Top 2 Phân tích tâm trạng nhân vật trữ tình trong bài thơ Tôi yêu em (hay, ngắn gọn)

---

---

Đề bài: Phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài “Tôi yêu em” của Puskin

Bài giảng: Tôi yêu em - Cô Thúy Nhàn (Giáo viên VietJack)

Puskin là “Mặt trời của thi ca Nga”, Ông thành công trên nhiều thể loại văn học nhưng có lẽ thơ ca về chủ đề tình yêu là đạt được nhiều thành tựu nhất bởi “Hầu như tình yêu, tình bạn luôn luôn là những tình cảm chi phối nhà thơ nhiều nhất và là ngọn nguồn trực tiếp nhất hạnh phúc và đau khổ của cả đời ông”. Một trong những bài thơ tình nổi tiếng của Puskin là tác phẩm “Tôi yêu em” với nỗi buồn trong sáng của một tình yêu mãnh liệt, chân thành của nhân vật trữ tình cũng chính là tác giả.

Tâm trạng của nhân vật trữ tình được thể hiện xuyên suốt bài thơ với những trạng thái, cung bậc cảm xúc khác nhau cho thấy tình yêu chân thành của thi sĩ dành cho người con gái mình yêu. Thứ nhất đó là lời thơ tự tin khẳng định tình yêu của mình:

    “Tôi yêu em đến nay chừng có thể

    Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai”

Chỉ với ba từ “tôi yêu em” giản dị, mộc mạc nhưng chất chứa biết bao tình cảm trong đó mà thi sĩ luôn ấp ủ trong lòng. Tình yêu ấy đã có từ lâu và đến bây giờ nó vẫn “chưa hẳn đã tàn phai”. Thi sĩ sử dụng hình ảnh ngọn lửa để biểu trưng cho tình yêu của mình nó luôn cháy âm ỉ chưa lụi tàn. Tuy nhiên các từ “có thể”, “chưa hẳn” như vẫn có phần dè dặt, e thẹn trong thể hiện cảm xúc vì lo sợ một điều gì đó nhưng dù sao ta vẫn có thể được tình yêu ấy là sự say mê, dai dẳng xuất phát từ tình cảm trái tim bền vững. Tình cảm ấy bị lí trí dồn nén nên càng bộc phát mạnh mẽ với điệp ngữ “Tôi yêu em” tiếp tục được nhắc lại:

    “Tôi yêu em âm thầm không hi vọng

    Lúc rụt rè khi hậm hực lòng ghen”

Cách xưng hô tôi-em vừa xa mà vừa gần, vừa chân thành yêu thương mà cũng rất giữ chừng mực khoảng cách. Tình yêu của nhân vật trữ tình ở đây cũng rất bình thường như bao người đang yêu khác dù cho không có hi vọng nhưng vẫn âm thầm yêu em. Thi sĩ dù có giỏi kìm nén cảm xúc nhưng cũng không thể thoát khỏi các cung bậc tình yêu là lúc rụt rè, là khi hậm hực lòng ghen. Có thương, có nhớ, có ghen nhưng chỉ dám để tronng lòng giữ lấy cho riêng mình. Dường như thi sĩ đang rơi vào vực thẳm của nỗi đau đến tột cùng.

Ta thấy có sự mâu thuẫn giữa cảm xúc trong tim và lí trí trong đầu. Yêu em nhiều như thế, say đắm đến cuồng nhiệt nhưng lại bùi ngùi tiếc nuối vì:

    “Nhưng không để em phải bận lòng thêm nữa

    Hay hồn em phải gợn bóng u hoài”

Ta thấy thi sĩ ở đây không còn chỉ là những suy nghĩ, tình cảm cá nhân mình mà có sự quan tâm nghĩ đến cho đối phương. Dù yêu rất nhiều nhưng không muốn “em” phiền muộn, không muốn em khó xử đành để lí trí dồn nén cảm xúc, buộc phải chối bỏ tình yêu của mình. Như vậy tâm trạng thứ hai của nhân vật trữ tình được thể hiện là sự buồn đau và nuối tiếc cho tình yêu vì không được “em” chấp nhận, không muốn em “u hoài”.

Tuy nhiên dù có từ chối tình cảm bản thân đến thế nào thì trong tình yêu lí trí khó có thể thắng nổi trái tim. Dù cho không được em chấp nhận, không được em đáp lại yêu thương nhưng vẫn một mạnh mẽ khẳng định lại với điệp ngữ:

    “Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm

    Cầu em được người tình như tôi đã yêu em”

Đó là ước muốn cao thượng của cá nhân “tôi” dành cho “em”, mong cho “em” cũng tìm được một người yêu em chân thành, đằm thắm như tôi. Câu thơ cuối là sự vụt sáng lên của một tình yêu cao đẹp cho thấy tấm lòng cao thượng, nhân văn của thi nhân. Tình yêu ở đây rất nồng nhiệt và vị tha, không phải ai cũng có thể chân thành chúc phúc cho người từ chối tình cảm của mình được hạnh phúc. Đó là lời chúc thiêng liêng và cao cả làm rạng rỡ lên nhân cách Puskin. “Yêu là chết ở trong lòng một ít” có lẽ là như vậy, yêu một người không phải là độc quyền chiếm hữu lấy người đó mà đôi khi chỉ cần được ngắm nhìn người phụ nữ mình yêu thương được người khác yêu thương như mình đã là mãn nguyện đối với một trái tim chân thành không vụ lợi cá nhân.

Như vậy mạch cảm xúc bài thơ cũng là tâm trạng của nhân vật trữ tình vừa đi theo trật tự logic lí trí vừa đáp ứng được cảm xúc cá nhân. Nó là sự mâu thuẫn giữa lí trí và tình cảm nhưng được biểu hiện thống nhất trong một tình cảm duy nhất là tình yêu chân thành, tha thiết biết bao nhiêu. Vì tình yêu mà tôn trọng người yêu, vì tình yêu mà không thể kìm nén cảm xúc và cũng vì tình yêu mà chấp nhận thiệt thòi về bản thân, vì yêu quá chân thành mà mong được cho “em” được người khác yêu cũng chân thành như mình. Chỉ với những lời thơ mộc mạc xuất phát từ trái tim đã khiến cho tác phẩm trở nên có hồn, có giá trị làm nên nhân cách cao đẹp của thi sĩ có thể sống mãi với thời gian đáng để cho bao thế hệ lấy làm tấm gương sáng để học tập cho một tình yêu trong sáng, đẹp đẽ.

Bài thơ là cảm xúc chân thành của thi sĩ mang nỗi buồn của mối tình vô vọng nhưng thật mãnh liệt, nhân hậu và rất mực vị tha. “Bài thơ hay đến mức đủ để thừa nhận tác giả của nó là nhà thơ vĩ đại” đó là lời nhận xét của nhà nghiên cứu văn học Gô-rô-đét-xki.

Xem thêm các bài Văn mẫu phân tích, dàn ý tác phẩm lớp 11 khác:

• Phân tích tâm trạng nhân vật trữ tình trong bài thơ Tôi yêu em (Bài văn mẫu 2)

---

---

---