Vận dụng định luật 3 đề giải thích các hiện tượng lớp 10 (cách giải + bài tập)

Chuyên đề phương pháp giải bài tập Vận dụng định luật 3 đề giải thích các hiện tượng lớp 10 chương trình sách mới hay, chi tiết với bài tập tự luyện đa dạng giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Vận dụng định luật 3 đề giải thích các hiện tượng.

Vận dụng định luật 3 đề giải thích các hiện tượng lớp 10 (cách giải + bài tập)

1. Phương pháp giải

- Nội dung định luật: Trong mọi trường hợp, khi vật A tác dụng lên vật B một lực thì vật B cũng tác dụng trở lại vật A một lực. Hai lực này là hai lực trực đối.

- Hai lực trực đối có đặc điểm:

+ Cùng phương

+ Ngược chiều

+ Độ lớn bằng nhau

+ Điểm đặt lên hai vật khác nhau

${\overrightarrow{F}}_{AB}=-{\overrightarrow{F}}_{BA}$

- Lực và phản lực luôn xuất hiện thành từng cặp (xuất hiện hoặc mất đi đồng thời).

- Lực và phản lực cùng tác dụng theo một đường thẳng, cùng độ lớn nhưng ngược chiều (hai lực như vậy là hai lực trực đối).

- Lực và phản lực không cân bằng nhau (vì chúng đặt vào hai vật khác nhau).

- Cặp lực và phản lực là hai lực cùng loại.

2. Ví dụ minh hoạ

Ví dụ 1: Theo định luật III Newton, cặp lực và phản lực không có đặc điểm nào sau đây:

A. Có cùng bản chất.

B. Xuất hiện và biến mất cùng lúc.

C. Không thể triệt tiêu lẫn nhau.

D. Tác dụng vào cùng một vật.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Lưu ý là cặp lực – phản lực trong định luật III Newton không tác dụng vào cùng một vật mà tác dụng vào hai vật khác nhau. Vì thế ta chọn đáp án D.

Ví dụ 2: Một người kéo xe hàng trên mặt sàn nằm ngang, lực tác dụng lên người để làm người chuyển động về phía trước là lực mà

A. người tác dụng vào xe.

B. xe tác dụng vào người.

C. người tác dụng vào mặt đất.

D. mặt đất tác dụng vào người.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Người tác dụng lực lên mặt đất hướng về phía sau, mặt đất tác dụng lực lên người hướng về phía trước. Lực do mặt đất tác dụng lên người giúp cho người chuyển động về phía trước.

3. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Trong một cơn giông, một cành cây bị gãy và bay trúng vào một cửa kính, làm vỡ kính. Chọn nhận xét đúng.

A. Lực của cành cây tác dụng lên tấm kính lớn hơn lực của tấm kính tác dụng vào cành cây.

B. Lực của cành cây tác dụng lên tấm kính có độ lớn bằng lực của tấm kính tác dụng vào cành cây.

C. Lực của cành cây tác dụng lên tấm kính nhỏ hơn lực của tấm kính tác dụng vào cành cây.

D. Cành cây không tương tác với tấm kính khi làm vỡ kính.

Đáp án đúng là: B

Lực của cành cây tác dụng lên tấm kính và lực của tấm kính tác dụng vào cành cây là cặp lực và phản lực. Nên hai lực này có cùng độ lớn.

Bài 2: Lực nào làm cho thuyền (có mái chèo) chuyển động được trên mặt hồ?

A. Lực hút của Trái Đất tác dụng lên thuyền.

B. Lực nâng của nước tác dụng lên thuyền.

C. Lực đẩy của nước tác dụng lên thuyền.

D. Lực của thuyền tác dụng vào nước.

Đáp án đúng là C

Người chèo thuyền dùng mái chèo tác dụng vào nước một lực hướng về phía sau. Nước tác dụng lại mái chèo một lực hướng về phía trước làm thuyền chuyển động.

Bài 3: Một quả bóng khối lượng 200 g bay với vận tốc 72 km/h đến đập vuông góc vào tường rồi bật trở lại theo phương cũ với vận tốc 54 km/h. Thời gian va chạm giữa bóng và tường là 0,05 s. Xác định độ lớn lực của tường tác dụng lên quả bóng.

A. 100 N.

B. 140 N.

C. 180 N.

D. 200 N.

Đáp án đúng là B

Đổi: 72 km/h = 20 m/s; 54 km/h = 15 m/s.

Chọn chiều (+) cùng chiều chuyển động bật ra của quả bóng

Định luật 3 Newton: F_tường = F_bóng = m.a = $m.\frac{v-v_0}{\Delta t}=0,2.\frac{15-\left(-20\right)}{0,05}=140N$

Bài 4: Theo định luật III Niu-tơn thì lực và phản lực:

A. Là cặp lực cân bằng.

B. Là cặp lực có cùng điểm đặt.

C. Là cặp lực cùng phương, cùng chiều và cùng độ lớn.

D. Là cặp lực xuất hiện và mất đi đồng thời.

Đáp án đúng là: D

Hai lực tạo nên cặp lực – phản lực theo định luật III Newton có các đặc điểm sau:

- Tác dụng lên 2 vật có tương tác (điểm đặt lực khác nhau)

- Cùng phương, ngược chiều

- Cùng độ lớn

- Xuất hiện và mất đi đồng thời.

