Nhiệt độ, thang nhiệt độ, nhiệt kế lớp 12 (Chuyên đề dạy thêm Vật Lí 12)

- Khi hai vật có nhiệt độ chênh lệch tiếp xúc nhau thì nhiệt năng truyền từ vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp hơn.

- Thang Celsius là thang đo nhiệt độ có một mốc là nhiệt độ nóng chảy của nước đá tinh khiết (quy ước là 0⁰C) và mốc còn lại là nhiệt độ sôi của nước tinh khiết (quy ước là 100^oC). Khoảng giữa hai mốc nhiệt độ này được chia thành 100 khoảng bằng nhau.

- Nhiệt độ trong thang Celsius thường được kí hiệu bằng chữ t, đơn vị là độ C (⁰C).

- Các nhiệt độ cao hơn 0⁰C có giá trị dương, thấp hơn 0⁰C có giá trị âm.

- Thang nhiệt độ chúng ta vẫn dùng hằng ngày là thang Celsius.

- Nhiệt độ thấp nhất mà các vật có thể có, được gọi là độ không tuyệt đối, được định nghĩa là 0K. Không có vật ở bất kì trạng thái nào có thể có nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ này.

- Nhiệt độ mà nước tinh khiết có thể tồn tại đồng thời ở cả ba thể rắn, lỏng và hơi, trong trạng thái cân bằng nhiệt ở áp suất tiêu chuẩn (được định nghĩa là 273,15K, tương đương với 0,01⁰C),  được gọi là nhiệt độ điểm ba của nước.

Trong thang nhiệt độ Fahrenheit được nhà vật lí người Đức là Daniel Fahrenheit (Đa-ni-en Ga-ri-eo Fa-ren-hai) đề xuất năm 1724.

Ông chọn hai mốc nhiệt độ tương ứng với nhiệt độ của nước đá đang tan ở áp suất 1 atm là 32 ^oF và nhiệt độ sôi của nước tinh khiết ở áp suất 1 atm là 212 ^oF. Trong khoảng giữa hai mốc nhiệt độ này, chia thành 180 khoảng bằng nhau, mỗi khoảng ứng với 1^oF.

Với quy ước như vậy, công thức chuyển đổi giữa hai thang nhiệt độ sẽ là:

$t\left({}^{°}C\right)=T\left(K\right)-\mathrm{273,15}$

$T\left(K\right)=t\left({}^{°}C\right)+\mathrm{273,15}$

Người ta thường làm tròn số như sau:

$t\left({}^{°}C\right)=T\left(K\right)-273$ (1)

$T\left(K\right)=t\left({}^{°}C\right)+273$ (2)

Nhiệt kế là thiết bị dùng để đo nhiệt độ. Nhiệt kế được chế tạo dựa trên một số tính chất vật lí phụ thuộc vào nhiệt độ của các chất, các vật liệu, các linh kiện điện và điện tử,…

Các nhiệt kế thường dùng: dựa trên sự nở dài của cột chất lỏng trong ống thuỷ tinh (nhiệt kế rượu, nhiệt kế thuỷ ngân, nhiệt kế dầu).

Các loại nhiệt kế kim loại: dựa trên sự nở dài của một thanh kim loại mỏng thằng hoặc xoắn ốc.

Nhiệt kế hồng ngoại điện tử: Bất kể vật nào có nhiệt độ trên -273^oC đều phát ra bức xạ điện từ. Nhờ vào đó mà cảm biến hồng ngoại sẽ đo được mức năng lượng và từ đó sẽ tính toán ra nhiệt độ.

A.  Kí hiệu của nhiệt độ của t.

B.  Đơn vị đo nhiệt độ là ^oC.

C.  Chọn mốc nhiệt độ nước đá đang tan ở áp suất 1atm là 0^oC.

D.  1^oC tương ứng với 273 K.

a. Đặt nhiệt kế vào nách trái, rồi kẹp cánh tay lại để giữ nhiệt kế

b. Lấy nhiệt kế ra khỏi nách để đọc nhiệt kế

c. Dùng bông lau sạch thân và bầu nhiệt kế

d. Kiểm tra xem thủy ngân đã tụt hết xuống bầu nhiệt kế chưa; Nếu chưa thì vẩy nhiệt kế cho thủy ngân tụt xuống

A. 273K          

B. 32°C            

C. 0K               

D. 0°C 

A. sự truyền nhiệt độ từ vật này sang vật khác.

B. sự truyền nhiệt năng từ vật này sang vật khác.

C. sự truyền nội năng từ vật này sang vật khác.

D. sự truyền động năng của các phân tử này sang các phân tử khác.