Pha loãng một dung dịch theo nồng độ cho trước và cách giải bài tập (hay, chi tiết)

---

---

Với bài viết Pha loãng một dung dịch theo nồng độ cho trước và cách giải bài tập sẽ giúp học sinh nắm vững lý thuyết, biết cách làm bài tập từ đó có kế hoạch ôn tập hiệu quả để đạt kết quả cao trong các bài thi môn Hóa học 8.

Pha loãng một dung dịch theo nồng độ cho trước và cách giải bài tập

A. Lý thuyết & phương pháp giải

1. Pha loãng một dung dịch theo nồng độ mol cho trước

Cho nước cất và những dụng cụ cần thiết, hãy pha chế V₂ (ml) dung dịch A có nồng độ C_M2 (M) từ dung dịch A có nồng độ C_M1 (M).

+ Bước 1: Tính số mol chất tan có trong V₂ (ml) dung dịch A nồng độ C_M2 (M)

Công thức: n = C_M2.V₂ (mol)

+ Bước 2: Tính thể tích dung dịch A nồng độ C_M1 (M)

Công thức: V₁ =  $\frac{n}{C_{M1}}$(lít)

+ Bước 3: Tính thể tích nước cần thêm vào: V_nước = V₂ – V₁

2. Pha loãng một dung dịch theo nồng độ phần trăm cho trước

Cho nước cất và những dụng cụ cần thiết, hãy pha chế ${\mathrm{m}}_{{\mathrm{dd}}_2}$ (gam) dung dịch A có nồng độ C₂% từ dung dịch A có nồng độ C₁%

+ Bước 1: Tính khối lượng chất tan có trong ${\mathrm{m}}_{{\mathrm{dd}}_2}$(gam) dung dịch A nồng độ C₂%

Công thức: m_ct = $\frac{m_{{\mathrm{dd}}_2}.C\%}{100\%}$ (gam)

+ Bước 2: Tính khối lượng dung dịch A ban đầu có chứa m_ct (gam)

Công thức: $m_{{\mathrm{dd}}_1}=\frac{100.m_{ct}}{C_1\%}$

+ Bước 3: Tính khối lượng nước cần thêm vào: m_nước = ${\mathrm{m}}_{{\mathrm{dd}}_2} - {\mathrm{m}}_{{\mathrm{dd}}_1}$

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Có nước cất và những dụng cụ cần thiết, hãy nêu cách pha chế 100 ml dung dịch NaOH 0,5M từ dung dịch NaOH 2M.

Hướng dẫn giải:

Số mol chất tan có trong 100 ml dung dịch NaOH 0,5M là:

n_NaOH = C_M.V =  $\mathit{0},5.\frac{100}{1000}$ = 0,05 mol

Thể tích dung dịch NaOH 2M chứa 0,05 mol NaOH là:

V = $\frac{n}{C_M}=\frac{0,05}{2}$ = 0,025 lít = 25 ml.

Cách pha chế: Đong lấy 25 ml dung dịch NaOH 2M cho vào cốc chia độ có dung tích 200 ml. Thêm từ từ nước cất vào cốc đến vạch 100 ml và khuấy đều, ta được 100 ml dung dịch NaOH 0,5M.

Ví dụ 2: Có nước cất và những dụng cụ cần thiết, hãy nêu cách pha chế 200 gam dung dịch BaCl₂ 4% từ dung dịch BaCl₂ 10%

Hướng dẫn giải:

Khối lượng BaCl₂ có trong 200 gam dung dịch BaCl₂ 4% là:

m_ct = $\frac{m_{\mathrm{dd}}.C\%}{100\%}=\frac{200.4\%}{100\%}$ = 8 gam

Khối lượng dung dịch BaCl₂ ban đầu có chứa 8 gam BaCl₂ là:

m_dd = $\frac{100.m_{ct}}{C\%}$ = $\frac{100.8}{10}$ = 80 gam

Khối lượng nước cần dùng để pha loãng là:

 ${\mathrm{m}}_{{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}}$= 200 – 80 = 120 gam.

Cách pha chế:

+ Cân lấy 80 gam dung dịch BaCl₂ 10% ban đầu đổ vào cốc có dung tích 500 ml

+ Cân lấy 120 gam nước cất đổ vào cốc đựng dung dịch BaCl₂ trên, khuấy đểu ta được 200 gam dung dịch BaCl₂ 4%.

