Cách giải bài tập xác suất trong di truyền quần thể - quần thể người

Cách giải bài tập xác suất trong di truyền quần thể - quần thể người

Tài liệu Cách giải bài tập xác suất trong di truyền quần thể - quần thể người đầy đủ các dạng bài tập từ cơ bản đến nâng cao với phương pháp giải chi tiết và bài tập có đáp án giúp học sinh ôn thi THPT Quốc gia môn Sinh học năm 2021 đạt kết quả cao.

XÁC SUẤT TRONG DI TRUYỀN QUẦN THỂ

DẠNG BÀI: QUẦN THỂ NGƯỜI

A. LƯU Ý LÍ THUYẾT

- Ở quần thể người được xếp vào loại giao phối ngẫu nhiên (các cá thể ngẫu phối) vì khi kết hôn, con người thường chỉ “kén chọn” một số đặc tính về sức khỏe, sắc đẹp còn lại hầu hết các tính trạng khác thì đều kết hợp ngẫu nhiên.

- Các bài tập về quần thể người thường được xem xét trong điều kiện quần thể đang cân bằng di truyền nên tỉ lệ kiểu gen theo công thức của định luật Hacdi - Vanberg (p²AA + 2pqAa + q²aa = 1).

- Khi bài toán cho biết quần thể đạt cân bằng di truyền thì tần số của alen. Nếu bài toán chưa cho biết quần thể cân bằng di truyền thì không thể tính tần số của alen a theo công thức.

- Trong mọi trường hợp, nên dựa vào kiểu hình lặn để suy ra kiểu hình trội.

- Quần thể người có một số đặc điểm khác biệt so với quần thể sinh vật. Đó là do có quan hệ huyết thống nên việc xác định kiểu gen của cơ thể phải dựa vào kiểu gen của bố mẹ sinh ra cơ thể đó hoặc kiểu gen của đời con. Ví dụ khi mẹ bị bạch tạng, con không bị bạch tạng thì kiểu gen của con sẽ là Aa. Khi không biết kiểu gen của bố mẹ hoặc không biết kiểu gen của đời con thì mới dựa vào cấu trúc di truyền của quần thể để suy ra kiểu gen của cơ thể.

B. CÁC DẠNG BÀI TẬP THƯỜNG GẶP

Khi tỉ lệ kiểu gen đạt cân bằng di truyền thì việc tính xác suất tuân theo các bước sau đây: - Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể - Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ - Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con - Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Bài 1: Ở người, gen A nằm trên NST thường quy định da đen trội hoàn toàn so với a quy định da trắng. Một quần thể đang cân bằng về di truyền có người da đen chiếm tỉ lệ 64%. Một cặp vợ chồng ở trong quần thể này đều có da đen, xác suất để người con đầu lòng của họ có da đen là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải:

Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể

- Người có da trắng chiếm tỉ lệ = 100% - 64% = 36% = 0,36.

Vì quần thể đang cân bằng về di truyền nên cấu trúc là p²AA + 2pqAa + q²aa = 1.

Tần số của alen a là

Tần số của A = 1 - 0,6 = 0,4.

- Cấu trúc di truyền của quần thể là (0,4)²AA + 2.(0,4).(0,6)Aa + (0,6)²aa = 1.

= 0,16AA + 0,48Aa + 0,36aa = 1.

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

- Cặp vợ chồng này đều có da đen nên có kiểu gen AA hoặc Aa, trong đó có tỉ lệ là 0,16AA : 0,48Aa.

- Vậy ở trong quần thể này, trong số những người da đen, người dị hợp Aa chiếm tỉ lệ

Xác suất để cả 2 vợ chồng có da đen đều có kiểu gen dị hợp là

Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con

- Khi cả hai vợ chồng đều có kiểu gen Aa thì tỉ lệ sinh con da trắng

Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Vậy một cặp vợ chồng có da đen ở quần thể trên sẽ sinh con có da trắng với xác suất là

- Xác suất để đứa con đầu lòng có da trắng là

- Xác suất để cặp vợ chồng này sinh con có da đen (da không trắng) là

- Khi quần thể cân bằng, tần số của alen lặn - Phải xác định kiểu gen của bố mẹ thì mới dự đoán được tỉ lệ kiểu hình ở đời con. Khi bố mẹ có thể có các kiểu gen khác nhau thì chỉ dựa vào kiểu gen làm xuất hiện kiểu hình cần tìm (Phải tính xác suất xuất hiện KG đó). - Xác suất để một cặp vợ chồng sinh con có kiểu hình lặn bằng tích xác suất xuất hiện KG của bố mẹ với tỉ lệ xuất hiện kiểu hình lặn. - Xác suất sinh con có kiểu hình trội bằng 1- xác suất sinh con có kiểu hình lặn.

Bài 2: Ở người, gen A nằm trên NST thường quy định tóc xoăn trội hoàn toàn so với a quy định tóc thắng. Một quần thể đang cân bằng về di truyền có người tóc thẳng chiếm tỉ lệ 64%. Một cặp vợ chồng ở trong quần thể này đều có tóc xoăn, họ dự định sinh 3 con. Xác suất để trong 3 người con này có 2 đứa tóc xoăn là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải:

Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể

- Người tóc thẳng chiếm tỉ lệ 64% = 0,64.

Vì quần thể đang cân bằng về di truyền nên cấu trúc là p²AA + 2pqAa + q²aa = 1.

 Tần số của a là

Tần số của A = 1 - 0,8 = 0,2.

- Cấu trúc di truyền của quần thể là (0,2)²AA + 2.(0,2).(0,8)Aa + (0,8)²aa = 1.

= 0,04AA + 0,32Aa + 0,64aa = 1.

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

- Cặp vợ chồng này đều có tóc xoăn nên có kiểu gen AA hoặc Aa, trong đó có tỉ lệ là 0,04AA : 0,32Aa.

- Vậy ở trong quần thể này, trong số những người tóc xoăn, người dị hợp Aa chiếm tỉ lệ

                 

 Xác suất để cả 2 vợ chồng có tóc xoăn đều có kiểu gen dị hợp là

Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con

- Khi cả hai vợ chồng đều có kiểu gen Aa thì tỉ lệ sinh con tóc thẳng , sinh con có tóc xoăn với tỉ lệ

Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp, để tính xác suất

Xác suất để trong 3 người con này có 2 đứa tóc xoăn và 1 đứa tóc thẳng là

- Xác suất xuất hiện kiểu hình ở đời con = xác suất kiểu gen của bố mẹ x xác suất kiểu hình của đời con. - Khi bài toán yêu cầu tính xác suất để trong 3 người con chỉ có 2 đứa tóc xoăn có nghĩa là đứa thứ 3 phải có tóc không xoăn (tóc thẳng).

