Bài tập về Hợp chất của cacbon có lời giải

---

---

Tài liệu Bài tập về Hợp chất của cacbon có lời giải Hóa học lớp 9 với đầy đủ phương pháp giải chi tiết, các bài tập tự luyện đa dạng ở nhiều mức độ giúp bạn biết cách giải các dạng bài tập môn Hóa học lớp 9 từ đó ôn tập và đạt điểm cao trong bài thi môn Hóa học 9.

Bài tập về Hợp chất của cacbon có lời giải

I – LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG  PHÁP GIẢI

Để làm được các bài tập về hợp chất của cacbon, học sinh cần nắm được các tính chất hóa học của một số hợp chất của cacbon như sau:

1. Carbon monoxide (CO)

a) CO là oxit trung tính

Ở điều kiện thường không phản ứng với nước, kiềm và axit.

b) CO là chất khử

- Ở nhiệt độ cao, cacbon oxit khử được nhiều oxit kim loại 

Ví dụ:

- CO cháy trong oxi hoặc trong không khí với ngọn lửa màu xanh, tỏa nhiều nhiệt.

Phương trình hóa học:

 

2. Carbon dioxide (CO₂)

CO₂ là một acidic oxide.

a) Tác dụng với nước tạo thành carbonic acid

Phương trình hóa học: CO₂ + H₂O ⇄ H₂CO₃

Chú ý: CO₂ phản ứng với nước tạo thành dung dịch axit, làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ. H₂CO₃ không bền, dễ phân hủy thành CO₂ và nước, khi đun nóng dung dịch thu được sẽ lại làm quỳ màu đỏ chuyển sang màu tím.

b) Tác dụng với dung dịch bazơ 

Khí CO₂ tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước. Tùy theo tỉ lệ số mol giữa CO₂ và dung dịch bazơ mà có thể tạo ra muối trung hòa, muối axit hay hỗn hợp hai muối.

Ví dụ: 

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

1 mol  2 mol

CO₂ + NaOH → NaHCO₃

1 mol           1 mol

c)  Tác dụng với basic oxide

CO₂ tác dụng với basic oxide (tan) tạo thành muối.

Ví dụ:

3. Muối carbonate

a) Tác dụng với axit: 

Muối carbonate tác dụng với dung dịch axit mạnh hơn carbonic acid  (như HCl, HNO₃, H,SO₄,...) tạo thành muối mới và giải phóng CO₂.

Ví dụ: 

NaHCO₃ + HCl → NaCl + CO_2↑ + H₂O

CaCO₃ + H₂SO₄ → CaSO₄ + CO_{2 ↑}+ H₂O

b) Tác dụng với dung dịch bazơ

Một số dung dịch muối carbonate tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối carbonate không tan và bazơ mới.

Ví dụ:

 K₂CO₃ + Ca(OH)₂ → 2KOH + CaCO₃ ↓

          Muối hydrocarbon?t tác dụng với dung dịch kiềm tạo thành muối trung hòa và nước

Ví dụ: 

KHCO₃ + KOH → K₂CO₃ + H₂O

Ba(HCO₃)₂ + Ba(OH)₂ → 2BaCO₃↓ + 2H₂O

c) Tác dụng với dung dịch muối

        Dung dịch muối carbonate tác dụng với một số dung dịch muối tạo thành 2 muối mới

Ví dụ: 

Na₂CO₃ + CaCl₂ → 2NaCl + CaCO_3↓

d) Muối carbonate bị nhiệt phân hủy

Nhiều muối carbonate (trừ muối carbonate trung hòa của kim loại kiềm) dễ bị nhiệt phân hủy giải phóng khí CO₂

Ví dụ: 

II – MỘT SỐ VÍ DỤ MINH HỌA

Ví dụ 1: Khử hoàn toàn 4,8 gam  copper (II) oxide bằng khí CO. Thể tích khí CO cần dùng (đktc) là 

A. 1,344 lít.

B. 1,12 lít.

C. 6,72 lít. 

D. 4,48 lít.

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

Ví dụ 2: Người ta dùng 22 gam CO₂ hấp thụ vào dung dịch chứa 20 gam NaOH. Khối lượng muối tạo thành là 

A. 45 gam. 

B. 44 gam.

C. 43 gam.

D. 42 gam.

Hướng dẫn giải

Đáp án D

Ta có: 

Phương trình hóa học xảy ra:

NaOH + CO₂→ NaHCO₃

0,5               0,5 → 0,5              mol

→ m_muối = 0,5.84 = 42 gam.

