Lịch Sử và Địa Lí 4 Bài 3: Buổi đầu độc lập (từ năm 938 đến năm 1009)

A. Hoạt động cơ bản

1. Tìm hiểu tình hình đất nước sau khi Ngô Quyền mất

Câu 1 (trang 32 Lịch sử và địa lí 4 Tập 1 VNEN).

- Sau khi Ngô Quyền mất, tình hình đất nước ta như thế nào?

Trả lời:

- Sau khi Ngô Quyền mất, triều đình lục đục, tranh giành nhau ngai vàng.

- Các thế lực cát cứ địa phương nổi dậy, chia cắt đất nước thành 12 vùng, lập chính quyền riêng, không phục tùng triều đình và đánh chiếm lẫn nhau, sử cũ gọi là “loạn 12 sứ quân”.

2. Tìm hiểu hoạt động và đánh giá công lao của Đinh Bộ Lĩnh

Câu 2 (trang 32 Lịch sử và địa lí 4 Tập 1 VNEN).

- Dưới thời “loạn 12 sứ quân”, Đinh Bộ Lĩnh đã làm gì? Ông có công lao gì đối với đất nước?

Trả lời:

- Dưới thời “loạn 12 sứ quân” Đinh Bộ Lĩnh đã xât dựng lực lượng ở vùng Hoa Lư, liên kết với một số sứ quân khác. Được nhân dân ủng hộ nên ông đánh đâu thắng đó.

- Công lao của Đinh Bộ Lĩnh: Đến năm 968 ông thống nhất được giang sơn, lên ngôi Hoàng đế (Đinh Tiên Hoàng) đặt tên nước là Đại Cồ Việt, lấy niên hiệu là Thái Bình, dân lưu tán trở về quê cũ, đồng ruộng xanh tươi, hoạt động buôn bán nhộn nhịp trở lại.

3. Tìm hiểu sự kiện Lê Hoàn lên ngôi vua, lập nên nhà Tiền Lê

Câu 1 (trang 33 Lịch sử và địa lí 4 Tập 1 VNEN).

4. Tìm hiểu diễn biến cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống

Câu 1 (trang 35 Lịch sử và địa lí 4 Tập 1 VNEN).

- Điền thông tin đúng về cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống của nhân dân ta

Trả lời:

B. Hoạt động thực hành

1. Trả lời câu hỏi

Câu 1 (trang 36 Lịch sử và địa lí 4 Tập 1 VNEN).

- Sau khi Ngô Quyền mất, đất nước rơi vào hoàn cảnh như thế nào?

- Em hãy tóm tắt ý kiến của em và ghi vào chỗ trống:

Triều đình: …………………..

Đất nước: …………………….

Quân thù: …………………….

Trả lời:

* Sau khi Ngô Quyền mất, đất nước rơi vào cảnh:

   - Triều đình: Lục đục, tranh giành nhau ngai vàng

   - Đất nước: bị chia cắt, loạn lạc, làng mạc, ruộng đồng bị tàn phá.

   - Quân thù: các thế lực cát cứ địa phương nổi dậy, chia đất nước thành 12 vùng, lập chính quyền riêng, đánh chiếm lẫn nhau. Quân thù ngoài bờ cõi đang lăm le xâm lược nước ta.

2. Điền dấu x vào ô trống trước ý đúng:

Câu 2 (trang 36 Lịch sử và địa lí 4 Tập 1 VNEN).

- Đinh Bộ Lĩnh đã có công:

   A. Thống nhất đất ước, lên ngôi Hoàng đế, đặt tên nước là Đại Cồ Việt

   B. Tập hợp lực lượng chống ách đô hộ của phong kiến phương Bắc

   C. Đánh tan quân xâm lược Nam Hán.

Trả lời:

   Đinh Bộ Lĩnh đã có công:

   Đáp án: A. Thống nhất đất ước, lên ngôi Hoàng đế, đặt tên nước là Đại Cồ Việt

4. Trên lược đồ (trang 35), cùng nhau vẽ mũi tên thể hiện diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược dưới sự lãnh đạo của Lê Hoàn.

Câu 3 (trang 36 Lịch sử và địa lí 4 Tập 1 VNEN).

Trả lời:

- Diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược dưới sự lãnh đạo của Lê Hoàn:

   + Năm 981 quân Tống theo hai đường thủy và bộ sang xâm lược nước ta

   + Đường thủy, quân Tống kéo quân vào cửa sông Bạch Đằng, quân ta cắm cọc ở sông để ngăn chặn thuyền chiến của địch.

