Hóa học 9 Bài 4: Một số axit quan trọng

Bài viết Bài 4: Một số axit quan trọng hay, chi tiết giúp bạn nắm vững kiến thức trọng tâm Bài 4: Một số axit quan trọng.

Hóa học 9 Bài 4: Một số axit quan trọng

Bài giảng: Bài 4: Một số axit quan trọng (Tiết 1 - Phần A) - Cô Phạm Thu Huyền (Giáo viên VietJack)

I. Hydrochloric acid (công thức hóa học: HCl)

- Khi hòa tan khí hiđroclorua (HCl, thể khí) vào nước ta thu được dung dịch hydrochloric acid (HCl, thể lỏng).

- Dung dịch HCl đậm đặc là dung dịch bão hòa hiđroclorua, có nồng độ khoảng 37%, từ đây ta có thể pha chế thành dung dịch HCl có nồng độ khác nhau.

1. Tính chất hóa học:

Hydrochloric acid có đầy đủ tính chất của một axit mạnh.

a) Làm đổi màu quỳ tím thành đỏ:

b) Tác dụng với nhiều kim loại (Mg, Al, Zn, Fe,...) tạo thành muối clorua và giải phóng khí hiđro

Ví dụ:

  2HCl + 2Na → 2NaCl + H₂ (↑)

  2HCl + Fe → FeCl₂ + H₂ (↑)

Chú ý: Các kim loại Hg, Cu, Ag, Au, Pt …không tác dụng với HCl.

c) Tác dụng với bazơ tạo thành muối clorua và nước.

Ví dụ:

  HCl + NaOH → NaCl + H₂O

  2HCl + Ba(OH)₂ → BaCl₂ + 2H₂O

d) Tác dụng với basic oxide tạo thành muối clorua và nước.

Ví dụ:

  2HCl + FeO → FeCl₂ + H₂O

  2HCl + Na₂O → 2NaCl + H₂O

e) Tác dụng với một số muối.

Ví dụ:

  2HCl + Na₂CO₃ → 2NaCl + CO₂ + H₂O

2. Ứng dụng.

Hydrochloric acid dùng để:

- Điều chế các muối clorua.

- Làm sạch bề mặt kim loại trước khi hàn.

- Tẩy gỉ kim loại trước khi sơn, tráng, mạ kim loại.

- Dùng trong chế biến thực phẩm, dược phẩm…

II. Axit sunfuric (công thức hóa học H₂SO₄)

1. Tính chất vật lí

- Axit H₂SO₄ là chất lỏng sánh, không màu, nặng gấp hai lần nước (ở nồng độ 98% có d = 1,83 g/cm³), không bay hơi, tan dễ dàng trong nước và tỏa rất nhiều nhiệt.

- Để pha loãng axit sunfuric đặc an toàn: Rót từ từ axit đặc vào bình đựng sẵn nước rồi khuấy đều bằng đũa thủy tinh. Tuyệt đối không được làm ngược lại.

2. Tính chất hóa học

Axit H₂SO₄ loãng và H₂SO₄ đặc có những tính chất hóa học khác nhau.

a. Tính chất hóa học của axit H₂SO₄ loãng: H₂SO₄ loãng có đầy đủ tính chất của một axit mạnh.

- Làm đổi màu quỳ tím thành đỏ

- Tác dụng với nhiều kim loại (Mg, Al, Zn, Fe,...) tạo thành muối sunfat và giải phóng khí hiđro.

Ví dụ:

  H₂SO_{4 (loãng)} + 2Na → Na₂SO₄ + H₂ (↑)

  3H₂SO_{4 (loãng)} + 2Al → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂ (↑)

Chú ý: Các kim loại Hg, Cu, Ag, Au, Pt … không tác dụng với H₂SO₄ loãng.

Khi Fe tác dụng với H₂SO₄ loãng, sản phẩm thu được là muối sắt (II)

  H₂SO_{4 (loãng)} + Fe → FeSO₄ + H₂ (↑)

- Tác dụng với bazơ tạo thành muối sunfat và nước.

