20+ Phân tích truyện Sọ Dừa (học sinh giỏi)

---

---

Tổng hợp các bài văn Phân tích truyện Sọ Dừa hay nhất, ngắn gọn với dàn ý chi tiết giúp học sinh lớp 6 có thêm tài liệu tham khảo để viết văn hay hơn.

20+ Phân tích truyện Sọ Dừa (học sinh giỏi)

Bài giảng: Sọ Dừa - Cô Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên VietJack)

Phân tích truyện Sọ Dừa - mẫu 1

Trong kho tàng truyện dân gian Việt Nam, truyện cổ tích là thể loại được yêu thích nhất. Các câu chuyện xoay quanh cuộc sống, số phận của những nhân vật nghèo khổ, bất hạnh, mồ côi,.. nhưng tốt bụng, hiền lành, cuối cùng họ đều được đền đáp bằng cuộc sống hạnh phúc. Sọ Dừa cũng là một câu chuyện cổ tích như vậy.

Sọ Dừa là kiểu nhân vật đội lốt, đây không phải kiểu nhân vật hiếm có trong văn học Việt Nam và thế giới. Chúng ta có thể kể đến hàng loạt các truyện như: chàng Cóc; chàng Ếch, … Những nhân vật đội lốt thường có vẻ bề ngoài xấu xí, đôi khi làm người ta khiếp sợ nhưng bên trong lại là một người thông minh, có tâm hồn, tấm lòng nhân hậu, bao dung, ấm áp.

Sọ Dừa là sự kết hợp giữa cái bình thường và khác thường. Nhân vật có nguồn gốc xuất thân từ một gia đình “có hai vợ chồng nghèo” nhưng cách Sọ Dừa được sinh ra lại rất khác thường. Mẹ của chàng vào rừng kiếm củi vì khát nước mà uống nước trong chiếc sọ dừa, sau đó bà mang thai và không lâu sau sinh ra Sọ Dừa. Sự mang thai đã kì lạ, đến cả hình dạng của Sọ Dừa cũng kì lạ không kém, không chân không tay, nhân vật chỉ như chiếc Sọ Dừa tròn lông lốc, khiến ai nhìn thấy cũng phải sợ hãi. Sự khác thường của nhân vật cũng như báo trước những điều phi thường của nhân vật.

Dù có vẻ bề ngoài xấu xí, dị hình nhưng ẩn bên trong đó là một người tuấn tú, tài giỏi. Sọ Dừa đã trải qua hàng loạt thử thách để bộc lộ tài năng, phẩm chất của mình. Chàng tài giỏi trong công việc chăn bò, ngày nắng cũng như ngày mưa, chàng chăm chỉ làm việc, con nào con nấy cũng no căng bụng. Việc đó đã đập tan sự nghi ngờ của mẹ, của phú ông khi luôn cho rằng Sọ Dừa là người vô tích sự. Đến với thử thách thứ hai, Sọ Dừa xin cưới con gái nhà phú ông. Đến ngày kết hôn ai cũng ngỡ ngàng, mọi đồ sính lễ đều được chuẩn bị đầy đủ và Sọ Dừa lột xác trở thành một chàng trai tuấn tú. Chàng còn là một người thông minh, sáng dạ, Sọ Dừa miệt mài đèn sách chuẩn bị cho kì thi và đã đỗ đầu làm trạng nguyên. Xây dựng nhân vật có sự đối lập giữa hình thức bên ngoài với vẻ đẹp bên trong tác giả dân gian đã lên tiếng khẳng định vẻ đẹp bên trong mới là điều quan trong nhất. Phản ánh đúng quan điểm của nhân dân ta “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn” . Đồng thời cũng khẳng định vẻ đẹp, giá trị chân chính của con người không phải ở vẻ ngoài hào nhoáng mà là vẻ đẹp phẩm chất bên trong.

Bên cạnh nhân vật Sọ Dừa, ta cũng không thể không nhắc đến nàng út xinh đẹp, dịu hiền. Nhà phú ông có ba chị em, hai cô chị kiêu kì, ác nghiệt thường có những lời lẽ cay nghiệt, hắt hủi Sọ Dừa. Ngược lại cô út lại hiền lành, tốt bụng, thường mang cơm cho Sọ Dừa, đối xử tử tế với chàng ngay cả khi chưa biết đó là một người tuấn tú, tài giỏi. Khi phát hiện Sọ Dừa là chàng trai khôi ngô cô càng đem lòng quý mến hơn. Chỉ có nàng út hiền lành, tốt bụng mới có thể phát hiện ra vẻ đẹp phẩm chất bên trong của một con người có dáng vẻ kì dị, xấu xí là Sọ Dừa. Đồng thời nhờ có nàng út mà phẩm chất, tài năng của Sọ Dừa mới có điều kiện bộc lộ và phát huy.

Hai con người đẹp đẽ cả về nhân cách và hình thức thật xứng đôi vừa lứa với nhau. Họ đã có một kết thúc viên mãn, chung sống hạnh phúc bên nhau trọn đời. Kết thúc có hậu là một kết thúc phổ biến trong truyện cổ tích phản ánh những mơ ước, khát vọng của nhân dân ta: mơ ước đổi đời, khát vọng công lí, công bằng trong xã hội. Sọ Dừa đỗ trạng nguyên, làm quan, sống bên người vợ thảo hiền, xinh đẹp. Còn những kẻ xấu, kẻ ác như hai người chị thì phải bỏ đi biệt xứ, bị loại ra khỏi cộng đồng. Công lí được thực hiện theo đúng quan điểm của nhân dân: “Ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác”.

Bên cạnh giá trị về nội dung, nghệ thuật đặc sắc cũng là một điểm nhấn của truyện cổ tích này. Sọ Dừa xây dựng các chi tiết đối lập, rõ nét nhất là ở nhân vật Sọ Dừa, ngoại hình xấu xí nhưng có phẩm chất tốt đẹp. Các tình huống bất ngờ, hợp lí tạo hứng thú cho người đọc. Sử dụng các yếu tố li kì, huyền bí, thần kì trong xây dựng và tạo hình nhân vật (hình dạng Sọ Dừa, con dao khoét bụng cá, quả trứng nở ra gà,…) đã giúp tình huống truyện diễn ra một cách tự nhiên, phát triển một cách hợp lí.

Bằng những chi tiết thú vị, luôn đầy hấp dẫn, bất ngờ, cùng với cái kết có hậu, các tác giả dân gian đã nên lên chân lí muốn đời của dân tộc “Ở hiền gặp lành, ác giả ác báo”. Đồng thời tác phẩm còn ca ngợi lòng nhân ái đối với những người chịu nhiều thiệt thòi, bất hạnh trong xã hội. Khẳng định phẩm chất bên trong là cái đáng quý, đáng đề cao hơn vẻ bề ngoài.

Dàn ý Phân tích truyện Sọ Dừa

I. Mở bài

- Giới thiệu về thể loại truyện cổ tích (khái niệm, các kiểu nhân vật chính, đặc sắc nghệ thuật, ý nghĩa…)

- Giới thiệu về truyện cổ tích Sọ Dừa (tóm tắt văn bản, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…)

II. Thân bài

1. Sự ra đời của Sọ Dừa

- Bà mẹ vào rừng hái củi, khát nước mà không tìm thấy suối, bà uống nước mưa trong cái sọ dừa bên gốc cây to rồi mang thai

- Bà sinh ra một đứa bé không chân, không tay, tròn như quả dừa nhưng lại biết nói.

→ Sự ra đời kì lạ. Qua đó, đề cập đến những người đau khổ, thấp hèn trong xã hội xưa, vẻ ngoài xấu xí, nhân dân nhận thức sâu sắc về số phận và địa vị xã hội của mình.

2. Sọ Dừa cưới cô út,trở về với hình dạng ban đầu và thi đố trạng nguyên

- Tài năng của Sọ Dừa:

+ Chăn bò rất giỏi: ngày nắng cũng như ngày mưa,bò con nào con nấy bụng no căng

+ Thổi sáo rất hay: thổi sáo cho đàn bò gặm cỏ

+ Tự biết khả năng của mình: gì chứ cho phú ông thì con cũng làm được, muốn cưới con gái phú ông làm vợ

→ Tuy có vẻ ngoài xấu xí nhưng Sọ Dừa có bên trong đẹp đẽ.

- Nhân vật cô Út:

+ Hiền lành, tử tế, thông minh, biết xử trí kịp thời để thoát nạn, là người đầy tình thương

+ Cô út bằng lòng lấy Sọ Dừa vì tính tình hiền lành, tử tế, không phân biệt, xét đoán qua vẻ bề ngoài; cô nhận ra vẻ đẹp bên trong Sọ Dừa, tình yêu chân thành.

- Sọ Dừa lấy cô út:

+ Có đầy đủ sính lễ theo yêu cầu của phú ông

+ Sọ Dừa trở về hình dạng ban đầu là một chàng trai khôi ngô, tuấn tú

- Sọ Dừa thi đỗ Trạng nguyên và được cử đi sứ

→ Mơ ước đổi đời của nhân dân lao động

3. Biến cố bị hãm hại và sự đoàn tụ của vợ chồng Sọ Dừa

- Trong thời gian Sọ Dừa đi sứ, hai cô chị sinh lòng ghen ghét, định tâm hại em để làm bà trạng

- Nhớ lời dặn của chồng, cô út thoát được chết, dựng lều sống giữa đảo vắng

- Sọ Dừa gặp lại vợ ở đảo vắng,đón vợ về nhà

- Kết thúc: hai vợ chồng Sọ Dừa sống hạnh phúc, hai cô chị bỏ đi biệt xứ

→ Mơ ước về một xã hội công bằng,cái thiện chiến thắng cái ác

4. Ý nghĩa của truyện

- Đề cao, ca ngợi giá trị bên trong của con người → kinh nghiệm khi đánh giá con người: tốt gỗ hơn tốt nước sơn.

- Đề cao lòng nhân ái.

- Khẳng định niềm tin vào chiến thắng cuối cùng của sự công bằng.

III. Kết bài

- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản:

+ Nội dung: đề cao giá trị con người và tình thương đối với những người bất hạnh

+ Nghệ thuật: sử dụng các chi tiết tưởng tượng, hoang đường, kì ảo

- Bài học cho bản thân: có lòng yêu thương mọi người, không đánh giá con người bởi vẻ bề ngoài…

Phân tích truyện Sọ Dừa - mẫu 2

Truyện cổ tích là một trong các thể loại văn chương dân gian kể về cuộc đời của một số mẫu nhân vật thuộc các loài động vật, thực vật, những người dị dạng kì tài, những kẻ bất hạnh, những người khờ khạo nhằm giải thích tên, đặc tính sinh hoạt, hoặc để khuyên bảo con người hướng thiện. Sọ Dừa thuộc loại mẫu nhân vật dị hình dị dạng nhưng có kì tài. Thông qua cuộc đời của Sọ Dừa, người ta nhận ra quan niệm ở hiền gặp lành, ác giả ác báo của ba cô gái con của phú ông, nhân vật ông chủ giàu có của Sọ Dừa.

Phần đầu câu chuyện, tác giả dân gian giới thiệu tính tình và gia cảnh của cha mẹ Sọ Dừa. Họ là đôi vợ chồng tuổi ngoài năm mươi nghèo, tính tình hiền hậu, đi ở cho một nhà phú ông. Một hôm người vợ vào rừng đống củi, khát nước nhưng không tìm thấy suối, lại thấy sọ dừa đầy nước nằm bên gốc cây nên bà bưng lên uống và rồi có mang. Chuyện mang thai của bà thật kì lạ. Đây là kiểu nhân vật thường xuất hiện trong các nhân vật thần thánh, kì tài làm cả người lớn và con trẻ đều muốn nghe, đều tò mò muốn đọc những trang sách tiếp theo.

