Bài tập acidic oxide tác dụng với bazo có lời giải

---

---

Tài liệu Bài tập acidic oxide tác dụng với bazo có lời giải Hóa học lớp 9 với đầy đủ phương pháp giải chi tiết, các bài tập tự luyện đa dạng ở nhiều mức độ giúp bạn biết cách giải các dạng bài tập môn Hóa học lớp 9 từ đó ôn tập và đạt điểm cao trong bài thi môn Hóa học 9.

Bài tập acidic oxide tác dụng với bazo có lời giải

I – LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI

- acidic oxide tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước.

Ví dụ: 

1/ CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓ + H₂O

(Nếu CO₂ dư tiếp tục có phản ứng: CO₂ + CaCO₃ + H₂O → Ca(HCO₃)₂)

2/ CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

(Nếu CO₂ dư tiếp tục có phản ứng: CO₂ + Na₂CO₃ + H₂O → 2NaHCO₃)

- Thông thường các acidic oxide thường gặp trong chương trình là CO₂ và SO₂. Lưu ý, khi cho SO₂ hoặc CO₂ vào dung dịch kiềm tùy theo tỉ lệ về số mol mà sản phẩm thu được có thể là muối trung hòa, muối axit hoặc hỗn hợp cả hai muối.

- Phương pháp giải:

Bước 1: Tính toán các số mol theo dữ kiện đề bài.

Bước 2: Xác định sản phẩm thu được sau phản ứng (dựa vào tỉ lệ mol; hoặc dữ kiện đề bài cho).

Bước 3: Viết các phương trình hóa học xảy ra (nếu cần thiết).

Bước 4. Tính toán theo yêu cầu đề bài (nếu có).

- Chú ý cách xác định sản phẩm phản ứng dựa vào tỉ lệ số mol:

Bài toán 1: Dẫn khí CO₂ hoặc SO₂ vào dung dịch NaOH; KOH … (kim loại trong bazơ có hóa trị I)

Đặt 

+ Nếu T = 2: Sau phản ứng chỉ thu được muối trung hòa, các chất tham gia phản ứng đều hết.

+ Nếu T > 2: Sau phản ứng thu được muối trung hòa, bazơ dư.

+ Nếu T = 1: Sau phản ứng chỉ thu được muối axit, các chất tham gia phản ứng đều hết.

+ Nếu T < 1: Sau phản ứng thu được muối axit, acidic oxide dư.

+ Nếu 1 < T < 2: Sau phản ứng thu được hỗn hợp 2 loại muối, các chất tham gia phản ứng đều hết.

Bài toán 2: Dẫn khí CO₂ hoặc SO₂ vào dung dịch Ca(OH)₂ ; Ba(OH)₂ … (kim loại trong bazơ có hóa trị II)

Đặt 

+ Nếu T = 2: Sau phản ứng thu được muối axit; các chất tham gia phản ứng đều hết.

+ Nếu T > 2: Sau phản ứng chỉ thu được muối axit; acidic oxide dư.

+ Nếu T =  1: Sau phản ứng chỉ thu được muối trung hòa; các chất tham gia phản ứng đều hết.

+ Nếu T < 1: Sau phản ứng chỉ thu được muối trung hòa; bazơ dư.

+ Nếu 1 < T < 2: Sau phản ứng thu được hỗn hợp 2 loại muối; các chất tham gia phản ứng đều hết.

Lưu ý: 

+ Nếu đề bài cho rõ bazơ dư, không cần tính T xác định muối thu được chỉ có muối trung hòa.

+ Nếu đề bài cho rõ acidic oxide dư, không cần tính T xác định muối thu được chỉ có muối axit.

II. MỘT SỐ VÍ DỤ MINH HỌA

Ví dụ 1: Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít CO₂ (đktc) vào dung dịch nước vôi trong có chứa 0,075 mol Ca(OH)₂. Sau phản ứng thu được 

A. CaCO₃. 

B. Ca(HCO₃)₂. 

C. CaCO₃ và Ca(HCO₃)₂. 

D. CaCO₃ và Ca(OH)₂ dư.

Hướng dẫn:

Đáp án C

Đặt

Có 1 < T < 2, sau phản ứng thu được 2 muối CaCO₃ và Ca(HCO₃)₂.

Ví dụ 2: Cho 2,24 lít CO₂ (đktc) tác dụng với dung dịch Ba(OH)₂ dư. Khối lượng chất kết tủa thu được là

A. 19,7 gam. 

B. 9,85 gam.

C. 1,97 gam.

D. 17,9 gam.

Hướng dẫn:

Đáp án A

  Do Ba(OH)₂ dư nên sản phẩm thu được là muối trung hòa:

Phương trình hóa học:

CO₂ + Ba(OH)_{2 dư} → BaCO₃ ↓ + H₂O

0,1…………………..0,1           mol

→ m_↓ = 0,1.197 = 19,7 gam.