Bài 3: Ở người, bệnh bạch tạng do gen lặn a nằm trên NST thường quy định, alen trội A quy định da bình thường. Ở một quần thể người, cứ trung bình trong 25 người không bị bệnh thì có 1 người mang gen bệnh. Một cặp vợ chồng đều có da bình thường, nhưng bên phía người vợ có bố bị bạch tạng. Họ dự định sinh 3 người con, xác suất để có ít nhất 1 đứa không bị bệnh bạch tạng là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải:

Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể

Cứ 25 người bình thường thì có 1 người mang gen bệnh ® Khả năng để một người bình thường có kiểu gen Aa là

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

Người bình thường có kiểu gen Aa với tỉ lệ

 Khả năng để người chồng có kiểu gen Aa là 0,04.

- Người vợ có da bình thường nhưng có bố của vợ bị bạch tạng nên kiểu gen của người vợ là Aa.

- Xác suất để cả vợ và chồng đều có kiểu gen Aa là = 0,04 x 1 = 0,04.

Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con

Khi cả vợ và chồng đều có kiểu gen Aa thì sinh con bị bạch tạng với tỉ lệ, sinh con không bị bệnh với tỉ lệ

Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

- Xác suất để cả 3 đứa đều bị bạch tạng là

- Họ dự định sinh 3 người con, xác suất để có ít nhất 1 đứa không bị bệnh bạch tạng là

- Sẽ xác định được kiểu gen của cơ thể khi biết được kiểu gen của bố mẹ sinh ra cơ thể đó. Ví dụ khi mẹ bị bạch tạng, con không bị bạch tạng thì kiểu gen của con sẽ là Aa. - Khi không biết kiểu gen của bố mẹ hoặc không biết kiểu gen của đời con thì mới dựa vào cấu trúc di truyền của quần thể để suy ra kiều gen của cơ thể.

Bài 4: Ở người, gen a nằm trên NST thường quy định bệnh phenylketo niệu. Trong một quần thể đang cân bằng về di truyền có 36% số người mang gen bệnh. Một cặp vợ chồng thuộc quần thể này đều không bị bệnh, dự định sinh 2 con. Xác suất để có ít nhất 1 đứa con bị bệnh là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải:

Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể

- Người mang gen bệnh gồm có Aa và aa. Vì vậy khi quần thể có 36% số người mang gen bệnh thì số người mang kiểu gen AA = 100% - 36% = 64%.

- Tần số

Tần số A = 0,8  Tần số a = 1 - 0,8 = 0,2.

Cấu trúc di truyền của quần thể là 0,64AA + 0,32Aa + 0,04aa = 1.

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

- Trong số những người không bị bệnh thì người mang gen bệnh (Aa) chiếm tỉ lệ

- Cặp vợ chồng đều không bị bệnh nên xác suất để cả vợ và chồng có kiểu gen Aa là

Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con

- Khi bố và mẹ đều có kiểu gen Aa thì sinh con bị bệnh với xác suất, sinh con không bị bệnh với xác suất

- Bố và mẹ đều có kiểu gen Aa thì sinh 2 con đều bình thường với xác suất

 Có ít nhất 1 đứa bị bệnh

Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Sinh 2 con, xác suất để có ít nhất 1 đứa con bị bệnh là

- Khi bài toán yêu cầu tính xác suất liên quan đến kiểu hình lặn thì cần phải tính xác suất kiểu gen dị hợp của bố và mẹ. - Xác suất để đời con có ít nhất 1 đứa bị bệnh thì đời bố mẹ phải có kiểu gen dị hợp hoặc đồng hợp lặn.

Bài 5: Ở người, mắt đen do gen trội A nằm trên NST thường quy định, mắt xanh do alen lặn a quy định. Trong một quần thể đang cân bằng di truyền, số người bình thường nhưng mang kiểu gen dị hợp gấp 3 lần số người có mắt xanh. Trong quần thể này, có một cặp vợ chồng đều có mắt đen. Xác suất để người con đầu lòng của họ là con trai và có mắt xanh là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải:

Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể

- Gọi p là tần số của alen A, q là tần số của alen a, vì quần thể đạt cân bằng nên ta có thành phần kiểu gen của quần thể là p²AA+2pqAa+q²aa = 1.

- Kiểu gen dị hợp Aa có tỉ lệ = 2pq; người mắt xanh (aa) có tỉ lệ q².

- Theo bài ra ta có 2pq = 3q² , 2p = 3q,

mà p = 1 - q. ;q = 0,4 , p = 0,6.

Vậy cấu trúc di truyền của quần thể là 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa = 1.

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

- Người mắt đen có 0,36AA và 0,48Aa.

Người mắt đen có kiểu gen dị hợp chiếm tỉ lệ

 Cặp vợ chồng này đều có mắt đen có kiểu gen dị hợp với xác suất

Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con

- Khi bố mẹ đều có kiểu gen dị hợp thì xác suất sinh con mắt xanh là

- Xác suất sinh con trai là.

Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Vậy xác suất để con đầu lòng của họ là con trai và có mắt xanh là

Bài 6: Ở người, gen a nằm trên NST thường quy định bệnh phenylketo niệu. Trong một quần thể đang cân bằng về di truyền có số người mang kiểu gen dị hợp bằng 8 lần số người mang kiểu gen đồng hợp lặn. Một cặp vợ chồng thuộc quần thể này đều không bị bệnh, dự định sinh 3 con. Xác suất để cả 3 đứa đều không bị bệnh là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải:

Cấu trúc di truyền của quần thể là p²AA + 2pqAa +q²aa = 1.

Theo bài ra ta có 2pqAa = 8q²aa ; p = 4q.

Mà p + q=l ; 4q + q = 1 ; q = = 0,2.

 Tần số của a = 0,2, tần số của A = 0,8

- Cấu trúc di truyền của quần thể là 0,64AA + 0,32Aa + 0,04aa = 1.

Bước 1: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

- Người không bị bệnh gồm có 0,64AA , 0,32Aa

- Trong số những người không bị bệnh thì người mang gen bệnh (Aa) chiếm tỉ lệ

- Cặp vợ chồng đều không bị bệnh nên xác suất để cả vợ và chồng có kiểu gen Aa là

Xác suất để có ít nhất 1 người bố hoặc mẹ mang kiểu gen AA là

Bước 2: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con

- Khi bố và mẹ đều có kiểu gen Aa thì sinh con không bị bệnh với tỉ lệ

- Bố và mẹ đều có kiểu gen Aa thì sinh 3 con đều bình thường với xác suất

- Bố hoặc mẹ có kiểu gen đồng hợp thì luôn sinh con không bị bệnh.