Ví dụ 3: Muốn pha 150 ml dung dịch CuSO₄ nồng độ 3M từ dung dịch CuSO₄ 6M thì thể tích dung dịch CuSO₄ 6M cần lấy là

Hướng dẫn giải:

Số mol CuSO₄ có trong 150 ml dung dịch CuSO₄ 3M là:

n = C_M.V = $3.\frac{150}{1000}$ = 0,45 mol

Thể tích dung dịch CuSO₄ 6M chứa 0,45 mol CuSO₄ là:

V = $\frac{n}{C_M}=\frac{0,45}{6}$ = 0,075 lít = 75 ml.

C. Bài tập tự luyện

Câu 1: Muốn pha 250 ml dung dịch MgSO₄ nồng độ 2M từ dung dịch MgSO₄ 8M thì thể tích dung dịch MgSO₄ 8M cần lấy là

A. 61,5 ml

B. 62 ml

C. 62,5 ml

D. 63 ml

Hướng dẫn giải:

Số mol MgSO₄ có trong 250 ml dung dịch MgSO₄ 2M là:

n = C_M.V = $2.\frac{250}{1000}$ = 0,5 mol

Thể tích dung dịch MgSO₄ 8M chứa 0,5 mol MgSO₄ là:

V = $\frac{n}{C_M}=\frac{0,5}{8}$ = 0,0625 l = 62,5 ml

Đáp án C

Câu 2: Muốn pha 300 gam dung dịch HCl 2% từ dung dịch HCl 12% thì khối lượng dung dịch HCl 12% cần lấy là

A. 40 gam

B. 50 gam

C. 60 gam

D. 70 gam

Hướng dẫn giải:

Khối lượng HCl có trong 300 gam dung dịch HCl 2% là:

m_HCl = $\frac{300.2\%}{100\%}$ = 6 gam

Khối lượng dung dịch HCl 12% có chứa 6 gam HCl là:

m_dd = $\frac{100.m_{ct}}{C\%}=\frac{100.6}{12}$ = 50 gam

Đáp án B

Câu 3: Muốn pha 90 ml dung dịch H₂SO₄ nồng độ 3M từ dung dịch H₂SO₄ 9M thì thể tích dung dịch H₂SO₄ 9M cần lấy là

A. 30 ml

B. 35 ml

C. 40 ml

D. 45 ml

Hướng dẫn giải:

Số mol H₂SO₄ có trong 90 ml dung dịch H₂SO₄ 3M là:

n = C_M.V = $3.\frac{90}{1000}$ = 0,27 mol

Thể tích dung dịch H₂SO₄ 9M chứa 0,27 mol H₂SO₄ là:

V = $\frac{n}{C_M}=\frac{0,27}{9}$ = 0,03 lít = 30 ml

Đáp án A

Câu 4: Muốn pha 150 gam dung dịch K₂CO₃ 3,68% từ dung dịch K₂CO₃ 8% thì khối lượng dung dịch K₂CO₃ 8% cần lấy là

A. 69 gam

B. 70 gam

C. 71 gam

D. 72 gam

Hướng dẫn giải:

Khối lượng K₂CO₃ có trong 150 gam dung dịch K₂CO₃ 3,68% là:

${\mathrm{m}}_{{\mathrm{K}}_2{\mathrm{CO}}_3} = \frac{150.3,68\%}{100\%} = 5,52 \mathrm{gam}$ 

Khối lượng dung dịch K₂CO₃ 8% có chứa 5,52 gam K₂CO₃ là:

m_dd = $\frac{100.5,52}{8}$ = 69 gam

Đáp án A

Câu 5: Muốn pha 350 ml dung dịch NaCl nồng độ 1M từ dung dịch NaCl 7M thì thể tích dung dịch NaCl 7M cần lấy là

A. 20 ml

B. 30 ml

C. 40 ml

D. 50 ml

Hướng dẫn giải:

Số mol NaCl có trong 350 ml dung dịch NaCl 1M là:

n = C_M.V = $1.\frac{350}{1000}$ = 0,35 mol

Thể tích dung dịch NaCl 7M chứa 0,35 mol NaCl là:

