Giải thích và viết sơ đồ lai từ P đến F₂

Bài 14: Di truyền và liên kết

Bài 5 trang 58 sgk Sinh học 12 nâng cao: Cho 2 dòng ruồi giấm thuần chủng thân xám, cánh dài và thân đen, cánh cụt giao phối với nhau được F₁ toàn ruồi thân xám, cánh dài. Sau đó, cho F₁ giao phối với nhau được F₂ có tỉ lệ 0,705 thân xám, cánh dài ; 0,205 thân đen, cánh cụt ; 0,045 thân xám, cánh cụt ; 0,045 thân đen, cánh dài.

a. Giải thích và viết sơ đồ lai từ P đến F₂.

b. Cho con đực thân đen, cánh cụt và con cái thân xám, cánh dài ở F₂ giao phối với nhau thì kết quả ở F₃ sẽ thế nào để xác định được con cái F₂ dị hợp tử về 2 cặp gen?

Lời giải:

a. - Xét từng cặp tính trạng:

Thân xám : Thân đen = 3 : 1 → Thân xám trội hoàn toàn so với thân đen

Cánh dài : Cánh cụt = 3 : 1 → Cánh dài trội hoàn toàn so với cánh cụt

- Xét chung 2 cặp tính trạng:

F₂ phân li: 0,705 thân xám, cánh dài : 0,205 thân đen, cánh cụt : 0,045 thân xám, cánh cụt : 0,045 thân đen, cánh dài (khác tỉ lệ 9 : 3 : 3 : 1) → Hai cặp gen quy định hai cặp tính trạng di truyền liên kết không hoàn toàn, hoán vị gen xảy ra ở ruồi cái.

- Quy ước gen:

B – thân xám trội hoàn toàn b – thân đen

V – cánh dài trội hoàn toàn v – cánh cụt

F₂ có kiểu hình thân đen, cánh cụt (bv//bv) = 0,205 = 0,5 (giao tử bv ở ruồi đực) × 0,41 (giao tử bv ở ruồi cái)

Ruồi cái F₁ tạo giao tử bv = 0,41 > 0,25 → bv là giao tử liên kết.

→ Tần số hoán vị gen = (0,5 – 0,41) × 2 = 0,18 = 18%

- Sơ đồ lai:

P:   BV//BV   x   bv//bv

         (thân đen, cánh cụt)

GP:       BV       bv

F₁:      BV//bv (100% thân xám, cánh dài)

F₁ × F₁:   ♂ BV//bv    x    ♀ BV//bv

         (thân xám, cánh dài)       (thân xám, cánh dài)

GP:         BV = bv = 0,5      BV = bv = 0,41

                                          Bv = bV = 0,09

F₂:

	BV = 0,41	bv = 0,41	Bv = 0,09	bV = 0,09
BV = 0,5	BV//BV = 0,205	BV//bv = 0,205	BV//Bv = 0,045	BV//bV = 0,045
Bv = 0,5	BV//Bv = 0,205	Bv//bv = 0,205	Bv//Bv = 0,045	Bv//bV = 0,045

F₂: 0,705 thân xám, cánh dài : 0,205 thân đen, cánh cụt : 0,045 thân xám, cánh cụt : 0,045 thân đen, cánh dài.

b. F₂ thân xám, cánh dài có kiểu gen: BV//bv và Bv//bV.

- Sơ đồ lai:

TH1: F₂ thân xám, cánh dài có kiểu gen: BV//bv

F₂ × F₂:      ♂ bv//bv        x       ♀ BV//bv

            (thân đen, cánh cụt)      (thân xám, cánh dài)

GP:            bv            BV = bv = 0,41

                                  Bv = bV = 0,09

F₃:    BV//bv = 0,41; bv//bv = 0,41; Bv//bv = 0,09; bV//bv = 0,09

Kiểu hình: 0,41 thân xám, cánh dài : 0,41 thân đen, cánh cụt : 0,09 thân xám, cánh cụt : 0,09 thân đen, cánh dài.

TH2: F₂ thân xám, cánh dài có kiểu gen: Bv//Bv

F₂ × F₂:    ♂ bv//bv      x        ♀ Bv//bV

              (thân đen, cánh cụt)          (thân xám, cánh dài)

GP:          bv        Bv = bV = 0,41

                             BV = bv = 0,09

F₃:   Bv//bv = 0,41; bV//bv = 0,41; BV//bv = 0,09; bv//bv = 0,09

Kiểu hình: 0,41 thân xám, cánh cụt : 0,41 thân đen, cánh dài : 0,09 thân xám, cánh dài : 0,09 thân đen, cánh cụt.

Xem tiếp các bài Giải bài tập Sinh học lớp 12 nâng cao khác:

• Trả lời câu hỏi Sinh 12 nâng cao Bài 14 trang 54: Dựa vào kết quả phép lai trên hãy cho biết: - 4 kiểu hình được hình thành từ mấy kiểu tổ hợp giao tử (hợp tử)? - Ruồi đực thân đen, cánh cụt cho loại giao tử nào? - Ruồi cái F1 cho mấy loại giao tử với những tỉ lệ tương ứng như thế nào? - Vì sao lại xuất hiện những loại giao tử không do liên kết gen hoàn toàn tạo thành?
• Bài 1 trang 58 sgk Sinh học 12 nâng cao: Giải thích kết quả thí nghiệm của Moocgan, từ đó có những nhận xét gì về sự di truyền liên kết hoàn toàn.
• Bài 2 trang 58 sgk Sinh học 12 nâng cao: Giải thích cơ sở tế bào học của hoán vị gen. Vì sao tần số hoán vị gen không vượt quá 50%?
• Bài 3 trang 58 sgk Sinh học 12 nâng cao: Nêu ý nghĩa của di truyền liên....
• Bài 4 trang 58 sgk Sinh học 12 nâng cao: Khi lai thuận và nghịch hai thứ đậu thuần chủng hạt trơn, có tua cuốn và hạt nhăn, không có tua cuốn với nhau đều được F₁ toàn hạt trơn có tua cuốn. Sau đó cho F₁ giao phấn với nhau được F₂ có tỉ lệ 3 hạt trơn, có tua cuốn : 1 hạt nhăn, không có tua cuốn. a. Giải thích và viết sơ đồ lai từ P đến F₂. b. Để thế hệ sau có tỉ lệ: 1 hạt trơn, có tua cuốn : 1 hạt trơn, không có tua cuốn : 1 hạt nhăn, có tua cuốn : 1 hạt nhăn, không có tua cuốn thì bố mẹ phải có kiểu gen và kiểu hình như thế nào? Cho biết mỗi gen quy định một tính trạng nêu trên.
• Bài 6 trang 58 sgk Sinh học 12 nâng cao: Hãy chọn phương án trả lời đúng. Bản đồ di truyền có vai trò gì trong công tác giống? A. Xác định được vị trí các gen quy định các tính trạng có giá trị kinh tế. B. Xác định được vị trí các gen quy định các tính trạng không có giá trị kinh tế. C. Rút ngắn thời gian chọn cặp giao phối, do đó rút ngắn thời gian tạo giống. D. Xác định được vị trí các gen quy định các tính trạng cần loại bỏ.

---