 Xác suất để cả 3 đứa đều bình thường là

Bước 3: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Sinh 3 con, xác suất để cả 3 đứa đều không bị bệnh là

Khi bài toán yêu cầu tính xác suất xuất hiện kiểu hình trội thì phải làm 2 trường hợp sau đó cộng lại. + Trường hợp 1: Cả bố và mẹ đều có kiểu gen dị hợp. + Trường hợp 2: Có ít nhất 1 cơ thể bố hoặc mẹ có kiểu gen đồng hợp. Trường hợp 2 có xác suất đối lập với trường hợp 1.

Bài 7: Ở người, tính trạng hói đầu do một gen quy định. Gen B quy định hói đầu, alen b quy định kiểu hình bình thường. Kiểu gen Bb quy định hói đầu ở nam và không hói ở nữ. Trong một quần thể cân bằng di truyền, trung bình cứ 10000 người thì có 100 người bị hói. Một cặp vợ chồng thuộc quần thể này đều bị hói đầu, họ dự định sinh 2 con. Xác suất để chỉ có 1 đứa bị hói là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải:

Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể

- Gọi tần số của alen b là q ® Tần số của alen B là 1 - q.

- Người bị hói gồm có:

+ Người nam bị hói có: q² BB + 2q(l - q)Aa

+ Người nữ bị hói có: q² BB.

Tính chung trong cả quần thể thì người bị hói có tỉ lệ

Trong quần thể này, người bị hói chiếm tỉ lệ

 Tần số B = 0,01 ; tần số b = 0,99

Cấu trúc di truyền của quần thể: 0,0001BB + 0,0198Bb + 0,9801bb = 1.

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

Người chồng bị hói đầu có kiểu gen là BB hoặc Bb với tỉ lệ là 0,0001 BB hoặc 0,0198Bb = 1BB : 198Bb.

Người chồng có 1 trong 2 kiểu gen 1BB hoặc 198Bb.

Người vợ bị hói đầu có kiểu gen là BB.

Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con

Người chồng có 1 trong 2 kiểu gen 1BB hoặc 198Bb sẽ cho các loại giao tử với tỉ lệ là 100 giao tử B và 99 giao tử b.

Người vợ bị hói đầu có kiểu gen là BB luôn cho 1 loại giao tử B.

♀ ♂	100B	99b
1B	100BB	99Bb

Tỉ lệ kiểu hình đời con là: Ở nam có 199 bị hói; Ở nữ có 100 bị hói, 99 bình thường.

 Tỉ lệ bị hói; tỉ lệ không bị hói = 1 - 0,75 = 0,25

Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Xác suất để chỉ có 1 đứa bị hói là

- Khi sự biểu hiện của tính trạng phụ thuộc giới tính thì tỉ lệ kiểu hình ở đời con = tỉ lệ tần số alen của quần thể. - Tính trạng hói đầu phụ thuộc giới tính thì tần số a = tỉ lệ của người mang kiểu hình bị hói.

Bài 8: Ở người, tính trạng nhóm máu ABO do 1 gen có 3 alen quy định, trong đó alen I^A quy định nhóm máu A, alen I^B quy định nhóm máu B, alen I^O quy định nhóm máu O; Alen I^A và I^B đều đồng trội so với I^O nhưng không trội so với nhau. Trong một quần thể người đang cân bằng về di truyền có 21% số người mang nhóm máu B; 30% số người có nhóm máu AB; 4% số người có nhóm máu O. Một cặp vợ chồng thuộc quần thể này đều có nhóm máu B sinh ra 2 người con. Xác suất để có một đứa mang nhóm máu B là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải:

Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể

- Người máu O có kiểu gen I°I°. Có 4% số người có nhóm máu O

Tần số

- Người máu B có kiểu gen I^BI^B hoặc I^BI^O. Có 21% số người mang nhóm máu B

 (I^B)² + 2 x I^B x 0,2 = 0,21 ; (I^B)² + 0,4 I^B - 0,21 = 0 (1).

Giải phương trình (1) ta được I^B = 0,3.

Tần số I^A = 1 - 0,2 - 0,3 = 0,5.

Vậy tần số của I^A = 0,5; I^B = 0,3; I^O = 0,2.

- Khi gen có nhiều alen thì cấu trúc di truyền của quần thể cũng tuân theo nguyên lí: Kiểu gen đồng hợp có tỉ lệ = bình phương tần số của nó.

Kiểu gen I^AI^A có tỉ lệ = bình phương tần số của alen I^A.

Kiểu gen dị hợp có tỉ lệ = 2 lần tích tần số của các alen có trong kiểu gen.

 Kiểu gen I^BI^O có tỉ lệ = 2 lần tần số của I^B với tần số I^O.

- Cấu trúc di truyền của quần thể là

0,25I^AI^A + 0,2I^AI^O + 0,09I^BI^B + 0,12I^BI^O + 0,3I^AI^B + 0,04I^OI^O = 1.

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

Một cặp vợ chồng thuộc quần thể này đều có nhóm máu B.

- Người máu B có kiểu gen I^BI^B hoặc I^BI^O với tỉ lệ là 0,09I^BI^B : 0,12I^BI^O

 Xác suất để người máu B có kiểu gen dị hợp

- Xác suất để cả vợ và chồng đều có kiểu gen

Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con

Khi cả vợ và chồng đều có kiểu gen dị hợp I^BI^O thì xác suất sinh con có nhóm máu O là; Xác suất sinh con có nhóm máu B là.

Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Cặp vợ chồng này sinh ra 2 người con, xác suất để có một đứa có nhóm máu B là

C. BÀI TẬP VẬN DỤNG

1. Bài tập tự luận

Bài 1. Ở người, gen A nằm trên NST thường quy định da đen trội hoàn toàn so với a quy định da trắng. Một quần thể đang cân bằng về di truyền có người da trắng chiếm tỉ lệ 64%. Một cặp vợ chồng ở trong quần thể này đều có da đen, xác suất để người con đầu lòng của họ có da trắng là bao nhiêu?

Bài 2. Ở người, gen A nằm trên NST thường quy định da đen trội hoàn toàn so với a quy định da trắng. Một quần thể đang cân bằng về di truyền có số người mang gen quy định da trắng chiếm tỉ lệ 64%. Người chồng ở trong quẩn thể này có da đen kết hôn với người vợ có da trắng, họ dự định sinh 3 người con. Xác suất để trong 3 người con của họ chỉ có 1 người da trắng là bao nhiêu?

