Oxit tác dụng với nước và cách giải bài tập (hay, chi tiết)

---

---

Với bài viết Oxit tác dụng với nước và cách giải bài tập sẽ giúp học sinh nắm vững lý thuyết, biết cách làm bài tập từ đó có kế hoạch ôn tập hiệu quả để đạt kết quả cao trong các bài thi môn Hóa học 8.

Oxit tác dụng với nước và cách giải bài tập

A. Lý thuyết và phương pháp giải

- basic oxide: Nước có thể tác dụng với một số basic oxide như K₂O, Na₂O, CaO, … tạo ra bazơ.

Tổng quát:  basic oxide + H₂O $\to$ Bazơ

VD: Na₂O + H₂O → 2NaOH

- acidic oxide: Nước tác dụng với acidic oxide tạo ra axit.

Tổng quát: Acidic oxide + H₂O $\to$ Axit

VD: SO₃ + H₂O → H₂SO₄

- Phương pháp giải:

+ Bước 1: Tính số mol các chất đã cho.

+ Bước 2: Viết phương trình hóa học, cân bằng phản ứng.

+ Bước 3: Xác định chất dư, chất hết (nếu có), tính toán theo chất hết.

+ Bước 4: Tính khối lượng hoặc thể tích các chất theo yêu cầu đề bài.

- Ngoài ra, có thể áp dụng định luật bảo toàn khối lượng: m_{tham gia} = m_{sản phẩm}

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Hòa tan 11,28 gam K₂O vào nước dư, thu được dung dịch chứa m gam KOH. Giá trị m là

A. 6,72 gam.

B. 13,44 gam.

C. 8,40 gam.

D. 8,96 gam.

Hướng dẫn giải

$$\begin{gathered} n_{K_{2}O}=\frac{11,28}{94}=0,12mol \\ {K}_{\mathit{2}}O+H_{\mathit{2}}O\to 2KOH \\ \mathit{0}\mathit{,}\mathit{12}\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{\to }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{0}\mathit{,}\mathit{24}\mathit{ }mol \end{gathered}$$

Khối lượng KOH là: m_KOH = n_KOH.M_KOH = 0,24.56 = 13,44 gam.

Đáp án B

Ví dụ 2: Hòa tan hỗn hợp gồm 12 gam SO₃ vào nước dư, thu được dung dịch chứa m gam chất tan. Giá trị m là

A. 9,8

B. 20,6

C. 16,4

D. 14,7

Hướng dẫn giải

$n_{S{O}_3}=\frac{12}{80}=0,15(mol)$

$$\begin{gathered} S{O}_3+H_{2}O\to H_{2}S{O}_4 \\ \mathit{0}\mathit{,}\mathit{15}\mathit{ }\mathit{ }\mathit{\to }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{0}\mathit{,}\mathit{15}\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }mol \end{gathered}$$

Khối lượng H₂SO₄ là: $m_{H2SO4}=n_{H_{2}S{O}_4}.M_{H_{2}S{O}_4}=0,15.98=14,7gam$

Đáp án D

Ví dụ 3: Hòa tan hỗn hợp gồm (12,4 gam Na₂O và 15,3 gam BaO) vào nước dư, thu được dung dịch chứa m gam hỗn hợp NaOH và Ba(OH)₂. Giá trị m là

A. 33,1 gam.

B. 17,1 gam.

C. 49,65 gam.

D. 26,48 gam.

Hướng dẫn giải

$n_{N{a}_{2}O}=\frac{12,4}{62}=0,2mol;n_{BaO}=\frac{15,3}{153}=0,1mol$

$$\begin{gathered} N{a}_{2}O+H_{2}O\to 2NaOH \\ \mathit{0}\mathit{,}\mathit{2}\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{\to }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{0}\mathit{,}\mathit{4}\mathit{ }\mathit{ }mol \end{gathered}$$

→ m_NaOH = 0,4.40 = 16 gam

$$\begin{gathered} BaO+H_{2}O\to Ba{(OH)}_2 \\ 0,1 \to 0,1 \mathrm{mol} \end{gathered}$$

→ $m_{Ba{(OH)}_2}=0,1.171=17,1gam$

Tổng khối lượng NaOH và Ba(OH)₂ có trong dung dịch là:

m = 16 + 17,1 = 33,1 gam.

