Bài tập Khử oxit kim loại bằng C hoặc CO có lời giải

---

---

Tài liệu Bài tập Khử oxit kim loại bằng C hoặc CO có lời giải Hóa học lớp 9 với đầy đủ phương pháp giải chi tiết, các bài tập tự luyện đa dạng ở nhiều mức độ giúp bạn biết cách giải các dạng bài tập môn Hóa học lớp 9 từ đó ôn tập và đạt điểm cao trong bài thi môn Hóa học 9.

Bài tập Khử oxit kim loại bằng C hoặc CO có lời giải

I – LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI

- Ở nhiệt độ cao, C (hoặc CO) có thể khử được oxit của các kim loại đứng sau Al trong dãy hoạt động hóa học để tạo thành kim loại. Trong luyện kim người ta sử dụng tính chất này để điều chế kim loại.

- Ví dụ: 

- Khi giải các bài toán dạng này cần chú ý:

+ Vận dụng triệt để định luật bảo toàn nguyên tố: Số mol CO₂ sinh ra luôn bằng số mol của C, CO ban đầu. Ngoài ra, có thể phối hợp với các định luật bảo toàn khối lượng, tăng giảm khối lượng để giải bài tập. 

+ C và CO chỉ khử các oxit của kim loại sau nhôm (không khử được Al₂O₃) để tạo thành kim loại.

+ Một số PTHH cần lưu ý:

II – MỘT SỐ VÍ DỤ MINH HỌA

Ví dụ 1: Dẫn một lượng dư khí CO qua hỗn hợp Al₂O₃, MgO, Fe₂O₃, CuO nung nóng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được chất rắn là

A. Al₂O₃, MgO, Fe, Cu. 

B. Al, Fe, Cu, Mg.

C. Al₂O₃, Mg, Fe, Cu. 

D. Al₂O₃, MgO, Fe₃O₄, Cu.

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

Có hai phản ứng xảy ra:

Ví dụ 2: Đun nóng hỗn hợp gồm bột CuO và C. Sản phẩm khí sinh ra được dẫn qua bình đựng nước vôi trong thì thấy khối lượng bình tăng lên 5,5 gam. Khối lượng Cu tạo thành và khối lượng C tham gia phản ứng là

A. 10 gam Cu và 1,5 gam C. 

B. 16 gam Cu và 2 gam C.

C. 16 gam Cu và 1,5 gam C.

D. 12 gam Cu và 3 gam C.

Lời giải:

Đáp án C

Bình đựng Ca(OH)₂ hấp thụ nước vôi trong, nên khối lượng bình tăng chính là khối lượng của CO₂.

Vậy m_{C pư} = 0,125.12 = 1,5 gam → loại đáp án B và D.

Lại có n_Cu = 2n_C = 0,25 mol; vậy m_Cu = 0,25.64 = 16 gam.

Ví dụ 3. Nung nóng 29 gam oxit sắt với khí CO dư, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn khối lượng chất rắn còn lại là 21 gam. Công thức oxit sắt là 

A. FeO.

B. Fe₃O₄. 

C. Fe₂O₃. 

D. FeO hoặc Fe₃O₄.

Hướng dẫn giải

Đáp án B 

Đặt n_{CO pư} = a mol

Vì lượng CO dư và phản ứng xảy ra hoàn toàn nên chất rắn chỉ chứa Fe.

                  a ....………………a              mol

Bảo toàn khối lượng: m_oxit  + m_{CO pư} = m_Fe + m_CO2 

→ 29 + 28a = 44a + 21 a = 0,5 mol = n_{O (oxit)}

→ n_Fe : n_O = 0,375 : 0,5 = 3:4.

Vậy công thức của oxit sắt là Fe₃O₄.

III – BÀI TẬP VẬN DỤNG

Bài 1: Cho luồng khí CO dư đi qua hỗn hợp X gồm Fe₂O₃, ZnO, CuO, MgO và Al₂O₃ nung nóng, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được hỗn hợp rắn Y. Cho Y vào dung dịch NaOH dư, khuấy kĩ thu được hỗn hợp rắn Z. Thành phần của Z là

A. Fe, Cu, MgO.

B. Fe, Cu, MgO, Zn.        

C. Fe, Zn, Cu, Mg, Al.

D. Mg, Fe, Cu.

Lời giải:

Đáp án A

Cho CO đi qua hỗn hợp X, xảy ra các phản ứng sau:

Hỗn hợp rắn Y gồm: Fe, Zn, Cu, MgO, Al₂O₃.

Cho Y vào NaOH có phản ứng:

Zn + 2NaOH → Na₂ZnO₂ + H₂

Al₂O₃ + 2NaOH → 2NaAlO₂ + H₂O

Vậy Z là: Fe, Cu, MgO.

Bài 2. Khử hoàn toàn 2,32 gam Fe₃O₄ bằng CO dư, thu được chất rắn X. Hoà tan X bằng dung dịch HCl dư, thu được V ml H₂ (đktc). Giá trị của V là

A. 0,448.

B. 0,672.

C. 448. 

D. 672.      

Lời giải:

Đáp án D

Bài 3. Cho luồng khí CO (dư) đi qua 9,1 gam hỗn hợp gồm CuO và Al₂O₃ nung nóng đến khi phản ứng hoàn toàn, thu được 8,3 gam chất rắn. Khối lượng CuO có trong hỗn hợp ban đầu là 

A. 0,8 gam.

B. 8,3 gam.                         

C. 2,0 gam. 

D. 4,0 gam.

Lời giải:

Đáp án D

Cho CO qua hỗn hợp CuO và Al₂O₃ chỉ có CuO phản ứng.