Bài 3. Ở người, gen A nằm trên NST thường quy định tóc xoăn trội hoàn toàn so với a quy định tóc thẳng. Một quần thể đang cân bằng về di truyền có số người mang kiểu gen đồng hợp trội bằng 9 lần số người mang kiểu gen đồng hợp lặn. Một cặp vợ chồng ở trong quần thể này đều có tóc xoăn, họ dự định sinh 3 con. Xác suất để trong 3 người con này có 2 đứa tóc xoăn và 1 đứa tóc thẳng là bao nhiêu?

Bài 4. Ở người, bệnh bạch tạng do gen lặn a nằm trên NST thường quy định, alen trội A quy định da bình thường. Ở một quần thể người, cứ trung bình trong 100 người không bị bệnh thì có 1 người mang gen bệnh. Một cặp vợ chồng đều có da bình thường, dự định sinh 3 người con, xác suất để chỉ có 1 đứa bị bệnh bạch tạng là bao nhiêu?

Bài 5. Ở người, gen a nằm trên NST thường quy định bệnh phenylketo niệu. Trong một quần thể đang cân bằng về di truyền có số người mang kiểu gen dị hợp bằng 4 lần số người mang kiểu gen đồng hợp lặn. Một cặp vợ chồng thuộc quần thể này đều không bị bệnh, dự định sinh 2 con. Xác suất để cả 2 đứa đều không bị bệnh là bao nhiêu?

Bài 6. Ở người, gen A nằm trên NST thường quy định da đen trội hoàn toàn so với a quy định da trắng. Một quần thể đang cân bằng về di truyền có số người mang gen quy định da trắng chiếm tỉ lệ 64%. Một cặp vợ chồng ở trong quần thể này đều có da đen dự định sinh 3 người con. Xác suất để trong 3 người con của họ không có người nào da trắng là bao nhiêu?

Bài 7. Ở người, mắt đen do gen trội A nằm trên NST thường quy định, mắt xanh do alen lặn a quy định. Trong một quần thể đang cân bằng di truyền, số người bình thường nhưng mang kiểu gen dị hợp gấp 18 lần số người có mắt xanh. Trong quần thể này, có một cặp vợ chồng đều có mắt đen dự định sinh 3 con. Xác suất để không có người con nào có mắt xanh là bao nhiêu?

Bài 8. Ở người, tính trạng hói đầu do một gen quy định. Gen B quy định hói đầu, alen b quy định kiểu hình bình thường. Kiểu gen Bb quy định hói đầu ở nam và không hói ở nữ. Trong một quần thể cân bằng di truyền, trung bình cứ 1000 người thì có 100 người bị hói. Một cặp vợ chồng thuộc quần thể này đều bị hói đầu, xác suất để đứa con đầu lòng bị hói là bao nhiêu?

Bài 9. Ở người, tính trạng hói đầu do một gen quy định. Gen A quy định hói đầu, alen a quy định kiểu hình bình thường. Kiểu gen Bb quy định hói đầu ở nam và không hói ở nữ. Trong một quần thể cân bằng di truyền, tỉ lệ người bị hói là 15%. Trong quần thể này xét một cặp vợ chồng có chồng bị hói nhưng vợ không bị hói đầu, họ dự định sinh 2 con. Xác suất để đứa thứ nhất là con trai bị hói còn đứa thứ hai là con gái không bị hói?

Bài 10. Trong một quần thể người đang cân bằng về di truyền có 21% số người mang nhóm máu B; 30% số người có nhóm máu AB; 4% số người có nhóm máu O. Một cặp vợ chồng thuộc quần thể này đều có nhóm máu A sinh ra 3 người con. Xác suất để có một đứa mang nhóm máu O là bao nhiêu?

2. Bài tập trắc nghiệm:

Câu 1. Ở người, gen a nằm trên NST thường quy định bệnh phenylketo niệu. Trong một quần thể đang cân bằng về di truyền có 36% số người mang gen bệnh. Một cặp vợ chồng ở quần thể này có người vợ bị bệnh, chồng không bị bệnh. Xác suất để đứa con đầu lòng của họ bị bệnh là

                                   

Câu 2. Ở người, gen a nằm trên NST thường quy định bệnh phenylketo niệu. Trong một quần thể đang cân bằng về di truyền có 36% số người mang gen bệnh. Một cặp vợ chồng ở quần thể này đều không bị bệnh nhưng có bố của chồng bị bệnh. Xác suất để đứa con đầu lòng của họ bị bệnh là

                                 

Câu 3. Ở người, gen A nằm trên NST thường quy dịnh da đen trội hoàn toàn so với alen a quy định da trắng. Một quần thể người đang cân bằng về di truyền có tỉ lệ người da đen chiếm 36%. Một cặp vợ chồng đều có da đen dự định sinh 3 người con, xác suất để trong 3 người con của họ có ít nhất một đứa có da đen là bao nhiêu %?

     

Câu 4. Ở người, gen A nằm trên NST thường quy định da đen trội hoàn toàn so với a quy định da trắng. Một quần thể đang cân bằng về di truyền có 64% số người da trắng. Một cặp vợ chồng ở trong quần thể này đều có da đen dự định sinh 3 con, xác suất để trong 3 người con này chi có 1 đứa da trắng là bao nhiêu?

                        

Câu 5. Ở người, A nằm trên NST thường quy định da đen trội hoàn toàn so với a quy định da trắng. Một quần thể người đang cân bằng về di truyền có tỉ lệ người da đen chiếm 64%. Một cặp vợ chồng đều có da đen sinh đứa con đầu lòng có da trắng. Nếu họ sinh đứa thứ 2 thì xác suất để đứa thứ 2 là con trai có da trắng là

Câu 6. Ở người, gen A nằm trên NST thường quy định da đen trội hoàn toàn so với a quy định da trắng. Một quần thể người đang cân bằng về di truyền có số người da đen chiếm tỉ lệ 64%. Ở trong quần thể này có một cặp vợ chồng da đen, xác suất để con đầu lòng của họ có da đen là

                

Câu 7. Ở người, gen A nằm trên NST thường quy định da đen trội hoàn toàn so với a quy định da trắng. Một quần thể đang cân bằng về di truyền có số người mang gen quy định da trắng chiếm tỉ lệ 64%. Người chồng ở trong quần thể này có da đen kết hôn với người vợ có da trắng, họ dự định sinh 4 người con. Xác suất để trong 4 người con của họ chỉ có 2 người da trắng là bao nhiêu?

