Công nghệ 7 VNEN Bài 6: Thu hoạch, bảo quản và chế biến sản phẩm trồng trọt

A. Hoạt động khởi động

Trả lời câu hỏi (Trang 35 Công nghệ 7 VNEN)

- Kể tên các sản phẩm trồng trọt mà em biết

- Khi mua các loại rau, củ, quả em thích lựa chọn những loại có đặc điểm như thế nào? Tại sao?

- Vì sao nhiều cửa hàng siêu thị người ta lại để rau, củ, quả trong các ngăn lạnh để bán?

Trả lời:

- Các sản phẩm trồng trọt mà em biết là: củ sắn, lúa, ngô, khoai, sắn, nhãn, vải, thanh long, dưa hấu, cam, quýt...

- Khi mua các loại rau của em thích lựa chọn những loại quả có đặc điểm:

   • Tươi

   • Không biến dạng

   • Không úng, dập, thối.

   • Không có dấu hiệu sắp bị hỏng,...

- Nhiều cửa hàng siêu thị thường để rau củ quả trong các ngăn lạnh để bảo quản lâu hơn, đồng thời giảm bớt sự hô hấp của nông sản

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Thu hoạch sản phẩm trồng trọt

a) Đọc thông tin

b) Trả lời câu hỏi (Trang 36 Công nghệ 7 VNEN)

- Khi thu hoạch các sản phẩm trồng trọ cần đảm bảo những yêu cầu gì? Tại sao?

- Người ta có thể thu hoạch sản phẩm trồng trọt bằng cách nào? Sử dụng dụng cụ phương tiện gì để thu hoạch sản phẩm trồng trọt?

Trả lời:

- Để đảm bảo số lượng và chất lượng của nông sản phải tiến hành thu hoạch đúng độ chín, nhanh gọn và cẩn thận.

- Thu hoạch sản phẩm trồng trọt:

   • Phương pháp thủ công: Hái, nhổ, đào, cắt.

   • Phương pháp cơ giới như: dùng máy thu hoạch.

- Sử dụng dụng cụ như liềm, hái, dao, kéo,... để thu hoạch sản phẩm trồng trọt hoặc máy móc.

c) Trả lời câu hỏi (Trang 36 Công nghệ 7 VNEN)

Ghi vào vở bài tập tên các dụng cụ, phương tiện/phương pháp thu hoạch các sản phẩm dưới đây cho phù hợp. Ví dụ: a) Dùng cuốc thu hoạch khoai lang.

Trả lời:

a. Dùng cuốc đào khoai lang

b. Dùng tay nhổ củ cải

c.Thu hoạch cam bằng kéo

d. Máy gặt thu hoạch lúa

e. Dùng tay bẻ bắp

g.Gặt, cắt lúa bằng liềm

2. Bảo quản sản phẩm trồng trọt

a) Đọc thông tin

b) Trả lời câu hỏi (Trang 37 Công nghệ 7 VNEN)

- Mục đích của việc bảo quản nông sản là gì? Nếu không bảo quản, các sản phẩm trồng trọt sẽ như thế nào?

- Nêu các phương pháp bảo quản nông sản, mục đích của từng phương pháp.

- Điền tên phương pháp bảo quản dưới mỗi hình sau

- Ngoài những phương pháp bảo quản trên, hiện nay người ta còn sử dụng những phương pháp bảo quản nào khác?

- Để bảo quản thóc, người ta thường bảo quản theo quy trình gồm các bước như thế nào?

Trả lời:

- Bảo quản nông sản nhằm mục đích hạn chế hao hụt về số lượng và hạn chế giảm chất lượng của nông sản. Ví dụ không bảo quản hoặc bảo quản không tốt, các nông sản dễ bị mốc, mọt phá hoại, rau quả sẽ bị thối.

- Nếu không bảo quản các sản phẩm trồng trọt sẽ bị mốc, hỏng, mối mọt, chuột, gián sẽ ăn mất.

- Các phương pháp bảo quản:

   • Bảo quản thông thoáng: nông sản trong kho vẫn tiếp xúc không khí

   • Bảo quản kín: để nông sản vào các kho kín

   • Bảo quản lạnh: đưa nông sản vào các kho phòng lạnh.

   • Phương pháp bảo quản bằng hóa chất, chiếu xạ, bảo quản trong môi trường khí biến đổi,....

- Điền tên phương pháp bảo quản:

a. Bảo quản thông thoáng.

b. Bảo quản kín.

c. Bảo quản thông thoáng.

d. Bảo quản thông thoáng.

e. Bảo quản thông thoáng.

g. Bảo quản lạnh

h. Bảo quản lạnh

i. Bảo quản thông thoáng.

k. Bảo quản lạnh

- Ngoài những phương pháp bảo quản trên, hiện nay người ta còn sử dụng những phương pháp bảo quản: đóng hộp, nghiền thành bột mịn, muối chua,...

