Pha chế một dung dịch theo nồng độ cho trước và cách giải bài tập (hay, chi tiết)

---

---

Với bài viết Pha chế một dung dịch theo nồng độ cho trước và cách giải bài tập sẽ giúp học sinh nắm vững lý thuyết, biết cách làm bài tập từ đó có kế hoạch ôn tập hiệu quả để đạt kết quả cao trong các bài thi môn Hóa học 8.

Pha chế một dung dịch theo nồng độ cho trước và cách giải bài tập

A. Lý thuyết & phương pháp giải

Có 2 kiểu pha chế dung dịch theo nồng độ cho trước:

+ Pha chế dung dịch theo nồng độ phần trăm

+ Pha chế dung dịch theo nồng độ mol

Dù cách pha chế nào ta cũng cần xác định được chất nào là chất tan, chất nào là dung môi.

1. Pha chế một dung dịch theo nồng độ phần trăm

Từ muối A, nước cất và các dụng cụ cần thiết, hãy tính toán và nêu cách pha chế m gam dung dịch A có nồng độ C%.

- Bước 1: Tính khối lượng chất tan cần pha chế: m₁ = m_ct = $\frac{C\%.m_{\mathrm{dd}}}{100\%}$

- Bước 2: Tính khối lượng nước cần pha chế

Ta có: m_dd = m_dm + m_ct

Suy ra m₂ = m_nước = m_dd – m_ct

Kết luận: Vậy cần lấy m₁ gam chất A hòa tan vào m₂ gam nước để thu được m gam dung dịch A có nồng độ C%.

2. Pha chế một dung dịch theo nồng độ mol cho trước

Từ muối B, nước cất và các dụng cụ cần thiết, hãy pha chế V (ml) dung dịch B nồng độ C_M.

+ Bước 1: Tính số mol chất tan có trong dung dịch cần pha chế

Công thức: n = C_M.V và lưu ý đổi đơn vị thể tích dung dịch về lít.

+ Bước 2: Từ số mol suy ra khối lượng chất tan (m) cần lấy để pha chế

+ Bước 3: Thể tích dung dịch chính là thể tích nước cần dùng để pha chế

Kết luận: Vậy cần lấy m gam B hòa tan vào V (ml) nước cất để tạo thành V (ml) dung dịch B có nồng độ C_M.

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Từ muối MgSO₄, nước cất và những dụng cụ cần thiết, hãy nêu cách pha chế 50 ml dung dịch MgSO₄ có nồng độ 2M.

Hướng dẫn giải:

V = 50 ml = 0,05 l

Số mol chất tan là: n = C_M.V = 2.0,05 = 0,1 mol

Khối lượng chất tan là: ${\mathrm{m}}_{{\mathrm{MgSO}}_4}$= 0,1.120 = 12 gam

Pha chế: Cân lấy 12 gam MgSO₄ cho vào cốc thủy tinh có dung tích 100 ml. Đổ dần dần nước cất vào cốc và khuấy nhẹ cho đủ 50 ml dung dịch. Ta được 50 ml dung dịch MgSO₄ 2M.

Ví dụ 2: Từ muối NaCl, nước cất và những dụng cụ cần thiết, hãy nêu cách pha chế 150 gam NaCl có nồng độ 7,8%

Hướng dẫn giải:

Khối lượng chất tan là: m_NaCl = $\frac{C\%.m_{\mathrm{dd}}}{100\%}$ = $\frac{7,8\%.150}{100\%}$ = 11,7 gam

Khối lượng dung môi nước là: m_nước = m_dd – m_ct = 150 – 11,7 = 138,3 gam

Pha chế: Cân lấy 11,7 gam NaCl tinh khiết cho vào cốc có dung tích 200 ml. Đong 138,3 ml nước cất, đổ dần dần vào cốc và khuấy nhẹ. Ta được 150 gam dung dịch NaCl 7,8%.

Ví dụ 3: Từ muối KNO₃, nước cất và những dụng cụ cần thiết, hãy nêu cách pha chế 100 ml KNO₃ có nồng độ 4M.

Hướng dẫn giải:

V = 100 ml = 0,1 lít

Số mol chất tan là: n = C_M.V = 4.0,1 = 0,4 mol

Khối lượng chất tan là: ${\mathrm{m}}_{{\mathrm{KNO}}_3}$= 0,4.101 = 40,4 gam

Pha chế: Cân lấy 40,4 gam KNO₃ cho vào cốc thủy tinh có dung tích 200 ml. Đổ dần dần nước cất vào cốc và khuấy nhẹ cho đủ 100 ml dung dịch. Ta được 100 ml dung dịch KNO₃ 4M.

C. Bài tập tự luyện

Câu 1: Để pha chế 150 ml dung dịch CuSO₄ 3M thì khối lượng CuSO₄ cần lấy là

A. 72 gam

B. 71 gam

C. 70 gam

D. 69 gam

Hướng dẫn giải:

V = 150 ml = 0,15 lít

Số mol chất tan là: ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CuSO}}_4}$= 3.0,15 = 0,45 mol

Khối lượng chất tan là: ${\mathrm{m}}_{{\mathrm{CuSO}}_4}$= 0,45.160 = 72 gam.

