Cách giải Bài tập về Phenol trong đề thi Đại học (có lời giải)

Bài viết Cách giải Bài tập về Phenol trong đề thi Đại học với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập về Phenol trong đề thi Đại học.

Cách giải Bài tập về Phenol trong đề thi Đại học (có lời giải)

Phương pháp:

+ Tác dụng với Na

C₆H₅OH + Na → C₆H₅ONa + 1/2H₂

+ Tác dụng với dung dịch kiềm

C₆H₅OH + NaOH → C₆H₅ONa + H₂O

+ Phản ứng với dung dịch brom

C₆H₅OH + 3Br₂ → C₆H₂Br₃OH↓ + 3HBr

+ Phản ứng với nitric acid

Phản ứng thế nitro xảy ra tương tự phản ứng thế brom:

C₆H₅OH + 3HNO₃ ^to→ C₆H₂(NO₂)₃OH + 3H₂O

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1 : Số hợp chất thơm có công thức phân tử C₇H₈O vừa tác dụng được với Na, vừa tác dụng với NaOH là

A. 1.    B. 2.    C. 3.    D. 4.

Hướng dẫn giải:

Đáp án C

Hợp chất thơm vừa phản ứng được với Na, vừa phản ứng được với NaOH và phenol

Ứng với CTPT này có 5 đồng phân

Ví dụ 2 : Số chất ứng với công thức phân tử C₇H₈O (là dẫn xuất của benzene) đều tác dụng được Na sinh khí H₂ nhưng không tác dụng với dung dịch NaOH là

A. 2.    B. 4.    C. 3.    D. 1.

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

Phản ứng được với Na nhưng không phản ứng được với NaOH

Hợp chất có nguyên tử H linh động nhưng không thể hiện tính axit → OH_ancol

Có duy nhất cấu tạo thỏa mãn với điều kiện đề bài

Ứng với CTPT này có 5 đồng phân

Ví dụ 3 : X có công thức đơn giản nhất trùng với công thức phân tử. Số đồng phân cấu tạo thuộc loại hợp chất thơm ứng với công thức phân tử của X là

A. 5.    B. 4    C. 6.    D. 3.

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

m_C : m_H : m_O = 21 : 2 : 4

=> n_C : n_H : n_O = 1,75 : 2 : 0,25 = 7 : 8 : 1

Ứng với CTPT này có 5 đồng phân:

Ví dụ 4 : Một dung dịch X chứa 5,4 gam chất đồng đẳng của phenol đơn chức. Cho dung dịch X phản ứng với nước brom (dư) thu được 17,25 gam hợp chất chứa ba nguyên tử brom trong phân tử, giả sử phản ứng xảy ra hoàn toàn. Công thức phân tử chất đồng đẳng của phenol là

A. C₇H₇OH.    B. C₈H₉OH.

C. C₉H₁₁OH.    D. C₉H₁₁OH.

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

Gọi số mol Br₂ là x mo1

Áp dụng BTKL:

5,4 + 160x = 17,25 + 81x => x = 0,15

=> n_X = 0,05 mol

=> M = 5,4/0,05 = 108 => C₇H₇OH

Ví dụ 5 : Cho 15,5 gam hỗn hợp 2 phenol A và B liên tiếp nhau trong dãy đồng đẳng của phenol tác dụng vừa đủ với 0,5 lít dung dịch NaOH 0,3M. Công thức phân tử của 2 phenol và % khối lượng của hỗn hợp lần lượt là :

A. C₇H₇OH (69,68%) và C₈H₉OH (30,32%).

B. C₆H₅OH (69,68%) và C₇H₇OH (30,32%).

C. C₆H₅OH (30,32%) và C₇H₇OH(69,68%).

D. Kết quả khác.

Hướng dẫn giải:

Gọi công thức trung bình của 2 phenol là:

n_NaOH = 0,15 mol;

⇒ A: C₆H₅OH (x mol); B: C₇H₇OH (y mol)