V = $\frac{n}{C_M}=\frac{0,35}{7}$ = 0,05 lít = 50 ml

Đáp án D

Câu 6: Muốn pha chế 500 gam dung dịch Na₂CO₃ 2,5% từ dung dịch Na₂CO₃ 12,5% thì cần thêm số gam nước là

A. 350 gam

B. 400 gam

C. 450 gam

D. 500 gam

Hướng dẫn giải:

Khối lượng Na₂CO₃ có trong 500 gam dung dịch Na₂CO₃ 2,5%là:

m_ct = $\frac{m_{\mathrm{dd}}.C\%}{100\%}=\frac{500.2,5\%}{100\%}$ = 12,5 gam

Khối lượng dung dịch Na₂CO₃ 12,5% có chứa 12,5 gam Na₂CO₃ là:

m_dd = $\frac{100.m_{ct}}{C\%}=\frac{100.12,5}{12,5}$ = 100 gam

Khối lượng nước cần thêm là: m_nước = 500 – 100 = 400 gam

Đáp án B

Câu 7: Để pha chế 400 ml dung dịch Ca(OH)₂ 5M từ dung dịch Ca(OH)₂ 10M thì thể tích dung dịch Ca(OH)₂ 10M cần lấy là

A. 100 ml

B. 200 ml

C. 300 ml

D. 400 ml

Hướng dẫn giải:

Số mol Ca(OH)₂ có trong 400 ml dung dịch Ca(OH)₂ 5M là:

n = C_M.V = $5.\frac{400}{1000}$ = 2 mol

Thể tích dung dịch Ca(OH)₂ 10M chứa 2 mol Ca(OH)₂ là:

V = $\frac{n}{C_M}=\frac{2}{10}$ = 0,2 lít = 200 ml

Đáp án B

Câu 8: Có 120 gam dung dịch KCl 10%. Tính nồng độ % dung dịch thu được khi cô đặc dung dịch chỉ còn 60 gam?

A. 10%

B. 15%

C. 20%

D. 25%

Hướng dẫn giải:

Khối lượng KCl có trong cung dịch là: m_ct = $\frac{120.10\%}{100\%}$ = 12 gam

Nồng độ dung dịch sau khi cô đặc là:

C%_sau = $\frac{12}{60}.100\%$ = 20%

Đáp án C

Câu 9: Muốn pha 300 ml dung dịch BaCl₂ 4M từ dung dịch BaCl₂ 6M thì thể tích dung dịch BaCl₂ 6M cần lấy là

A. 50 ml

B. 100 ml

C. 200 ml

D. 300 ml

Hướng dẫn giải:

Số mol BaCl₂ có trong 300 ml dung dịch BaCl₂ 4M là:

n = C_M.V = $4.\frac{300}{1000}$ = 1,2 mol

Thể tích dung dịch BaCl₂ 6M chứa 1,2 mol BaCl₂ là:

V = $\frac{n}{C_M}=\frac{1,2}{6}$ = 0,2 lít = 200 ml

Đáp án C

Câu 10: Muốn pha chế 450 gam dung dịch KOH 3,5% từ dung dịch KOH 10,5% thì cần thêm số gam nước là

A. 300 gam

B. 310 gam

C. 320 gam

D. 330 gam

Hướng dẫn giải:

Khối lượng KOH có trong 450 gam dung dịch KOH 3,5% là:

m_ct =  $\frac{m_{\mathrm{dd}}.C\%}{100\%}=\frac{500.2,5\%}{100\%}$ = 15,75 gam

Khối lượng dung dịch KOH 10,5% có chứa 15,75 gam KOH là:

m_dd =  $\frac{100.m_{ct}}{C\%}=\frac{100.12,5}{12,5}$ = 150 gam

Khối lượng nước cần thêm là: m_nước = 450 – 150 = 300 gam.

Đáp án A

Xem thêm phương pháp giải các dạng bài tập Hóa học lớp 8 hay, chi tiết khác:

• Pha trộn hai dung dịch không xảy ra phản ứng và cách giải
• Pha trộn hai dung dịch có xảy ra phản ứng với nhau và cách giải
• Bài tập xác định số mol và cách giải
• Chuyển đổi giữa khối lượng, thể tích, lượng chất và cách giải
• Tỉ khối của chất khí và cách giải bài tập

---

---

---