   + Đường bộ, quân Tống kéo quân vào đường Lạng Sơn, quân ta chặn đánh ở Chi Lăng (Lạnh Sơn) buộc chúng phải rút lui.

- Kết quả: Quân giặc chết quá nửa, tướng giặc bị giết, cuộc kháng chiến thắng lợi.

6. Thảo luận và điền thông tin đúng vào các ô trong bảng dưới đây:

Câu 4 (trang 36 Lịch sử và địa lí 4 Tập 1 VNEN).

Trả lời:

C. Hoạt động ứng dụng

Câu 1 (trang 37 Lịch sử và địa lí 4 Tập 1 VNEN).

- Với sự hỗ trợ của người thân, em hãy sưu tầm các câu chuyện về Định Bộ Lĩnh ( Đinh Tiên Hoàng ) và Lê Hoàn ( Lê Đại Hành)

- Phát biểu cảm nghĩ của em về tình trạng chiến tranh liên miên thời “loạn 12 sứ quân”.

Trả lời:

Chuyện về Đinh Bộ Lĩnh

Trường Yên hay Hoa Lư là tên gọi để chỉ khu vực có kinh đô của hai triều đình: Đại Đinh (968-979) và Tiền Lê (980-1009) nay là xã Trường Yên, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Khu di tích nằm cách Hà Nội gần 100km về phía Nam, tại đây còn có hai ngôi đền lớn thờ vua Đinh Tiên Hoàng và Lê Đại Hành cùng nhiều kiến trúc, di vật văn hóa thuộc về hai triều đại đó. Trước đây, các triều đại phong kiến Việt Nam, hàng năm có tổ chức đại lễ tại hai ngôi đền thờ Đinh Tiên Hoàng và Lê Đại Hành. Nhân dân trong vùng mở hội Xuân tại khu vực từ ngày 9 đến 11 tháng 3 Âm lịch. Hội tổ chức nhiều trò vui như: thổi cơm thi, leo núi viếng cảnh, thi bơi chải... Nhưng truyền thống và hấp dẫn nhất là diễn lại tích "Cờ lau tập trận" và vì vậy hội Trường Yên trước đây được gọi là hội Cờ Lau.

Truyền thuyết kể lại rằng, Đinh Bộ Lĩnh sinh ra ở làng Đại Hoàng, tên cũ là sách Đào Uúc. Từ nhỏ, cậu bé đã phải đi ở chăn trân cho ông chú ruột là Đinh Thúc Dự ở làng Uy Viễn - nay thuộc xã Gia Hưng, huyện Hoàng Long tức là sách Bông thuở xa xưa. Ngay trong những ngày chăn trâu này, Đinh Bộ Lĩnh tụ tập trẻ mục đồng bẻ bông lau làm cờ tập trận. Cậu bé nhanh chóng chiếm lĩnh được lòng tin của chúng bạn. Khi được bạn bè tôn làm "chủ tướng", cậu liền tổ chức một lễ khao quân mà vật hiến lễ chính là con trâu của ông Thúc Dự do Đinh Bộ Lĩnh chăn dắt hàng ngày. Cuộc lễ khá long trọng, độc đáo và cậu bé đã dựng nên được một "triều đình" ngay tại khu vực có hang Cát Đùn, mô phỏng theo triều đình của Ngô Quyền ở Cổ Loa, cũng áo mão và cờ xí toàn bằng... bông lau và cây cỏ hoa rừng.

Câu chuyện giết trâu bị lộ. Ông chú tức giận vác đao đuổi đánh Đinh Bộ Lĩnh, cậu bé đành phải tìm vào núi Trường Yên trốn tránh, nhưng bị dòng sông chắn ngang, không qua sông được, cậu bé bèn gọi anh Rồng, là người chèo đò ngay bến ấy. Anh chèo đò không ra, kịp lúc Thúc Dự đuổi đến, cậu bé hoảng sợ, nhưng đúng lúc sóng cuộn dâng, một con rồng nổi lên đưa Đinh Bộ Lĩnh sang sông. Thấy vậy, Thúc Dự kinh hoàng, cắm dao xuống, lạy như tế sao. Con sông ngày ấy sau được gọi là sông Hoàng Long.