Khối lượng chất rắn giảm chính là m_{O (trong CuO).}

Ta có: 

Bài 4: Dẫn một luồng khí CO dư qua ống sứ đựng Fe₃O₄ và CuO nung nóng đến khi phản ứng hoàn toàn thu được 2,32 gam hỗn hợp kim loại. Khí thoát ra khỏi bình được dẫn qua dung dịch nước vôi trong dư thu được 5 gam kết tủa. Tổng số gam 2 oxit ban đầu là

A. 6,24.

B. 5,32.

C. 4,56. 

D. 3,12.

Lời giải:

Đáp án D

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓ + H₂O

0,05………………..0,05            mol

Bảo toàn khối lượng có: 

m_{oxit bđ} + m_{CO pư} = m_{KL +} (1)

→ m_{oxit bđ} = (2,32 + 0,05.44) – 0,05.28 = 3,12 gam.

Bài 5: Dẫn một luồng khí CO qua ống sứ đựng m gam hỗn hợp CuO, Fe₂O₃, Fe₃O₄ và Al₂O₃ rồi cho khí thoát ra hấp thụ hết vào dung dịch nước vôi trong dư thu được 15 gam kết tủa. Chất rắn còn lại trong ống sứ có khối lượng 215,0 gam. Giá trị của m là

A. 217,4.

B. 219,8. 

C. 230,0. 

D. 249,0.

Lời giải:

Đáp án A

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓ + H₂O

0,15………………..0,15            mol

Bảo toàn khối lượng có: 

m_{oxit bđ} + m_{CO pư} = m_{chất rắn sau +} (1)

→ m_{oxit bđ} = (215 + 0,15.44) – 0,15.28 = 217,4 gam.

Bài 6. Dãy oxit nào sau đây đểu bị khử bởi cacbon khi nung nóng ở nhiệt độ cao?

A. ZnO; CuO; PbO; K₂O.

B. CuO; Fe₂O₃; PbO; ZnO.

C. CaO; CuO; Al₂O₃; FeO. 

D. BaO; CuO; PbO; Al₂O_3.

Lời giải:

Đáp án B

C chỉ khử được oxit của các kim loại đứng sau nhôm trong dãy hoạt động hóa học.

Bài 7. Khử 2,4 gam hỗn hợp CuO và Fe₂O₃ bằng CO dư, nung nóng thu được 1,76 gam hỗn hợp hai kim loại. Phần trăm khối lượng mỗi oxit trong hỗn hợp ban đầu là

A. 50% và 50%.

B. 33,3% và 66,7%.

C. 40,33% và 59,67%.

D. 40% và 60%.

Lời giải:

Đáp án B

Đặt số mol CuO và Fe₂O₃ lần lượt là x và y mol.

Ta có: 80x + 160y = 2,4 (1)

Phương trình hóa học:

Vậy m_KL = 64x + 112y = 1,76 (2)

Từ (1) và (2) có: x = y = 0,01.

Bài 8: Trộn đều 1,2 gam một oxit của kim loại A với một lượng bột cacbon. Nung hỗn hợp ở nhiệt độ cao, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thì thu được 0,96 gam kim loại. Công thức của oxit kim loại A đem dùng là

A. CuO.

B. Al₂O₃. 

C. Fe₂O₃.

D. PbO.

Lời giải:

Đáp án A

Đặt oxit của kim loại có dạng A₂O_x (với x là hóa trị của kim loại).

2A₂O_x + xC 4A + xCO₂

(2A + 16x)………..2A    gam

1,2………………0,96     gam

Ta có tỉ lệ:

Vậy x = 2; A = 64 thỏa mãn. Oxit là CuO.

Bài 9. Dẫn khí CO đến dư qua 24 gam bột một oxit kim loại R. Khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 16,8 gam kim loại. Công thức của oxit kim loại đem dùng là

A. CuO.

B. FeO. 

C. PbO. 

D. Fe₂O₃.

Lời giải:

Đáp án D

Gọi công thức hóa  học của oxit là R₂O_a.

R₂O_a + aCO 2R + aCO₂

(2R + 16a)…………2R             gam

24…………………..16,8          gam

Vậy a = 3; R = 56 thỏa mãn. Oxit là Fe₂O₃.

Bài 10. Người ta dùng CO để khử hoàn toàn 0,15 mol Fe₂O₃ và 0,2 mol CuO ở nhiệt độ cao. Thể tích khí CO (ở đktc) cần dùng là

A. 5,6 lít.

B. 10,08 lít.

C. 14,56 lít. 

D. 67,2 lít.

Lời giải:

Đáp án C

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 9 chọn lọc, có lời giải chi tiết hay khác:

• Bài tập về Sắt và hợp chất của sắt có lời giải
• Bài tập CO2 tác dụng với dung dịch kiềm có lời giải
• Bài tập Clo và hợp chất của clo có lời giải
• Bài tập về Hợp chất của cacbon có lời giải
• Bài tập về Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học có lời giải

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Hóa học 9 hay khác:

• Giải bài tập Hóa học 9
• Giải sách bài tập Hóa 9
• Đề thi Hóa học 9
• Wiki 200 Tính chất hóa học
• Wiki 3000 Phản ứng hóa học quan trọng

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---

---

---