Bài tập Phản ứng trao đổi trong hóa học vô cơ có lời giải

---

---

Tài liệu Bài tập Phản ứng trao đổi trong hóa học vô cơ có lời giải Hóa học lớp 9 với đầy đủ phương pháp giải chi tiết, các bài tập tự luyện đa dạng ở nhiều mức độ giúp bạn biết cách giải các dạng bài tập môn Hóa học lớp 9 từ đó ôn tập và đạt điểm cao trong bài thi môn Hóa học 9.

Bài tập Phản ứng trao đổi trong hóa học vô cơ có lời giải

I – LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI

- Khái niệm: Phản ứng trao đổi là phản ứng hóa học, trong đó hai hợp chất tham gia phản ứng trao đổi với nhau những thành phần cấu tạo của chúng để tạo ra những hợp chất mới.

- Điều kiện xảy ra phản ứng trao đổi: Phản ứng trao đổi trong dung dịch của các chất chỉ xảy ra nếu sản phẩm tạo thành có ít nhất một trong các chất sau: chất không tan; chất khí; H₂O.

- Một số phản ứng trao đổi thường gặp:

+ Phản ứng trao đổi giữa hai dung dịch muối:

Ví dụ: NaCl + AgNO₃ → AgCl↓ + NaNO₃;

+ Phản ứng trao đổi giữa muối và axit:

Ví dụ: Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂ ↑ + H₂O

+ Phản ứng trao đổi giữa dung dịch muối và dung dịch bazơ:

Ví dụ: Na₂SO₄ + Ba(OH)₂ → BaSO₄↓ + 2NaOH

- Lưu ý: Phản ứng trung hòa cũng thuộc phản ứng trao đổi và luôn xảy ra:

Ví dụ:

NaOH + HCl → NaCl + H₂O

Ba(OH)₂ + H₂SO₄ → BaSO₄↓ + 2H₂O.

II – MỘT SỐ VÍ DỤ MINH HỌA

Ví dụ 1. Cặp chất nào sau đây không thể tồn tại trong 1 dung dịch (do có phản ứng với nhau) ?

A. KOH, MgSO₄.

B. NaCl, K₂SO₄.

C. CaCl₂, KNO₃. 

D. ZnSO₄, H₂SO₄.

Lời giải:

Đáp án A

2KOH + MgSO₄ → Mg(OH)₂ ↓ + K₂SO₄.

Ví dụ 2: Cho 200g dung dịch KOH 5,6% vào dung dịch CuCl₂ dư, sau phản ứng thu được lượng chất kết tủa là

A. 19,6 gam.

B. 9,8 gam.  

C. 4,9 gam.

D. 17,4 gam.

 

Lời giải:

Đáp án B

2KOH + CuCl₂ → Cu(OH)₂ ↓ + 2KCl

0,2 …………………0,1  mol

→ Khối lượng kết tủa: m↓ = 0,1. (64 + 17.2) = 9,8 gam.   

Ví dụ 3. Trộn dung dịch có chứa 0,1mol CuSO₄ và một dung dịch chứa 0,3 mol NaOH, lọc kết tủa, rửa sạch rồi đem nung đến khối lượng không đổi thu được m gam chất rắn. Giá trị m là

A. 8 gam.

B. 4 gam. 

C. 6 gam.

D. 12 gam.

Lời giải:

Đáp án A

CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂ ↓ + Na₂SO₄

0,1              0,3                 mol

Ta có: 

Vậy NaOH dư, số mol Cu(OH)₂ tính theo số mol CuSO₄ 

0,1…………… 0,1                    mol

→ m = 0,1.80 = 8 gam.

III – BÀI TẬP VẬN DỤNG

Bài 1: Trong các cặp chất sau đây, cặp chất nào cùng tồn tại trong một dung dịch?

A. FeCl₃ và NaOH.

B. HCl và NaHCO₃

C. NaCl và KOH. 

D. NaCl và AgNO₃.

Lời giải:

Đáp án C

FeCl₃ + 3NaOH → 3NaCl + Fe(OH)₃↓

HCl + NaHCO₃ → NaCl + CO₂↑ + H₂O

NaCl + KOH → không phản ứng.

NaCl + AgNO₃ → AgCl↓ + NaNO₃.

Bài 2: Cho khoảng 2 ml dung dịch Na₂CO₃ đặc vào ống nghiệm đựng khoảng 2 ml dung dịch CaCl₂. Hiện tượng xảy ra là

A. xuất hiện kết tủa vàng

B. xuất hiện kết tủa trắng.

C. xuất hiện bọt khí không mầu.

D. xuất hiện bọt khí màu nâu đỏ. 

Lời giải:

Đáp án B

Na₂CO₃ + CaCl₂ → CaCO₃ (↓ trắng) + 2NaCl

Bài 3: Trung hoà 200g dung dịch HCl 3,65% bằng dung dịch KOH 1M . Thể tích dung dịch KOH cần dùng là

A. 100 ml .

B. 300 ml.

C.  400 ml. 

D. 200 ml.

Lời giải:

Đáp án D

HCl + KOH → KCl + H₂O

0,2 → 0,2              mol

Bài 4: Trung hoà 100 ml dung dịch H₂SO₄ 1M bằng V (ml) dung dịch NaOH 1M. Giá trị của V là

A.   50 ml .

B. 200 ml.

C. 300 ml.

D. 400 ml.

Lời giải:

Đáp án B

H₂SO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O

0,1     → 0,2          mol

Bài 5. Nếu rót 200 ml dung dịch NaOH 1M vào ống nghiệm đựng 100 ml dung dịch H₂SO₄ 1M thì dung dịch tạo thành sau phản ứng sẽ:

A. Làm quỳ tím chuyển đỏ

B. Làm quỳ tím chuyển xanh

C. Làm dung dịch phenolphtalein không màu chuyển đỏ.

D. Không làm thay đổi màu quỳ tím.

Lời giải:

Đáp án D

n_NaOH = 0,2.1 = 0,2 mol; 

2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O

0,2………0,1                   mol

Theo PTHH, sau phản ứng NaOH và H₂SO₄ đều hết, dung dịch thu được Na₂SO₄ không làm đổi màu quỳ tím.

Bài 6. Cho 12,6 gam Na₂SO₃ tác dụng với H₂SO₄ dư. Thể tích SO₂ thu được (đktc) là

A. 1,12 lít.

B. 2,24 lít.

C. 4,48 lít.

D. 3,36 lít.

Lời giải:

Đáp án B

Na₂SO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + SO₂ + H₂O

0,1……………………………..0,1      mol

→ V_khí = 0,1.22,4 = 2,24 lít.

Bài 7. Biết 6 gam muối hỗn hợp muối gồm: CaCO₃ và CaSO₄ tác dụng vừa đủ với 200ml dung dịch HCl thu được 0,336 lít khí (ở đktc). Thành phần % theo khối lượng của CaCO₃ và CaSO₄ có trong hỗn hợp ban đầu lần lượt là

A. 25% và 75%. 

B. 30% và 70%.

C. 75% và 25%. 

D. 70% và 30%.

Lời giải:

Đáp án A

Trong hai muối chỉ có CaCO₃ tác dụng với HCl.

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂↑ + H₂O

0,015…………………… 0,015           mol

Bài 8. Cho 4,2 gam MgCO₃ tác dụng với 250 ml dung dịch H₂SO₄ 1M đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Nồng độ mol của muối trong dung dịch sau phản ứng là (coi thể tích dung dịch sau phản ứng vẫn là 250 ml).

A. 0,2M.

B. 0,25M.

C. 0,5M.

D. 0,4M.

Lời giải:

Đáp án A

MgCO₃ + H₂SO₄ → MgSO₄ + CO₂ (↑) + H₂O

n_axit = 0,25.1 = 0,25 mol.

Có 

→ H₂SO₄ dư.

Dung dịch sau phản ứng gồm: MgSO₄: 0,05 mol và H₂SO₄ dư

Bài 9. Cho 10,5 gam hỗn hợp X gồm Na₂CO₃ và K₂CO₃ tác dụng với HCl dư thì thu được 2,016 lit CO₂ ở đktc. Phần trăm khối lượng Na₂CO₃ có trong X là

A. 60,57%.

B. 39,43%.

C. 57,06%.

D. 43,39%.

Lời giải:

Đáp án A

Đặt số mol của Na₂CO₃ và K₂CO₃ lần lượt là x và y mol.

Ta có: m_X = 10,5 gam → 106x + 138y = 10,5 (1)

Phương trình hóa học:

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂↑ + H₂O

x……………………………..x            mol

K₂CO₃ + 2HCl → 2KCl + CO₂ + H₂O

y………………………….y                 mol

Từ (1) và (2) có x = 0,06 và y = 0,03.

Bài 10: Cho 1,5 gam muối natri halogenua vào dd AgNO₃ dư, thu được 2,35 gam kết tủa. Halogen là 

A. F (M = 19). 

B. Cl (M = 35,5).                       

C. Br (M = 80).

D. I (M = 127).

Lời giải:

Đáp án D

Đặt muối natri halogenua là NaX. Ta có:

NaX + AgNO₃ → AgX ↓ + NaNO₃

Theo PTHH có n_NaX= n_AgX nên 

Giải phương trình được M_x = 127. Vậy X là  iot

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 9 chọn lọc, có lời giải chi tiết hay khác:

• Bài tập Muối tác dụng với bazo có lời giải
• Bài tập Kim loại tác dụng với axit có lời giải
• Bài tập Kim loại tác dụng với muối có lời giải
• Bài tập Kim loại tác dụng với nước có lời giải
• Bài tập về Nhôm và hợp chất của nhôm có lời giải

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Hóa học 9 hay khác:

• Giải bài tập Hóa học 9
• Giải sách bài tập Hóa 9
• Đề thi Hóa học 9
• Wiki 200 Tính chất hóa học
• Wiki 3000 Phản ứng hóa học quan trọng

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---

---

---