Ví dụ 3: Nung hoàn toàn hỗn hợp 2 muối CaCO₃ và MgCO₃ thu được 76 gam hai oxit và 33,6 lít CO₂ (đktc). Khối lượng hỗn hợp muối ban đầu là 

A. 142 gam.

B. 124 gam.

C. 141 gam.

D. 140 gam.

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Bảo toàn khối lượng có: m_muối = m_oxit + m_khí = 76 + 1,5.44 = 142 gam.

III – BÀI TẬP VẬN DỤNG

Bài 1. Khử hoàn toàn 3,2 gam Fe₂O₃ bằng khí CO dư. Sản phẩm khí thu được cho vào bình đựng nước vôi trong dư được a gam  kết tủa màu trắng. Giá trị của a là 

A. 5,0.

B. 6,0.

C. 4,0.

D. 3,0.

Lời giải:

Đáp án B

Số mol Fe₂O₃ là 3,2 : 160 = 0,02 mol

Phương trình hóa học:

3CO + Fe₂O₃ 2Fe + 3CO₂

              0,02         →      0,06             mol

CO₂ + Ca(OH)_{2 (dư)} → CaCO₃ ↓ + H₂O

0,06                       → 0,06                  mol

Vậy a = 0,06.100 = 6 gam.

Bài 2. Nung 13,4g hỗn hợp muối carbonate của hai kim loại hóa trị II. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 6,8g chất rắn và khí X. Lượng khí X sinh ra cho hấp thụ vào 75 ml dung dịch NaOH 1M thu được dung dịch chứa m gam muối. Tính m?

A. 4,2g.

B. 5,8g.

C. 6,3g.

D. 6,5g.

Lời giải:

Đáp án C

Khí X là CO₂.

Bảo toàn khối lượng: m_X = 13,4 – 6,8 = 6,6 gam

Vậy sau phản ứng chỉ thu được NaHCO₃ và CO₂ dư.

CO₂ + NaOH → NaHCO₃

0,15   0,075 → 0,075      mol

Vậy m_muối = 0,075.84 = 6,3 gam.

Bài 3: Sục 1,12 lít CO₂ (đktc) vào 200ml dung dịch Ba(OH)₂ 0,2M. Khối lượng kết tủa thu được là

A. 5,91g. 

B. 19,7g. 

C. 78,8g. 

D. 98,5g.

Lời giải:

Đáp án A

Vậy sau phản ứng thu được hai muối.

Phương trình hóa học:

CO₂ + Ba(OH)₂ → BaCO₃↓ + H₂O

x……..x…………..x                 mol

2CO₂ + Ba(OH)₂ → Ba(HCO₃)₂

2y…….y………….y                 mol

Ta có hệ phương trình:

Kết tủa là BaCO₃: 0,03 mol vậy m_↓ = 0,03.197 = 5,91 gam.

Bài 4: Hấp thụ hoàn toàn 0,16 mol CO₂ vào 2 lít dung dịch Ca(OH)₂ 0,05M được kết tủa X và dung dịch Y. Khi đó khối lượng dung dịch Y so với khối lượng dung dịch Ca(OH)₂ ban đầu sẽ là

A. tăng 3,04g.

B. tăng 7,04g.                         

C. giảm 3,04g.

D. giảm 7,04g.

Lời giải:

Đáp án A

Vậy sau phản ứng thu được 2 muối. Phương trình hóa học:

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓ + H₂O

x………x…………..x               mol

2CO₂ + Ca(OH)₂ → Ca(HCO₃)₂

2y…….y……………y              mol

Ta có hệ phương trình:

Kết tủa là CaCO₃: 0,04 mol

Có 

Vậy khối lượng dung dịch Y so với khối lượng dung dịch Ca(OH)₂ ban đầu tăng 3,04 gam.