                                  

Câu 8. Ở người, gen A nằm trên NST thường quy định da đen trội hoàn toàn so với a quy dịnh da trắng. Một quần thể người đang cân bằng về di truyền có số người da đen chiếm tỉ lệ 75%. Ở trong quần thể này có một cặp vợ chồng da đen, xác suất để con đầu lòng của họ có da đen là

                                  

Câu 9. Ở người, gen A nằm trên NST thường quy định da đen trội hoàn toàn so với a quy định da trắng. Một quần thể người đang cân bằng về di truyền có số người da đen chiếm tỉ lệ 84%. Ở trong quần thể này có một cặp vợ chồng da đen, xác suất để con đầu lòng của họ là con gái có da trắng là

Câu 10. Ở người, bệnh bạch tạng do gen lặn a nằm trên NST thường quy định, alen trội A quy định da bình thường. Ở một quần thể người, cứ trung bình trong 10 người không bị bệnh thì có một người mang gen bệnh. Một cặp vợ chồng đều có da bình thường, xác suất để đứa con đầu lòng của họ bị bệnh bạch tạng là

     A. 0,25%.                          B. 1%.                                

     C. 25%.                             D. 5%.

Câu 11. Ở người, bệnh bạch tạng do gen lặn a nằm trên NST thường quy định, alen trội A quy định da bình thường. Ở một quần thể người, cứ trung bình trong 10 người không bị bệnh thì có một người mang gen bệnh. Một cặp vợ chồng đều có da bình thường, nhưng bên phía người vợ có mẹ bị bạch tạng. Xác suất để đứa con đầu lòng của họ bị bệnh bạch tạng là

     A. 5%.                               B. 10%.                              

     C. 25%.                             D. 2,5%.

Câu 12. Ở người, gen A nằm trên NST thường quy định tóc xoăn trội hoàn toàn so với a quy định tóc thẳng. Một quần thể đang cân bằng về di truyền có số người mang kiểu gen đồng hợp trội bằng 9 lần số người mang kiểu gen đồng hợp lặn. Một cặp vợ chồng ở trong quần thể này đều có tóc xoăn, họ dự định sinh 3 con. Xác suất để trong 3 người con này không có đứa nào tóc xoăn là bao nhiêu?

Câu 13. Ở người, mắt đen do gen trội A nằm trên NST thường quy định, mắt xanh do alen lặn. Trong một quần thể đang cân bằng di truyền, số người bình thường nhưng mang kiểu gen dị hợp gấp 2 lần số người có mắt xanh. Trong quần thể này, có một cặp vợ chồng đều có mắt đen nhưng có bố của vợ có mắt xanh. Xác suất để người con đầu lòng của họ là con trai và có mắt đen là bao nhiêu?

Câu 14. Ở người, gen a nằm trên NST thường quy định bệnh phenylketo niệu. Trong một quần thể đang cân bằng về di truyền có số người mang kiểu gen dị hợp bằng 4 lần số người mang kiểu gen đồng hợp lặn. Một cặp vợ chồng thuộc quần thể này đều không bị bệnh, dự định sinh 3 con. Xác suất để cả 3 đứa đều không bị bệnh là bao nhiêu?

 

Câu 15. Ở người, gen A nằm trên NST thường quy định da đen trội hoàn toàn so với a quy định da trắng. Một quần thể đang cân bằng về di truyền có số người mang gen quy định da trắng chiếm tỉ lệ 64%. Một cặp vợ chồng ở trong quần thể này đều có da đen dự định sinh 5 người con. Xác suất để trong 5 người con của họ chỉ có 3 người da trắng là bao nhiêu?

     

Câu 16. Ở người, bệnh bạch tạng do gen lặn a nằm trên NST thường quy định. Một quần thể người đang cân bằng về di truyền có 64% số người mang gen bạch tạng. Một cặp vợ chồng trong quần thể này đều không bị bệnh bạch tạng, dự định sinh 2 con, xác suất để chỉ có 1 đứa bị bệnh bạch tạng là

                      

Câu 17. Ở người, mắt đen do gen trội A nằm trên NST thường quy định, mắt xanh do alen lặn. Trong một quần thể đang cân bằng di truyền, số người bình thường nhưng mang kiểu gen dị hợp gấp 3 lần số người có mắt xanh. Trong quần thể này, có một cặp vợ chồng đều có mắt đen. Xác suất để người con đầu lòng của họ là con trai và có mắt xanh là

                     

Câu 18. Ở người, mắt đen do gen trội A nằm trên NST thường quy định, mắt xanh do alen lặn. Trong một quần thể đang cân bằng di truyền, số người bình thường nhưng mang kiểu gen dị hợp gấp 2 lần số người có mắt xanh. Trong quần thể này, có một cặp vợ chồng đều có mắt đen dự định sinh 3 con. Xác suất để trong 3 người con chỉ có 1 đứa mắt đen là

       

Câu 19. Ở ngườị, bệnh phenylketo niệu do gen lặn a nằm trên NST thường quy định. Một quần thể người đang cân bằng về di truyền có 84% số người mang gen bệnh. Một cặp vợ chồng thuộc quần thể này đều không bị bệnh, xác suất để đứa con đầu lòng của họ là con trai và bị bệnh là

                                  

câu 20. Ở người, gcn a nằm trên NST thường quy định bệnh phenylketo niệu. Trong một quần thể đang cân bằng về di truyền có 36% số người mang gen bệnh. Trong quần thể này, cứ trung bình 100 người không bị bệnh thì có bao nhỉêu người mang gen bệnh?

                                      

Câu 21. Ở người, gen A nằm trên NST thường quy định tóc xoăn trội hoàn toàn so với a quy định tóc thẳng. Một quần thể đang cân bằng về di truyền có số người mang kiểu gen đồng hợp trội bằng 9 lần số người mang kiểu gen đồng hợp lặn. Một cặp vợ chồng ở trong quần thể này có chồng tóc xoăn nhưng vợ tóc thẳng, họ dự định sinh 2 con. Xác suất để trong 2 người con này không có đứa nào tóc thẳng là bao nhiêu?

