Kiến thức trọng tâm Lịch Sử 11 Bài 8: Ôn tập lịch sử thế giới cận đại

---

---

Kiến thức trọng tâm Lịch Sử 11 Bài 8: Ôn tập lịch sử thế giới cận đại

Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức môn Lịch Sử lớp 11 năm 2021, VietJack biên soạn Lịch Sử 11 Bài 8: Ôn tập lịch sử thế giới cận đại theo bài học đầy đủ, chi tiết nội dung lý thuyết, câu hỏi trắc nghiệm và giải các bài tập trong sgk Lịch Sử 11.

A. Lý thuyết bài học

1. Những kiến thức cơ bản

Những nội dung chính của lịch sử thế giới cận đại:

* Thứ nhất: Sự bùng nổ và giành thắng lợi của các cuộc cách mạng tư sản.

- Từ giữa thế kỉ XVI đến những năm 70 của thế kỉ XIX, hàng loạt các cuộc cách mạng tư sản diễn ra liên tiếp, dồn dập dưới nhiều hình thức khác nhau, ở nhiều nơi trên thế giới. Tiêu biểu như:

+ Cách mạng Hà Lan (1566 - 1648).

+ Cách mạng tư sản Anh (1642 - 1688).

+ Đấu tranh giành độc lập của mười ba thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ (1775 - 1783).

+ Cách mạng tư sản Pháp (1789 - 1799).

+ Đấu tranh thống nhất nước Đức (1864 - 1871).

+ Duy Tân Minh Trị ở Nhật Bản (1868)....

- Đến những năm 70 của thế kỉ XIX, chủ nghĩa tư bản đã trở thành một hệ thống thế giới, trải dài qua nhiều châu lục Á – Âu – Mĩ.

Lược đồ Chủ nghĩa tư bản từ thế kỉ XVI - 1914

* Thứ hai: cuộc cách mạng công nghiệp.

- Sự xuất hiện và phát triển nhanh, mạnh của cách mạng công nghiệp đã đưa đến sự chuyển biến quan trọng trong đời sống xã hội loài người. Đó là sự chuyển biến từ nền văn minh nông nghiệp sang văn minh công nghiệp.

* Thứ ba: Phong trào công nhân phát triển mạnh mẽ và sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học.

* Thứ tư: Cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX, một số nước TBCN chuyển sang giai đoạn Đế quốc chủ nghĩa và tăng cường xâm chiếm thuộc địa. Ách áp bức, bóc lột của chủ nghĩa thực dân đã khiến cho mâu thuẫn giữa nhân dân các nước thuộc địa, phụ thuộc và chính quyền thực dân xâm lược ngày càng sâu sắc => làm bùng nổ nhiều phong trào đấu tranh.

* Thứ năm: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

Lược đồ Chiến tranh thế giới thứ nhất

* Thứ sáu: Trên các lĩnh vực khoa học – kĩ thuật, văn học – nghệ thuật đạt được nhiều thành tựu.

2. Nhận thức đúng đắn những vấn đề chủ yếu

* Thứ nhất, nhận thức đúng về bản chất của các cuộc cách mạng tư sản.

- Điểm chung ở tất cả các cuộc cách mạng tư sản là:

+ Nguyên nhân sâu xa: mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuấ tư bản chủ nghĩa và quan hệ sản xuất phong kiến.

+ Mục đích: lật đổ chế độ phong kiến chuyên chế, mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản.

+ Thắng lợi của các cuộc cách mạng tư sản dù ở mức độ khác nhau, nhưng đều tạo cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

* Thứ hai, chủ nghĩa tư bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa (cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX). Chủ nghĩa đế quốc có đặc trưng riêng, nhưng không thay đổi bản chất của chủ nghĩa tư bản mà làm cho các mâu thuẫn nảy sinh thêm

* Thứ ba, phong trào công nhân ngày càng phát triển mạnh mẽ.

- Mâu thuẫn cơ bản trong xã hội tư bản chủ nghĩa là mâu thuẫn giữa giai cấp vô sản với giai cấp tư sản. Mâu thuẫn này ngày càng gay gắt => bùng nổ nhiều cuộc đấu tranh của công nhân.

- Phong trào đấu tranh của công nhân phát triển từ “tự phát” đến “tự giác” và là cơ sở cho sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học.

* Thứ tư, sự phát triển của chủ nghĩa tư bản gắn liền với các cuộc chiến tranh xâm lược thuộc địa.

- Việc xâm chiếm thuộc địa của các nước tư bản đã dẫn đến hai mâu thuẫn:

+ Mâu thuẫn giữa nhân dân các nước thuộc địa với các nước thực dân, đế quốc xâm lược => làm bùng nổ các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.

+ Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vẫn đề thuộc địa ⇒ là nguyên nhân sâu xa dẫn đến chiến tranh thế giới thứ nhất.