Chẳng bao lâu, chồng bà mất. Bà sinh ra một đứa bé không chân không tay, người tròn như một quả dừa, bà buồn lắm toan vứt đi thì đứa bé bảo: "Mẹ ơi, con là người đấy. Mẹ đừng vứt con đi mà tội nghiệp". Lại một chi tiết đặc biệt cậu bé sinh ra không giống người bình thường. Chính chi tiết này đã giải thích tại sao cậu lại mang tên Sọ Dừa. Người mẹ nào không buồn khi đứa con sinh ra mang thân hình dị dạng? Chính bởi vậy, bà muốn vứt bỏ đi cũng là lẽ thường tình. Thế nhưng cậu bé đã van xin mẹ, lời cầu xin chính là mong muốn sự từ tâm, từ đức của người mẹ. Nhờ thế cậu được mẹ nuôi.

Tuy nhiên với cuộc sống nghèo khổ, khi nuôi con mình đến bảy tám năm mà con không khôn lớn thì người mẹ nào chẳng than. Sọ Dừa đã nghe được và cậu đã lên tiếng.

"Gì chứ chăn bò thì con cũng chăn được. Mẹ cứ đến bảo phú ông cho con đến ở chăn bò"

Nghe lời con, bà mẹ đến hỏi phú ông. Phú ông có vẻ ngần ngại. Đó là tâm lí chung của người có của, người giàu thường có tính tham. Phú ông so hơn tính thiệt nhưng vẫn quyết định "Thôi cứ thử xem sao?". Thế là Sọ Dừa đến ở nhà phú ông và lo việc chăn bò. Nguyên nhân này dẫn đến kết quả nọ, câu chuyện cứ thế tiếp diễn. Hình ảnh hằng ngày Sọ Dừa, lăn đi lăn về mới dễ thương làm sao! "Cậu chăn bò rất giỏi" thế mới nói rằng người có tật về hình dạng nhưng thường rất có tài. Con bò nào cũng mập mạp và không mất một con. Điều này khiến phú ông mừng lắm, phú ông đã bắt đầu thay đổi về thái độ của mình với Sọ Dừa.

Ngày mùa đến, tôi tớ ra đồng làm hết nên đó là lí do mà ba cô gái của phú ông phải thay phiên nhau mang cơm ra đồng cho Sọ Dừa. "Hai cô chị khắc nghiệt kiêu kì thường hắt hủi Sọ Dừa, còn cô em út tính tình tử tế, tốt bụng hay thương người nên đối xử với Sọ Dừa rất tốt". Đây là câu văn ngắn gọn miêu tả phần nào tính cách của các cô con gái phú ông.

Một hôm, cô út mang cơm đến chân đồi thì nghe thấy tiếng sáo véo von. Cô rình xem thì thấy một chàng thanh niên khôi ngô tuấn tú đang ngồi thổi sáo. Khi nghe thấy tiếng động, thanh niên đó bỗng biến thành Sọ Dừa.

Người đọc có thể tự hỏi tại sao chỉ có cô em nghe được tiếng sáo mà hai cô chị lại không nghe được. Phải chăng Sọ Dừa đã cảm nhận được tình yêu thương chân thành mà cô út đã dành cho mình? Rồi chàng đến giục mẹ đến hỏi con gái phú ông làm vợ. Bà mẹ không thể tin được rằng con trai mình sẽ cưới được con gái phú ông nhưng vì thương con, bà đành chấp nhận. Còn phú ông thì cười, vẻ mỉa mai và thách thức: "Ừ được muốn lấy con gái ta hãy về sắp đủ một chĩnh vàng cốm, mười tấm lụa đào, mười con lợn béo, mười vò rượu tăm mang lên đây!".

Nghèo như mẹ con Sọ Dừa thì làm sao có được những thứ quý giá như vậy. Làm như thế để ông khỏi phải nói lời từ chối và cũng không bị coi là kẻ hám giàu chê nghèo. Cả mẹ của Sọ Dừa cũng bảo gạt phắt chuyện này đi nhưng bà cũng không hiểu sao lại có những đồ lễ đó và cả chục giai nhân vào đúng ngày. Tưởng như đã từ chối được vậy mà sinh lễ đã làm ông hoa cả mắt. Ông lần lượt hỏi ý của từng người con gái, hai cô chị tỏ ý chê bai chỉ có riêng cô em thì tỏ ý bằng lòng. Phú ông đành nhận lễ. Đến đúng ngày cưới, Sọ Dừa tổ chức thật linh đình, nhưng đến giờ rước dâu chẳng thấy Sọ Dừa đâu cả mà chỉ thấy "một chàng trai khôi ngô tuấn tú cùng cô út của phú ông bước ra từ trong phòng rước dâu". Một sự việc bất ngờ như vậy, ai cũng vui mừng chỉ riêng có hai cô chị ghen tức. Mang hình hài của Sọ Dừa, đến khi trở thành người, chàng đã chăm chỉ học tâp, dùi mài kinh sử và đi thi, cuối cùng đỗ Trạng nguyên. Một phần câu chuyện đã coi như kết thúc, người hiền lành chịu bất hạnh cuối cùng đã tìm được hạnh phúc.

Thế nhưng, ở đó vẫn còn có sự ghen tức. Nhân lúc quan trạng đi vắng hai cô chị rủ em út đi chèo thuyền, thực chất là hãm hại em mình. Nhớ lời chồng dặn khi đi cô út mang theo "Một con dao, hai quả trứng và một hòn đá lửa". Khi ra đến giữa biển, hai cô chị đẩy em xuống và con cá kình đã nuốt cô út vào trong bụng nó. Sắn dao mang bên mình, cô út đã giết con cá kình chui ra, dạt vào một hòn đảo và xẻ thịt cá kình ăn sống qua ngày. Hai quả trứng nở ra hai chú gà, một trống, một mái làm bạn với cô. Khi thấy thuyền quan trạng đi qua, gà liền cất tiếng gáy:

"Ò ó o...

Phải thuyền quan trạng rước cô tôi về"

Sọ Dừa nhận ra là vợ mình, liền ghé thuyền vào đảo, gặp được vợ hiền. Về nhà trạng nguyên mở tiệc chiêu đãi, có cả hai cô chị. Nhưng khi thấy vợ chồng Sọ Dừa bước ra, hai cô chị bỏ nhà đi biệt xứ vì xấu hổ.

Kết thúc câu chuyện đúng ý đồ người đọc và tâm lí người nghe với đạo lí: "Người ở hiền thì gặp lành". Một chuỗi sự kiện diễn ra theo phép nhân quả thuận chiều thời gian. Lối kể chuyện hấp dẫn, lôi cuốn đã khiến người đọc cảm thấy tò mò và càng làm giàu thêm tấm lòng nhân ái của con người.

Phân tích truyện Sọ Dừa - mẫu 3

Sọ Dừa là một truyện cổ tích thần kì, cũng như những truyện cổ tích thần kì khác, yếu tố kì ảo thường phong phú và tham gia vào sự phát triển của cốt truyện. Trong truyện Sọ Dừa, tác giả dân gian đã sử dụng nhiều yếu tố kì ảo: Bà mẹ uống nước trong cái sọ dừa, thụ thai rồi sinh ra Sọ Dừa không có đầu, mình, chân, tay, chỉ là một cục thịt tròn lăn lông lốc nhưng biết nói; Sọ Dừa có thể trút lốt thành một thanh niên khôi ngô, tuấn tú, thổi sáo giỏi, chăn bò khéo; hoá phép ra nhiều vàng bạc, lụa đào, biến ngôi nhà tồi tàn lụp sụp thành nhà cao cửa rộng, có kẻ hầu người hạ; hai con gà biết gáy tiếng người mách cho Sọ Dừa vào đảo đón vợ.

Những yếu tố kì ảo kể trên có tác dụng làm cho truyện thêm hấp dẫn người nghe. Hơn nữa, nó làm cho truyện phát triển và kết thúc theo mong ước của nhân dân. Chẳng hạn, nếu không có yếu tố kì ảo thì một người dị dạng như Sọ Dừa làm sao có thể bỗng chốc biến thành một chàng trai khôi ngô tuấn tú, hay ngôi nhà lụp sụp của hai mẹ con Sọ Dừa làm thế nào chỉ trong một đêm có thể trở thành một tòa nhà lớn và sang trọng được...

2. Mở đầu truyện Sọ Dừa, tác giả dân gian kể rằng, ở làng nọ có hai vợ chồng nghèo đi ở cho phú ông. Một hôm người vợ vào rừng hái củi, khát nước quá mà chẳng tìm đâu ra nước, chỉ có cái sọ dừa bên gốc cây đựng đầy nước mưa. Bà đành phải uống, thế rồi có mang và sinh ra Sọ Dừa. Đó là sự ra đời không bình thường, nhờ sự tham gia của yếu tố kì ảo. Sự ra đời đó thường báo hiệu một số phận khác thường của nhân vật cổ tích. Đằng sau nhân vật Sọ Dừa là cái nhìn đầy trắc ẩn và nhân đạo của nhân dân đối với những người có hình thức xấu xí và số phận không may mắn.

3. Sọ Dừa tuy là một người dị dạng, xấu xí, nhưng chàng cũng là một người có tài. Tài năng của chàng trước hết là lao động giỏi. Chàng chăn bò rất giỏi, thể hiện qua chi tiết: đàn bò của chàng, con nào con nấy ăn no béo tròn. Chàng cũng là người thổi sáo rất hay: tiếng sáo véo von khiến cô Ba ngạc nhiên và tò mò phải để ý và đem lòng yêu. Chàng cũng là người có phép lạ, tạo ra nhiều biến hoá kì dị. Những phép lạ đó vừa thể hiện ước mơ bay bổng của tác giả dân gian, vừa là sự thần thánh hoá, kì ảo hoá những thành công lao động của con người.

- Giữa hình dạng xấu xí của Sọ Dừa với tài năng của chàng chưa tương xứng với nhau, nhất là theo quan niệm thẩm mĩ dân gian. Sọ Dừa là người có tài năng kì lạ và phẩm chất tốt đẹp của người lao động nhưng vẻ ngoài của chàng lại quá xấu xí. Sự không tương xứng ấy bộc lộ một triết lí dân gian sâu sắc. Đó là, không nên nhìn con người chỉ qua hình thức bên ngoài, cần phải nhìn nhận và đánh giá con người ở nội dung, ở phẩm chất và tài năng của họ. Tuy nhiên, cũng theo quan niệm thẩm mĩ dân gian, cái tốt luôn đi cùng với cái đẹp. Quan niệm đó là, người tốt người giỏi nhất định phải là người đẹp, đã là người đẹp thì nhất định phải đẹp từ phẩm chất đến hình thức và ngược lại. Trong truyện cổ tích không có người nào chỉ đẹp về nội dung hoặc chỉ đẹp về hình thức mà thôi. Vì vậy, hình thức xấu xí không cần trổ tài năng và hạnh phúc của Sọ Dừa, song tác giả dân gian vẫn không để cho một người giỏi như chàng phải mãi mang cái vỏ xấu xí như vậy. Cuối cùng, Sọ Dừa cũng trút bỏ vĩnh viễn cái lốt xấu xí để trở thành một chàng trai khôi ngô, tuấn tú phù hợp với quan niệm thẩm mĩ của nhân dân.