Bài 5: Một người có trọng lượng 500 N đứng trên mặt đất. Lực mà mặt đất tác dụng lên người đó có độ lớn bằng:

A. bằng 500 N.

B. lớn hơn 500 N.

C. nhỏ hơn 500 N.

D. bằng 250 N.

Đáp án đúng là: A

Khi người đứng trên mặt đất, cặp lực – phản lực bao gồm áp lực của chân người tác dụng lên mặt đất (áp lực này có độ lớn bằng trọng lượng của người) và lực mà mặt đất tác dụng lên người. Độ lớn của 2 lực này bằng nhau, nên lực mà mặt đất tác dụng lên người đó có độ lớnbằng 500 N.

Bài 6: Khi một người kéo một thùng hàng chuyển động, lực tác dụng vào người làm người đó chuyển động về phía trước là:

A. lực người tác dụng vào xe.

B. lực mà xe tác dụng vào người.

C. lực người tác dụng vào mặt đất.

D. lực mặt đất tác dụng vào người.

Đáp án đúng là: D

Khi một người kéo một thùng hàng chuyển động, lực tác dụng vào người làm người đó chuyển động về phía trước là lực mặt đất tác dụng vào người.

Bài 7: Chọn câu phát biểu đúng. Người ta dùng búa đóng một cây đinh vào một khối gỗ:

A. Lực của búa tác dụng vào đinh lớn hơn lực đinh tác dụng vào búa.

B. Lực của búa tác dụng vào đinh về độ lớn bằng lực của đinh tác dụng vào búa.

C. Lực của búa tác dụng vào đinh nhỏ hơn lực đinh tác dụng vào búa.

D. Tùy thuộc đinh di chuyển nhiều hay ít mà lực do đinh tác dụng vào búa lớn hơn hay nhỏ hơn lực do búa tác dụng vào đinh.

Đáp án đúng là: B.

B - đúng, theo định luật III Newton.

Lực do búa tác dụng vào đinh và lực của đinh tác dụng vào búa là cặp lực và phản lực. Nên độ lớn của hai lực này phải bằng nhau.

Bài 8: Một người thực hiện động tác nằm sấp, chống tay xuống sàn nhà để nâng người lên. Hỏi sàn nhà đẩy người đó như thế nào?

A. Không đẩy gì cả.

B. Đẩy xuống.

C. Đẩy lên.

D. Đẩy sang bên.

Đáp án đúng là: C.

C - đúng, người này tác dụng vào đất một lực đi xuống, đất tác dụng ngược trở lại phản lực đi lên.

Bài 9: Hai đội A và B chơi kéo co và đội A thắng, nhận xét nào sau đây là đúng?

A. Lực kéo của đội A lớn hơn đội B.

B. Đội A tác dụng vào mặt đất một lực có độ lớn lớn hơn đội B tác dụng vào mặt đất.

C. Đội A tác dụng vào mặt đất một lực có độ lớn nhỏ hơn đội B tác dụng vào mặt đất.

D. Lực của mặt đất tác dụng lên hai đội là như nhau.

Đáp án đúng là: B.

B - đúng, theo định luật III Newton.

Đội A thắng đội B là do hợp lực tác dụng lên đội A lớn hơn hợp lực tác dụng lên đội B.

- Lực tác dụng lên đội A gồm lực kéo do đội B tác dụng lên, lực do mặt đất tác dụng lên.

- Lực tác dụng lên đội B gồm lực kéo do đội A tác dụng lên, lực do mặt đất tác dụng lên.

Lực do đội A tác dụng lên đội B có độ lớn bằng với lực do đội B tác dụng lên đội A.

Vậy đội A thắng đội B là do lực do mặt đất tác dụng lên đội A có độ lớn lớn hơn lực do mặt đất tác dụng lên đội B.

Suy ra: Đội A tác dụng vào mặt đất một lực có độ lớn lớn hơn đội B tác dụng vào mặt đất.

Bài 10: Biểu thức của định luật III Newton được viết cho hai vật tương tác A và B?

A. $\overrightarrow{F_{AB}}=-\overrightarrow{F_{BA}}.$

B. $\overrightarrow{F_{AB}}=\overrightarrow{F_{BA}}.$

C. $\overrightarrow{F_{AB}}=-F_{BA}.$

D. $\overrightarrow{F_{AB}}=-F_{BA}.$

Đáp án đúng là: A.

A - đúng, theo định luật III Newton.

Xem thêm các dạng bài tập Vật Lí 10 hay, chi tiết khác:

• Vận dụng định luật 2 để giải các bài tập đơn giản
• Tính trọng lực của các vật
• Tính lực căng
• Xác định đặc điểm định tính của các loại lực ma sát
• Vận dụng công thức để tính lực ma sát trong các bài toán đơn giản
• Vận dụng hiểu biết về lực cản và lực nâng của chất lưu giải thích hiện tượng

Để học tốt lớp 10 các môn học sách mới:

• Giải bài tập Lớp 10 Kết nối tri thức
• Giải bài tập Lớp 10 Chân trời sáng tạo
• Giải bài tập Lớp 10 Cánh diều

---