Trắc nghiệm Chuyên đề Địa Lí 12 Kết nối tri thức Chuyên đề 12.1 (có đáp án): Thiên tai và biện pháp phòng chống

Chọn A

Ở nước ta, hạn hán có thể xảy ra ở hầu hết các vùng trên cả nước với mức độ và thời gian khác nhau. Khu vực Tây Bắc tần suất hạn rất cao từ tháng 11 đến tháng 4 và dễ xảy ra hơn tại những nơi mưa ít như Điện Biên, Sơn La.

Chọn C

Xâm nhập mặn là hiện tượng nước mặn với nồng độ mặn 4%_o trở lên xâm nhập sâu vào nội đồng khi xảy ra triều cường, nước biển dâng hoặc cạn kiệt nguồn nước ngọt. Nơi xảy ra xâm nhập mặn nhiều nhất ở nước ta là vùng đồng bằng sông Cửu Long vào mùa khô.

Chọn B

Ở nước ta, hạn hán có thể xảy ra ở hầu hết các vùng trên cả nước với mức độ và thời gian khác nhau. Khu vực Nam Bộ có hạn hán nhiều từ tháng 12 đến tháng 4. Ở những nơi có lượng mưa thấp như Trà Vinh, Bến Tre có mức độ hạn cao nhất khu vực.

Chọn A

Tác động của xâm nhập mặn là gây thiếu nước ngọt cho sản xuất và đời sống, làm biến đổi tính chất của đất, nước, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, thuỷ sản,...

Chọn A

Thiên tai ở nước ta có nhiều loại hình, trong đó phổ biến là:

- Thiên tai có nguồn gốc khí tượng thuỷ văn như bão, áp thấp nhiệt đới, gió mạnh trên biển, lốc, sét, mưa lớn, lũ, lũ quét, ngập lụt; nước dâng, xâm nhập mặn, nắng nóng, hạn hán, rét hại, mưa đá, sương mù, sương muối.

- Thiên tai có nguồn gốc địa chất địa mạo như động đất, sóng thần, sạt lở đất, sụt lún đất,...

- Thiên tai có nguồn gốc sinh vật như thuỷ triều đỏ, sinh vật gây hại, dịch bệnh.

Chọn B

Nhìn chung, mùa bão của nước ta diễn ra từ tháng 6 đến tháng 11.

- Ở vùng Bắc Bộ và Thanh Hóa, mùa bão từ tháng 6 đến tháng 8, tháng nhiều khả năng bão nhất là tháng 8.

- Từ Nghệ An đến Thừa Thiên Huế, mùa bão từ tháng 9 đến tháng 10, tháng 9 có nhiều khả năng bão nhất.

- Ở Duyên hải Nam Trung Bộ, mùa bão từ tháng 10 đến tháng 11. Bão ở đây thường yếu và ít hơn khu vực phía Bắc.

- Nam Bộ hầu như không có bão, tháng nhiều khả năng có bão nhất là tháng 12 nhưng hiếm gặp.

Chọn B

Sau khi bão xảy ra:

- Khẩn trương khắc phục hậu quả, ổn định đời sống, khôi phục sản xuất.

- Kiểm tra lại nhà ở, các thiết bị trước khi sử dụng.

- Tham gia dập dịch bệnh, xử lí môi trường.

Chọn C

Lũ quét thường xảy ra ở vùng núi của nước ta, đặc biệt tại vùng núi phía Bắc, Trường Sơn Bắc, Trường Sơn Nam chủ yếu do khu vực miền núi có địa hình chia cắt mạnh, độ dốc lớn, một số nơi mất lớp phủ thực vật và bề mặt đất dễ bị bóc mòn khi có mưa lớn.

Chọn B

Thiên tai ở nước ta có nhiều loại hình, trong đó phổ biến là:

- Thiên tai có nguồn gốc khí tượng thuỷ văn như bão, áp thấp nhiệt đới, gió mạnh trên biển, lốc, sét, mưa lớn, lũ, lũ quét, ngập lụt; nước dâng, xâm nhập mặn, nắng nóng, hạn hán, rét hại, mưa đá, sương mù, sương muối.