- Để bảo quản thóc, người ta thường bảo quản theo quy trình gồm các bước:

   • Thu hoạch

   • Làm sạch

   • Phân loại

   • Làm khô

   • Bảo quản.

3. Chế biến sản phẩm trồng trọt

a) Đọc thông tin

b) Trả lời câu hỏi (Trang 38 Công nghệ 7 VNEN)

- Mục đích của chế biến sản phẩm trồng trọt là gì?

- Ở địa phương em, người ta thường áp dụng những phương pháp nào để chế biến các sản phẩm nông nghiệp?

- Những loại thực phẩm sau cần được chế biến như thế nào để đạt mục đích chế biến?

   + Quả: vải, nhãn, dứa, cam, ổi,…

   + Rau: cải, su hào, hành,…

   + Củ: sắn, sắn dây, dong riềng,…

   + Hạt: ngô, đậu tương, điều,…

Trả lời:

- Mục đích chế biến của sản phẩm trồng trọt là duy trì, nâng cao chất lượng trồng trọt, tạo điều kiện kéo dài thời gian bảo quản lương thực, thực phẩm.

- Ở địa phương em, người ra thường áp dụng những phương pháp nào để chế biến những sản phẩm nông nghiệp như: phương pháp sấy khô, phương pháp chế biến thành bôt, phương pháp muối chua và đóng hộp

- Cách chế biến của các loại sản phẩm:

   • Qủa: vải, nhãn, dứa, cam, ổi,…: Chế biến bằng phương pháp sấy khô, để lạnh

   • Rau: cải, su hào, hành,…:Chế biến và bảo quản ở điều kiện thường/ baỏ quản lạnh

   • Củ: sắn, sắn dây, dong riềng,...: Chế biến bằng phương pháp sấy khô/ nghiền thành bột

   • Hạt: ngô, đậu, tương, điều,...: Chế biến bằng phương pháp sấy khô

C. Hoạt động luyện tập

1 (Trang 38 Công nghệ 7 VNEN). Điền từ hoặc cụm từ sau đây vào chỗ chấm phù hợp:

Bảo quản, phương tiện, phơi khô, giảm, sinh vật, nước, kho lạnh, chế biến, hiện đại,..

Khi bảo quản hạt giống cần phải....(1).......để nơi kín tránh ánh sáng.

Bảo quản rau xanh cần phải làm giảm lượng ……..(2)…….. để nơi thiếu oxi

Bảo quản rau xanh cần để trong ........(3)…...

Cơ sở của việc...(4)....sàn phẩm trồng trọt là.......(5).......hoạt động sinh lí, sinh hóa, hạn chế sự phá hoại của......(6)…...gây hại.

Ngoài việc sử dụng các dụng cụ,….(7).....truyền thống, người dân còn sử dụng các phương tiện........(8)......để thu hoạch, bảo quản, ….(9)....sản phẩm trồng trọt

Trả lời:

(1) phơi khô

(2) nước

(3) kho lạnh

(4) bảo quản

(5) giảm

(6) sinh vật

(7) phương tiện

(8) hiện đại

(9) chế biến

2 (Trang 39 Công nghệ 7 VNEN). Nối các ý ở cột 1 với cột 2

Cột 1 Loại sản phẩm trồng trọt	Cột 2 Phương pháp bảo quản, chế biến
1. Thóc, ngô, đậu, đỗ, lạc	A. Bảo quản ở điều kiện thường
2. Rau, quả tươi	B. Bảo quản kín
3. Khoai lang, khoai tây	C. Bảo quản lạnh
4. Sắn (khoai mì)	D. Sấy khô
5. Hoa tươi	E. Nghiền thành bột mịn
6. Dưa chuột bao tử	G. Muối chua
7. Hành củ, măng tươi	H. Đóng hộp

Trả lời:

1 - B

2 - C

3 - D

4 - E

5 - A

6 - G

7 - H

3 (Trang 39 Công nghệ 7 VNEN). Trả lời các câu hỏi sau:

- Kể tên các dụng cụ, phương tiện sử dụng để bảo quản, chế biến sản phẩm trồng trọt ở gia đình và địa phương em.

- Thu hoạch có ảnh hưởng như thế nào đến việc bảo quản sản phẩm trồng trọt?

- Bảo quản và chế biến giống nhau và khác nhau ở những điểm nào?

Trả lời:

- Người ta thường sử dụng các dụng cụ và phương tiện để sản phẩm trồng trọt đạt hiệu quả cao :

   • Các phương tiện : máy gặt , máy cắt ...

   • Các dụng cụ : liềm, dao, cuốc, kéo...