Phân tích truyện Sọ Dừa - mẫu 4

Sọ Dừa là truyện cổ về người mang lốt vật, được truyền tụng lâu đời trong dân gian. Truyện thể hiện ước mơ đổi đời, mong muốn những điều tốt đẹp, hạnh phúc sẽ đến với người hiền lành, lương thiện và khát vọng công lí của người xưa. Truyện còn đặt ra bài học về cách đánh giá con người: Đừng nhìn hình thức bên ngoài mà vội nhận xét bản chất bên trong. Bài học ấy được gửi gắm qua hình ảnh chàng Sọ Dừa dị dạng mà tài đức vẹn toàn.

Sự ra đời của Sọ Dừa có nhiều nét khác thường. Bà mẹ đi rừng khát nước, uống nước trong một cái sọ dừa rồi có thai sinh ra đứa con chỉ có cái đầu tròn lông lốc, thân mình, chân tay chẳng có. Bà mẹ chỉ vì thương con nên giữ lại nuôi và đặt tên là Sọ Dừa.

Các tình tiết li kì về sự ra đời và hình dạng khác thường của Sọ Dừa thể hiện sự quan tâm của nhân dân đến một loại người đau khổ nhất, số phận thấp hèn nhất trong xã hội. Đau khổ, thấp hèn từ dáng vẻ bề ngoài, lại bị coi là “vô tích sự”. Hình ảnh cái đầu tròn lông lốc gợi sự thương cảm sâu xa của mọi người đối với nhân vật này.

Tưởng chừng Sọ Dừa là kẻ vô tích sự, nào ngờ chàng lại làm việc giỏi. Chàng thưa với mẹ hãy xin phú ông cho chàng chăn đàn bò đông đúc của ông ta. Thật khó mà tin rằng chàng làm được công việc vất vả ấy. Thế mà chỉ sau một thời gian, bò con nào con nấy bụng no căng, béo mượt khiến phú ông rất hài lòng.

Chăn bò cực nhọc vô cùng nhưng Sọ Dừa đã biết tạo cho mình một niềm vui… Những lúc đàn bò mải mê gặm cỏ, Sọ Dừa trút bỏ lốt quái dị, biến thành một chàng trai tuấn tú, đu đưa trên chiếc võng đào mắc giữa hai thân cây, ung dung thổi sáo. Thật là thong dong, thư thái. Lao động nặng nhọc đã trở thành niềm vui nhẹ nhàng. Sọ Dừa không những lao động giỏi mà còn tài hoa biết mấy!

Bất ngờ và kì lạ hơn cả là Sọ Dừa nhờ mẹ đi hỏi con gái phú ông về làm vợ. Nghèo hèn, dị dạng, lại làm đầy tớ cho nhà người ta, thế mà chàng lại dám làm điều thiên hạ cho là đũa mốc mà chòi mâm son. Bà mẹ ngạc nhiên, thậm chí sợ hãi nhưng rồi cũng phải chiều con. Phú ông bật cười mai mỉa và thách cưới một cách nghiệt ngã, tưởng chừng giàu có cỡ nào cũng không lo nổi. Hắn định bụng trừng trị mẹ con gã đầy tớ kia một cách đích đáng. Vậy mà chỉ hôm sau, Sọ Dừa có đủ sính lễ theo yêu cầu của phú ông: mười mâm lụa đào, mười con lợn béo, một vò rượu tăm, một chĩnh vàng cốm. Sọ Dừa không phải là người phàm trần, chàng đã hóa phép ra tất cả.

Những đòi hỏi về sính lễ của phú ông có ý nghĩa như là một thử thách ban đầu mà Sọ Dừa phải vượt qua. Phú ông hoa mắt vì tham, nhưng rõ ràng vẫn ngần ngại, đo đó mới có chi tiết: Lão lúng túng nói với bà cụ: – Để ta hỏi con gái ta, xem có đứa nào ưng lấy thằng Sọ Dừa không đã. Điều lão không ngờ đã xảy ra là trong khi hai cô chị bĩu môi chê bai, thi cô út đồng ý lấy Sọ Dừa. Thế là phú ông đành phải nhận lễ và gả cô út cho Sọ Dừa.

Khác với hai cô chị, cô út nhận biết được thực chất vẻ đẹp bên trong của Sọ Dừa nên đã thuận lòng lấy chàng. Trong truyện này, bên cạnh nhân vật chính là Sọ Dừa, cô Út cũng là nhân vật đáng chú ý. Hai cô chị vốn tính ác nghiệt, đỏng đảnh nên thường hắt hủi Sọ Dừa. Cái định kiến sâu sắc về sự thấp kém, về sự dị hình và vô dụng đã khiến hai cô chị không thể nhìn thấy được bản chất tốt đẹp của Sọ Dừa.

Cô Út hiền lành, tính hay thương người. Ngay cả khi chưa biết gì về những điều kỳ lạ của Sọ Dừa, cô vẫn đối xử với Sọ Dừa rất tử tế. Phép lạ của Sọ Dừa có được là nhờ sự kết hợp của hai yếu tố: thứ nhất là dưới bề ngoài xấu xí, thực chất Sọ Dừa là chàng trai khôi ngô, tài giỏi và thứ hai là lòng thương người của cô Út. Chính lòng thương người ấy giúp cô có dịp thấy được bên trong cái hình hài sọ dừa lăn lóc là một chàng trai khôi ngô, tài giỏi. Cô út trỏ thành bà Trạng là phần thưởng xứng đáng mà truyện cổ thường dành cho những người nhân hậu.

Như vậy, ở truyện này, giá trị,cao quý của con người không chi thể hiện ở nhân vật Sọ Dừa mà còn thể hiện ở nhân vật cô út. Nhờ cô út, giá trị của Sọ Dừa mới có thể bộc lộ và phát triển. Cưới được con gái út phú ông, Sọ Dừa đã xóa được cái hố sâu ngăn cách giữa giàu và nghèo, giữa tầng lớp trên và tầng lớp dưới trong hôn nhân thời phong kiến. Bằng tài năng, đạo đức của mình, chàng buộc phú ông phải chịu thua. Đến lúc này, chẳng cần phải tiếp tục giấu mình trong cái lốt xấu xí nữa, Sọ Dừa hiện nguyên hình là một chàng trai khôi ngô, đẹp đẽ và càng tỏ ra có tài, có đức. Chàng học giỏi, thông minh khác thường và thi đỗ Trạng nguyên rồi được nhà vua cử đi sứ ở nước ngoài. Chàng đã đạt tới tột đỉnh danh vọng cao sang. Sọ Dừa đã đem đến cho người đọc những bất ngờ hết sức thú vị.

Nhưng hạnh phúc của chàng bị đe dọa bởi lòng đố kỵ và sự ghen ghét của những kẻ lòng dạ xấu xa. Hai cô chị vốn khinh rẻ Sọ Dừa, nay thấy chàng thành đạt lại rắp tâm hãm hại em gái để được làm vợ quan trạng. Mưu mồ của chúng thật hiểm độc nhưng nhờ trí tuệ sáng suốt, Sọ Dừa đã dự đoán và lo xa được tất cả. Trước khi lên đường, chàng chuẩn bị chu đáo cho vợ: con dao, hai quả trứng, hòn đá lửa… để phòng thân.

Quả nhiên, khi nàng út bị hãm hại, các thứ đó đều có ích cho nàng. Dao đâm chết cá kình, đá đánh ra lửa nướng cá làm thức ăn. Đặc biệt là hai quả trứng nở ra hai con gà sớm hôm bầu bạn với nàng và tiếng gáy của chú gà trống đã báo cho quan trạng biết mà ghé vào đảo hoang cứu vợ. Không chi có tài và trí, Sọ Dừa còn là người nhân đức và độ lượng. Trở về quê hương, chàng mở tiệc mừng sum họp. Mặc dù biết rõ lòng dạ độc ác của hai người chị nhưng chàng không một lời trách cử, chi lặng lẽ đưa vợ ra chào. Hai người chị xấu hổ, nhục nhã, âm thầm trốn đi. Vậy là quan trạng Sọ Dừa có đủ cả tài, đức, trí. Chàng xứng đáng được hưởng hạnh phúc.

Người xưa đã thành công khi miêu tả hình dạng bên ngoài và phẩm chất bên trong của nhân vật Sọ Dừa có sự đối lập đến mức kỳ lạ. Dưới cái lốt kì quái, Sọ Dừa có đủ vẻ đẹp cả về hình dáng lẫn tài năng, phẩm chất tuyệt vời. Sự đối lập ấy khẳng định cái đáng quý là phẩm chất bên trong và đề cao giá trị của con người chân chính.

Trong xã hội phong kiến trọng người giàu sang, khinh kẻ nghèo hèn, người lao động khó lòng vượt qua số phận tăm tối của mình. Cho nên sự biến đổi kỳ diệu của Sọ Dừa chính là sản phẩm của trí tưởng tượng phong phú, thể hiện sức sống và tinh thần lạc quan mãnh liệt của nhân dân lao động. Còn sống là còn hy vọng, còn mơ ước, còn tin tưởng vào chiến thắng tất yếu của lòng tốt và sự công bằng trước sự độc ác, bất công của cuộc đời.

Phân tích truyện Sọ Dừa - mẫu 5

"Sọ Dừa" là một truyện cổ tích đặc sắc và độc đáo trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam. Đặc sắc và độc đáo về cốt truyện, hấp dẫn về các tình tiết, yếu tố li kì mà lại rất đời, đan xen vào nhau tạo nên nhiều tình huống đã tô đậm cảm hứng nhân văn, ước mơ và niềm tin về một sự đổi đời, về hạnh phúc tỏa sáng tâm hồn mỗi chúng ta khi nghĩ về số phận, thân phận, về những nhân vật "bé nhỏ" như chàng Sọ Dừa trong cổ tích.

Yếu tố thần kì, tính chất thần kì trong truyện "Sọ Dừa" không phải do một lực lượng siêu nhiên như Phật trong "Tấm Cám", như Tiên ông trong "Cây tre trăm đốt", như Ngọc Hoàng... trong truyện "Thạch Sanh", v.v... mà là ở tự thân nhân vật Sọ Dừa, là ở những khả năng tiềm tàng, tiềm ẩn trong tâm hồn và tính cách nhân vật. Hai con gà biết gáy và biết truyền tin từ hai quả trứng do quan Trạng trao lại cho vợ trước khi đi sứ, cũng không giông con chim phượng hoàng biết nói trong truyện "Cây khế". Yếu tố thần kì là sức mạnh vươn lên, là khát vọng được làm người, được sống trong hạnh phúc và sự toàn thiện toàn mĩ của nhân vật Sọ Dừa.

Hai mẹ con Sọ Dừa để lại trong lòng ta nhiều ấn tượng tuyệt đẹp. Sọ Dừa, một tuổi thơ đầy bất hạnh. Mồ côi bố, gia đình nghèo khổ, mang dị hình dị dạng rất đáng thương: "không chân không tay, tròn như một quả dừa...Lớn lên, Sọ Dừa vẫn không khác lúc nhỏ, "cứ lăn lông lốc trong nhà, chẳng làm được việc gì!". Đứa con là hột máu cắt đôi của mẹ, là sự kết tụ bao tình thương của mẹ hiền. Thế nhưng có lúc bà mẹ Sọ Dừa lại "toan vứt" Sọ Dừa đi, vì bà "buồn lắm". Nỗi khổ tâm ấy, bi kịch ấy kể làm sao cho xiết được? Câu nói đầu tiên của một em bé dị dạng là một câu nói kêu thương, muốn được làm người, muốn được sống mãi bên cạnh mẹ hiền: "Mẹ ơi, con là người đấy. Mẹ đừng vứt con đi mà tội nghiệp". Câu nói thứ hai của Sọ Dừa là câu nói khẳng định chất người của mình, khả năng lao động của mình, mặc dù không có chân, không có tay: "Gì chứ chăn bò thì con chăn cũng được...". Và thật sự Sọ Dừa đã chăn bò giỏi. Chú chẳng quản nắng mưa. Đàn bò của phú ông ngày một trở nên béo tốt. Phú ông "mừng lắm". Mẹ già chắc là vui mừng nhiều hơn.