Bài 5: Khi đun nóng dung dịch canxi hydrocarbon?t thì có kết tủa xuất hiện. Tổng các hệ số tỉ lượng (là các số nguyên, tối giản) trong phương trình hóa học của phản ứng là

A. 4.

B. 5.

C. 6.

D. 7.

Lời giải:

Đáp án A

Tổng các hệ số: 1 + 1 + 1 + 1 = 4.

Bài 6: Để tạo độ xốp cho một số loại bánh, có thể dùng muối nào sau đây làm bột nở?
A. (NH₄)₂SO₄.

B. NH₄HCO₃.                          

C. CaCO₃. 

D. NH₄NO₂.

Lời giải:

Đáp án B

Bài 7: Cặp chất nào sau đây không bị nhiệt phân?
A. CaCO₃, BaCO₃.

B. Ca(HCO₃)₂, Ba(HCO₃)₂.            

C. Na₂CO₃, K₂CO₃.

D. NaHCO₃, KHCO₃.

Lời giải:

Đáp án C

Muối carbonate trung hòa của các kim loại Na, K … không bị nhiệt phân hủy.

Bài 8: Nhiệt phân hoàn toàn m gam hỗn hợp gồm CaCO₃ và Na₂CO₃ thu được 11,6 gam chất rắn và 2,24 lít khí (đktc). Phần trăm khối lượng của CaCO₃ trong X là
A. 6,25%. 

B. 8,62%.

C. 50,2%.

D. 62,5%.

Lời giải:

Đáp án D

Bảo toàn khối lượng: m = 11,6 + 0,1.44 = 16 gam.

Trong hỗn hợp chỉ có CaCO₃ bị nhiệt phân hủy.

Bài 9: Cho V lít CO ở (đktc) phản ứng với 1 lượng dư hỗn hợp chất rắn gồm Cu và Fe₃O₄ nung nóng. Sau khi phản ứng hoàn toàn khối lượng chất rắn giảm 0,32 gam. Giá trị của V là

A. 0,112 lít.

B. 0,224 lít.

C. 0,448 lít.

D. 0,56 lít.

Lời giải:

Đáp án C

Vì Cu không phản ứng với CO, nên khối lượng giảm 0,32 gam là do biến đổi từ Fe₃O₄ thành Fe.

PTHH: 

Vậy:  232x – 3x.56 = 0,32

 → x = 0,005 mol

→ n_CO = 0,005.4 = 0,02 mol 

V_CO = 0,02.22,4 = 0,448 lít.

Bài 10: Cho luồng khí CO dư đi qua ống sứ đựng 8,04 gam hỗn hợp FeO và Fe₂O₃ (nung nóng), thu được m gam chất rắn và hỗn hợp khí X. Cho X vào dung dịch Ca(OH)₂ dư, thu được 13,5 gam kết tủa. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m là

A. 5,62.

B. 7,48.

C. 6,87.

D. 5,88.

Lời giải:

Bảo toàn khối lượng có: m = m_CO + 8,04 – m_CO2  = 0,135.28 + 8,04 – 0,135.44 = 5,88 gam.

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 9 chọn lọc, có lời giải chi tiết hay khác:

• Bài tập Clo và hợp chất của clo có lời giải
• Bài tập về Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học có lời giải
• Bài tập Viết công thức cấu tạo của hợp chất hữu cơ có lời giải
• Bài tập Lập công thức phân tử của hợp chất hữu cơ có lời giải
• Bài tập về methane có lời giải

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Hóa học 9 hay khác:

• Giải bài tập Hóa học 9
• Giải sách bài tập Hóa 9
• Đề thi Hóa học 9
• Wiki 200 Tính chất hóa học
• Wiki 3000 Phản ứng hóa học quan trọng

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---

---

---