                                   

Câu 22. Ở người, bệnh phenylketo niệu do gen lặn a nằm trên NST thường quy định, alen trội A quy định bình thường, ở một quần thể người đang cân bằng về di truyền, có tỉ lệ người bị bệnh là 1%. Một cặp vợ chồng đều không bị bệnh này dự định sinh 3 con. Xác suất để có ít nhất 1 đứa bị bệnh là

                                 

Câu 23. Tính trạng nhóm máu của người do 3 alen quy định. Một quần thể đang cân bằng về di truyền có tần số I^A = 0,2; I^B = 0,7. Lấy ngẫu nhiên 1 người, xác suất để được người có nhóm máu AB là

     A. 21%.                             B. 28%.                              

     C. 14%.                             D. 15%.

Câu 24. Tính trạng nhóm máu của người do 3 alen quy định. Một quần thể đang cân bằng di truyền có tần số I^A = 0,3; I^B = 0,5. Lấy ngẫu nhiên 2 người, xác suất để được 1 người có nhóm máu A là

     A. 33,18%.                        B. 21%.                              

     C. 16,59%.                        D. 15%.

Câu 25. Ở người, bệnh phenylketo niệu do gen lặn a nằm trên NST thường quy định, alen trội A quy định bình thường, ở một quần thể người đang cân bằng về di truyền, có tỉ lệ người bị bệnh là 4%. Một cặp vợ chồng đều không bị bệnh này. Xác suất để đứa con đầu lòng của họ là con gái và bị bệnh là

                                

Câu 26. Ở một loài thực vật, gen A quy định hoa đỏ trội hoàn toàn so với alen đột biến a quy định hoa trắng. Thế hệ xuất phát của một quần thể ngẫu phối có 100% số cây hoa đỏ. Ở thế hệ F₂, số cá thể mang gen đột biến a chiếm tỉ lệ 36%. Lấy một cây hoa đỏ ở F₂, xác suất để thu được 1 cây thuần chủng là

     

Câu 27. Ở người, gen A nằm trên NST thường quy định da đen trội hoàn toàn so với alen a quy định da trắng. Một quần thể người đang cân bằng về di truyền có tỉ lệ người da đen chiếm 64%. Một cặp vợ chồng đều có da đen dự định sinh 2 người con, xác suất để cả 2 người con đều có da trắng là bao nhiêu %?

    

Câu 28. Ở người, gen A nằm trên NST thường quy định da đen trội hoàn toàn so với alen a quy định da trắng. Một quần thể người đang cân bằng về di truyền có tỉ lệ người da đen chiếm 64%. Một cặp vợ chồng đều có da đen dự định sinh 2 người con, xác suất để trong 2 người con có một đứa da đen và một đứa da trắng là bao nhiêu %?

     

Câu 29. Ở người, bệnh phenylketo niệu do gen lặn a nằm trên NST thường quy định, alen trội A quy định bình thường. Ở một quần thể người đang cân bằng về di truyền, có tỉ lệ người bị bệnh là 4%. Một cặp vợ chồng đều không bị bệnh này nhưng có bố của vợ bị bệnh. Xác suất để đứa con đầu lòng của họ là con gái và không bị bệnh là

                                   

Câu 30. Ở người, A nằm trên NST thường quy định da đen trội hoàn toàn so với a quy định da trắng. Một quần thể người đang cân bằng về di truyền có tỉ lệ người da đen chiếm 64%. Một cặp vợ chồng đều có da đen sinh đứa con đầu lòng có da trắng. Nếu họ sinh đứa thứ 2 thì xác suất để đứa thứ 2 có da trắng là

                                

Câu 31. Ở người, bệnh bạch tạng do gen lặn a nằm trên NST thường quy định, alen trội A quy định da bình thường. Ở một quần thể người, cứ trung bình trong 100 người không bị bệnh thì có 6 người mang gen bệnh. Một cặp vợ chồng đều có da bình thường, nhưng bên phía người vợ có em trai bị bạch tạng. Xác suất để đứa con đầu lòng của họ là con trai và bị bệnh bạch tạng là

     A. 3%.                               B. 10%.                              

     C. 1%.                               D. 0,5%.

Câu 32. Ở người, bệnh bạch tạng do gen lặn a nằm trên NST thường quy định. Tại một huyện miền núi tỉ lệ người bị bệnh bạch tạng là 4/100. Cho rằng quần thể đang cân bằng về mặt di truyền. Một cặp vợ chồng ở trong huyện này không bị bệnh bạch tạng, dự định sinh 2 con. Xác xuất để chỉ 1 đứa con của họ bị bệnh bạch tạng là

     

Câu 33. Ở người, tính trạng thuận tay là do một locus trên NST thường chi phối, alen A quy định thuận tay phải là trội hoàn toàn so với alen a quy định thuận tay trái. Ở một quần thể người đang cân bằng di truyền, người ta nhận thấy có 16% dân số thuận tay trái. Theo lí thuyết, xác suất để một cặp vợ chồng thuận tay phải trong quần thể nói trên sinh ra đứa con đầu lòng thuận tay trái là

     A. 13,92%                         B. 25%                               

     C. 10,24%                         D. 8,16%.

Câu 34. Ở người, tính trạng nhóm máu ABO do một gen có 3 alen I^A, I^B, I^O quy định. Trong một quần thể đang cân bằng về di truyền có 25% số người mang nhóm máu O; 39% số người mang nhóm máu B. Một cặp vợ chồng đều có máu A sinh 1 người con, xác suất để đứa con này mang nhóm máu giống bố mẹ là

                 

Câu 35. Ở người, một gen trên nhiễm sắc thể thường có hai alen: alen A quy định thuận tay phải trội hoàn toàn so với alen a quy định thuận tay trái. Một quần thể người đang ở trạng thái cân bằng di truyền có 36% số người mang gen thuận tay trái. Một người phụ nữ thuận tay trái kết hôn với một người đàn ông thuận tay phải thuộc quần thể này. Xác suất để người con đầu lòng của cặp vợ chồng này là con trai và thuận tay phải là

    

Câu 36. Ở người, một gen trên nhiễm sắc thể thường có hai alen: alen A quy định thuận tay phải trội hoàn toàn so với alen a quy định thuận tay trái. Một quần thể người đang ở trạng thái cân bằng di truyền có 64% số người mang gen thuận tay trái. Một cặp vợ chồng đều thuận tay phải thuộc quần thể này. Xác suất để người con đầu lòng của cặp vợ chồng này là con trai và thuận tay trái là

                              

3 Đáp án:

a. Các bài tự luận:

Bài 1.

Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể

- Người có da trắng chiếm tỉ lệ = 64% = 0,64.

Vì quần thể đang cân bằng về di truyền nên cấu trúc là

p²AA + 2pqAa + q²aa = 1.

Tần số của alen a là

 Tần số của A = 1 - 0,8 = 0,2.