Còn chúng ta, ai mà chẳng ngạc nhiên thú vị? Kì diệu thay, từ một mục đồng, Sọ Dừa có lúc biến thành "một chàng trai khôi ngô đang ngồi trên chiếc võng đào mắc vào hai cành cây, thổi sáo cho đàn bò gặm cỏ". Sọ Dừa đã biến thành một Tiên đồng vừa chăn bò vừa thổi sáo, thổi khúc nhạc Thiên thai. Hình dáng thì "khôi ngô", tâm hồn thì yêu đời, tính cách thì phi phàm. Thiên hạ không thể biết. Mẹ hiền cũng chẳng hay. Chỉ có người đẹp – cô gái út của phú ông là nghe được tiếng sáo véo von và biết được hình ảnh chàng trai khôi ngô đang ngồi trên võng đào thổi sáo "không phải là người phàm trần". Tình tiết này là mộng hay thực? Tính độc đáo của truyện "Sọ Dừa" trước hết là ở tình tiết ấy. Câu nói thứ ba của Sọ Dừa là "giục mẹ đến hỏi con gái phú ông làm vợ" vào cuối mùa ở. Sính lễ mà phú ông nói ra là một thách thức vô cùng to lớn đối với mẹ con Sọ Dừa. Thế mà đúng ngày hẹn, túp lều của hai mẹ con đã biến thành một tòa nhà ngói năm gian to đẹp, có hàng chục gia nhân ăn mặc lộng lẫy đủ màu sắc cùng hai mẹ con Sọ Dừa đem sính lễ sang nhà phú ông. Một lễ ăn hỏi hiếm có xưa nay: "một chĩnh vàng cốm, mười tấm lụa đào, mười con lợn béo, mười vồ rượu tăm". Chẳng do Tiên, Phật ban cho. Lễ vật ấy là do phép lạ của Sọ Dừa mà có. Sọ Dừa đã cưới được con gái phú ông, cô út xinh đẹp. Trong lễ cưới, Sọ Dừa đã cởi lốt "sọ dừa" mà trở thành một chàng trai khôi ngô tuấn tú. Cả hai họ đều "sửng sốt, mừng rỡ".

Từ một kẻ dị dạng, không có chân tay, chỉ biết lăn..., Sọ Dừa dần dần biến đổi thành mục đồng, biết thổi sáo, biết yêu rồi lấy được vợ đẹp, thay hình đổi dạng, trở thành một chàng trai khôi ngô tuấn tú. Đó là một sự đổi đời, đổi kiếp rất kì lạ, kì diệu của Sọ Dừa. Hầu như tình tiết nào cũng bao phủ yếu tố hoang đường, mộng ảo. Cảnh lấy vợ của Sọ Dừa đã thể hiện ước mơ của nhân dân ta từ bao đời nay: Muốn được làm người, muốn được sống trong hạnh phúc.

Sọ Dừa không chỉ có phép lạ, có chất người mà còn có nhiều tài năng. Sau ngày cưới vợ, tài năng của chàng ngày một phát lộ và phát triển. Ca dao cổ có câu nói lên mơ ước của các cô gái ngày xưa về đường tình duyên:

"Chẳng tham ruộng cả ao liền,
Tham vì cái bút, cái nghiên anh đồ".

Đó cũng là ước mơ của cô út. Sọ Dừa là một người chồng lí tưởng của cô út. Rất thông minh, ngày đêm miệt mài đèn sách. Sọ Dừa thi đỗ Trạng nguyên. Sọ Dừa còn có tài làm quan nên được nhà vua cử đi sứ. Sọ Dừa là nhà tiên tri. Con dao, hòn đá lửa, hai quả trứng gà mà quan trạng đưa cho vợ, kèm theo lời dặn "phải giắt luôn trong người... " đã thể hiện tài năng đó. Nhờ những thứ bình thường ấy mà khi cô út bị hai người chị độc ác, tàn nhẫn đẩy xuống biển, cô đã có đủ phương tiện để tự cứu, được sống sót, được gặp lại chồng. Quan trạng Sọ Dừa sau khi đi sứ về, tuy biết rõ "tim đen" và hành vi tội lỗi của hai người chị vợ, vẫn ứng xử một cách tế nhị và độ lượng. Một mặt, quan trạng giấu kín vợ trong buồng, mặt khác vẫn gặp gỡ hai người chị vợ, nhưng "không nói gì". Sau đó quan trạng mới cho vợ xuất hiện, chào hai chị và mọi người đang dự tiệc... Không mắng chửi. Không trả thù. Thế mà hai người chị vợ cảm thấy xấu hổ, bỏ nhà trốn đi biệt xứ. Cái kết có hậu của truyện "Sọ Dừa" vừa ca ngợi sự bao dung độ lượng của quan trạng, đồng thời thể hiện tấm lòng đức độ, hồn hậu của nhân dân.

Truyện cổ tích "Sọ Dừa" có bao yếu tố hoang đường, có bao tình huống hấp dẫn. Mạch truyện và cốt truyện phát triển hợp lí, tự nhiên. Sọ Dừa – đứa ở chăn bò – tiên đồng thổi sáo – có chĩnh vàng cốm... để hỏi vợ, rồi cưới vợ, trở thành chàng trai tuấn tú – đỗ trạng nguyên, vua cử đi sứ... Người mẹ, người vợ được nói đến rất giàu tình thương, nhân hậu và vị tha, nhẫn nhục và dũng cảm tháo vát. Uống nước đựng trong cái sọ dừa mà người đàn bà ngoài 50 tuổi thụ thai rồi đẻ ra một đứa bé không chân không tay... mà biết chăn bò. Sọ Dừa hóa thành một tiên đồng ngồi trên võng đào thổi sáo, đã hóa phép để có một sính lễ sang trọng gồm một chĩnh vàng cốm, mười tấm lụa đào, mười con lợn béo, mười vò rượu tăm... Sọ Dừa trở thành một chàng trai tuấn tú khi cưới vợ... và con gà gáy tiếng người trên hoang đảo... Đó là những yếu tố hoang đường tạo nên sự hấp dẫn, cảm hứng nhân văn, và ước mơ đổi kiếp, đổi đời được sống trong hạnh phúc – là mơ ước của nhân dân ta bao đời nay.

"Sọ Dừa" là một truyện cổ tích thần kì, một giấc mơ đẹp.

Phân tích truyện Sọ Dừa - mẫu 6

Truyện cổ tích là loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc như nhân vật bất hạnh, nhân vật dũng sĩ và nhân vật có tài năng kì lạ, nhân vật thông minh và nhân vật ngốc nghếch, nhân vật là động vật. Tuy các nhân vật trong chuyện cổ tích có sự đa dạng về hình hài, số phận nhưng đều có đặc điểm chung là chúng được xây dựng nhằm thể hiện những ước mơ niềm tin của nhân dân về sự chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công. Truyện cổ tích “Sọ Dừa” là một câu chuyện về đề tài “người đội lốt vật”, qua đó các tác giả dân gian đã khẳng định vẻ đẹp chân chính của con người, cũng như sự đồng cảm đối với những con người có số phận bất hạnh trong xã hội.

Trước hết, Sọ Dừa có một sự ra đời vô cùng kì lạ, một lần vào rừng hái củi, mẹ của Sọ Dừa đã uống nước ở trong một cái sọ dừa bên gốc cây, từ hôm đó về nhà bà hoài thai và sinh ra Sọ Dừa. Và khi sinh ra Sọ Dừa cũng có một hình dáng vô cùng kì lạ “…một đứa bé không chân, không tay, tròn như một quả dừa”, và khi người mẹ có ý định vứt bỏ thì đứa bé kì lạ này còn biết cất tiếng gọi đầy tha thiết, tội nghiệp “Mẹ ơi, con là người đây. Mẹ đừng vứt con đi mà tội nghiệp”. Đây là một tình tiết đầy kì lạ, bởi Sọ Dừa không chỉ có hình dáng khác người mà dường như cũng trưởng thành hơn, không giống như những đứa trẻ mới sinh. Có lẽ đây cũng chính là đặc điểm của những câu chuyện cổ tích, các tác giả dân gian xây dựng những yếu tố kì lạ để thể hiện những quan niệm thực, cách nhìn nhận, đánh giá rất thực về con người, về nhân sinh.

Sọ Dừa dù lớn cũng không khác gì lúc nhỏ, lúc nào cũng lăn lông lốc trong nhà, không làm được việc gì, khiến cho bà mẹ phải lên tiếng than phiền “Con nhà người ta bảy, tám tuổi đã đi ở chăn bò. Còn mày chẳng được tích sự gì”. Tuy nhiên, Sọ Dừa không phải là người “không được tích sự” gì như bà mẹ cũng như mọi người suy nghĩ. Ở Sọ Dừa luôn có sự trưởng thành hơn những đứa trẻ cùng trang lứa, thể hiện ngay trong lời nói và hành động của chàng “Gì chứ chăn bò thì con cũng chăn được. Mẹ cứ nói với phú ông cho con đến ở chăn bò”. Ý kiến này của chàng không chỉ khiến cho người mẹ bất ngờ mà còn khiến cho phú ông hoài nghi, thậm chí coi thường “..cả đàn bò giao cho thằng bé người không ra người, ngợm không ra ngợm ấy, chăn dắt làm sao?”.

Nhưng trái lại với sự coi thường, dè bỉu của phú ông, Sọ Dừa chăn bò rất giỏi, hàng ngày Sọ Dừa thả bò ra đồng, tối lại dắt về, không thiếu một con “…bò con nào con nấy bụng no căng”. Theo thời gian, Sọ Dừa cũng trưởng thành, chàng cũng có những mong muốn như bao chàng trai bình thường nào khác, đó chính là khát khao về tình yêu, về hạnh phúc. Cô con gái út của phú ông là người hiền lành, tốt bụng nhất trong ba chị em con phú ông, cô không dè bỉu, coi thường, cũng là người duy nhất tình nguyện mang cơm cho Sọ Dừa, trong một lần mang cơm, cô đã nghe thấy tiếng sáo véo von, khi đến gần thì thấy một chàng trai khôi ngô đang ngồi thổi sáo cho đàn bò gặm cỏ.

Đây cũng là lần đầu tiên, con người thật của Sọ Dừa được khám phá, không phải với lốt vật như mọi người vẫn thấy. Từ đó mà cô út đem lòng yêu mến Sọ Dừa. Biết được tấm chân tình của cô gái mà Sọ Dừa về giục mẹ đến hỏi con gái phú ông về làm vợ. Ý muốn này thật khó thực hiện, làm cho bà mẹ không khỏi sửng sốt. Vì nếu Sọ Dừa có hình hài như một người bình thường, nhưng với một gia cảnh nghèo khó đã không thể lấy vợ, bởi quan niệm “môn đăng hậu đối” trong xã hội xưa rất khắt khe, hơn nữa đây còn là con gái của phú ông, mà Sọ Dừa cũng đâu phải người bình thường, hình hài của chàng luôn nhận sự coi thường, dè bỉu, đặc biệt là từ phú ông.

