Tỉ khối của chất khí và cách giải bài tập (hay, chi tiết)

---

---

Với bài viết Tỉ khối của chất khí và cách giải bài tập sẽ giúp học sinh nắm vững lý thuyết, biết cách làm bài tập từ đó có kế hoạch ôn tập hiệu quả để đạt kết quả cao trong các bài thi môn Hóa học 8.

Tỉ khối của chất khí và cách giải bài tập

A. Lý thuyết & phương pháp giải

- Tỉ khối là tỉ số khối lượng giữa chất A với chất B nào đó.

- Ký hiệu tỉ khối là d.

- Tỉ khối chất khí là tỉ số khối lượng giữa chất A và chất B dùng để so sánh chất A nặng hơn hay nhẹ hơn chất B và nặng hơn hay nhẹ hơn bao nhiêu lần.

- Công thức tỉ khối của chất khí: d_A/B = $\frac{M_A}{M_B}$

Trong đó

+ d_A/B là tỉ khối giữa chất khí A và chất khí B.

+ M_A, M_B là khối lượng mol của chất khí A và chất khí B. (g/mol)

Lưu ý:

+ Nếu d_A/B > 1 suy ra khí A nặng hơn khí B.

+ Nếu d_A/B < 1 suy ra khí A nhẹ hơn khí B.

+ Nếu d_A/B = 1 suy ra khí A nặng bằng khí B.

- Tỉ khối của khí A so với không khí (M_kk = 29 g/mol)

Công thức: d_A/kk = 

Trong đó:

+ d_A/kk là tỉ khối của khí A đối với không khí.

+ M_A là khối lượng mol của khí A (g/mol)

- Tỉ khối của hỗn hợp khí:

Xét hỗn hợp khí X chứa:

 a₁ mol khí X₁ khối lượng mol là M₁

 a₂ mol khí X₂ khối lượng mol là M₂

....

a_n mol khí X_n khối lượng mol là M_n

$\overline{M_X}$ = $\frac{a_1.M_1+a_2.M_2+\mathrm{\dots }+a_n.M_n}{a_1+a_2+\mathrm{\dots }+a_n}$ 

Công thức: d_X/B =  $\frac{\overline{M_X}}{M_B}$

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Xác định khối lượng mol của khí A biết tỉ khối của khí A so với khí B là 1,8 và khối lượng mol của khí B là 30.

Hướng dẫn giải

Tỉ khối của khí A so với khí B là: d_A/B = $\frac{M_A}{M_B}$ = 1,8

Suy ra M_A = 1,8.M_B = 1,8.30 = 54 (g/mol).

Vậy khối lượng mol của khí A là 54 g/mol.

Ví dụ 2: Cho biết tỉ khối của khí X so với khí khí H₂ là 23. Xác định khí X là khí nào?

Hướng dẫn giải

Tỉ khối của khí X so với H₂ là 23, suy ra $\frac{M_X}{M_{H_2}}$ = 23

Suy ra M_X = 23. $M_{H_2}$= 23.2 = 46 (g/mol)

Vậy X là khí NO₂ (Do khối lượng mol của khí NO₂ bằng 46).

Ví dụ 3: Biết rằng tỉ khối của khí Y so với khí SO₂ là 0,5 và tỉ khối của khí X so với khí Y là 1,5. Xác định khối lượng mol của khí X.

Hướng dẫn giải

Ta có tỉ khối của khí Y so với SO₂ là $d_{Y/S{O}_2}$ = $\frac{M_Y}{M_{S{O}_2}}$ = 0,5

Suy ra M_Y = 0,5.$M_{S{O}_2}$ = 0,5.64 = 32 (g/mol).

Tỉ khối của khí X so với khí Y là d_X/Y = $\frac{M_X}{M_Y}$ = 1,5

Suy ra M_X = 1,5.M_Y = 1,5.32 = 48 (g/mol)

Vậy khối lượng mol của khí X là 48 g/mol.

C. Bài tập tự luyện

Câu 1: Khí NO₂ nặng hơn hay nhẹ hơn không khí bao nhiêu lần?

A. Nặng hơn không khí 1,6 lần.

B. Nhẹ hơn không khí 2,1 lần.

C. Nặng hơn không khí 3 lần.

D. Nhẹ hơn không khí 4,20 lần

 Đáp án: Chọn A

$d_{N{O}_2/kk}$ = $\frac{M_{N{O}_2}}{M_{KK}}$ = $\frac{46}{29}$ = 1,6 lần

Vậy NO₂ nặng hơn không khí 1,6 lần.

Câu 2: Hãy tìm khối lượng mol của khí B biết tỉ khối của B so với oxi là 0,0625.