- Cấu trúc di truyền của quần thể là = 0,04AA + 0,32Aa + 0,64aa = 1.

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

- Cặp vợ chồng này đều có da đen nên có kiểu gen AA hoặc Aa, trong đó có tỉ lệ là 0,04AA : 0,32Aa.

- Vậy ở trong quần thể này, trong số những người da đen, người dị hợp Aa chiếm tỉ lệ

 Xác suất để cả 2 vợ chồng có da đen đều có kiểu gen dị hợp là

Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con

- Khi cả hai vợ chồng đều có kiểu gen Aa thì tỉ lệ sinh con da trắng

Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

- Xác suất để đứa con đầu lòng có da trắng là

Bài 2.

Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể

- Người mang gen da trắng gồm có Aa và aa chiếm tỉ lệ 64%.

 Người không mang gen quy định da trắng (người AA) có tỉ lệ = 100% - 64% = 36%.

Kiểu gen AA có tỉ lệ = 36% = 0,36 Tần số

Tần số của a = 1 - 0,6 = 0,4.

- Cấu trúc di truyền của quần thể là = 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa= 1.

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

- Người chồng này có da đen nên có kiểu gen AA hoặc Aa, trong đó có tỉ lệ là 0,36AA : 0,48Aa.

- Vậy ở trong quần thể này, trong số những người da đen, người dị hợp Aa chiếm tỉ lệ

Xác suất để người chồng có da đen đều có kiểu gen dị hợp là

- Người vợ có da trắng nên có kiểu gen là aa.

Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con

- Khi chồng có kiểu gen Aa, vợ có kiểu gen aa thì tỉ lệ sinh con da trắng (aa) , tỉ lệ sinh con da đen                                              

Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Xác suất để trong 3 người con của họ chỉ có 1 người da trắng là

Bài 3.

Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể

Cấu trúc di truyền của quần thể là p²AA + 2pqAa + q²aa = 1.

Theo bài ra ta có p²AA = 9q²aa ; p = 3q.

Mà p + q = l ; 3q + q = l ;

 Tần số của a; tần số của A

- Cấu trúc di truyền của quần thể là

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

- Cặp vợ chồng này đều có tóc xoăn nên có kiểu gen AA hoặc Aa, trong đó có tỉ lệ là

- Vậy ở trong quần thể này, trong số những người tóc xoăn, người dị hợp Aa chiếm tỉ lệ

Xác suất để cả 2 vợ chồng có tóc xoăn đều có kiểu gen dị hợp là

Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con

- Khi cả hai vợ chồng đều có kiểu gen Aa thì tỉ lệ sinh con tóc thẳng , sinh con có tóc xoăn

Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Xác suất để trong 3 người con này có 2 đứa tóc xoăn và 1 đứa tóc thẳng là

Bài 4.

Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể

Cứ 100 người bình thường thì có 1 người mang gen bệnh , Khả năng để một người bình thường có kiểu gen Aa là

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

Người bình thường có kiểu gen Aa với tỉ lệ

 Khả năng để người chồng có kiểu gen Aa là = 0,01.

- Người vợ có da bình thường nhưng có bố của vợ bị bạch tạng nên kiểu gen của người vợ là Aa.

- Xác suất để cả vợ và chồng đều có kiểu gen Aa là = (0,01)² = 0,0001.

Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con

Khi cả vợ và chồng đều có kiểu gen Aa thì sinh con bi bạch tạng với tỉ lệ, sinh con không bị bệnh với tỉ lệ

Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

- Xác suất để trong 3 đứa chỉ có một đứa bị bạch tạng là

Bài 5.

Cấu trúc di truyền của quần thể là p²AA + 2pqAa + q²aa = 1.

Theo bài ra ta có 2pqAa = 4q²aa ; p = 2q.

Mà p + q = l ; 2q + q = 1;

Tần số của ; tần số của

- Cấu trúc di truyền của quần thể là

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

- Người không bị bệnh gồm có

- Trong số những người không bị bệnh thì người mang gen bệnh (Aa) chiếm tỉ lệ

- Cặp vợ chồng này đều không bị bệnh nên xác suất để cả vợ và chồng có kiểu gen Aa là

Xác suất để có ít nhất một người bố hoặc mẹ mang kiểu gen AA là

Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con

- Khi bố và mẹ đều có kiểu gen Aa thì sinh con không bị bệnh với tỉ lệ

- Bố và mẹ đều có kiểu gen Aa thì sinh 2 con không bị bệnh với xác suất

- Bố hoặc mẹ có kiểu gen đồng hợp thì luôn sinh con không bị bệnh.

Xác suất

Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Sinh 2 con, xác suất để cả 2 đứa đều không bị bệnh là

Bài 6.

Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể

- Người mang gen da trắng gồm có Aa và aa chiếm tỉ lệ 64%.

 Người không mang gen quy định da trắng (người AA) có tỉ lệ = 100% - 64% = 36%.

Kiểu gen AA có tỉ lệ = 36% = 0,36 ; Tần số

 Tần số của a = 1 - 0,6 = 0,4.

- Cấu trúc di truyền của quần thể là = 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa = 1.

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

- Cả vợ và chồng đều có da đen nên có kiểu gen AA hoặc Aa, trong đó có tỉ lệ là 0,36AA : 0,48Aa.

- Vậy ở trong quần thể này, trong số những người da đen, người dị hợp Aa chiếm tỉ lệ

Xác suất để cả vợ và chồng có da đen đều có kiểu gen dị hợp là

Xác suất để có ít nhất một người mang kiểu gen đồng hợp AA là

Bước 3: Tìm tỉ lệ kiểu hình ở đời con

- Khi cả vợ và chồng đều có kiểu gen Aa thì tỉ lệ sinh con da đen .

 Xác suất sinh con da đen       

- Khi vợ hoặc chồng có ít nhất 1 người mang kiểu gen AA thì con luôn có da đen.

 Xác suất sinh con da đen

Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Xác suất để trong 3 người con của họ không có đứa nào da trắng là

                

Bài 7.

Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể

- Gọi p là tần số của alen A, q là tần số của alen a, vì quần thể đạt cân bằng nên ta có thành phần kiểu gen của quần thể là p²AA + 2pqAa + q²aa = 1.

- Kiểu gen dị hợp Aa có tỉ lệ = 2pq; người mắt xanh (aa) có tỉ lệ q².

- Theo bài ra ta có 2pq = 18q² ; p = 9q, mà p = 1 - q. ; q = 0,1 ; p = 0,9.

Vậy cấu trúc di truyền của quần thể là 0,81AA + 0,18Aa + 0,01aa = 1.