Sọ Dừa vốn không phải người bình thường, vốn ẩn giấu những điều kỳ lạ, sức mạnh kì lạ, vì vậy mà những sính lễ mà phú ông đưa ra, gồm “ …một chĩnh vàng cốm, mười tấm lụa đào, mười con lợn béo, mười vò rượu tăm” thì cũng không làm khó được Sọ Dừa. Khi chàng mang sính lễ sang bên nhà phú ông, lão đã rất bất ngờ, bị cho những sính lễ ấy làm cho hoa mắt. Lão hỏi con gái xem ai chịu lấy Sọ Dừa, như tính cách kiêu kì vốn có, ác nghiệt vốn có thì cô cả và cô hai không ai chịu lấy Sọ Dừa, chỉ có cô út đồng ý. Đám cưới của Sọ Dừa và cô út cũng vô cùng linh đình, gia nhân chạy ra vào tấp nập, vì vậy mà những người chị độc ác vô cùng ghen tức, có phần tiếc nuối vì khi ấy không chịu lấy Sọ Dừa.

Cuộc sống của vợ chồng Sọ Dừa vô cùng hạnh phúc, hơn nữa chàng còn ngày đêm đèn sách, chờ khoa thi. Và đúng như dự đoán, Sọ Dừa đã đỗ trạng nguyên, vua sai chàng đi sứ. Vốn là người thông minh, lại có cảm giác bất an nên Sọ Dừa đã đưa cho vợ một hòn đá lửa, một con dao và hai quả trứng gà, dặn phải luôn mang trong người, phòng khi phải dùng đến. Quả nhiên như vậy, khi Sọ Dừa đi thì hai bà chị đã nhẫn tâm hại cô em gái, ý định muốn thay em làm bà trạng. Nhưng vì đã có những vật dụng mà Sọ Dừa đã đưa mà cô vợ có thể thoát khỏi kiếp nạn này. Không những thế, đó còn là những vật dụng giúp Sọ Dừa tìm được vợ.

Như vậy, nhân vật Sọ Dừa là kiểu nhân vật người mang lốt vật trong truyện cổ tích, đây là kiểu nhân vật khá quen thuộc trong truyện cổ tích của Việt Nam. Thông qua nhân vật này, các tác giả dân gian muốn đề cao giá trị của con người, đồng thời thể hiện sự đồng cảm với những con người bất hạnh trong cuộc sống. Các tác giả cũng thể hiện niềm tin cũng như khát vọng về lẽ công bằng ở đời, theo đó những con người thiện lương, tốt bụng sẽ được hưởng hạnh phúc, người có dã tâm độc ác sẽ phải nhận lấy những quả báo.

Phân tích truyện Sọ Dừa - mẫu 7

Từ ngày bé chúng ta từng được nghe rất nhiều câu chuyện cổ tích mẹ kể, mỗi câu chuyện đều mang một ý nghĩa nhân văn sâu sắc dạy ta cách sống, cách làm người sao cho có ích và  không hổ thẹn với lương tâm. Sọ Dừa là một câu chuyện cổ tích nhẹ nhàng, lắng đọng những triết lý nhân văn cao cả không nên đánh giá con người qua vẻ bề ngoài và răn dạy chúng ta về luật nhân – quả trong cuộc sống đó là: “Ở hiền gặp lành”, “Ác giả ác báo”.

Một đôi vợ chồng nông dân đã ngoài năm mươi mà vẫn không có lấy một mụn con, ấy thế mà một hôm trời nắng to bà vợ thấy cái sọ dừa bên gốc cây to đựng đầy nước mưa, bà bèn bưng lên uống. Thế rồi, về nhà, bà có mang. Một chi tiết truyện hư cấu đầy tính nhân văn, có lẽ vì thấy đôi vợ chồng hiền lành phúc đức nên trời rủ lòng thương ban cho họ một đứa con. Sọ Dừa sinh ra vốn mang thân hình kỳ dị khác thường, không có chân tay, mình mẩy mà cứ tròn lông lốc như một quả dừa, cậu bị mọi người xa lánh kỳ thị. Đằng sau vẻ ngoài xấu xí ấy lại là những điều tốt đẹp mà con người muốn hướng tới, tuy không có ngoại hình gia cảnh lại nghèo khó phải đi chăn trâu cho nhà phú ông nhưng Sọ Dừa lại rất được việc, đàn trâu luôn được ăn no mỗi ngày. Bất ngờ thay! Sọ Dừa thật ra lại chính là một chàng trai khôi ngô tuấn tú biết thổi sáo rất hay. Một con người tài đức vẹn toàn nhưng từng ấy nằm che đậy mình dưới lớp vỏ bọc xấu xí, dị hợm. Đây là một tình tiết rất ly kỳ, thu hút người đọc, tạo nên nét đặc sắc cho câu chuyện. Người xưa muốn răn dạy chúng ta đừng bao giờ chỉ nhìn vẻ bề ngoài để đánh giá một con người, muốn hiểu rõ về họ phải đánh giá họ thật toàn diện về nội tâm tính cách bên trong.

Trong xã hội phong kiến xưa sự phân chia thứ bậc giai cấp, giàu nghèo đã khiến cho con người sống trong xa cách, luôn tự ti về bản thân và chấp nhận sự an bài của số phận. Ấy vậy mà chàng trai nghèo khó, xấu xí Sọ Dừa lại dám có ước mơ lấy được con gái phú ông. Đây là một hành động liều lĩnh nhưng lại rất bản lĩnh mà ngay cả chàng trai bình thường cũng khó mà làm được. Trước sự khinh thường, chê bai của phú ông và hai cô con gái đầu, thì người con gái út đã đồng ý lấy Sọ Dừa. Đây là một cô gái hiền lành, nhân hậu, có lòng thương người, cô đã sớm nhận ra Sọ Dừa không phải là chàng trai tầm thường, cô nhìn thấu được vẻ đẹp tâm hồn ẩn sâu bên trong chàng trai ấy.

Trời không phụ lòng người, ngày cưới Sọ Dừa biến thành một chàng trai khôi ngô, tuấn tú trong sự ngỡ ngàng của mọi người. Rồi với sự thông minh, chăm chỉ của mình chàng thi đỗ trạng nguyên. Đây chính là đạo lý trong cuộc sống “Ở hiền gặp lành” dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng luôn sống hướng thiện, hiền lành thì nhất định sẽ được đền đáp xứng đáng, những kẻ bất nghĩa, ích kỷ sẽ phải nhận lại những trái đắng.

Hai cô chị thấy em mình hạnh phúc thì đem lòng ghen ghét, đố kỵ bày mưu hãm hại em mình. Sọ Dừa đã sớm biết trước nên đã có sự chuẩn bị giúp vợ vượt qua được cơn hoạn nạn. Thế nhưng ngày trở về, vợ chồng Sọ Dừa không hề trừng phạt hai cô chị mà tha thứ lỗi lầm, thể hiện lòng khoan dung, độ lượng của họ. Đây là một đức tính tốt đáng ngưỡng mộ của mỗi người, để vượt qua được sự tức giận và khoan dung với những kẻ hãm hại mình quả thật là một điều không hề dễ dàng. Bên cạnh đó truyện cũng cho ta một bài học quý báu: Không nên quá tin tưởng vào một ai ngay cả người thân cận nhất. Vợ chồng Sọ Dừa xứng đáng được hưởng cuộc sông ấm no, hạnh phúc.

Sọ Dừa là một câu chuyện để lại cho chúng ta thật nhiều bài học quý báu về đạo lý làm người. Sống trong đời phải lấy nhân nghĩa làm trọng, luôn tin vào những điều thiện và xoá bỏ cái ác trong xã hội. Câu chuyện cũng là niềm ước mơ, khát khao của người xưa về một cuộc sống bình đẳng, hạnh phúc, không còn khoảng cách giàu nghèo trong xã hội.

Phân tích truyện Sọ Dừa - mẫu 8

Trong kho tàng truyện kể dân gian Việt Nam, truyện cổ tích là thể loại phổ biến nhất. Những câu chuyện xoay quanh cuộc đời và số phận của những nhân vật nghèo khó, bất hạnh, mồ côi,.. nhưng tốt bụng, hiền lành và cuối cùng họ đều được đền đáp bằng một cuộc sống hạnh phúc. Sọ Dừa cũng là một truyện cổ tích như vậy.

Sọ dừa là kiểu nhân vật trá hình, đây không phải là nhân vật hiếm trong văn học Việt Nam và thế giới. Ta có thể kể hàng loạt truyện như: Thằng cóc; Ếch,… Những nhân vật hóa trang thường có vẻ ngoài xấu xí, đôi khi khiến người ta sợ hãi nhưng bên trong lại là con người thông minh, hồn hậu, tốt bụng, bao dung, ấm áp.

Sọ Dừa là sự kết hợp giữa cái bình thường và cái khác thường. Nhân vật xuất thân trong một gia đình “cặp vợ chồng nghèo” nhưng cách Sọ Dừa ra đời lại rất dị thường. Mẹ anh vào rừng kiếm củi vì khát nước đã uống nước từ cái sọ dừa, sau đó bà mang thai và không lâu sau đó sinh ra Sọ dừa. Cái thai kỳ lạ, ngay cả hình dáng của Sọ Dừa cũng kỳ lạ không kém, không có tay không chân, nhân vật chỉ như một Sọ Dừa tròn xoe lông bông, khiến ai nhìn thấy cũng phải khiếp sợ. Cái khác thường của nhân vật cũng báo trước cái khác thường của nhân vật.

Tuy bề ngoài xấu xí, dị dạng nhưng ẩn chứa bên trong là một con người đẹp trai và tài giỏi. Sọ Dừa đã trải qua hàng loạt thử thách để bộc lộ tài năng và phẩm chất của mình. Anh chăn bò giỏi, ngày nắng cũng như ngày mưa, anh chăm chỉ, con nào cũng no nê. Điều đó đã đập tan sự nghi ngờ của mẹ anh và phú ông luôn cho rằng Sọ Dừa là một kẻ vô dụng. Đến thử thách thứ hai, Sở Dua hỏi cưới con gái phú ông. Trong ngày cưới, ai nấy đều bất ngờ, dàn phù dâu đã chuẩn bị đầy đủ, còn So Dừa hóa trang thành một chàng trai bảnh bao. Lại còn là người thông minh, sáng dạ nên Dừa đã dày công ôn luyện và đã đỗ trạng nguyên. Xây dựng nhân vật đối lập giữa hình thức bên ngoài với vẻ đẹp bên trong, tác giả dân gian đã khẳng định vẻ đẹp bên trong mới là điều quan trọng nhất. Phản ánh đúng quan điểm của nhân dân ta “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn”. Đồng thời cũng khẳng định vẻ đẹp và giá trị đích thực của một con người không nằm ở vẻ hào nhoáng bên ngoài mà nằm ở vẻ đẹp và phẩm chất bên trong.

Bên cạnh nhân vật Sở Dưa, chúng ta không thể không nhắc đến cô em út xinh đẹp dịu dàng. Nhà phú hộ có ba chị em, hai chị kiêu ngạo và độc ác, thường có những lời cay độc, cự tuyệt Sọ Dừa. Ngược lại, cô út hiền lành, tốt bụng, thường xuyên mang cơm cho Sở Dua, đối xử tử tế với anh dù không biết anh là một người đẹp trai, tài giỏi. Khi phát hiện ra Sọ Dừa là một anh chàng đẹp trai, cô càng yêu anh hơn. Chỉ có maknae hiền lành và tốt bụng mới có thể khám phá ra vẻ đẹp bên trong của một người có ngoại hình xấu lạ lùng Sọ Dừa. Đồng thời, nhờ có cô út mà những phẩm chất, tài năng của Sọ Dừa có điều kiện bộc lộ và phát huy.

Hai người đẹp cả về tính cách lẫn ngoại hình, rất phù hợp với nhau. Họ đã có một kết thúc có hậu và sống hạnh phúc mãi mãi về sau. Kết thúc có hậu là kết thúc thường gặp trong truyện cổ tích phản ánh ước mơ, khát vọng của nhân dân ta: ước mơ đổi đời, khát vọng công bằng, công bằng trong xã hội. Trạng nguyên sọ dừa, làm quan, chung sống với người vợ hiền, xinh đẹp. Còn những kẻ xấu, ác như hai chị em thì phải bỏ nước ra đi, bị cộng đồng loại trừ. Công lý được thực thi đúng với quan điểm của nhân dân: “Trong thiện có lành, trong ác có ác”.