B. Câu hỏi trắc nghiệm

Câu 1: Ý nào sau đâu không phải là một trong những vấn đề cơ bản của lịch sử thế giới cận đại?

A. Sự thắng lợi của cách mạng tư sản và sự phát triển của chủ nghĩa tư bản

B. Sự ra đời và phát triển của phong trào công nhân quốc tế

C. Sự xâm lược của chủ nghĩa tư bản và phong trào đấu tranh của các dân tộc chống chủ nghĩa thực dân

D. Cuộc đấu tranh giữa hệ thống tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa

Đáp án:

Lịch sử thế giới cận đại được tính từ cuộc cách mạng Hà Lan (thế kỉ XVI) đến trước cuộc cách mạng tháng Mười Nga. Thời kì này gồm một số vấn đề cơ bản sau:

- Sự thắng lợi của các mạng tư sản; sự xác lập và phát triển của chủ nghĩa tư bản

- Sự ra đời và phát triển của phong trào công nhân quốc tế

- Sự xâm lược thuộc địa của chủ nghĩa tư bản và phong trào đấu tranh của các dân tộc chống chủ nghĩa thực dân

- Mâu thuẫn giữa các nước tư bản chủ nghĩa dẫn tới chiến tranh thế giới

Đáp án cần chọn là: D

Câu 2: Ý nào sau đây là một trong những vấn đề cơ bản của lịch sử thế giới cận đại?

A. Sự hình thành và phát triển của chế độ phong kiến Tây Âu

B. Sự xâm lược thuộc địa của chủ nghĩa tư bản và phong trào đấu tranh của các dân tộc chống chủ nghĩa thực dân

C. Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917

D. Chiến tranh thế giới thứ hai.

Đáp án:

Lịch sử thế giới cận đại được tính từ cuộc cách mạng Hà Lan (thế kỉ XVI) đến trước cuộc cách mạng tháng Mười Nga. Thời kì này gồm một số vấn đề cơ bản sau:

- Sự thắng lợi của các mạng tư sản; sự xác lập và phát triển của chủ nghĩa tư bản

- Sự ra đời và phát triển của phong trào công nhân quốc tế

- Sự xâm lược thuộc địa của chủ nghĩa tư bản và phong trào đấu tranh của các dân tộc chống chủ nghĩa thực dân

- Mâu thuẫn giữa các nước tư bản chủ nghĩa dẫn tới chiến tranh thế giới

Đáp án cần chọn là: B

Câu 3: Từ cuối thế kỉ XIX, chủ nghĩa tư bản đã có chuyển biến gì?

A. Chủ nghĩa tư bản trở thành một hệ thống bao trùm thế giới

B. Chủ nghĩa tư bản đạt được sự tăng trưởng cao về kinh tế

C. Chủ nghĩa tư bản tiến lên giai đoạn chủ nghĩa đế quốc

D. Cách mạng công nghiệp bắt đầu được tiến hành ở khắp các nước tư bản

Đáp án:

Những năm cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX, chủ nghĩa tư bản chuyển từ giai đoạn tự do cạnh tranh sang giai đoạn độc quyền- chủ nghĩa đế quốc. Chủ nghĩa đế quốc có những đặc trưng riêng, nhưng không thay đổi bản chất, mà làm cho các mâu thuẫn nảy sinh trầm trọng

Đáp án cần chọn là: C

Câu 4: Mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản với giai cấp vô sản đã dẫn đến?

A. Phong trào công nhân ngày càng mạnh, phát triển từ “tự phát” đến “tự giác”.

B. Chiến tranh thế giới thứ nhất

C. Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc phát triển mạnh mẽ

D. Các cuộc cách mạng tư sản bùng nổ.

Đáp án:

Mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản với giai cấp vô sản dẫn đến phong trào công nhân ngày càng mạnh, phát triển từ “tự phát” đến “tự giác”, là cơ sở cho sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học do Các Mác và Ăng ghen sáng lập.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 5: Mục tiêu chung của các cuộc cách mạng tư sản là

A. Lật đổ nền thống trị của giai cấp phong kiến, đưa giai cấp tư sản lên cầm quyền

B. Thiết lập chế độ Tư bản chủ nghĩa trên toàn thế giới

C. Mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển

D. Vô sản hóa một bộ phận giai cấp nông dân

Đáp án:

Mâu thuẫn giữa giữa quan hệ sản xuất phong kiến lỗi thời với lực lượng sản xuất mới - tư bản chủ nghĩa là nguyên nhân sâu xa, đồng thời là mục tiêu chung mà tất cả các cuộc cách mạng tư sản hướng tới giải quyết. Thắng lợi của cách mạng tư sản ở mức độ khác nhau sẽ mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển

Đáp án cần chọn là: C

Câu 6: Nguyên nhân sâu xa, chung nhất dẫn đến các cuộc cách mạng tư sản thời cận đại là gì?