Đáp án A

Câu 2: Để pha 75 gam dung dịch NaOH 2% thì khối lượng nước cần lấy là

A. 70,5 gam

B. 71,5 gam

C. 72,5 gam

D. 73,5 gam

Hướng dẫn giải:

Khối lượng chất tan là: m_NaOH = $\frac{C\%.m_{\mathrm{dd}}}{100\%}$ = $\frac{2\%.75}{100\%}$ = 1,5 gam

Khối lượng nước cần lấy là: m_nước = 75 – 1,5 = 73,5 gam

Đáp án D

Câu 3: Để pha chế 250 ml dung dịch KCl 2,5M thì khối lượng KCl cần lấy là

A. 46,2425 gam

B. 46,5625 gam

C. 47,2005 gam

D. 47,0124 gam

Hướng dẫn giải:

V = 250 ml = 0,25 l

Số mol chất tan là: n_KCl = 2,5.0,25 = 0,625 mol

Khối lượng chất tan là: m_KCl = 0,625.74,5 = 46,5625 gam.

Đáp án B

Câu 4: Để pha chế 175 gam dung dịch Na₂CO₃ 2,12% thì cần:

A. Hòa tan 3,71 gam Na₂CO₃ trong 171,29 gam nước

B. Hòa tan 3,71 gam Na₂CO₃ trong 200 ml nước

C. Hòa tan 4,21 gam Na₂CO₃ trong 200 gam nước

D. Hòa tan 4,21 gam Na₂CO₃ trong 171,29 gam nước

Hướng dẫn giải:

Khối lượng Na₂CO₃ chứa trong 175 gam dung dịch 2,12% là:

m_ct =$\frac{C\%.m_{\mathrm{dd}}}{100\%}$ = $\frac{2,12\%.175}{100\%}$ = 3,71 gam

Khối lượng nước cần lấy là: 175 – 3,71 = 171,29 gam.

Đáp án A

Câu 5: Một người tiến hành pha một dung dịch như sau: Cân lấy 32,2 gam ZnSO₄ khan cho vào cốc thủy tinh sau đó đổ từ từ nước vào cho tới vạch 100 ml, khuấy nhẹ dung dịch để chất rắn tan hết. Dung dịch thu được có nồng độ là

A. 1M

B. 2M

C. 3M

D. 4M

Hướng dẫn giải:

V = 100 ml = 0,1 lít

Số mol chất tan là: = 0,2 mol

Nồng độ của dung dịch là: C_M = $\frac{0,2}{0,1}$ = 2M.

Đáp án B

Câu 6: Pha chế 300 ml dung dịch MgCl₂ 0,4M thì khối lượng MgCl₂ cần lấy là

A. 9,4 gam

B. 10,4 gam

C. 11,4 gam

D. 12,4 gam

Hướng dẫn giải:

V = 300 ml = 0,3 lít

Số mol chất tan MgCl₂ là: n = 0,4.0,3 = 0,12 mol

Khối lượng chất tan là: ${\mathrm{m}}_{{\mathrm{MgCl}}_2}$= 0,12.95 = 11,4 gam.

Đáp án C

Câu 7: Để pha chế 350 gam CuSO₄ 3,2% thì cần:

A. 328,6 gam

B. 338,8 gam

C. 348,5 gam

D. 358,8 gam

Hướng dẫn giải:

Khối lượng CuSO₄ chứa trong 350 gam dung dịch 3,2% là:

m_ct = $\frac{C\%.m_{\mathrm{dd}}}{100\%}$ = $\frac{3,2\%.350}{100\%}$ = 11,2 gam

Khối lượng nước cần lấy là: 350 – 11,2 = 338,8 gam

Đáp án B

Câu 8: Muốn pha 400 ml dung dịch CuCl₂ 0,1M thì khối lượng CuCl₂ cần là

A. 5,4 gam

B. 5,6 gam

C. 6,2 gam

D. 6,4 gam

Hướng dẫn giải:

V = 400 ml = 0,4 lít

Số mol chất tan CuCl₂ là: n = 0,1.0,4 = 0,04 mol

Khối lượng CuCl₂ cần là: 0,04.135 = 5,4 gam

Đáp án A

Câu 9: Để pha 100 gam dung dịch Na₂SO₄ 5,68% thì khối lượng nước cần lấy là

A. 94,32 gam

B. 95,23 gam

C. 93,32 gam

D. 91,23 gam

Hướng dẫn giải:

Khối lượng Na₂SO₄ chứa trong 100 gam dung dịch 5,68% là:

m_ct =  $\frac{C\%.m_{\mathrm{dd}}}{100\%}$= $\frac{5,68\%.100}{100\%}$ = 5,68 gam

Khối lượng nước cần lấy là: 100 – 5,68 = 94,32 gam

Đáp án A

Câu 10: Tiến hành pha một dung dịch như sau: Cân lấy 2,8 gam KOH cho vào cốc thủy tinh sau đó đổ từ từ nước vào cho tới vạch 250 ml, khuấy từ từ dung dịch để tan hết. Dung dịch thu được có nồng độ là

A. 0,01M

B. 0,02M

C. 0,1M

D. 0,2M

Hướng dẫn giải:

V = 250 ml = 0,25 lít

Số mol chất tan KOH là: n = 0,05 mol

Nồng độ của dung dịch là: C_M = $\frac{0,05}{0,25}$ = 0,2M

Đáp án D

Xem thêm phương pháp giải các dạng bài tập Hóa học lớp 8 hay, chi tiết khác:

• Pha loãng một dung dịch theo nồng độ cho trước và cách giải bài tập
• Pha trộn hai dung dịch không xảy ra phản ứng và cách giải
• Pha trộn hai dung dịch có xảy ra phản ứng với nhau và cách giải
• Bài tập xác định số mol và cách giải
• Chuyển đổi giữa khối lượng, thể tích, lượng chất và cách giải

---

---

---