Đáp án A

C. Bài tập tự luyện

Câu 1: basic oxide nào sau đây không tác dụng với nước:

A. BaO

B. Na₂O

C. CaO

D. Al₂O₃

Hướng dẫn giải

Nước có thể tác dụng với một số basic oxide như K₂O, Na₂O, CaO, BaO … tạo ra bazơ → basic oxide không tác dụng với nước là: Al₂O₃

Đáp án D

Câu 2: Cho oxit A tác dụng với nước tạo nitric acid. Xác định A, biết M_A = 108 g/mol, trong A có 2 nguyên tử nitơ.

A. NO₂

B. N₂O₃

C. N₂O

D. N₂O₅

Hướng dẫn giải

Gọi công thức của A là N₂O_n

_{$M_A=108\to 14.2+16.n=108\to n=5$}

→ Công thức hóa học của A là: N₂O₅

N₂O₅ + H₂O → 2HNO₃

Đáp án D

Câu 3: Cho nước tác dụng với SO₃ thu được dung dịch A. Khi cho quỳ tím vào dung dịch A, quỳ tím chuyển sang màu gì?

A. Đỏ

B. Xanh

C. Tím

D. Không màu

Hướng dẫn giải

SO₃ + H₂O → H₂SO₄

Sau phản ứng thu được dung dịch axit. Khi cho quỳ tím vào dung dịch axit, quỳ tím chuyển màu đỏ

Đáp án A

Câu 4: Cho 12,4 gam sodium oxide tác dụng hết với nước. Khối lượng sodium hydroxide có trong dung dịch thu được là

A. 12g

B. 4g

C. 8g

D. 10g

Hướng dẫn giải

$$\begin{gathered} n_{N{a}_{2}O}=\frac{12,4}{62}=0,2mol \\ N{a}_{\mathit{2}}O+H_{\mathit{2}}O\to 2NaOH \\ \mathit{0}\mathit{,}\mathit{2}\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{\to }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{0}\mathit{,}\mathit{4}\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }mol \end{gathered}$$

Khối lượng sodium hydroxide có trong dung dịch thu được là:

m_NaOH = n_NaOH.M_NaOH = 0,4.40 = 16 gam

Đáp án A

Câu 5: Hòa tan một lượng BaO vào nước dư thu được dung dịch chứa 25,65 gam Ba(OH)₂. Tính khối lượng BaO đã phản ứng?

A. 30,6 gam.

B. 25,15 gam.

C. 22,95 gam.

D. 26,48 gam.

Hướng dẫn giải

$n_{Ba{(OH)}_2}=\frac{25,65}{171}=0,15mol$

$$\begin{gathered} BaO+H_{2}O\to Ba{(OH)}_2 \\ 0,15 \leftarrow 0,15 \mathrm{mol} \end{gathered}$$

Khối lượng BaO đã phản ứng là:

m_BaO = n_BaO.M_BaO = 0,15.153 = 22,95 gam

Đáp án C

Câu 6: Hòa tan 11,28 gam K₂O vào nước dư, thu được dung dịch chứa m gam KOH. Giá trị m là

A. 22,4 gam.

B. 13,44 gam.

C. 8,40 gam.

D. 8,96 gam.

Hướng dẫn giải

$$\begin{gathered} n_{K_{2}O}=\frac{18,8}{94}=0,2mol \\ {K}_{\mathit{2}}O+H_{\mathit{2}}O\to 2KOH \\ \mathit{0}\mathit{,}\mathit{2}\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{\to }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{0}\mathit{,}\mathit{4}\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }mol \end{gathered}$$

Khối lượng KOH có trong dung dịch thu được là:

m_KOH = n_KOH.M_KOH = 0,4.56 = 22,4 gam.