A. Mâu thuẫn giữa tư sản, quý tộc mới với các thế lực phong kiến phản động.

B. Những chính sách kìm hãm phát triển kinh tế của chính phủ Anh.

C. Mâu thuẫn giữa đẳng cấp thứ ba với hai đẳng cấp Tăng lữ và Quý tộc.

D. Mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất tư bản chủ nghĩa với quan hệ phong kiến ngày càng sâu sắc.

Đáp án:

- Đáp án A. Nguyên nhân sâu xa của cách mạng tư sản Anh.

- Đáp án B. Nguyên nhân sâu xa bùng nổ cuộc chiến tranh giành độc lập của của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.

- Đáp án C. Nguyên nhân sâu xa của cách mạng Pháp.

- Đán án D. Mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất tư bản chủ nghĩa với quan hệ phong kiến ngày càng sâu sắc chính là nguyên nhân sâu xa, chung nhất.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 7: Đâu là cách giải quyết mâu thuẫn giữa các nước đế quốc với nhau ở đầu thế kỉ XX?

A. Sự phát triển của phong trào công nhân

B. Sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc

C. Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918)

D. Sự cạnh tranh giữa các tập đoàn tư bản độc quyền

Đáp án:

Khi chủ nghĩa tư bản tiến lên giai đoạn chủ nghĩa đế quốc, đẩy mạnh quá trình xâm lược thuộc địa đã khiến cho mâu thuẫn giữa các nước đế quốc nảy sinh và ngày càng phát triển. Biểu hiện rõ ràng nhất của mâu thuẫn đó chính là cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) diễn ra giữa hai phe Liên minh và hiệp ước nhằm cướp đoạt, phân chia lại hệ thống thuộc địa trên thế giới

Đáp án cần chọn là: C

Câu 8: Hình thức đấu tranh đầu tiên của giai cấp công nhân chống lại giới chủ là

A. Đập phá máy móc

B. Bãi công

C. Thành lập các tổ chức công đoàn

D. Khởi nghĩa vũ trang

Đáp án:

Hình thức đấu tranh đầu tiên của giai cấp công nhân chống lại giới chủ là đập phá máy móc. Do trình độ nhận thức còn hạn chế nên công nhân lầm tưởng nguyên nhân gây ra nỗi khổ cho họ là máy móc

Đáp án cần chọn là: A

Câu 9: Phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân cuối thế kỉ XVIII - đầu thế kỉ XIX phát triển từ hình thức:

A. đập phá máy móc đến vũ trang có tự vệ

B. đập phá máy móc đến mít tinh, biểu tình

C. mít tinh, biểu tình đến khởi nghĩa vũ trang

D. mít tinh, biểu tình, đưa kiến nghị đến đấu tranh chính trị

Đáp án:

-Vào cuối thế kỉ XVIII, phong trào đập phá máy móc và đốt công xưởng nổ ra mạnh mẽ ở Anh.

- Đầu thế kỉ XIX, phong trào này lan ra các nước khác như Pháp, Bỉ, Đức. Công nhân còn đấu tranh bằng hình thức bãi công, đòi tăng lương, giảm giờ làm. Từ những năm 30 - 40 của thế kỉ XIX, giai cấp công nhân đã lớn mạnh, tiến hành đấu tranh chính trị, trực tiếp chống lại giai cấp tư sản. Hình thức đấu tranh của phong trào này là mít tinh, biểu tình đưa kiến nghị (có hàng triệu chữ kí) đến Quốc hội đòi quyền phổ thông bầu cử, tăng lương, giảm giờ làm cho người lao động.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 10: Mâu thuẫn chủ yếu trong lòng xã hội tư bản chủ nghĩa thời kì cận đại là

A. Mâu thuẫn giữa đế quốc với đế quốc

B. Mâu thuẫn giữa tư sản với vô sản

C. Mâu thuẫn giữa nông dân với địa chủ phong kiến

D. Mâu thuẫn giữa các chủ tư bản với nhau

Đáp án:

Hai giai cấp cơ bản trong lòng xã hội tư bản là giai cấp tư sản và giai cấp vô sản. Hai giai cấp này luôn luôn có sự đối kháng với nhau. Vì vậy mâu thuẫn chủ yếu trong lòng xã hội tư bản chủ nghĩa là mâu thuẫn giữa tư sản với vô sản

Đáp án cần chọn là: B

Câu 11: Đâu không phải là mâu thuẫn cơ bản tồn tại trong thời đại đế quốc chủ nghĩa từ cuối thế kỉ XIX- đến đầu thế kỉ XX?

