). Trong đó, a, b, c, a', b', c' là các số đã biết (gọi là hệ số), a và b không đồng thời bằng 0, a' và b' không đồng thời bằng 0.

Nếu (x0; y0) là nghiệm chung của hai phương trình (1) và (2) thì (x0; y0) được gọi là một nghiệm của hệ (I).

Giải hệ phương trinh là tìm tất cả các nghiệm của hệ phương trình đó.

Ví dụ 4. Trong các hệ phương trình sau, hệ phương trình nào là hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn?

a) Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

b) Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

c) Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

Lời giải

a) Hệ phương trình Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9) là hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn với a = 1, b = 3, c = 3 và a' = 2, b' = 1, c' = -4.

b) Hệ phương trình Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9) không phải là hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn vì a = b = 0.

c) Hệ phương trình Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9) là hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn với a = 2, b = 0, c = 0 và a' = 0, b' = -3, c' = 1.

Ví dụ 5. Cho hệ phương trình Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

Trong hai cặp số (2; 1) và (-1; 3), cặp số nào là nghiệm của hệ phương trình đã cho?

Lời giải

Cặp số (2; 1) là nghiệm của hệ phương trình vì Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

Cặp số (-1; 3) không là nghiệm của hệ phương trình vì Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

B. CÁC DẠNG TOÁN

Dạng 1. Xét cặp số (x0; y0) có là nghiệm của phương trình ax + by = c không?

1. Phương pháp giải

Thay x = x0, y = y0 vào phương trình ax + by = c, nếu đẳng thức đúng thì cặp (x0; y0) là nghệm của phương ax + by = c.

2. Các ví dụ

Ví dụ 1. Trong các cặp số (-2; 1), (0; 2), (-1; 0), (1,5; 3) và (4; -3) cặp số nào là nghiệm của phương trình:

a) 5x + 4y = 8?

b) 3x + 5y = -3?

Giải

a) Ta có các cặp số (0; 2) và (4; -3) là nghiệm của phương trình 5x + 4y = 8.

a) Các cặp số (-1; 0) và (4; -3) là nghiệm của phương trình 3x + 5y = -3.

Ví dụ 2. Xem xét cặp số (2; -1) có là nghiệm của mỗi phương trình sau không?

a) 2x + 3y = 1;

b) 2x - 3y = 1;

c) 32x + 4y = -1.

Giải.

a) Thay x = 2, y = -1 vào phương trình 2x + 3y = 1 ta được:

2.2 + 3.(-1) = 4 - 3 = 1 nên (2; -1) là nghiệm của phương trình 2x + 3y = 1.

b) Thay x = 2, y = -1 vào phương trình 2x - 3y = 1 ta được:

2.2 - 3.(-1) = 4 + 3 = 7 ≠ 1 nên (2; -1) không là nghiệm của phương trình 2x - 3y = 1.

c) Thay x = 2, y = -1 vào phương trình 32x + 4y = -1 ta được

32.2 + 4.(-1) = 3 - 4 = -1 nên (2; -1) là nghiệm của phương trình 32x + 4y = -1.

Dạng 2. Tìm nghiệm tổng quát của phưong trình ax + by = c và vẽ đường thẳng biểu diễn tập nghiệm của nó

1. Phương pháp giải

1. - Tìm nghiệm tổng quát của phương trình ax + by = c

- Nếu a ≠ 0 thì tìm x theo y: x=cbya và công thức nghiệm tổng quát là: Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

- Nếu b ≠ 0 thì tìm y theo x: y=caxb và công thức nghiệm tổng quát là: Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

2. Vẽ đường thẳng có phương trình: ax + by = c

+ Nếu b ≠ 0 thì vẽ đường thẳng y=1bcax.

+ Nếu b = 0 thì vẽ đường thẳng x=ca cùng phương với trục tung.

2. Các ví dụ

Ví dụ 1: Với mỗi phương trình sau, tìm nghiệm tổng quát của phương trình và vẽ đường thẳng biểu diễn tập nghiệm của nó:

a) 3x - y = 2

b) x + 5y = 3

c) 4x - 3y = -1

d) x + 5y = 0

e) 4x + 0y = -2

f) 0x + 2y = 5

Giải

a) Ta có 3xy=2y=3x2

Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

Nghiệm tổng quát của phương trình là:Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

b) Ta có x+5y=3x=5y+3.

Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

Nghiệm tổng quát của phương trình là:Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

c) Ta có 4x3y=1y=134x+1

Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

Nghiệm tổng quát của phương trình là: Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

d) Nghiệm tổng quát của phương trình là: Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

e) Nghiệm tổng quát của phương trình là: Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

f) Nghiệm tổng quát của phương trình là: Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

Ví dụ 2. Cho hai phương trình x + 2y = 4 và x - y = 1. Vẽ hai đường thẳng biểu diễn tập nghiệm của hai phương trình đó trên cùng một hệ tọa độ. Xác định tọa độ giao điểm của hai đường thẳng và cho biết toạ độ của nó là nghiệm của phương trình nào.

Giải

Phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn (Chuyên đề dạy thêm Toán 9)

Đường thẳng x + 2y = 4 qua hai điểm (0; 2) và (4; 0).

Đường thẳng x - y = 1 qua hai điểm (0; -1) và (1; 0).

Giao điểm của hai đường thẳng có tọa độ (2; 1). Đó là nghiệm của hai phương trình đã cho.

................................

................................

................................

Xem thử

Xem thêm đề thi lớp 9 các môn học có đáp án hay khác:

Tài liệu giáo án lớp 9 các môn học chuẩn khác:

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Loạt bài Chuyên đề: Lý thuyết - Bài tập Toán lớp 9 Đại số và Hình học có đáp án có đầy đủ Lý thuyết và các dạng bài được biên soạn bám sát nội dung chương trình sgk Đại số 9 và Hình học 9.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.


Giải bài tập lớp 9 sách mới các môn học