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ                                                                  

- Người mắt đen có 0,81 AA và 0,18Aa.

 Người mắt đen có kiểu gen dị hợp chiếm tỉ lệ

Cặp vợ chồng này đều có kiểu gen dị hợp (Aa) với xác suất

- Có ít nhất 1 người có kiểu gen đồng hợp (AA) với xác suất

Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con                                                                                

- Khi bố mẹ đều có kiểu gen dị hợp thì xác suất sinh con mắt đen là

Xác suất sinh 3 con đều có mắt đen

- Khi bố hoặc mẹ có ít nhất 1 người có kiểu gen đồng hợp (AA) thì sinh con luôn có da đen.

Xác suất

Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Xác suất để trong 3 người con không có người con nào có mắt xanh là

Bài 8.

Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể

Trong quần thể này, người bị hói chiếm tỉ lệ

Tần số của alen B = 0,1;    

       tần số b = 0,9

Cấu trúc di truyền của quần thể: 0,01BB + 0,18Bb + 0,81bb = 1.

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

Người chồng bị hói đầu có kiểu gen là BB hoặc Bb với tỉ lệ là 0,01 BB hoặc

Người chồng có 1 trong 2 kiểu gen

Người vợ bị hói đầu có kiểu gen là BB.

Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con

Người chồng có 1 trong 2 kiểu gen sẽ cho các loại giao tử với tỉ lệ là giao tử B và giao tử b.

Người vợ bị hói đầu cỏ kiểu gen là BB luôn cho 1 loại giao tử B.

Tỉ lệ kiểu hình đời con là:      

Ở nam: 100% bị hói;

Ở nữ: bị hói, bình thường.

 Tỉ lệ bị hói

Bước 4: Sử dụng toán tổ họrp để tính xác suất

Xác suất để đứa con đầu lòng bị hói là = 0,76.

Bài 9.

Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể

Trong quần thể này, người bị hói chiếm tỉ lệ = 15% = 0,15.

 Tần số của alen A = 0,15; Tần số a = 0,85.                 

Cấu trúc di truyền của quần thể:

0,0225AA + 0,255Aa + 0,7225aa = 1.

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

Ở quần thể này, người đàn ông bị hói đầu có kiểu gen AA hoặc Aa với tỉ lệ là

     

 Người chồng có 1 trong 2 kiểu gen  hoặc Aa.

Ở quần thể này, người đàn bà không bị hói đầu có kiểu gen Aa hoặc aa với tỉ lệ là

 Người vợ không bị hói có 1 trong 2 kiểu gen Aa hoặc aa.

Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con

- Người chồng có 1 trong 2 kiểu gen sẽ cho các loại giao tử với tỉ lệ là giao tử A và giao tử a.

- Người vợ có 1 trong 2 kiểu gen aa. sẽ cho các loại giao tử với tỉ lệ là giao tử A và giao tử a.

Tỉ lệ kiểu hình đời con là:

Ở nam: bị hói; không bị hói

Ở nữ:  bị hói;  không bị hói.

Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Xác suất để đứa thứ nhất là con trai bị hói còn đứa thứ hai là con gái không bị hói là          

Bài 10.

Bước 1: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể

- Người máu O có kiểu gen I^OI^O. Có 4% số người có nhóm máu O

Tần số

- Người máu B có kiểu gen I^BI^B hoặc I^BI^O. Có 21% số người mang nhóm máu B

(I^B)² + 2 x I^B x 0,2 = 0,21 ; (I^B)² + 0,4 I^B - 0,21 =0       (1).

Giải phương trình (1) ta được I^B = 0,3.

Tần số I^A= 1 - 0,2 - 0,3 = 0,5.

Vậy tần số của I^A = 0,5; I^B = 0,3;  I^O = 0,2.

- Khi gen có nhiều alen thì cấu trúc di truyền của quần thể cũng tuân theo nguyên lí: Kiểu gen đồng hợp có tỉ lệ = bình phương tần số của nó.  Kiểu gen I^AI^A có tỉ lệ = bình phương tần số của alen I^A.

Kiểu gen dị hợp có tỉ lệ = 2 lần tích tần số của các alen có trong kiểu gen.

 Kiểu gen I^BI^O có tỉ  lệ 2 lần tần số của I^B với tần số I^O.

- Cấu trúc di truyền của quần thể là

0,25I^AI^A + 0,21I^AI^O + 0,09I^BI^B + 0,12I^BI^O + 0,3I^AI^B + 0,04I^OI^O = 1.

Bước 2: Tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ

Một cặp vợ chồng thuộc quần thể này đều có nhóm máu A.

- Người máu A có kiểu gen I^AI^A hoặc I^AI^O với tỉ lệ là 0,25 I^AI^A hoặc 0,2 I^AI^O

 Xác suất để người máu A có kiểu gen dị hợp (I^AI^O) là .

- Xác suất để cả vợ và chồng đều có kiểu gen I^BI^O là

Bước 3: Tìm tỉ lệ của kiểu hình đời con

Khi cả vợ và chồng đều có kiểu gen dị hợp I^AI^O thì xác suất sinh con có nhóm máu O là; Xác suất sinh con có nhóm máu A là .

Bước 4: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Cặp vợ chồng này sinh ra 3 người con, xác suất để có một đứa có nhóm máu O là

b. Các bài trắc nghiệm

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
B	C	D	B	D	D	A	B	C	A	D	C
13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24
C	A	A	C	D	A	A	A	D	C	B	A
25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36
B	A	A	A	B	D	D	A	D	B	C	A

Xem thêm phương pháp giải bài toán xác suất Sinh học chọn lọc, hay khác:

• Phương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay

• Cách giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử khi có biến dị cực hay

• Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

• Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền tương tác gen và gen đa hiệu

• Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền liên kết gen và hoán vị gen

• Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền liên kết giới tính và phụ thuộc giới tính

• Cách giải bài tập xác suất trong di truyền quần thể - quần thể ngẫu phối

• Cách giải bài tập xác suất trong di truyền quần thể - quần thể tự phối

• Cách giải bài tập xác suất trong di truyền người – di truyền tư vấn

• Cách giải bài tập xác suất trong di truyền người – di truyền phả hệ

• Cách giải bài tập xác suất khi có tác động của nhân tố tiến hóa cực hay

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 12 hay khác:

• Giải Chuyên đề Sinh 12 Kết nối tri thức
• Giải Chuyên đề Sinh 12 Chân trời sáng tạo
• Giải Chuyên đề Sinh 12 Cánh diều
• Giải lớp 12 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 12 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 12 Cánh diều (các môn học)

---