A. Mâu thuẫn giữa tư sản với vô sản

B. Mâu thuẫn giữa đế quốc với đế quốc

C. Mâu thuẫn giữa đế quốc với thuộc địa

D. Mâu thuẫn giữa chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội

Đáp án:

Trong thời đại đế quốc chủ nghĩa từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX tồn tại 3 mâu thuẫn cơ bản là

- Mâu thuẫn giữa tư sản với vô sản

- Mâu thuẫn giữa đế quốc với đế quốc

- Mâu thuẫn giữa đế quốc với thuộc địa

Còn mâu thuẫn giữa chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội xuất hiện sau cuộc cách mạng tháng Mười Nga giành thắng lợi

Đáp án cần chọn là: D

Câu 12: Tiền đề kinh tế dẫn đến “sự thức tỉnh của châu Á” trong phong trào giải phóng dân tộc ở các nước phương Đông đầu thế kỉ XX?

A. Sự xuất hiện của giai cấp tư sản dân tộc

B. Sự du nhập của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa

C. Sự du nhập của tư tưởng dân chủ tư sản

D. Sự phát triển của bộ phận sĩ phu tư sản hóa

Đáp án:

Do tác động của chính sách khai thác thuộc địa của các nước thực dân, phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa được du nhập đã dẫn đến sự chuyển biến cơ cấu kinh tế ở các nước thuộc địa. Đây chính là tiền đề về kinh tế dẫn tới sự chuyển biến của xã hội, sự du nhập của tư tưởng dân chủ tư sản ⇒ Sự “thức tỉnh của châu Á” trong phong trào giải phóng dân tộc ở các nước phương Đông đầu thế kỉ XX.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 13: Vì sao có thể khẳng định: Chủ nghĩa thực dân phương Tây xâm lược các nước phương Đông ở nửa sau thế kỉ XIX là hành động tất yếu?

A. Do sự giàu có về tài nguyên của các nước phương Đông

B. Do sự khủng hoảng của chế độ phong kiến ở phương Đông

C. Do nhu cầu về nguồn nguyên liệu, nhân công, thuộc địa khi tiến lên chủ nghĩa đế quốc

D. Do phương Đông có thị trường tiêu thụ rộng lớn, nhân công giá rẻ

Đáp án:

Từ nửa sau thế kỉ XIX, chủ nghĩa tư bản chuyển từ giai đoạn tự do cạnh tranh sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc, nhu cầu về nguồn nguyên liệu, thi trường, nhân công ngày càng tăng trong khi những nguồn lực trong nước không thể đáp ứng đủ ⇒ Xâm lược thuộc địa để biến thuộc địa thành nơi cung cấp nguyên liệu, nhân công rẻ mạt và thị trường tiêu thu hàng hóa cho chính quốc là hành động tất yếu.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 14: Cuộc cách mạng nào được Lê-nin ví như “cái chổi khổng lồ quét sạch mọi rác rưởi của chế độ phong kiến châu Âu”?

A. Cách mạng tư sản Hà Lan

B. Cách mạng tư sản Pháp

C. Cách mạng tư sản Anh

D. Cuộc đấu tranh thống nhất nước Đức

Đáp án:

Cách mạng tư sản Pháp là cách mạng tư sản triệt để nhất thời cận đại, nó giống như “cái chổi khổng lồ quét sạch mọi rác rưởi của chế độ phong kiến châu Âu” vì đã xóa bỏ hoàn toàn chế độ phong kiến Pháp thành lập nền cộng hòa, nền chuyên chính. Đánh bại Liên minh phong kiến châu Âu, bảo vệ nước Pháp cách mạng. Bước đầu giải quyết vấn đề ruộng đất theo hướng dân chủ. Đặc biệt, với việc ban hành hiến pháp 1793 - Hiến pháp dân chủ nhất thời cận đạị, các quyền công dân với mọi người được thừa nhận…

Đáp án cần chọn là: B

C. Giải bài tập sgk

• Câu 1 (trang 46 sgk Lịch Sử 11): Nội dung cơ bản ...

• Câu 2 (trang 46 sgk Lịch Sử 11): Nêu những điểm chung ...

• Câu 3 (trang 46 sgk Lịch Sử 11): Nêu một số luận điểm ...

• Câu 4 (trang 46 sgk Lịch Sử 11): Lập bảng thống kê những ...

• Câu 5 (trang 46 sgk Lịch Sử 11): Trình bày diễn biến chính ...

Xem thêm các bài học Lịch Sử lớp 11 đầy đủ, chi tiết khác:

• Lịch Sử 11 Bài 9: Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng (1917-1921)
• Lịch Sử 11 Bài 10: Liên Xô xây dựng chủ nghĩa xã hội (1921 - 1941)
• Lịch Sử 11 Bài 11: Tình hình các nước tư bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918-1939)
• Lịch Sử 11 Bài 12: Nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918-1939)
• Lịch Sử 11 Bài 13: Nước Mĩ giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918-1939)

---

---

---