Ta có: x + y = 0,15 mol;

94x + 108y= 15,5

⇒ x = 0,05 mol; y = 0,1 mol

%m_C6H5OH = 0,05.94/15,5.100% = 30,32%

⇒ Đáp án C

Ví dụ 6 : Để điều chế axit picric, người ta cho 14,1 gam phenol tác dụng với HNO₃ đặc, H₂SO₄ đặc. Biết lượng axit HNO₃ đã lấy dư 25% so với lượng cần thiết. Số mol HNO₃ cần dùng và khối lượng axit picric tạo thành là :

A. 0,5625 mol ; 34,75 gam.    C. 0,5625 mol ; 34,35 gam.

B. 0,45 mol ; 42,9375 gam.    D. 0,45 mol ; 42,9375 gam.

Hướng dẫn giải:

C₆H₅OH + 3HNO₃ ^H₂SO₄→ C₆H₂(NO₂)₃OH(axit picric)+ 3H₂O

Pt:     94 →     189 →     229 (g)

Theo đề bài m phenol = 14,1g

⇒ m_HNO3 = 14,1.189/94 = 28,35g ⇒ n_HNO3 = 0,45mol

⇒ n_{HNO3 dùng} = 0,45 + 25%.0,45 = 0,5625 mol

m_{axit picric} = 14,1.229/94 = 34,35g

⇒ Đáp án C

Ví dụ 7 : Một hỗn hợp X gồm ethyl alcohol và phenol tác dụng với Na dư cho ra hỗn hợp hai muối có tổng khối lượng là 25,2 gam. Cũng lượng hỗn hợp ấy tác dụng vừa đủ với 100 ml dung dịch NaOH 1M. Số mol của chất trong hỗn hợp X và thể tích H₂ bay ra (đkc) trong phản ứng giữa X và Na là :

A. 0,2 mol ancol ; 0,1 mol phenol ; 3,36 lít H₂.

B. 0,18 mol ancol ; 0,1 mol phenol ; 5,376 lít H₂.

C. 0,1 mol ancol ; 0,1 mol phenol ; 2,24 lít H₂.

D. 0,2 mol ancol ; 0,2 mol phenol ; 4,48 lít H₂.

Hướng dẫn giải:

Khi tác dụng với Na:

C₂H₅OH + Na → C₂H₅ONa + 1/2 H₂

x     y     0,5y (mol)

C₆H₅OH + Na → C₆H₅ONa + 1/2 H₂

y     y     0,5y (mol)

m_muối = m_C2H5ONa + m_C6H5ONa = 68x + 116y = 25,2g (1)

Khi tác dụng với NaOH, chỉ có phenol tác dụng:

C₆H₅OH + NaOH → C₆H₅ONa + H₂O

n_C6H5OH = n_NaOH = 0,1 mol = y

⇒ x = 0,2 mol; V_H2 = 22,4.0,5(x+y) = 3,36 lít⇒ Đáp án A

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 11 có trong đề thi Tốt nghiệp THPT khác:

• 2 dạng bài tập Dẫn xuất halogen trong đề thi Đại học (có lời giải)
• 6 dạng bài tập về Ancol trong đề thi Đại học (có lời giải)
• Dạng 1: Bài tập lý thuyết về dẫn xuất halogen, ancol, phenol
• Dạng 2: Cách viết đồng phân, gọi tên dẫn xuất halogen
• Dạng 3: Cách viết đồng phân, gọi tên Ancol, Phenol
• Dạng 4: Bài tập về dẫn xuất halogen
• Dạng 5: Ancol phản ứng với kim loại kiềm
• Dạng 6: Phenol phản ứng với kim loại kiềm và dung dịch kiềm
• Dạng 7: Phản ứng tách nước của Ancol
• Dạng 8: Phản ứng oxi hóa ancol
• Dạng 9: Độ rượu - Điều chế, nhận biết Ancol

---