Bên cạnh giá trị nội dung, nghệ thuật đặc sắc cũng là một nét nổi bật của truyện cổ tích này. Sọ Dừa xây dựng những chi tiết tương phản, nổi bật nhất là ở nhân vật Sọ Dừa, ngoại hình xấu xí nhưng có phẩm chất tốt đẹp. Những tình huống bất ngờ, hợp lí tạo hứng thú cho người đọc. Sử dụng các yếu tố ly kỳ, huyền bí, huyền ảo trong xây dựng và tạo hình nhân vật (hình Sọ dừa, dao mổ bụng cá, trứng nở ra gà,…) đã giúp cho câu chuyện diễn biến một cách tự nhiên, phát triển hợp lý.

Bằng những chi tiết thú vị, luôn đầy hấp dẫn, bất ngờ, cùng với một kết thúc có hậu, các tác giả dân gian đã bịa ra chân lý về lẽ sống của dân tộc: “Người hiền gặp lành, kẻ ác gặp ác báo”. Đồng thời, tác phẩm cũng ca ngợi lòng nhân ái đối với những con người chịu nhiều thiệt thòi, bất hạnh trong xã hội. Khẳng định phẩm chất bên trong mới là điều đáng quý, đáng được đề cao hơn hình thức bên ngoài.

Phân tích truyện Sọ Dừa - mẫu 9

Truyện cổ tích là một trong những thể loại văn học dân gian kể về cuộc đời của một số hình mẫu nhân vật động thực vật, những con người dị dạng, bất hạnh, ngu ngốc nhằm giải hạn. như tên gọi, đặc điểm sống, hoặc để khuyên mọi người hướng thiện. Sọ Dừa là một hình mẫu nhân vật dị dạng nhưng tài năng. Qua cuộc đời của Sọ Dừa, người ta nhận ra quan niệm thiện ác của ba cô con gái nhà phú ông, ông chủ Sọ Dừa giàu có.

Phần đầu truyện, tác giả dân gian giới thiệu về nhân vật và gia cảnh của bố mẹ Sọ Dừa. Họ là một cặp vợ chồng nghèo ngoài năm mươi tuổi, tính tình hiền lành, sống trong nhà một phú ông. Một hôm người vợ vào rừng kiếm củi, khát nước nhưng không thấy suối. Cô bé thấy một chiếc sọ dừa đầy nước nằm dưới gốc cây nên lấy về uống rồi mang thai. Cái thai của cô thật kỳ lạ. Đây là kiểu nhân vật thường xuất hiện trong các nhân vật thần thánh, với biệt tài khiến cả người lớn và trẻ nhỏ đều muốn nghe, tò mò muốn đọc những trang tiếp theo của cuốn sách.

Chẳng bao lâu, chồng cô qua đời. Cô ấy sinh ra một đứa bé không chân không tay, tròn như trái dừa, cô ấy buồn đến mức định vứt đi nhưng đứa bé nói: “Mẹ ơi, con là người đó. Mẹ đừng vứt bỏ con mà nghèo”. Một chi tiết đặc biệt nữa là cậu bé sinh ra không giống người bình thường. Chính chi tiết này đã giải thích vì sao ông có tên là Sọ Dừa. Người mẹ nào không buồn khi đứa con của mình sinh ra với thân hình dị dạng? Đó là lý do tại sao cô ấy muốn vứt bỏ nó là điều bình thường. Nhưng cậu bé đã cầu xin mẹ, lời cầu xin đó là mong muốn về lòng nhân hậu và đức độ của người mẹ. Nhờ vậy, anh được mẹ nhận làm con nuôi.

Tuy nhiên, với cuộc sống nghèo khó, nuôi con bảy, tám năm trời mà con không lớn thì bà mẹ nào cũng không khỏi than thở. Sọ Dừa nghe thấy và anh đã lên tiếng.

“Không có vấn đề gì, tôi cũng có thể chăn bò. Mẹ chỉ cần đến và nói với ông nội giàu có để tôi đến và chăn bò”

Nghe lời con, bà mẹ đến hỏi nhà phú hộ. Anh Phú có vẻ lưỡng lự. Đó là tâm lý chung của những người giàu, những người giàu thường rất tham lam. Phú Ông đã hơn thật, nhưng vẫn quyết định “Cứ thử xem sao?”. Thế là Sọ Dừa đến nhà phú ông chăn bò. Nguyên nhân này dẫn đến hậu quả khác, câu chuyện cứ tiếp diễn. Hình ảnh Sọ Dừa hàng ngày, lăn qua lăn lại mới dễ thương làm sao! “Chăn bò hay lắm” ý nói những người khuyết tật thường rất tài giỏi. Con bò nào cũng mập mạp và chưa hao một con. Điều này khiến phú ông rất vui mừng, phú ông bắt đầu thay đổi thái độ đối với Sọ Dừa.

Đến mùa, gia nhân ra đồng làm hết việc, chính vì vậy mà ba cô gái của phú ông phải thay nhau mang lúa ra đồng cho Sở Dừa. “Hai chị em hà khắc, kiêu ngạo thường từ chối Sọ Dừa, còn cô út thì tính tình nhân hậu, hay thương người nên đối xử với Sọ Dừa rất tốt”. Đây là một câu văn ngắn gọn phần nào nói lên tính cách của những cô con gái nhà giàu.

Một hôm, cô út bưng cơm đến chân đồi thì nghe tiếng sáo thổi. Cô quan sát và thấy một thanh niên đẹp trai đang ngồi thổi sáo. Khi nghe tiếng động, người thanh niên đó bỗng nhiên biến thành Sọ Dừa.

Người đọc có thể thắc mắc tại sao chỉ có em gái mới nghe được tiếng sáo mà hai chị gái thì không. Sọ Dừa có cảm nhận được tình yêu chân thành mà maknae dành cho mình không? Sau đó anh ta đến thúc giục mẹ anh ta xin con gái của người đàn ông giàu có về làm vợ. Người mẹ không thể tin được con trai mình lại lấy con gái nhà giàu nhưng vì thương con nên bà đành chấp nhận. Còn phú ông thì cười, mỉa mai và thách thức: “Được, muốn gả con gái cho ta, hãy về mang về đây đầy đủ cốm vàng, mười tấm lụa đào, mười con lợn béo, mười ché rượu tăm!”.

Tội nghiệp như mẹ con Sở Dừa thì làm sao có được của cải quý giá như vậy. Làm như vậy để anh ta không phải nói không và không bị coi là một người giàu tham lam. Ngay cả mẹ So Dua cũng bảo cô ấy bỏ qua chuyện này, nhưng cô ấy cũng không hiểu tại sao lại có lễ vật như vậy và đúng ngày có hàng chục người đẹp. Anh nghĩ mình có thể từ chối, nhưng buổi lễ khiến anh đỏ mặt. Ông hỏi lần lượt từng cô con gái, hai chị tỏ ý không đồng ý, chỉ có cô em gái tỏ ý đồng ý. Phú Ông đành phải nhận lễ. Đúng ngày cưới, Sở Dừa tổ chức đại lễ, nhưng lúc rước không thấy chàng đâu cả mà chỉ thấy “một thanh niên khôi ngô tuấn tú theo dì út nhà phú hộ đi ra. của phòng tân hôn ”. Sự việc bất ngờ như vậy, ai cũng vui mừng trừ hai chị em ghen tị. Lấy hình hài Sọ Dừa, khi làm người, ông chăm chỉ học hành, dùi mài kinh sử và đi thi, cuối cùng đỗ Trạng nguyên. Một phần của câu chuyện coi như kết thúc, con người hiền lành chịu bất hạnh cuối cùng cũng tìm được hạnh phúc.

Tuy nhiên, vẫn có sự ghen tị. Trong lúc quan đi vắng, hai chị rủ em út đi chèo thuyền, thực chất là hại em mình. Nhớ những gì chồng dặn khi đi là phải mang theo “Một con dao, hai quả trứng và một viên đá lửa”. Khi chúng tôi ra đến giữa biển, hai chị em đẩy tôi xuống và con Orcas nuốt cô gái út vào bụng. Mang theo một con dao bên mình, cô gái trẻ nhất đã giết những con Orc đi ra ngoài, dạt vào một hòn đảo, rồi xẻ thịt con Orca và ăn sống nó mỗi ngày. Hai quả trứng nở ra hai con gà, một con gà trống, một con gà mái kết bạn với cô. Khi thuyền chính thức đi qua, gà gáy:

“Ooh o …
Tôi phải đến tòa để đưa dì tôi về ”.

Thế là Dừa nhận ra vợ, liền cho thuyền dừng lại đảo, gặp được người vợ hiền. Về nhà Trạng nguyên tổ chức tiệc chiêu đãi, có cả hai chị em. Nhưng khi thấy vợ chồng So Dua bước ra, hai chị em đã bỏ chạy về nhà vì xấu hổ.

Kết thúc câu chuyện phù hợp với ý người đọc và tâm lý người nghe với đạo lý: “Ở hiền gặp lành”. Một chuỗi các sự kiện xảy ra theo chiều hướng của quan hệ nhân quả trong thời gian. Lối kể chuyện lôi cuốn, hấp dẫn vừa khiến người đọc tò mò, vừa làm giàu thêm lòng người.

Phân tích truyện Sọ Dừa - mẫu 10

Ngày xưa, một bà nghèo khổ vào rừng hái củi. Khát nước quá, bà thấy một cái sọ dừa đựng đầy nước mưa, bà bưng lấy uống, về nhà, thụ thai, bà đẻ ra một cục thịt có mắt, có mũi, nhưng không mình mẩy tay chân. Bà buồn lắm, đặt tên là Sọ Dừa. Mấy năm sau. Sọ Dừa cũng chỉ lăn theo mẹ mà chẳng biết làm được việc gì. Mẹ già càng buồn. Bỗng một hôm Sọ Dừa thưa với mẹ muốn sang nhà phú ông đi ở chăn bò. Phú ông ngẫm nghĩ rồi ưng thuận. Sọ Dừa chăn bò giỏi lắm, con nào cũng được ăn no và béo tốt. Phú ông có ba cô con gái xinh đẹp vẫn thay nhau đem cơm nước cho Sọ Dừa. Bữa nọ, cô út vào đến bãi chăn bò bỗng nghe tiếng sáo véo von. Cô lắng tai nghe và rón rén sau một bụi cây nấp rình xem thì thấy một chàng trai tuấn tú đang ngồi trên võng đào say sưa thổi sáo. Nghe tiếng động, chàng trai biến mất, chỉ thấy Sọ Dừa nằm dưới gốc cây. Cô út đem lòng thương mến và hết lòng săn sóc Sọ Dừa.

Mấy tháng sau, Sọ Dừa đòi mẹ đến hỏi cô gái phú ông làm vợ. Thương con nên mẹ phải đi mà lòng băn khoăn lắm. Phú ông cười mỉa:

“Sọ Dừa muốn làm cơn rể nhà này cũng được thỏi. Hui mẹ con bà sắm đủ mười mâm lụa đào, mười con lợn béo, mười vò rượu tăm, và… một chĩnh vàng cốm đem sang làm lễ vấn danh!”.

