Cách giải bài tập gọi tên hợp chất hữu cơ (hay, chi tiết)

---

---

Bài viết Cách giải bài tập gọi tên hợp chất hữu cơ với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Cách giải bài tập gọi tên hợp chất hữu cơ.

Cách giải bài tập gọi tên hợp chất hữu cơ (hay, chi tiết)

Bài giảng: Xác định công thức phân tử hợp chất hữu cơ - Cô Nguyễn Thị Nhàn (Giáo viên VietJack)

A. Phương pháp giải & Ví dụ minh họa

Bước 1: Chọn mạch cacbon chính. Đó là mạch cacbon dài nhất hoặc ít cacbon nhưng chứa nối đôi, nối ba, nhóm thế, nhóm chức, …

Bước 2: Đánh số thứ tự các nguyên tử cacbon trong mạch chính xuất phát từ phía gần nhóm chức, nối đôi, nối ba, nhóm thế, mạch nhánh.

Quy tắc đánh số, theo thứ tự sau:

+) Nhóm chức → nối đôi → nối ba → mạch nhánh

+) Đối với hợp chất tạp chức thì ưu tiên lần lượt:

        Axit → andehit → rượu

Bước 3: Xác định nhóm thế và vị trí của chúng trên mạch cacbon chính.

Bước 4: Gọi tên

+) Trước tiên gọi tên các nhóm thế và vị trí của chúng trên mạch cacbon chính, cuối cùng gọi tên hợp chất ứng với mạch cacbon chính.

Chú ý: Mạch cacbon phải liên tục, không có nguyên tố khác chen vào giữa, ví dụ: CH₃-CH₂-O-CH(CH₃)2 có 2 mạch cacbon, đều là mạch thẳng.

+) Nếu có nhiều nhóm thế giống nhau thì gộp chúng lại và thêm từ đi (2), tri (3), tetra (4), penta (5), …

+) Theo qui ước: con số chỉ vị trí nhóm thế đặt trước tên gọi của nó, con số chỉ vị trí nối đôi, nối ba, nhóm chức (ở mạch cacbon chính) đặt ở phía sau.

Ví dụ minh họa

Bài 1:

Lời giải:

a/ 4- metylpen -3-en-1-al

b/ 3-methylbut-1-en

c/ 4-brompen-2-en

d/ 3–hidroxylbutanoic

Bài 2:

a/ CHCl₂ - CHCl₂.

b/ Cl – CH₂ – CH – CH – CH₃

                    CH₃    CH₃

c/ CH₃ - CH₂-Br

d/ CH₃ CH₂-O-CH₂CH₃

Lời giải:

a/ 1, 1, 2, 2 – tetracloetan

b/ 1 - clo , 2 , 3 – dimethylbutan

c/ Ethyl bromua

d/ điEthyl ete

Khi biết tên gọi viết công thức cấu tạo

Căn cứ vào đuôi của tên gọi để xác định chất ứng với mạch cacbon chính ( đọc ngược).

Bài 3:

a/ 1, 1, 2, 2-tetracloetan:

b/ 1- clo – 2, 3- dimethylbutan:

c/ 4-clo- 2, 4- dimethylpent-2-en:

d/ Isopropylcyclohexane:

e/ 4-methylPent-2-yne

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Chất X có công thức CH₃ – CH(CH₃) – CH = CH₂. Tên thay thế của X là

A. 2-methylbut-3-en        B. 3-methylbut-1-yne.

C. 3-methylbut-1-en        D. 2-methylbut-3-in

Lời giải:

Đáp án: C

Bài 2: Hợp chất CH₃CH(OH)CH₂CH₂CH₃ có tên gọi là

A. but- 2-ol        B. pent- 2-ol

C. isopentane        D. pent- 4-ol

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 3: Hợp chất (CH₃)₂CHCH₂C(CH₃)₃ có tên gọi là

A. 2,2,4-trimethylpentan        B. 2,2,4,4-tetrametytan

C. 2,4,4-trimethyltan        D. 2,4,4,4-tetrametylbutan

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 4: 2-methylbutan là tên gọi của hợp chất nào sau đây:

A. (CH₃)₂CHCH₂CH₃        B. (CH₃)₂CHCH₃

C. CH₃CHCH₂CH₂CH₃        D. CH₃-C(CH₃)₂-CH₃

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 5: CTCT sau có tên gọi là :

A. 2,2,4-trimethyl pentan.        B. 2,4-trimethyl petan.

C. 2,4,4-trimethyl pentan.        D. 2-dimethyl-4-methyl

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 6: Tên gọi của CH₂=C(CH₂)CH₂-CH₃

A. 2-methylbut-1-en        B. 2-methylbut-2-en

C. 2-methylbut-1-en        D. 2-methylbut-2-en

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 7: Tên gọi 3,3-dimethylbut-1-en là của hợp chất nào:

A. CH₂=CH-CH(CH₃)-CH₃

B. CH₂=CH-C(CH₃)₂-CH₃

C. CH₂=C(CH₃)-CH(CH₃)-CH₃

D. CH₂=CH₂-C(CH₃)₂-CH₃

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 8: Tên gọi của CH₃ – C ≡ C - CH₂ - CH₃ là

A. 2- metyl- but- 2in        B. Pent-3-yne

C. but-2-yne        D. Pent-2-yne

Lời giải:

Đáp án: D

C. Bài tập tự luyện

Câu 1: (CH₃)₂CHCH₂COOH có tên gọi theo danh pháp thay thế là

A. dimethylpropanoic acid.

B. 2-methylbutanoic acid.

C. 3-methylbutanoic acid.

D. pentanoic acid.

Câu 2: Cho hợp chất carbonyl có công thức cấu tạo sau:

Tên theo danh pháp thay thế của hợp chất carbonyl đó là

A. 2-methylbutan-3-one.

B. 3-methylbutan-2-one.

C. 3-methylbutan-2-ol.

D. 1,1-dimethylpropan-2-one.

Câu 3: Hợp chất CH₃CH=CHCHO có danh pháp thay thế là

A. but-2-enal.

B. but-2-en-4-al.

C. buten-1-al.

D. butenal.

Câu 4: Tên gọi theo danh pháp thay thế của dẫn xuất halogen có công thức cấu tạo CH₃CHClCH₃ là

A. 1-chloropropane.

B. 2-chloropropane.

C. 3-chloropropane.

D. propyl chloride.

Câu 5: Chất có công thức CH₃CH(CH₃)CH₂CH₂COOH có tên thay thế là

A. 2-methylpentanoic acid.                 

B. 2-methylbutanoic acid.

C. isohexanoic acid.                            

D. 4-methylpentanoic acid.

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 11 có trong đề thi Tốt nghiệp THPT khác:

• Lý thuyết Phản ứng hữu cơ
• Lý thuyết Tên gọi của hợp chất hữu cơ
• Dạng 1: Bài tập lý thuyết về hợp chất hữu cơ
• Dạng 3: Các viết đồng phân của hợp chất hữu cơ
• Dạng 4: Xác định công thức hóa học hợp chất hữu cơ
• Dạng 5: Xác định hàm lượng nguyên tố trong hợp chất hữu cơ

---

---

---