Bài tập Axit tác dụng với muối có lời giải

---

---

Tài liệu Bài tập Axit tác dụng với muối có lời giải Hóa học lớp 9 với đầy đủ phương pháp giải chi tiết, các bài tập tự luyện đa dạng ở nhiều mức độ giúp bạn biết cách giải các dạng bài tập môn Hóa học lớp 9 từ đó ôn tập và đạt điểm cao trong bài thi môn Hóa học 9.

Bài tập Axit tác dụng với muối có lời giải

I – LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI

- Có 3 nhóm axit thường gặp:

+ Axit loại 1: Thường gặp là HCl, H₂SO₄ loãng, HBr,...

+ Axit loại 2: Là các axit có tính oxi hoá mạnh, thường gặp: HNO₃, H₂SO₄ đặc...

+ Axit loại 3: Là các axit có tính khử mạnh, thường gặp là HI, H₂S...

- Trong chương trình hóa học lớp 9 học sinh thường gặp bài tập về các axit loại 1 phản ứng với dung dịch muối.

- Xét bài toán axit loại 1 tác dụng với muối:

+ Phản ứng xảy ra giữa các axit loại 1 và muối thường là phản ứng trao đổi.

Tổng quát: Muối + Axit → Muối mới + Axit mới.

Ví dụ: 

AgNO₃ + HCl → AgCl↓ + H₂O

Na₂CO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + CO₂↑ + H₂O

+ Để xảy ra phản ứng trao đổi giữa axit và muối thì sản phẩm của phản ứng phải có ít nhất một trong các điều kiện: có kết tủa, có chất khí, hoặc nước.

+ Phương pháp chung để giải các bài tính toán hóa học:

Bước 1: Tính các số mol của các chất mà đề bài cho dữ kiện (hoặc đặt ẩn tùy theo từng bài).

Bước 2. Viết các phương trình hoá học xảy ra, đặt số mol vào phương trình.

Bước 3. Xác định chất dư (nếu có) và tính toán theo yêu cầu của đề bài.

Ngoài ra có thể phối hợp áp dụng định luật bảo toàn khối lượng, định luật bảo toàn nguyên tố, ... để giải quyết bài toán.

II – MỘT SỐ VÍ DỤ MINH HỌA

Ví dụ 1: MgCO₃ tác dụng với dung dịch HCl sinh ra:

A.  Chất khí cháy được trong không khí                      

B.  Chất khí làm vẫn đục nước vôi trong.        

C.  Chất khí duy trì sự cháy và sự sống.

D.  Chất khí không tan trong nước.

Hướng dẫn:

Đáp án B

MgCO₃ + 2HCl → MgCl₂ + CO₂ ↑ + H₂O

CO₂ là khí không cháy, không duy trì sự cháy, sự sống.

Khí CO₂ tan ít trong nước và làm đục nước vôi trong theo phản ứng:

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓ + H₂O 

Ví dụ 2. Cho phản ứng:  BaCO₃  +  2X   → H₂O  + Y  + CO₂ ↑. X và Y lần lượt là

A.  H₂SO₄  và BaSO₄.

B.  HCl và BaCl₂.

C.  H₃PO₄ và Ba₃(PO₄)₂.

D.  H₂SO₄ và BaCl_2.

Hướng dẫn:

Đáp án B

BaCO₃ + 2HCl → BaCl₂ + CO₂↑ + H₂O

Ví dụ 3. Cho 21 gam MgCO₃  tác dụng với một lượng vừa đủ dung dịch HCl 2M.

