Tóm tắt Lý thuyết Toán lớp 4 Chương 5: Tỉ số - Một số bài toán liên quan đến tỉ số - Tỉ lệ bản đồ hay, chi tiết

Tài liệu tổng hợp Lý thuyết Toán lớp 4 Chương 5: Tỉ số - Một số bài toán liên quan đến tỉ số - Tỉ lệ bản đồ hay, chi tiết sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm từ đó học tốt môn Toán lớp 4.

Lý thuyết Toán lớp 4 Chương 5: Tỉ số - Một số bài toán liên quan đến tỉ số - Tỉ lệ bản đồ

• Lý thuyết Giới thiệu tỉ số

• Lý thuyết Tỉ lệ bản đồ - Ứng dụng tỉ lệ bản đồ

• Lý thuyết Tìm hai số khi biết hiệu và tỉ số của hai số đó

• Lý thuyết Tìm hai số khi biết tổng và tỉ số của hai số đó

---

---

---

Lý thuyết Giới thiệu tỉ số

1. Lý thuyết:  

Tỉ số của a và b là   a : b hay  (b khác 0).

2. Một số bài toán minh họa.

Ví dụ 1: Viết tỉ số của a và b, biết: 

a) a = 2; b = 5

b) a = 7; b = 9

Lời giải: 

a) Tỉ số của a và b là:  2 : 5 hay 

b) Tỉ số của a và b là: 7 : 9 hay 

Ví dụ 2: Trong hộp có 3 viên bi đỏ và 8 viên bi xanh.

a) Viết tỉ số của số bi đỏ và số bi xanh.

b) Viết tỉ số của số bi xanh và số bi đỏ.

Lời giải:

a) Tỉ số của số bi đỏ và số bi xanh là: 3 : 8 hay  .

b) Tỉ số của số bi xanh và số bi đỏ là: 8 : 3 hay  .

Lý thuyết Tỉ lệ bản đồ - Ứng dụng tỉ lệ bản đồ

1. Lý thuyết: 

Ở góc phía dưới của một bản đồ nước Việt Nam có ghi: Tỉ lệ 1 : 10 000 000. Tỉ lệ đó là tỉ lệ bản đồ.

- Tỉ lệ 1 : 10 000 000 hay  cho biết hình nước Việt Nam được vẽ thu nhỏ lại 10 000 000 lần.

Chẳng hạn: Độ dài 1cm trên bản đồ ứng với độ dài thật là 10 000 000 cm hay 100km.

- Tỉ lệ bản đồ có thể viết được dưới dạng một phân số có tử số là 1.

Ví dụ:  

2. Một số bài toán minh họa.

Ví dụ 1: Trên bản đồ tỉ lệ 1 : 10 000, quãng đường từ A đến B đo được là 1cm. Như vậy độ dài thật của quãng đường từ A đến B bằng bao nhiêu mét? 

Lời giải: 

Vì tỉ lệ trên bản đồ là 1 : 10 000 nên 1cm ứng với độ dài thật là 10 000cm hay 100m.

Ví dụ 2: Trên bản đồ tỉ lệ 1 : 2 500 000, quãng đường Thành phố Hồ Chí Minh – Quy Nhơn đo được là 27cm. Tìm độ dài thật của quãng đường Thành phố Hồ Chí Minh – Quy Nhơn. 

Lời giải:

Quãng đường từ Thành phố Hồ Chí Minh – Quy Nhơn là: 

27 × 2 500 000 = 67 500 000 (cm)

67 500 000 cm = 675km

Đáp số: 675km

Ví dụ 3: Quãng đường từ trung tâm Hà Nội đến Mỹ Đức là 45km. Trên bản đồ tỉ lệ 1 : 1 000 000, quãng đường đó dài bao nhiêu mi – li – mét? 

Lời giải

45km = 45 000 000mm.

Quãng đường từ trung tâm Hà Nội đến Mỹ Đức trên bản đồ dài là: 

45 000 000 : 1 000 000 = 45 (mm)

Đáp số: 45mm

Lý thuyết Tìm hai số khi biết hiệu và tỉ số của hai số đó

1. Cách giải: 

Để giải bài toán tìm hai số khi biết hiệu và tỉ số ta có thể làm như sau: 

Bước 1: Vẽ sơ đồ biểu diễn hai số

Bước 2: Tìm hiệu số phần bằng nhau

Bước 3: Tìm số lớn hoặc số bé:

Số lớn = (Hiệu : hiệu số phần bằng nhau) × số phần của số lớn

Số bé = (Hiệu : hiệu số phần bằng nhau) × số phần của số bé

2. Một số bài toán minh họa

Ví dụ 1: Mẹ hơn con 25 tuổi. Tuổi mẹ bằng   tuổi con. Tính tuổi của mỗi người.

Lời giải: 

Ta có sơ đồ: 

Theo sơ đồ, hiệu số phần bằng nhau là: 

7 – 2 = 5 (phần)

Tuổi con là: 25 : 5 × 2 = 10 (tuổi)

Tuổi mẹ là: 10 + 25 = 35 (tuổi)

Đáp số: 

Tuổi con: 10 tuổi

Tuổi mẹ: 35 tuổi

Ví dụ 2: Một cửa hàng có số mét vải trắng ít hơn số mét vải hoa là 15m. Tính số mét vải mỗi loại, biết rằng số vải trắng bằng  số vải hoa.

Lời giải: 

Theo sơ đồ, hiệu số phần bằng nhau là: 

3 – 2 = 1 (phần)

Số mét vải trắng là:

15 × 2 = 30 (m)

Số mét vải hoa là: 

30 + 15 = 45 (m)

Đáp số: 

Số vải trắng: 30m

Số vải hoa: 45m

Ví dụ 3: Nêu bài toán rồi giải bài toán theo sơ đồ sau: 

Lời giải

Bài toán: Hiệu của hai số là 18. Tỉ số của hai số đó là . Tìm hai số đó.

Giải bài toán: 

Theo bài toán, hiệu số phần bằng nhau là: 

5 – 2 = 3 (phần)

Số bé là: 

18 : 3 × 2 = 12

Số lớn là:

12 + 18 = 30 

Đáp số: 

Số bé: 12

Số lớn: 30

Xem thêm lý thuyết Toán lớp 4 hay, chi tiết khác:

• Lý thuyết Chương 1: Số tự nhiên. Bảng đơn vị đo khối lượng

• Lý thuyết Chương 2: Bốn phép tính với các số tự nhiên. Hình học

• Lý thuyết Chương 3: Dấu hiệu chia hết cho 2, 5, 9, 3 - Giới thiệu Hình bình hành

• Lý thuyết Lý thuyết Chương 5: Tỉ số - Một số bài toán liên quan đến tỉ số - Tỉ lệ bản đồ

Xem thêm các loạt bài Để học tốt môn Toán lớp 4:

• Giải Vở bài tập Toán lớp 4
• Top 80 Đề thi Toán lớp 4 có đáp án
• Giải bài tập Cùng em học Toán lớp 4

---