Ngày hôm sau, hai mẹ con Sọ Dừa mang đủ lễ vật sang. Ngạc nhiên quá, phú ông cho gọi ba cô con gái lại. Hai cô chị bĩu môi, nguýt dài. Cô út e lệ, cúi mặt tỏ ý bằng lòng. Sau ngày cưới vợ, Sọ Dừa hiện thành một thư sinh dùi mài kinh sử. Năm ấy, Sọ Dừa thi đỗ trạng nguyên, làm quan, được vua sai đi sứ. Trước lúc lên đường, Sọ Dừa đưa cho vợ một hòn đá lửa, hai quả trứng gà, một con dao, và dặn phải mang theo người để phòng thân. Hai chị gái đã rủ em út đi thuyền rồi bất ngờ đẩy em xuống biển cho chết đuối để chiếm chồng em! Một con cá kình nuốt chửng cô út vào bụng. Sẵn dao, cô đâm chết cá, cá nổi lên dạt vào một hải đảo. Vợ Sọ Dừa mổ bụng cá chui ra, bước lên hoang đảo. Cô đánh lửa nướng cá ăn. Hai quả trứng nở thành đôi gà rất đẹp. Một hôm gà cất tiếng gáy vang:

“O…ó…o!…Ò…ó…o…

Phải thuyền quan trạng rước cô tôi về…”

Tức thì, một con thuyền cắm cờ đuôi nheo cập đảo. Quan trạng lên đảo. Hai vợ chồng gặp nhau, mừng mừng tủi tủi. Sọ Dừa mở tiệc ăn mừng đi sứ về. Bà con họ hàng kéo đến đông lắm. Có cả hai cô chị… Cuối bữa tiệc, Sọ Dừa đưa vợ ra chào hai họ, bà con anh em. Hai cô chị vội lén ra về, sau đó đi đâu không ai biết.

Phân tích truyện Sọ Dừa - mẫu 11

Sọ Dừa là một trong những truyện cổ tích vô cùng quen thuộc trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam.

Truyện kể về cuộc đời của Sọ Dừa, một nhân vật có ngoại hình xấu xí - đây là một trong những nhân vật phổ biến của thể loại truyện cổ tích. Các tác giả dân gian đã sử dụng các yếu tố tưởng tượng, kì ảo để kể về cuộc đời của nhân vật Sọ Dừa. Truyện mở đầu bằng mô-típ quen thuộc “ngày xưa”, “tại một làng nọ” có hai vợ chồng nghèo hiền lành, chăm chỉ nhưng đã ngoài năm mươi mà vẫn chưa có con. Một hôm, trời nắng to, người vợ vào rừng lấy củi cho chủ, khát nước quá không tìm thấy suối. Bà nhìn thấy cái sọ dừa bên cạnh gốc cây đựng đầy nước mưa, bà bưng lên uống, về nhà thì có mang. Chẳng bao lâu sau, bà sinh ra một đứa bé không chân không tay, tròn như một quả dừa nhưng lại biết nói. Rõ ràng sự ra đời của Sọ Dừa ở đây là kì lạ, trái với quy luật tự nhiên thông thường. Qua đó, tác giả dân gian muốn đề cập đến những người đau khổ, thấp hèn trong xã hội xưa, vẻ ngoài xấu xí, nhân dân nhận thức sâu sắc về số phận và địa vị xã hội của mình.

Khi trưởng thành, Sọ Dừa xin mẹ cho đi chăn bò ở nhà phú ông. Cậu chăn bò rất giỏi, con nào con nấy bụng no căng. Không chỉ vậy, Sọ Dừa có tài thổi sáo rất hay. Nhân vật Sọ Dừa cũng mang đặc điểm của các nhân vật có ngoại hình xấu xí trong truyện cổ tích là có tài năng hơn người. Truyện tiếp tục thú vị hơn khi đến mùa gặt, người giúp việc trong nhà phú ông phải ra đồng làm việc hết. Vì vậy, ba cô con gái của phú ông phải thay phiên nhau đưa cơm cho Sọ Dừa. Nhưng cách đối xử của họ với Sọ Dừa là hoàn toàn khác nhau. Hai cô chị ác nghiệt kiêu kỳ, chỉ có cô út là đối đãi tử tế với Sọ Dừa. Cô út đem lòng yêu mến, có của ngon vật lạ đều giấu đem cho chàng. Nhân vật cô út được xây dựng đại diện cho những con người có phẩm chất tốt đẹp - hiền lành, tốt bụng. Cô đã đem lòng cảm mến tài năng và vẻ đẹp bên trong của Sọ Dừa.

Cuối mùa ở, Sọ Dừa đòi mẹ đến hỏi con gái phú ông làm vợ. Phú ông đưa ra lễ vật thách cưới rất nặng gồm một chĩnh vàng cốm, mười tấm lụa đào, mười con lợn béo, mười vò rượu tăm. Đến ngày cưới, Sọ Dừa đã chuẩn bị đủ lễ vật cho mẹ mang sang nhà phú ông. Trong ngày cưới, Sọ Dừa trở về hình dáng con người là một chàng trai khôi ngô tuấn tú khiến tất cả mọi người đều kinh ngạc, còn hai cô chị thì vừa ghen vừa tức. Cuộc sống của hai vợ chồng Sọ Dừa rất hạnh phúc, Sọ Dừa học hành chăm chỉ đỗ trạng nguyên và được vua cử đi sứ. Có thể thấy, việc thay đổi hình dạng và đỗ trạng nguyên của Sọ Dừa đã thể hiện mơ ước đổi đời của nhân dân lao động với những con người hiền lành, tốt bụng.

Lúc này, một biến cố lại xảy đến, trong thời gian Sọ Dừa đi sứ, hai cô chị sinh lòng đố kị, bày mưu hãm hại em gái. Hai cô chị rủ em chèo thuyền ra biển chơi, rồi đẩy em xuống nước. Cô út bị một con cá kình nuốt chửng vào bụng. Sẵn có con dao mà Sọ Dừa đưa cho cô rạch bụng nó, con cá chết xác dạt vào hòn đảo. Nhờ có những đồ vật mà Sọ Dừa đưa cho, cô út sống sót trên đảo hoang. Sọ Dừa gặp lại vợ trên đảo hoang, hai vợ chồng đoàn tụ. Còn hai cô chị vì xấu hổ bỏ đi biệt xứ. Kết thúc của câu chuyện đã thể hiện niềm tin của nhân dân ta rằng cái thiện luôn chiến thắng cái ác.

Như vậy, truyện cổ tích Sọ Dừa là một tác phẩm giàu ý nghĩa, gửi gắm bài học nhân văn cao đẹp.

Phân tích truyện Sọ Dừa - mẫu 12

Sọ Dừa là truyện cổ tích được truyền tụng lâu đời trong dân gian. Truyện thể hiện ước mơ đổi đời, mong muốn những điều tốt đẹp, hạnh phúc sẽ đến với người hiền lành, lương thiện và khát vọng công lí của người xưa.

Sự ra đời của Sọ Dừa có nhiều nét khác thường. Bà mẹ đi rừng khát nước, uống nước trong một cái sọ dừa rồi có thai sinh ra đứa con chỉ có cái đầu tròn lông lốc, thân mình, chân tay chẳng có. Bà mẹ chỉ vì thương con nên giữ lại nuôi và đặt tên là Sọ Dừa. Các tình tiết li kì về sự ra đời và hình dạng khác thường của Sọ Dừa thể hiện sự quan tâm của nhân dân đến một loại người đau khổ nhất, số phận thấp hèn nhất trong xã hội.

Tưởng chừng Sọ Dừa là kẻ vô tích sự, nào ngờ chàng lại làm việc giỏi. Chàng thưa với mẹ hãy xin phú ông cho chàng chăn đàn bò đông đúc của ông ta. Thật khó mà tin rằng chàng làm được công việc vất vả ấy. Thế mà chỉ sau một thời gian, bò con nào con nấy bụng no căng, béo mượt khiến phú ông rất hài lòng.

Chăn bò cực nhọc vô cùng nhưng Sọ Dừa đã biết tạo cho mình một niềm vui… Những lúc đàn bò mải mê gặm cỏ, Sọ Dừa trút bỏ lốt quái dị, biến thành một chàng trai tuấn tú, đu đưa trên chiếc võng đào mắc giữa hai thân cây, ung dung thổi sáo. Thật là thong dong, thư thái. Lao động nặng nhọc đã trở thành niềm vui nhẹ nhàng. Sọ Dừa không những lao động giỏi mà còn tài hoa biết mấy!

Bất ngờ và kì lạ hơn cả là Sọ Dừa nhờ mẹ đi hỏi con gái phú ông về làm vợ. Nghèo hèn, dị dạng, lại làm đầy tớ cho nhà người ta, thế mà chàng lại dám làm điều thiên hạ cho là đũa mốc mà chòi mâm son. Bà mẹ ngạc nhiên, thậm chí sợ hãi nhưng rồi cũng phải chiều con. Phú ông bật cười mai mỉa và thách cưới một cách nghiệt ngã, tưởng chừng giàu có cỡ nào cũng không lo nổi. Hắn định bụng trừng trị mẹ con gã đầy tớ kia một cách đích đáng. Vậy mà chỉ hôm sau, Sọ Dừa có đủ sính lễ theo yêu cầu của phú ông: mười mâm lụa đào, mười con lợn béo, một vò rượu tăm, một chĩnh vàng cốm. Sọ Dừa không phải là người phàm trần, chàng đã hóa phép ra tất cả.

Những đòi hỏi về sính lễ của phú ông có ý nghĩa như là một thử thách ban đầu mà Sọ Dừa phải vượt qua. Phú ông hoa mắt vì tham, nhưng rõ ràng vẫn ngần ngại, đo đó mới có chi tiết: “Lão lúng túng nói với bà cụ: -Để ta hỏi con gái ta, xem có đứa nào ưng lấy thằng Sọ Dừa không đã”. Điều lão không ngờ đã xảy ra là trong khi hai cô chị bĩu môi chê bai, thi cô út đồng ý lấy Sọ Dừa. Thế là phú ông đành phải nhận lễ và gả cô út cho Sọ Dừa.

Khác với hai cô chị, cô út nhận biết được thực chất vẻ đẹp bên trong của Sọ Dừa nên đã thuận lòng lấy chàng. Trong truyện này, bên cạnh nhân vật chính là Sọ Dừa, cô Út cũng là nhân vật đáng chú ý. Hai cô chị vốn tính ác nghiệt, đỏng đảnh nên thường hắt hủi Sọ Dừa. Cái định kiến sâu sắc về sự thấp kém, về sự dị hình và vô dụng đã khiến hai cô chị không thể nhìn thấy được bản chất tốt đẹp của Sọ Dừa.

Cô Út hiền lành, tính hay thương người. Ngay cả khi chưa biết gì về những điều kỳ lạ của Sọ Dừa, cô vẫn đối xử với Sọ Dừa rất tử tế. Phép lạ của Sọ Dừa có được là nhờ sự kết hợp của hai yếu tố: thứ nhất là dưới bề ngoài xấu xí, thực chất Sọ Dừa là chàng trai khôi ngô, tài giỏi và thứ hai là lòng thương người của cô Út. Chính lòng thương người ấy giúp cô có dịp thấy được bên trong cái hình hài sọ dừa lăn lóc là một chàng trai khôi ngô, tài giỏi. Cô út trỏ thành bà Trạng là phần thưởng xứng đáng mà truyện cổ thường dành cho những người nhân hậu.