Thể tích dung dịch HCl đã dùng là

A. 2,5 lít.

B. 3,5 lít.

C. 0,25 lít.

D.  1,5 lít.

Hướng dẫn:

Đáp án C

MgCO₃ + 2HCl → MgCl₂ + CO₂ ↑+ H₂O

0,25 → 0,5  mol

III – BÀI TẬP MINH HỌA

Bài 1: Các cặp chất cùng tồn tại trong một dung dịch là

1. CuSO₄ và HCl

2. H₂SO₄ và Na₂SO₃

3. HCl và NaCl

4. H₂SO₄ và BaCl₂

A. (1; 2) 

B. (3; 4) 

C. (2; 4)

D. (1; 3)

Lời giải:

CuSO₄ + HCl → không phản ứng;

H₂SO₄ + Na₂SO₃ → Na₂SO₄ + SO₂↑ + H₂O

HCl + NaCl → không phản ứng;

H₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄↓ + 2HCl

Bài 2: Cho 50g CaCO₃ vào dung dịch HCl dư, thể tích CO₂ thu được ở đktc là

A. 11,2 lít.

B. 1,12 lít.

C. 2,24 lít.

D. 22,4 lít

Lời giải:

Đáp án A

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂↑ + H₂O

0,5                →               0,5               mol

→ V_khí = n.22,4 = 0,5.22,4 = 11,2 lít.

Bài 3. Biết 12 gam muối hỗn hợp muối gồm: CaCO₃ và CaSO₄ tác dụng vừa đủ với 400ml dung dịch HCl thu được 0,672 lít khí (ở đktc). Thành phần % theo khối lượng của CaCO₃ và CaSO₄ có trong hỗn hợp ban đầu lần lượt là

A. 25% và 75%.

B. 30% và 70%.

C. 75% và 25%.

D. 70% và 30%.

Lời giải:

Đáp án A

Trong hai muối chỉ có CaCO₃ tác dụng với HCl.

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂↑ + H₂O

0,03…………………….. 0,03             mol

Bài 4. Cho 8,4 gam MgCO₃ tác dụng với 500ml dung dịch H₂SO₄ 1M đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Nồng độ mol của muối trong dung dịch sau phản ứng là(coi thể tích dung dịch sau phản ứng vẫn là 500 ml).

A. 0,2M.

B. 0,25M.

C. 0,5M.

D. 0,4M.

Lời giải:

Đáp án A

MgCO₃ + H₂SO₄ → MgSO₄ + CO₂ (↑) + H₂O

Có 

→ H₂SO₄ dư.

Dung dịch sau phản ứng gồm: MgSO₄: 0,1 mol và H₂SO₄ dư

Bài 5: Cho 2,24 gam hỗn hợp G gồm: CaCO₃ và Mg vào một lượng vừa đủ dd HCl 10%. Sau phản ứng thu được dd A và 0,672 lít hỗn hợp khí B ở đktc. Thành phần % khối lượng của CaCO₃ trong G là

A. 10,71%.

B. 14,71%.

C. 89,29%. 

D. 29,89%.

Lời giải:

Đáp án C

Gọi số mol CaCO₃ là x mol; số mol Mg là y mol 

→ 100x +24y = 2,24 

PTHH:

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO_{2 ↑} + H₂O (1)

x...........................................x          mol

Mg + 2HCl → MgCl₂ + H₂ (2)

y.........................y      mol

Theo bài ra, ta có hệ phương trình:

Bài 6: Cho hỗn hợp gồm: CaCO₃ và Al vào một lượng vừa đủ V lít dung dịch HCl 2M. Sau khi phản ứng kết thúc thu được dung dịch A và 8,96 lít khí B ở đktc. Cô cạn A thu được 37,8 gam muối khan. Nồng độ các chất tan có trong A là

A. 0,25M và 0,5M.

B. 0,5M và 0,5M.

C. 0,25M và 0,75M.

D. 0,75M và 0,5M.

Lời giải:

Đáp án A

Gọi số mol CaCO₃ là x mol; số mol Al là y mol; 

PTHH:

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂ + H₂O (1)

x........................... x.............x   (mol)

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂ (2)

y .........................y........... 1,5y   (mol)

Vậy A gồm CaCl₂: x mol và AlCl₃: y mol

Ta có hệ phương trình:

Từ (1) và (2) ta có: n_HClpư = 2x + 3y = 0,8 mol

Các chất tan trong A gồm: CaCl₂ 0,1 mol và AlCl₃ = 0,2 mol.