A. M_B = 3 g/mol.

B. M_B = 4 g/mol.

C. M_B = 1 g/mol.

D. M_B = 2 g/mol.

Đáp án: Chọn D

Ta có  $d_{B/O_2}$ = $\frac{M_B}{M_{O_2}}$ = 0,0625 suy ra M_B = 0,0625.32 = 2 g/mol.

Câu 3: So sánh tỉ khối giữa khí NO và khí H₂ rồi rút ra kết luận:

A. NO nặng hơn H₂ 15 lần.

B. NO nặng bằng H₂.

C. H₂ nặng hơn NO 15 lần.

D. Không đủ điều kiện để kết luận.

Đáp án: Chọn A

Ta có  $d_{NO/H_2}$= $\frac{M_{NO}}{M_{H_2}}=\frac{30}{2}$ = 15

Vậy khí NO nặng hơn khí H₂ 15 lần.

Câu 4: Chọn đáp án sai:

A. Công thức về tỉ khối của khí A đối với khí B là: d_A/B = $\frac{M_A}{M_B}$

B. Công thức về tỉ khối của khí A đối với không khí là: d_A/kk = $\frac{M_A}{29}$

C. Tỉ khối chất khí là tỉ số khối lượng giữa chất A và chất B dùng để so sánh chất A nặng hơn hay nhẹ hơn chất B và nặng hơn hay nhẹ hơn bao nhiêu lần.

D. Công thức về tỉ khối của chất A đối với không khí là: d_A/kk = M_A .29

Đáp án: Chọn D

Câu 5: Tỉ khối của khí NO so với khí NH₃ là

A. 1,76.

B. 2,02.

C. 1,55.

D. 2,14.

Đáp án: Chọn A

Ta có $d_{NO/N{H}_3}$ = $\frac{M_{NO}}{M_{N{H}_3}}$ = $\frac{14+16}{14+3}$ = 1,76

Câu 6: Chất nào sau đây nhẹ hơn không khí

A. CO₂

B. NO₂

C. SO₂

D. N₂

Đáp án: Chọn D

Ta có M_kk = 29 g/mol, nên chất nhẹ hơn không khí phải có M < 29 g/mol.

+ $M_{C{O}_2}$ = 12 + 2.16 = 44 g/mol > 29 suy ra khí CO₂ nặng hơn không khí.

+ $M_{N{O}_2}$ = 14 + 2.16 = 46 g/mol > 29 suy ra khí NO₂ nặng hơn không khí.

+ $M_{S{O}_2}$ = 32 + 2.16 = 64 g/mol > 29 suy ra khí SO₂ nặng hơn không khí.

+ $M_{N_2}$ = 14.2 = 28 g/mol < 29 suy ra khí N₂ nhẹ hơn không khí.

Vậy N₂ là khí nhẹ hơn không khí.

Câu 7: Công thức đúng về tỉ khối của chất khí A đối với không khí là

A. d_A/kk = M_A .29

B. d_A/kk =  $\frac{M_A}{29}$

C. d_A/kk =  $\frac{29}{M_A}$

D. Cả A, B, C đều sai.

Đáp án: Chọn B

Câu 8: Khí B có d_B/kk <1 là khí nào?

A. O₂

B. CO₂

C. H₂

D. NO

Đáp án: Chọn C

Do $d_{H_2/kk}$ = 2 : 29 <1

Câu 9: Cho khí Y có công thức dạng XO, biết tỉ khối của Y so với không khí là 0,9655. Xác định công thức của Y.

A. NO.

B. CO.

C. H₂O.

D. N₂O.

Đáp án: Chọn B

Tỉ khối của Y so với không khí là 0,9655, suy ra M_Y = 0,9655.29 = 28

Mà M_XO = M_X + M_O = 28 suy ra M_X = 28 – M_O = 28 – 16 = 12

Suy ra X là C

Vậy công thức của Y là CO

Câu 10: Khí nào nhẹ nhất trong các khí sau:

A. N₂.

B. H₂.

C. CO₂.

D. CH₄

Đáp án: Chọn B

Do $d_{H_2/kk }$= 0,07 nên khí H₂ nhẹ nhất.

Xem thêm phương pháp giải các dạng bài tập Hóa học lớp 8 hay, chi tiết khác:

• Xác định thành phần phần trăm theo khối lượng của các nguyên tố trong hợp chất và cách giải
• Xác định công thức hóa học của hợp chất khi biết thành phần các nguyên tố và cách giải
• Bài tập tính theo phương trình hóa học và cách giải
• Bài tập có chất dư trong phản ứng và cách giải
• Tính hiệu suất phản ứng và cách giải bài tập

---

---

---