Như vậy, ở truyện này, giá trị cao quý của con người không chi thể hiện ở nhân vật Sọ Dừa mà còn thể hiện ở nhân vật cô út. Nhờ cô út, giá trị của Sọ Dừa mới có thể bộc lộ và phát triển. Cưới được con gái út phú ông, Sọ Dừa đã xóa được cái hố sâu ngăn cách giữa giàu và nghèo, giữa tầng lớp trên và tầng lớp dưới trong hôn nhân thời phong kiến. Bằng tài năng, đạo đức của mình, chàng buộc phú ông phải chịu thua. Đến lúc này, chẳng cần phải tiếp tục giấu mình trong cái lốt xấu xí nữa, Sọ Dừa hiện nguyên hình là một chàng trai khôi ngô, đẹp đẽ và càng tỏ ra có tài, có đức. Chàng học giỏi, thông minh khác thường và thi đỗ Trạng nguyên rồi được nhà vua cử đi sứ ở nước ngoài. Chàng đã đạt tới tột đỉnh danh vọng cao sang. Sọ Dừa đã đem đến cho người đọc những bất ngờ hết sức thú vị.

Nhưng hạnh phúc của chàng bị đe dọa bởi lòng đố kỵ và sự ghen ghét của những kẻ lòng dạ xấu xa. Hai cô chị vốn khinh rẻ Sọ Dừa, nay thấy chàng thành đạt lại rắp tâm hãm hại em gái để được làm vợ quan trạng. Mưu mồ của chúng thật hiểm độc nhưng nhờ trí tuệ sáng suốt, Sọ Dừa đã dự đoán và lo xa được tất cả. Trước khi lên đường, chàng chuẩn bị chu đáo cho vợ: con dao, hai quả trứng, hòn đá lửa… để phòng thân.

Quả nhiên, khi nàng út bị hãm hại, các thứ đó đều có ích cho nàng. Dao đâm chết cá kình, đá đánh ra lửa nướng cá làm thức ăn. Đặc biệt là hai quả trứng nở ra hai con gà sớm hôm bầu bạn với nàng và tiếng gáy của chú gà trống đã báo cho quan trạng biết mà ghé vào đảo hoang cứu vợ. Không chi có tài và trí, Sọ Dừa còn là người nhân đức và độ lượng. Trở về quê hương, chàng mở tiệc mừng sum họp. Mặc dù biết rõ lòng dạ độc ác của hai người chị nhưng chàng không một lời trách cử, chi lặng lẽ đưa vợ ra chào. Hai người chị xấu hổ, nhục nhã, âm thầm trốn đi. Vậy là quan trạng Sọ Dừa có đủ cả tài, đức, trí. Chàng xứng đáng được hưởng hạnh phúc. Người xưa đã thành công khi miêu tả hình dạng bên ngoài và phẩm chất bên trong của nhân vật Sọ Dừa có sự đối lập đến mức kỳ lạ. Dưới cái lốt kì quái, Sọ Dừa có đủ vẻ đẹp cả về hình dáng lẫn tài năng, phẩm chất tuyệt vời. Sự đối lập ấy khẳng định cái đáng quý là phẩm chất bên trong và đề cao giá trị của con người chân chính.

Trong xã hội phong kiến trọng người giàu sang, khinh kẻ nghèo hèn, người lao động khó lòng vượt qua số phận tăm tối của mình. Cho nên sự biến đổi kỳ diệu của Sọ Dừa chính là sản phẩm của trí tưởng tượng phong phú, thể hiện sức sống và tinh thần lạc quan mãnh liệt của nhân dân lao động. Còn sống là còn hy vọng, còn mơ ước, còn tin tưởng vào chiến thắng tất yếu của lòng tốt và sự công bằng trước sự độc ác, bất công của cuộc đời.

Phân tích truyện Sọ Dừa - mẫu 13

Truyện cổ tích là một trong các thể loại văn chương dân gian kể về cuộc đời của một số mẫu nhân vật thuộc các loài động vật, thực vật, những người dị dạng kì tài, những kẻ bất hạnh, những người khờ khạo nhằm giải thích tên, đặc tính sinh hoạt, hoặc để khuyên bảo con người hướng thiện. Sọ Dừa thuộc loại mẫu nhân vật dị hình dị dạng nhưng có kì tài. Thông qua cuộc đời của Sọ Dừa, người ta nhận ra quan niệm ở hiền gặp lành, ác giả ác báo của ba cô gái con của phú ông, nhân vật ông chủ giàu có của Sọ Dừa.

Phần đầu câu chuyện, tác giả dân gian giới thiệu tính tình và gia cảnh của cha mẹ Sọ Dừa. Họ là đôi vợ chồng tuổi ngoài năm mươi nghèo, tính tình hiền hậu, đi ở cho một nhà phú ông. Một hôm người vợ vào rừng đống củi, khát nước nhưng không tìm thấy suối, lại thấy sọ dừa đầy nước nằm bên gốc cây nên bà bưng lên uống và rồi có mang. Chuyện mang thai của bà thật kì lạ. Đây là kiểu nhân vật thường xuất hiện trong các nhân vật thần thánh, kì tài làm cả người lớn và con trẻ đều muốn nghe, đều tò mò muốn đọc những trang sách tiếp theo.

Chẳng bao lâu, chồng bà mất. Bà sinh ra một đứa bé không chân không tay, người tròn như một quả dừa, bà buồn lắm toan vứt đi thì đứa bé bảo: "Mẹ ơi, con là người đấy. Mẹ đừng vứt con đi mà tội nghiệp". Lại một chi tiết đặc biệt cậu bé sinh ra không giống người bình thường. Chính chi tiết này đã giải thích tại sao cậu lại mang tên Sọ Dừa. Người mẹ nào không buồn khi đứa con sinh ra mang thân hình dị dạng? Chính bởi vậy, bà muốn vứt bỏ đi cũng là lẽ thường tình. Thế nhưng cậu bé đã van xin mẹ, lời cầu xin chính là mong muốn sự từ tâm, từ đức của người mẹ. Nhờ thế cậu được mẹ nuôi.

Tuy nhiên với cuộc sống nghèo khổ, khi nuôi con mình đến bảy tám năm mà con không khôn lớn thì người mẹ nào chẳng than. Sọ Dừa đã nghe được và cậu đã lên tiếng.

"Gì chứ chăn bò thì con cũng chăn được. Mẹ cứ đến bảo phú ông cho con đến ở chăn bò"

Nghe lời con, bà mẹ đến hỏi phú ông. Phú ông có vẻ ngần ngại. Đó là tâm lí chung của người có của, người giàu thường có tính tham. Phú ông so hơn tính thiệt nhưng vẫn quyết định "Thôi cứ thử xem sao?". Thế là Sọ Dừa đến ở nhà phú ông và lo việc chăn bò. Nguyên nhân này dẫn đến kết quả nọ, câu chuyện cứ thế tiếp diễn. Hình ảnh hằng ngày Sọ Dừa, lăn đi lăn về mới dễ thương làm sao! "Cậu chăn bò rất giỏi" thế mới nói rằng người có tật về hình dạng nhưng thường rất có tài. Con bò nào cũng mập mạp và không mất một con. Điều này khiến phú ông mừng lắm, phú ông đã bắt đầu thay đổi về thái độ của mình với Sọ Dừa.

Ngày mùa đến, tôi tớ ra đồng làm hết nên đó là lí do mà ba cô gái của phú ông phải thay phiên nhau mang cơm ra đồng cho Sọ Dừa. "Hai cô chị khắc nghiệt kiêu kì thường hắt hủi Sọ Dừa, còn cô em út tính tình tử tế, tốt bụng hay thương người nên đối xử với Sọ Dừa rất tốt". Đây là câu văn ngắn gọn miêu tả phần nào tính cách của các cô con gái phú ông.

Một hôm, cô út mang cơm đến chân đồi thì nghe thấy tiếng sáo véo von. Cô rình xem thì thấy một chàng thanh niên khôi ngô tuấn tú đang ngồi thổi sáo. Khi nghe thấy tiếng động, thanh niên đó bỗng biến thành Sọ Dừa.

Người đọc có thể tự hỏi tại sao chỉ có cô em nghe được tiếng sáo mà hai cô chị lại không nghe được. Phải chăng Sọ Dừa đã cảm nhận được tình yêu thương chân thành mà cô út đã dành cho mình? Rồi chàng đến giục mẹ đến hỏi con gái phú ông làm vợ. Bà mẹ không thể tin được rằng con trai mình sẽ cưới được con gái phú ông nhưng vì thương con, bà đành chấp nhận. Còn phú ông thì cười, vẻ mỉa mai và thách thức: "Ừ được muốn lấy con gái ta hãy về sắp đủ một chĩnh vàng cốm, mười tấm lụa đào, mười con lợn béo, mười vò rượu tăm mang lên đây!".

Nghèo như mẹ con Sọ Dừa thì làm sao có được những thứ quý giá như vậy. Làm như thế để ông khỏi phải nói lời từ chối và cũng không bị coi là kẻ hám giàu chê nghèo. Cả mẹ của Sọ Dừa cũng bảo gạt phắt chuyện này đi nhưng bà cũng không hiểu sao lại có những đồ lễ đó và cả chục giai nhân vào đúng ngày. Tưởng như đã từ chối được vậy mà sinh lễ đã làm ông hoa cả mắt. Ông lần lượt hỏi ý của từng người con gái, hai cô chị tỏ ý chê bai chỉ có riêng cô em thì tỏ ý bằng lòng. Phú ông đành nhận lễ. Đến đúng ngày cưới, Sọ Dừa tổ chức thật linh đình, nhưng đến giờ rước dâu chẳng thấy Sọ Dừa đâu cả mà chỉ thấy "một chàng trai khôi ngô tuấn tú cùng cô út của phú ông bước ra từ trong phòng rước dâu". Một sự việc bất ngờ như vậy, ai cũng vui mừng chỉ riêng có hai cô chị ghen tức. Mang hình hài của Sọ Dừa, đến khi trở thành người, chàng đã chăm chỉ học tâp, dùi mài kinh sử và đi thi, cuối cùng đỗ Trạng nguyên. Một phần câu chuyện đã coi như kết thúc, người hiền lành chịu bất hạnh cuối cùng đã tìm được hạnh phúc.

Thế nhưng, ở đó vẫn còn có sự ghen tức. Nhân lúc quan trạng đi vắng hai cô chị rủ em út đi chèo thuyền, thực chất là hãm hại em mình. Nhớ lời chồng dặn khi đi cô út mang theo "Một con dao, hai quả trứng và một hòn đá lửa". Khi ra đến giữa biển, hai cô chị đẩy em xuống và con cá kình đã nuốt cô út vào trong bụng nó. Sắn dao mang bên mình, cô út đã giết con cá kình chui ra, dạt vào một hòn đảo và xẻ thịt cá kình ăn sống qua ngày. Hai quả trứng nở ra hai chú gà, một trống, một mái làm bạn với cô. Khi thấy thuyền quan trạng đi qua, gà liền cất tiếng gáy:

"Ò ó o...
Phải thuyền quan trạng rước cô tôi về"

Sọ Dừa nhận ra là vợ mình, liền ghé thuyền vào đảo, gặp được vợ hiền. Về nhà trạng nguyên mở tiệc chiêu đãi, có cả hai cô chị. Nhưng khi thấy vợ chồng Sọ Dừa bước ra, hai cô chị bỏ nhà đi biệt xứ vì xấu hổ.

Kết thúc câu chuyện đúng ý đồ người đọc và tâm lí người nghe với đạo lí: "Người ở hiền thì gặp lành". Một chuỗi sự kiện diễn ra theo phép nhân quả thuận chiều thời gian. Lối kể chuyện hấp dẫn, lôi cuốn đã khiến người đọc cảm thấy tò mò và càng làm giàu thêm tấm lòng nhân ái của con người.

Mục lục Văn mẫu | Văn hay lớp 6 theo từng phần:

• Mục lục Văn biểu cảm, kể chuyện tóm tắt, kể chuyện diễn cảm
• Mục lục Văn kể chuyện đời thường
• Mục lục Văn kể chuyện tưởng tượng
• Mục lục Văn miêu tả

---

---

---