Coi thể tích dung dịch thay đổi không đáng kể sau phản ứng.

Vậy: 

Bài 7: Cho 19,2 gam hỗn hợp muối carbonate của kim loại hóa trị I và muối carbonate của kim loại hóa trị II tác dụng với dung dịch HCl dư, thu được 4,48 lít một chất khí (đktc). Khối lượng muối có trong dung dịch thu được sau phản ứng là

A. 21,4 gam.

B. 24,1 gam.

C. 12,4 gam.

D. 16,8 gam.

Lời giải:

Đáp án A

Bảo toàn nguyên tố C: n_CO2 = n_{muối carbonate} = 0,2(mol)

Gọi công thức hai muối carbonate là M₂CO₃ và M'CO₃

    M₂CO₃ + 2HCl → 2MCl + CO₂ ↑+ H₂O

    M'CO₃ + 2HCl → M'Cl₂ + CO₂↑+ H₂O

Áp dụng phương pháp tăng giảm khối lượng:

1 mol muối cacbonnat tạo thành muối clorua ⇒ khối lượng tăng 35,5.2 – 60 = 11 (gam) 

⇒ m_{muối clorua} = m_{muối carbonate} + 0,2.11 = 19,2 + 2,2 = 21,4 (gam).

Bài 8: Cho 9,125 gam muối hydrocarbon?t của một kim loại hóa trị II phản ứng hết với dung dịch H₂SO₄ (dư), thu được dung dịch chứa 7,5 gam muối sunfat trung hòa. Công thức của muối hydrocarbon?t là

A. NaHCO₃.

B. Mg(HCO₃)₂.

C. Ba(HCO₃)₂.

D. Ca(HCO₃)₂.

Lời giải:

Đáp án B

Đặt công thức của muối là: M(HCO₃)₂.

M(HCO₃)₂ + H₂SO₄ → MSO₄ + 2CO₂ + 2H₂O

Theo PTHH có:

Vậy muối là Mg(HCO₃)₂. 

Bài 9: Cho m gam hỗn hợp hai muối Na₂CO₃ và NaHSO₃ có số mol bằng nhau tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng, dư. Khí sinh ra được dẫn vào dung dịch Ba(OH)₂ dư thu được 41,4 gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 21. 

B. 42. 

C. 24.

D. 12.

Lời giải:

Đáp án A

Đặt

Phương trình hóa học:

Na₂CO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + CO₂ + H₂O

x………………………………..x        mol

2NaHSO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2SO₂ + 2H₂O

x………………………………….x     mol

CO₂ + Ba(OH)₂ → BaCO₃↓ + H₂O

x……………………x               mol

SO₂ + Ba(OH)₂ → BaSO₃↓ + H₂O

x…………………….x              mol

Bài 10: Cho hỗn hợp hai muối MgCO₃ và CaCO₃ tan trong dung dịch HCl vừa đủ tạo ra 4,48 lít khí (đktc). Tổng số mol của hai chất trong hỗn hợp đầu là

A. 0,2 mol.

B. 0,3 mol

C. 0,4 mol 

D. 0,6 mol.

Lời giải:

Đáp án A

MgCO₃ + 2HCl → MgCl₂ + CO₂ + H₂O

a………………………………a           mol

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂ + H₂O

b……………………………b              mol

Theo PTHH có n_hh = a + b = n_khí = 0,2 mol.

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 9 chọn lọc, có lời giải chi tiết hay khác:

• Bài tập Muối tác dụng với muối có lời giải
• Bài tập Muối tác dụng với bazo có lời giải
• Bài tập Phản ứng trao đổi trong hóa học vô cơ có lời giải
• Bài tập Kim loại tác dụng với axit có lời giải
• Bài tập Kim loại tác dụng với muối có lời giải

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Hóa học 9 hay khác:

• Giải bài tập Hóa học 9
• Giải sách bài tập Hóa 9
• Đề thi Hóa học 9
• Wiki 200 Tính chất hóa học
• Wiki 3000 Phản ứng hóa học quan trọng

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---

---

---