Đáp án A

Câu 7: Hòa tan hỗn hợp gồm 28,4 gam P₂O₅ vào nước dư, khối lượng axit thu được là

A. 39,2g

B. 53,9g

C. 42,6g

D. 21,8g

Hướng dẫn giải

$n_{P_2{O}_5}=\frac{28,4}{142}=0,2mol$

Phương trình hóa học:

$$\begin{gathered} P_2{O}_5+3H_{2}O\to 2H_{3}P{O}_4 \\ \mathit{0}\mathit{,}\mathit{2}\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{\to }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{0}\mathit{,}\mathit{4}\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }\mathit{ }mol \end{gathered}$$

Khối lượng H₃PO₄ là: $m_{H_{3}P{O}_4}=n_{H_{3}P{O}_4}.M_{H_{3}P{O}_4}=0,4.98=39,2gam$

Đáp án A

Câu 8: Cho các oxit: CaO; Al₂O₃; N₂O₅; CuO; Na₂O; BaO; MgO; P₂O₅; Fe₃O₄; K₂O. Số oxit tác dụng với nước tạo ra bazơ tương ứng là

A. 3.                            

B. 4.

C. 5.                           

D. 2.

Hướng dẫn giải

Các oxit tác dụng với H₂O tạo ra bazo là:

$$\begin{gathered} CaO+H_{2}O\to Ca{(OH)}_2 \\ N{a}_{2}O+H_{2}O\to 2NaOH \\ BaO+H_{\mathit{2}}O\to Ba{\mathit{(}\mathit{O}\mathit{}\mathit{H}\mathit{)}}_{\mathit{2}} \\ {K}_{2}O+H_{2}O\to 2KOH \end{gathered}$$

Đáp án B

Câu 9: Hòa tan 9,4 g một oxit kim loại có hóa trị I trong nước thu được dung dịch chứa 11,2 g bazơ. Xác định công thức hóa học của oxit

A. Na₂O.

B. CaO.

C. BaO.

D. K₂O.

Hướng dẫn giải

Gọi công thức hóa học của oxit là M₂O

$M_{2}O+H_{2}O\to 2MOH$

Theo PTHH ta có:

$$\begin{gathered} 2n_{M_{2}O}=n_{MOH} \\ \iff \frac{\mathit{2.9}\mathit{,}\mathit{4}}{\mathit{2}\mathit{}\mathit{M}\mathit{+}\mathit{16}}=\frac{11,2}{M+17} \\ \iff M=39 \end{gathered}$$

 → kim loại M là K

→ công thức oxit là K₂O

Đáp án D

Câu 10: Cho 15,3 gam oxit của kim loại hóa trị II vào nước thu được 200 gam dung dịch bazơ với nồng độ 8,55%. Công thức của oxit trên là

A. Na₂O.

B. CaO.

C. BaO.

D. K₂O.

Hướng dẫn giải

Gọi công thức hóa học của oxit là MO

MO + H₂O → M(OH)₂

Ta có: $m_{M{(OH)}_2}=\frac{8,55.200}{100}=17,1gam$

Theo phương trình, ta có: 

$\to n_{MO}=n_{M{(OH)}_2}=\frac{15,3}{M+16}=\frac{17,1}{M+34}\to M=137$ (g/mol)

→ kim loại M là Ba

→ công thức oxit là BaO

Đáp án C

Xem thêm phương pháp giải các dạng bài tập Hóa học lớp 8 hay, chi tiết khác:

• Nhận biết, phân biệt chất hóa học và cách giải bài tập
• Xác định công thức hóa học và gọi tên axit, bazơ và muối và cách giải bài tập
• Bài tập về dung dịch bão hòa, dung dịch chưa bão hòa và cách giải
• Các dạng bài tập về độ tan và cách giải
• Nồng độ phần trăm của dung dịch và cách giải bài tập

---

---

---