- Thu hoạch đạt yêu cầu kĩ thuật tạo điều kiện thuận lợi cho việc bảo quản. Thu hoạch không đạt yêu cầu kĩ thuật sẽ khó hoặc không bảo quản được.

- Bảo quản và chế biến;

   • Giống nhau: Cùng một mục đích

   • Khác nhau:

      o Bảo quản giữ nguyên trạng thái sản phẩm

      o Chế biến là biến đổi sản phẩm khác trạng thái ban đầu, tăng giá trị sử dụng

D. Hoạt động vận dụng

1 (Trang 39 Công nghệ 7 VNEN). Chọn đáp án đúng trong các câu sau và giải thích vì sao lại lựa chọn đáp án đó.

a) Nên thu hoạch lúa ở gia đoạn nào?

    A. Hạt sắp chín

    B. Hạt chín đều.

    C. Hạt chín, bông rủ.

b) Nên thu hoạch cải bắp ở giai đoạn nào?

    A. Bắt đầu cuốn.

    B. Cuốn dày, chắc.

    C. Cuốn dày, nứt đầu bắp.

c) Nên thu hoạch đậu xanh ở giai đoạn nào sau đây?

    A. Quả vàng đều

    B. Quả đen đều

    C. Quả đen, nứt vỏ

Trả lời:

a) Chọn C.

b) Chọn B.

c) Chọn B.

2 (Trang 40 Công nghệ 7 VNEN). Chia sẻ với người thân các phương pháp thu hoạch, bảo quản, chế biến và tiêu thụ sản phẩm trồng trọt đã được học.

Trả lời:

- Thu hoạch: hái, cắt, nhổ đào bằng phương pháp thủ công hoặc cơ giới.

- Bảo quản nông sản:

   • Bảo quản thông thoáng: nông sản trong kho vẫn tiếp xúc không khí

   • Bảo quản kín: để nông sản vào các kho kín

   • Bảo quản lạnh: đưa nông sản vào các kho phòng lạnh.

   • Phương pháp bảo quản bằng hóa chất, chiếu xạ, bảo quản trong môi trường khí biến đổi,....

- Chế biến nông sản:

   • Phương pháp sấy khô

   • Phương pháp chế biến thành bôt

   • Phương pháp muối chua và đóng hộp

3 (Trang 40 Công nghệ 7 VNEN). Vì sao sau khi tuốt lúa lại cần phải phơi thóc hoặc đem thóc đi sấy ngay mà không để thóc tươi đánh đống lại?

Trả lời:

- Trong mùa mưa ẩm độ hạt lúa ngoài đồng lúc thu hoạch khoảng 28-30%, nếu không phơi sấy kịp thời (để trong bao hoặc đổ đống) thì sau 24 giờ hạt sẽ nảy mầm. Với điều kiện thời tiết bất thường ở vụ Hè Thu và Thu Đông, khi phơi lúa sẽ gặp nhiều khó khăn như: không phơi được trong những ngày mưa dầm, phụ thuộc nhiều vào sân bãi, chi phí lao động cao, khó tìm nhân công, hạt dễ bị lẫn tạp chất, hạt khô không đều nếu phơi quá dày và ít cào đảo, chất lượng hạt bị giảm do không đủ nắng, phơi không đúng kỹ thuật sẽ cho tỉ lệ gạo xay xát thấp.Vì vậy trong mùa mưa cần làm khô hạt kịp thời bằng biện pháp sấy.

E. Hoạt động tìm tòi mở rộng

2 (Trang 40 Công nghệ 7 VNEN). Tại sao có những sản phẩm trồng trọt cùng loại nhưng lại có giá bán khác nhau?

Trả lời:

- Có những sản phẩm trồng trọt cùng loại có giá bán khác nhau bởi nhiều nguyên do: giá thành nguyên liệu, chi phí chăm sóc tuỳ từng các bên sản xuất, giá trị dinh dưỡng các sản phẩm khác nhau, chi phí vận chuyển khác nhau, ….

Xem thêm các bài Giải bài tập Công nghệ lớp 7 VNEN (Soạn Công nghệ 7 VNEN) khác:

• Công nghệ 7 VNEN Bài 7: Nông nghiệp hữu cơ trong trồng trọt
• Công nghệ 7 VNEN Bài 8: Giống vật nuôi
• Công nghệ 7 VNEN Bài 9: Thức ăn vật nuôi
• Công nghệ 7 VNEN Bài 10: Chuồng trại và vệ sinh trong chăn nuôi
• Công nghệ 7 VNEN Bài 11: Chăm sóc và nuôi dưỡng vật nuôi

Lời giải bài tập lớp 7 sách mới:

• Giải bài tập Lớp 7 Kết nối tri thức
• Giải bài tập Lớp 7 Chân trời sáng tạo
• Giải bài tập Lớp 7 Cánh diều

---