Hội Cờ Lau Trường Yên hàng năm tổ chức theo sự tích cờ lau tập trận như nêu trên. Tham gia cuộc rước trong hội cờ lau gồm toàn những em trai từ 14 đến 16 tuổi, mạnh khỏe, trong đó chọn một em đóng làm Đinh Bộ Lĩnh. Tất cả ăn mặc như mục đồng: đầu chít khăn đỏ, ngang lưng thắt lụa xanh, chân quấn xà cạp nâu, tay cầm cờ lau. Thoạt đầu, tất cả tập trung tại Trường Yên, rước Đinh Bộ Lĩnh bằng kiệu tay qua sông Hoàng Long đến làng Uy Viễn. Hội tại làng Uy Viễn khá nhộn nhịp. Theo nhịp trống và điệu cờ, đoàn quân cờ lau múa quanh kiệu của Đinh Bộ Lĩnh, những động tác đội ngũ dân quân tập trận, khi tiến, khi lui, khi sang ngang, khi dừng lại...

Tương truyền: đây đều là những động tác mà Đinh Bộ Lĩnh đã chỉ huy đạo quân cờ lau thuở ấy. Sau một buổi sáng ở làng Uy Viễn, cuộc rước đưa Đinh Bộ Lĩnh trở về Trường Yên. Tại đây trình diễn những trò chơi truyền thống của hội. Cuộc diễn cờ lau tập trận trong hội Trường Yên, mấy năm gần đây được cấu trúc lại khác hơn, chừng 100 em trai chia làm hai phe, Đinh Bộ Lĩnh mặc hoàng bào (áo vua), có 3 con trâu đan bằng tre, dán giấy màu, to bằng trâu thật... trình diễn lại với nhiều chi tiết trong truyền thuyết.

Một trong những đặc điểm tiến bộ của hội lễ là không có lễ bái và các hoạt động mê tín khác. Các trò vui văn hóa của hội có trò thổi cơm thi. Cơm được thổi bằng thân cây lau; người dự thi được cấp cho nồi gạo, nhưng phải tìm thấy cây lau tươi làm củi, không được dùng hoa lau khô để mồi lửa mà tiện thân lau thành từng khẩu như khẩu mía, nhai lấy bã thổi cơm.

Ngoài hai ngôi đền lịch sử thờ Đinh Tiên Hoàng và Lê Đại Hành được giới thiệu kỹ lưỡng, du khách còn được hướng dẫn thăm nhiều di tích có giá trị như: chùa Nhất Trụ - ngôi chùa tạo dựng từ triều đại Đinh, nơi còn lưu giữ lại cột Kinh Phật khắc bằng chữ Phạn (chữ nhà Phật); dấu vết kinh thành Hoa Lư có bóng dáng của hai vòng thành, các cửa thành với những địa danh quen thuộc như: cầu Dền, cầu Muống, cầu Đông... như ở Thăng Long và khu lăng Đinh Tiên Hoàng, lăng Lê Đại Hành.

Cảm nghĩ của em về tình trạng chiến tranh liên miên thời “loạn 12 sứ quân”.

- Tình trạng chiến tranh loạn 12 sứ quân đã làm cho đất nước loạn lạc không phát triển, nhân dân lầm than tạo điều kiện cho phương Bắc lăm le xâm lược nước ta. Đây là thời kì hỗn loạn, Đinh Bộ Lĩnh đã có công rất lớn đối với đất nước khi dẹp loạn 12 sứ quân thống nhất đất nước.

Xem thêm các bài Giải bài tập Lịch Sử và Địa Lí lớp 4 chương trình VNEN hay khác:

• Bài 4: Nước Đại Việt thời Lý (từ năm 1009 đến năm 1226)
• Bài 5: Nước Đại Việt thời Trần (từ năm 1226 đến năm 1400)
• Bài 1: Dãy Hoàng Liên Sơn
• Bài 2: Trung du Bắc Bộ

ĐỀ THI, BÀI TẬP CUỐI TUẦN, SÁCH ÔN TẬP DÀNH CHO KHỐI TIỂU HỌC

Bộ giáo án, bài giảng powerpoint, đề thi, sách dành cho giáo viên và bài tập cuối tuần, gia sư dành cho phụ huynh tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official

Tổng đài hỗ trợ đăng ký : 084 283 45 85

Giáo án, bài giảng powerpoint Văn, Toán, Lí, Hóa....

4.5 (243)

799,000đs

199,000 VNĐ

Đề thi, chuyên đề,bài tập cuối tuần Cánh diều, Kết nối tri thức, Chân trời sáng tạo...

4.5 (243)

799,000đ

99,000 VNĐ

Sách bài tập cuối tuần 1-2-3-4-5

4.5 (243)

149,000đ

49.000 - 99.000 VNĐ

xem tất cả

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Loạt bài Giải bài tập Lịch Sử và Địa Lí lớp 4 VNEN của chúng tôi được biên soạn bám sát nội dung sgk Hướng dẫn học Lịch Sử và Địa Lí 4 chương trình mới VNEN.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.