Thu thập và phân loại dữ liệu (cách giải + bài tập)

Chuyên đề phương pháp giải bài tập Thu thập và phân loại dữ liệu lớp 7 chương trình sách mới hay, chi tiết với bài tập tự luyện đa dạng giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Thu thập và phân loại dữ liệu.

Thu thập và phân loại dữ liệu (cách giải + bài tập)

1. Phương pháp giải

a) Thu thập dữ liệu

Tiến hành thu thập dữ liệu ta sẽ làm theo các bước sau:

Bước 1: Khảo sát ý kiến bằng bằng phỏng vấn, bảng hỏi, hoặc có thể thông qua văn bản, bảng biểu, biểu đồ, hình ảnh trong thực tiễn,...

Bước 2: Thống kê lại kết quả nhận được sau khi khảo sát.

b) Phân loại dữ liệu

Dữ liệu sau khi thu thập được phân thành hai loại. Đó là:

- Dữ liệu là số (số liệu) hay còn gọi là dữ liệu định lượng.

- Dữ liệu không là số hay còn gọi là dữ liệu định tính.

Dữ liệu không là số có thể phân thành hai loại. Đó là:

+ Loại không thể sắp thứ tự.

+ Loại có thể sắp thứ tự.

2. Ví dụ minh họa:

Ví dụ 1. Em hãy đưa ra phương án khảo sát về thời gian (đơn vị: giờ) tự học trong một ngày của các bạn học sinh lớp em và cho biết dãy dữ liệu em vừa thu thập được thuộc loại nào?

Hướng dẫn giải:

Ta có thể sử dụng các phương án khác nhau. Hai trong số các phương án đó có thể là:

+ Phương án 1: Em có thể phỏng vấn tất cả các bạn trong lớp với câu hỏi: “Bạn thường dành bao nhiêu giờ đồng hồ để tự học mỗi ngày?” và ghi lại kết quả.

+ Phương án 2: Sắp xếp các bạn học sinh theo xếp loại học lực Giỏi, Khá, Trung bình, Yếu. Sau đó lần lượt phỏng vấn 2 ‒ 5 học sinh trong mỗi loại học lực đó và ghi lại kết quả.

Vì thời gian tự học (tính theo đơn vị: giờ) là số liệu (chẳng hạn 1 giờ; 1,5 giờ; 2 giờ;...) nên dãy dữ liệu em thu thập được là dãy số liệu hay còn gọi là dữ liệu định lượng.

Ví dụ 2. Hoa đã phỏng vấn các bạn trong lớp và thu thập được các dãy dữ liệu sau:

(1) Số điểm 10 các môn học trong học kỳ hiện tại của 8 bạn trong lớp là:

12; 6; 4; 9; 2; 10; 5; 8.

(2) Đánh giá của 4 bạn về bộ phim Doraemon là:

Khá hay; Tuyệt vời; Hay; Bình thường.

(3) Tên các môn học mà 6 bạn yêu thích là:

Toán; Ngữ văn; Khoa học tự nhiên; Anh văn; Lịch sử và Địa lí; Âm nhạc.

Em hãy xác định mỗi dãy dữ liệu trên thuộc loại nào.

Hướng dẫn giải:

Dãy dữ liệu (1) là số lượng điểm 10 các môn học nên đây là dãy số liệu.

Dãy dữ liệu (2) là các mức độ đánh giá về bộ phim Doraemon nên đây không phải là dãy số liệu, có thể sắp thứ tự từ mức độ cao nhất đến mức độ thấp nhất (Tuyệt vời; Hay; Khá hay; Bình thường).

Dãy dữ liệu (3) là tên các môn học nên đây không phải là dãy số liệu, không thể sắp thứ tự.

3. Bài tập tự luyện

Bài 1. Dữ liệu được chia thành mấy loại?

A. 2 loại;

B. 3 loại;

C. 4 loại;

D. 5 loại.

Bài 2. Ta có thể thu thập dữ liệu bằng những cách nào?

A. Phỏng vấn, bảng hỏi;

B. Biểu đồ, bảng biểu;

C. Văn bản, hình ảnh trong thực tiễn;

D. Cả 3 đáp án A, B, C đều đúng.

Bài 3. Câu hỏi nào trong các câu hỏi dưới đây phù hợp để phỏng vấn ý kiến của các bạn trong tổ em về loại trái cây mà các bạn thích ăn nhất?

A. “Bạn thích làm gì vào cuối tuần?”

B. “Bạn thích ăn trái cây gì nhất?”

C. “Bạn có thích ăn táo giống mình không?”

D. “Bạn có thích đọc truyện tranh không?”

Bài 4. Sau khi khảo sát ý kiến của các bạn học sinh trong nhóm về loài hoa mà các bạn yêu thích nhất, em đã thu được dãy dữ liệu sau: hoa hồng, hoa mai, hoa lan hồ điệp, hoa mười giờ, hoa cúc, hoa hướng dương, hoa mào gà. Em hãy cho biết dãy dữ liệu trên thuộc loại nào và có thể sắp thứ tự được không?