- Thiên tai có nguồn gốc địa chất địa mạo như động đất, sóng thần, sạt lở đất, sụt lún đất,...

- Thiên tai có nguồn gốc sinh vật như thuỷ triều đỏ, sinh vật gây hại, dịch bệnh.

Chọn B

Ở nước ta, vùng ven biển miền Trung là vùng thường xuyên và trực tiếp chịu ảnh hưởng nhiều nhất của các cơn bão → Đây là vùng chịu thiệt hại nặng nề nhất về người và của từ các cơn bão.

Chọn A

Hiện nay vùng chịu lụt úng nghiêm trọng nhất là vùng Đồng bằng châu thổ sông Hồng nguyên nhân chủ yếu do diện mưa bão rộng, lũ tập trung trong các sông lớn, mặt đất thấp, xung quanh có đê bao bọc nên khó thoát nước và mật độ xây dựng cao.

Chọn A

Phòng chống thiên tai là quá trình mang tính hệ thống, bao gồm hoạt động phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai.

Chọn C

Thiên tai ở nước ta có nhiều loại hình, trong đó phổ biến là:

- Thiên tai có nguồn gốc khí tượng thuỷ văn như bão, áp thấp nhiệt đới, gió mạnh trên biển, lốc, sét, mưa lớn, lũ, lũ quét, ngập lụt; nước dâng, xâm nhập mặn, nắng nóng, hạn hán, rét hại, mưa đá, sương mù, sương muối.

- Thiên tai có nguồn gốc địa chất địa mạo như động đất, sóng thần, sạt lở đất, sụt lún đất,...

- Thiên tai có nguồn gốc sinh vật như thuỷ triều đỏ, sinh vật gây hại, dịch bệnh.

Chọn A

Trong vùng áp thấp, không khí bốc lên cao, lạnh đi, ngưng tụ lại thành bức tường mây dày đặc tạo ra những cơn mưa rất lớn.

Chọn D

Ở nước ta, hạn hán có thể xảy ra ở hầu hết các vùng trên cả nước với mức độ và thời gian khác nhau. Khu vực Tây Nguyên khả năng hạn cao từ tháng 12 đến tháng 3. Tây Nguyên là nơi có mức độ hạn cao so với các khu vực ở Việt Nam.

Chọn B

Sạt lở đất xảy ra khắp nơi ở miền núi nước ta. Nguy cơ sạt lở đất cao và rất cao ở vùng núi phía Bắc, vùng núi Trường Sơn Bắc và một phần Tây Nguyên.

Chọn A

Nguyên nhân tự nhiên gây ra thiên tai do các quá trình nội sinh và ngoại sinh.

- Các quá trình nội sinh xảy ra nhờ nguồn năng lượng trong lòng Trái Đất làm di chuyển các mảng kiến tạo hoặc sự đứt gãy trong vỏ Trái Đất gây ra động đất, sóng thần,...

- Các quá trình ngoại sinh xảy ra ở bên ngoài, trên bề mặt Trái Đất nhờ nguồn năng lượng mặt trời làm trạng thái của khí quyển, thuỷ quyển thay đổi không ngừng theo không gian và thời gian. Các thiên tai như bão, áp thấp nhiệt đới, gió mạnh trên biển, lốc, sét, mưa lớn, lũ, lũ quét, ngập lụt,…

Chọn B

Tàn phá rừng và vận chuyển các loài sinh vật ngoại lai xâm hại chủ yếu gây mất cân bằng sinh thái, ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, việc xuất hiện nhiều loài mới thường không phải là hậu quả trực tiếp của những hành động này mà liên quan đến sự phát triển và khám phá khoa học.

Chọn B

Vùng có tình trạng khô hạn dữ dội và kéo dài nhất nước ta là khu vực cực Nam Trung Bộ, đặc biệt là ở hai tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận. Khô hạn kéo dài 5 - 6 tháng (tập trung từ tháng 5 đến tháng 8, tháng 2, 3) khiến vùng này có hiện tượng hoang mạc hóa diễn ra mạnh mẽ với những bãi cát kéo dài 20km.