Ví dụ:

  H₂SO₄ + Cu(OH)₂ → CuSO₄ + 2H₂O

  H₂SO₄ + 2KOH → K₂SO₄ + 2H₂O

- Tác dụng với basic oxide tạo thành muối sunfat và nước.

Ví dụ:

  H₂SO₄ + CuO → CuSO₄ + H₂O

  H₂SO₄ + Na₂O → Na₂SO₄ + H₂O

- Tác dụng với một số muối

Ví dụ:

  MgCO₃ + H₂SO₄ → MgSO₄ + CO₂ ↑ + H₂O

b. Axit H₂SO₄ đặc có tính chất hóa học riêng

- Tác dụng với kim loại

Axit H₂SO₄ đặc, nóng tác dụng với nhiều kim loại tạo thành muối sunfat (ứng với hóa trị cao của kim loại nếu kim loại có nhiều hóa trị) và khí sunfurơ (không giải phóng khí hiđro).

Ví dụ:

  

- Tính háo nước

Ví dụ:

Khi cho axit H₂SO₄ đặc vào đường, đường sẽ hóa thành than.

  

Sau đó một phần C sinh ra lại bị H₂SO₄ đặc oxi hóa:

  C + 2H₂SO_{4 (đặc)} → CO₂ + 2SO₂ + 2H₂O

3. Ứng dụng

Hàng năm, thế giới sản xuất gần 200 triệu tấn axit H₂SO₄.

Axit H₂SO₄ là nguyên liệu của nhiều ngành sản xuất như sản xuất phân bón, phẩm nhuộm, chế biến dầu mỏ, ...

4. Sản xuất axit H₂SO₄

Trong công nghiệp, axit sunfuric được sản xuất bằng phương pháp tiếp xúc. Nguyên liệu là lưu huỳnh (hoặc quặng pirit sắt), không khí và nước.

Quá trình sản xuất axit H₂SO₄ gồm 3 công đoạn sau:

- Sản xuất sulfur dioxide bằng cách đốt lưu huỳnh hoặc pirit sắt trong không khí:

  

- Sản xuất sulfur trioxide bằng cách oxi hóa SO₂, có xúc tác là V2O₅ ở 450°C

  

Sản xuất axit H₂SO₄ bằng cách cho SO₃ tác dụng với nước:

  SO₃ + H₂O → H₂SO₄

5. Nhận biết axit H₂SO₄ và muối sunfat

- Để nhận ra axit H₂SO₄ và dung dịch muối sunfat ta dùng thuốc thử là dung dịch muối bari (như BaCl₂; Ba(NO₃)₂ …). Phản ứng tạo thành kết tủa trắng BaSO₄ không tan trong nước và trong axit.

- Phương trình hóa học:

  H₂SO₄ + BaCl₂ → 2HCl + BaSO₄ ↓

  Na₂SO₄ + BaCl₂ → 2NaCl + BaSO₄ ↓

Bài giảng: Bài 4: Một số axit quan trọng (Tiết 2 - Phần B) - Cô Phạm Thu Huyền (Giáo viên VietJack)

Xem thêm các bài Lý thuyết & Bài tập Hóa học lớp 9 có đáp án hay khác:

• Lý thuyết Bài 3: Tính chất hóa học của axit (hay, chi tiết)
• Trắc nghiệm Hóa học 9 Bài 3: Tính chất hóa học của axit
• Trắc nghiệm Hóa học 9 Bài 4: Một số axit quan trọng
• Lý thuyết Bài 5: Luyện tập: Tính chất hóa học của oxit và axit (hay, chi tiết)
• Trắc nghiệm Hóa học 9 Bài 5: Luyện tập: Tính chất hóa học của oxit và axit

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Hóa học 9 hay khác:

• Giải bài tập Hóa học 9
• Giải sách bài tập Hóa 9
• Đề thi Hóa học 9
• Wiki 200 Tính chất hóa học
• Wiki 3000 Phản ứng hóa học quan trọng

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---