A. Đây là dãy số liệu;

B. Đây không phải là dãy số liệu và có thể sắp thứ tự;

C. Đây không phải là dãy số liệu;

D. Đây không phải là dãy số liệu và không thể sắp thứ tự.

Bài 5. Huấn luyện viên đã ghi lại số điểm bắn được sau 10 lần bắn của một xạ thủ (thang điểm 10) lần lượt là: 8; 9; 7; 9; 10; 6; 9; 8; 6; 8. Em hãy cho biết dãy dữ liệu trên thuộc loại nào?

A. Dữ liệu định tính;

B. Dữ liệu định lượng;

C. Đây không phải là dãy số liệu;

D. Chưa đủ dữ kiện để kết luận.

Bài 6. Em hãy cho biết dãy dữ liệu nào sau đây có thể sắp thứ tự?

A. Thể loại sách, truyện mà các bạn học sinh khối 7 yêu thích là: truyện trinh thám, truyện hài, truyện tranh, truyện cổ tích, sách tham khảo, sách kỹ năng sống;...;

B. Một số chất liệu dùng để làm cửa là: sắt, gỗ, nhôm, nhựa, kính,...;

C. Đánh giá mức độ yêu thích kiểu dáng và màu sắc đồng phục học sinh của các bạn học sinh trong trường là: Rất thích; Thích; Không thích lắm; Không quan tâm;

D. Một số loại vải thường dùng trong may mặc là: vải cotton, vải lụa, vải kate, vải thô, vải đũi, vải jeans, vải thun,...

Bài 7. Khảo sát mức độ yêu thích của 6 bạn học sinh đối với trò chơi xếp hình được bạn Dung thu thập và ghi lại kết quả như sau: Thích; Vô cùng thích; Không thích; Bình thường; Không quan tâm; Vô cùng thích.

Em hãy sắp thứ tự các mức độ của dãy dữ liệu trên theo thứ tự từ mức thấp nhất đến mức cao nhất.

A. Không quan tâm; Không thích; Bình thường; Thích; Vô cùng thích;

B. Vô cùng thích; Thích; Bình thường; Không thích; Không quan tâm;

C. Vô cùng thích;Thích; Bình thường; Không thích; Không quan tâm;

D. Thích; Vô cùng thích; Không thích; Bình thường; Không quan tâm;

Bài 8. Biểu đồ dưới đây cho ta biết điểm thi học kì I một số môn học của hai bạn Bình và Cường:

Dữ liệu định lượng là:

A. Tên các môn học;

B. Điểm số các môn học của bạn Bình;

C. Điểm số các môn học của hai bạn Bình và Cường;

D. Điểm số các môn học của bạn Cường.

Bài 9. Số lượng một số loại đồ dùng học tập mà các bạn lớp 7A đã quyên góp cho trại trẻ mồ côi được thống kê như bảng sau:

STT	Loại đồ dùng học tập	Số lượng
1	Vở trắng	80
2	Bút bi	120
3	Thước kẻ	40

Trong các phát biểu dưới đây, phát biểu nào đúng?

A. Loại đồ dùng học tập là dữ liệu định tính và không thể sắp thứ tự;

B. Loại đồ dùng học tập là dữ liệu không là số và có thể sắp thứ tự;

C. Số lượng mỗi loại đồ dùng học tập không phải là dãy số liệu;

D. Số lượng mỗi loại đồ dùng học tập là dữ liệu định tính.

Bài 10. Bạn Dung đã phỏng vấn ngẫu nhiên 8 bạn học sinh trong trường về mức độ yêu thích cờ tướng và ghi lại kết quả như bảng sau:

STT	Tuổi	Giới tính	Mức độ yêu thích
1	12	Nữ	Thích
2	14	Nam	Vô cùng thích
3	14	Nữ	Không thích
4	13	Nam	Bình thường
5	12	Nam	Không quan tâm
6	13	Nữ	Vô cùng thích
7	14	Nữ	Không quan tâm
8	12	Nam	Bình thường

Trong các phát biểu sau đây, phát biểu nào sai?

A. Các mức độ yêu thích cờ tướng là: Thích; Vô cùng thích; Không thích; Bình thường; Không quan tâm;

B. Dữ liệu không phải là số bao gồm: giới tính và tuổi của 8 bạn học sinh;

C. Có 4 bạn học sinh nam và 4 bạn học sinh nữ được bạn Dung phỏng vấn;

D. Mức độ yêu thích cờ tướng của 8 bạn học sinh là dữ liệu định tính.

Xem thêm các dạng bài tập Toán 7 hay, chi tiết khác:

• Tính đại diện, hợp lí của dữ liệu

Lời giải bài tập lớp 7 sách mới:

• Giải bài tập Lớp 7 Kết nối tri thức
• Giải bài tập Lớp 7 Chân trời sáng tạo
• Giải bài tập Lớp 7 Cánh diều

---