Chọn C

Các tỉnh của vùng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ biến đổi khí hậu ở nước ta là vùng Đồng bằng sông Cửu Long, do:

- Ngập lụt và xâm nhập mặn: Đồng bằng sông Cửu Long có địa hình thấp, gần mực nước biển, nên dễ bị ngập lụt do mưa lớn và triều cường. Biến đổi khí hậu làm gia tăng mức nước biển, dẫn đến tình trạng ngập úng và xâm nhập mặn ngày càng nghiêm trọng.

- Suy giảm sản lượng nông nghiệp: Đây là vùng trọng điểm về nông nghiệp của Việt Nam, nhưng biến đổi khí hậu đã làm thay đổi thời tiết, hạn hán, ngập mặn, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất nông nghiệp, gây thiệt hại kinh tế lớn.

- Đời sống người dân bị ảnh hưởng: Nhiều người dân trong khu vực này sống dựa vào nông nghiệp và thủy sản. Khi biến đổi khí hậu tác động mạnh mẽ, đời sống của họ gặp nhiều khó khăn hơn.

→ Do đó, Đồng bằng sông Cửu Long là khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ biến đổi khí hậu ở Việt Nam.

Chọn B

Nguyên nhân chủ yếu vùng Đồng bằng sông Cửu Long bị ngập lụt do vùng này không có đê ngăn lũ như vùng Đồng bằng sông Hồng nên mỗi khi có lũ thì ngập lụt diễn ra trong diện rộng.

Chọn B

- Ngập lụt, lũ quét xảy ra ở nước ta nhiều do mưa lớn, địa hình dốc và làm phủ thực vật lớn. Hạn hán là hiện tượng lượng mưa thiếu hụt nghiêm trọng kéo dài, làm giảm hàm lượng ẩm trong không khí và hàm lượng nước trong đất, làm cạn kiệt dòng chảy sông suối,… → Đây là những hệ quả của khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, do ngoại lực gây ra và xảy ra thường xuyên ở nước ta.

- Động đất có xảy ra ở nước ta nhưng cường độ yếu và rất ít. Động đất sinh ra do quá trình nội lực xảy ra bên trong Trái Đất với sự dịch chuyển của các mảng kiến tạo.

→ Động đất xảy ra ở nước ta không phải do ngoại lực gây ra, động đất do nội lực gây ra.

Chọn C

Hiện tượng sương muối xảy ra nhiều nhất ở khu vực miền núi phía Bắc của Việt Nam. Đây là khu vực có độ cao lớn, khí hậu lạnh vào mùa đông và thường xuất hiện sương muối khi nhiệt độ ban đêm giảm sâu. Một số khu vực nổi bật hay gặp hiện tượng này như Hà Giang, Sa Pa, Mẫu Sơn,… Những khu vực này có điều kiện địa hình và khí hậu thuận lợi cho sự hình thành sương muối, đặc biệt là trong các tháng mùa đông khi nhiệt độ giảm mạnh.

Chọn C

Vùng Đồng bằng sông Cửu Long thường xuyên có triều cường, làm cho nước biển dâng cao kết hợp mùa mưa tập trung với lượng nước lớn → Gây nên tình trạng ngập úng trên diện rộng.

Chọn B

Ngập lụt ở Đồng bằng sông Cửu Long là do mưa lớn và triều cường.

- Mưa lớn: Vào mùa mưa, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long nhận được lượng mưa khá lớn, đặc biệt là trong các tháng mùa mưa.

- Triều cường: Vùng Đồng bằng sông Cửu Long nằm gần biển nên chịu ảnh hưởng mạnh của triều cường, khi nước biển dâng cao kết hợp với lượng mưa lớn làm cho nước không thoát kịp, gây ra ngập lụt nghiêm trọng.

→ Hai yếu tố này kết hợp lại là nguyên nhân chính gây ra tình trạng ngập lụt ở khu vực này. Các yếu tố khác như mạng lưới sông ngòi dày đặc hay hệ thống đê biển cũng đóng vai trò, nhưng không phải là nguyên nhân chính.

Chọn C

Mùa bão ở nước ta chậm dần từ Bắc vào Nam là do sự di chuyển của dải hội tụ nhiệt đới. Dải hội tụ nhiệt đới là khu vực mà các khối không khí nóng ẩm từ hai bán cầu gặp nhau, thường di chuyển từ Bắc xuống Nam theo mùa. Điều này ảnh hưởng đến thời gian và vị trí xuất hiện bão ở các vùng khác nhau của Việt Nam.

Chọn B

Lũ lụt là một trong những thiên tai nguy hiểm nhất ở Việt Nam có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.

- Gây thiệt hại về người và tài sản, nhà cửa bị ngập lụt, đồ đạc bị hư hỏng; dịch bệnh phát sinh.

- Gây thiệt hại về cơ sở hạ tầng: các hệ thống thông tin liên lạc bị gián đoạn; giao thông bị cản trở; hệ thống cung cấp nước sạch bị nhiễm bẩn. Ở vùng ven biển nước bị nhiễm mặn.

- Gây thiệt hại cho các ngành kinh tế: gia súc, gia cầm bị chết gây thiệt hại cho ngành chăn nuôi; mùa màng có thể bị mất trắng. Lũ lụt kéo dài có thể làm ảnh hưởng đến kế hoạch mùa vụ. Một số ngành công nghiệp bị ảnh hưởng do thiếu hụt nguồn nguyên liệu, nhất là công nghiệp sản xuất, chế biến thực phẩm. Hoạt động dịch vụ cũng bị đình trệ ở vùng lũ lụt.

- Gây thiệt hại về môi trường: nước lũ cuốn theo rác thải, nước thải, xác động vật phân hủy gây ô nhiễm môi trường.

Chọn D

Lũ lụt là một trong những thiên tai nguy hiểm nhất ở Việt Nam có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.

- Gây thiệt hại về người và tài sản, nhà cửa bị ngập lụt, đồ đạc bị hư hỏng; dịch bệnh phát sinh.

- Gây thiệt hại về cơ sở hạ tầng: các hệ thống thông tin liên lạc bị gián đoạn; giao thông bị cản trở; hệ thống cung cấp nước sạch bị nhiễm bẩn. Ở vùng ven biển nước bị nhiễm mặn.

- Gây thiệt hại cho các ngành kinh tế: gia súc, gia cầm bị chết gây thiệt hại cho ngành chăn nuôi; mùa màng có thể bị mất trắng. Lũ lụt kéo dài có thể làm ảnh hưởng đến kế hoạch mùa vụ. Một số ngành công nghiệp bị ảnh hưởng do thiếu hụt nguồn nguyên liệu, nhất là công nghiệp sản xuất, chế biến thực phẩm. Hoạt động dịch vụ cũng bị đình trệ ở vùng lũ lụt.

- Gây thiệt hại về môi trường: nước lũ cuốn theo rác thải, nước thải, xác động vật phân hủy gây ô nhiễm môi trường.

Chọn B

Áp thấp nhiệt đới hình thành từ vùng nước biển nhiệt đới, có nhiệt độ nước mặt cao (trên 26°C), không khí nóng, ẩm bốc lên hình thành tại đó một vùng áp thấp có áp suất thấp hơn rất nhiều so với xung quanh. Không khí ở xung quanh chuyển động hướng về tâm vùng áp thấp gây nên gió xoáy rất mạnh → Trong vùng áp thấp, không khí bốc lên cao, lạnh đi, ngưng tụ lại thành bức tường mây dày đặc tạo ra những cơn mưa rất lớn.

Chọn A

Để phòng chống khô hạn lâu dài ở nước ta cần đẩy mạnh xây dựng các công trình thủy lợi, dự trữ nguồn nước cho tưới tiêu, điều tiết nước và cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp, từ đó góp phần phòng chống khô hạn hiệu quả và bền vững.