Ví dụ 3: Cho 2,24 lít SO₂ (đktc) tác dụng hết với dung dịch chứa 0,15 mol KOH. Khối lượng muối có trong dung dịch thu được sau phản ứng là?

Hướng dẫn:

Ta có: 

Sau phản ứng thu được hai muối.

Phương trình hóa học xảy ra:

SO₂ + 2KOH → K₂SO₃ + H₂O 

x…….. 2x……….. x                     mol

SO₂ + KOH → KHSO₃ 

y……. y………. y                      mol

Ta có hệ phương trình: 

Khối lượng muối thu được là:

m_muối =m_{K2SO3 +}m_KHSO3  = 0,05.158 + 0,05.120 = 13,9 gam.

III – BÀI TẬP VẬN DỤNG

Bài 1: Dẫn từ từ đến hết 3,36 lít khí CO₂ ở đktc vào dung dịch chứa 7,2 gam NaOH thu được dung dịch X. Các chất tan có trong dung dịch X là

A. Na₂CO₃. 

B. NaOH và Na₂CO₃.                

C. NaHCO₃.

D. Na₂CO₃ và NaHCO₃.

Lời giải:

Đáp án D

Vậy sau phản ứng thu được hai muối là NaHCO₃ và Na₂CO₃.

Bài 2. Hấp thụ 0,224 lít CO₂ (đktc) vào 2 lít Ca(OH)₂ 0,01M ta thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 1 gam.  

B. 1,5 gam. 

C. 2 gam. 

D. 2,5 gam.

Lời giải:

Đáp án A

Có T < 1, sau phản ứng thu được CaCO₃; Ca(OH)₂ dư

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ ↓ + H₂O

0,01..........................0,01 mol

m↓ = 0,01.100 = 1g.

Bài 3: Sục từ từ 3,36 lít SO₂ (ở đktc) vào dung dịch chứa 11,2 gam KOH. Kết thúc phản ứng thu được dung dịch chứa m gam muối. Tính giá trị của m là

A. 19,7 gam.

B. 9,85 gam.

C. 19,9 gam. 

D. 17,9 gam.

Lời giải:

Đáp án C

n_SO2= 0,15 mol; n_KOH = 0,2 mol. 

Đặt  

→ sau phản ứng thu được 2 muối.

PTHH: 

SO₂ + KOH → KHSO₃

x ...........x............ x (mol)

SO₂ + 2KOH → K₂SO₃ + H₂O

y............2y...........y (mol)

Theo bài ra có hệ phương trình:

Giải hệ được x = 0,1 và y = 0,05 

⇒m = m_{K2SO3 +}m_KHSO3 =0,1.120 + 0,05.158 = 19,9 gam.

Bài 4: Dẫn từ từ 2,24 lít SO₂ (ở đktc) vào  80 ml dung dịch Ba(OH)₂ 1M. Kết thúc phản ứng thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 13,02. 

B. 8,95.

C. 19,8.

D. 19,7.

Lời giải:

Đáp án A

Có

⇒sau phản ứng tạo 2 muối Ba(HSO₃)₂ (x mol) và BaSO₃ (y mol).

PTHH:

Ba(OH)₂ + 2SO₂ → Ba(HSO₃)₂

x…………..2x………..x  (mol)

Ba(OH)₂ + SO₂ → BaSO_3↓ + H₂O

y…………..y…….y               (mol)

Theo bài ra ta có hpt:

Giải hệ được x = 0,02 mol, y = 0,06 mol.

Vậy m _{kết tủa} = m_BaSO3 = 0,06. 217 = 13,02 gam.

Bài 5: Thổi V lít (đktc) CO₂ vào 100 ml dd Ca(OH)₂ 1M, thu được 6 gam kết tủa. Lọc bỏ kết tủa lấy dung dịch đun nóng lại có kết tủa nữa. Giá trị V là

A. 3,136.

B. 1,344.

C. 1,344 hoặc 3,136.

D. 3,36 hoặc 1,12.

Lời giải:

Đáp án A

Theo bài ra cho CO₂ vào Ca(OH)₂ thu được 2 muối: CaCO₃ (x mol) và Ca(HCO₃)₂ (y mol)

Phương trình hóa học:

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO_{3 ↓} + H₂O

x...........x.................x         mol

2CO₂ + Ca(OH)₂ → Ca(HCO₃)₂

2y..........y.......................y  mol

Đun nóng dung dịch có phản ứng:

Ca(HCO₃)₂  CaCO₃ ↓ + CO₂ ↑ + H₂O

Theo bài ra có  

Bài 6. Thổi V ml (đktc) CO₂ vào 300ml dung dịch Ca(OH)₂ 0,02M, thu được 0,2 gam kết tủa. Giá trị của V là

A. 44,8 hoặc 89,6.

B. 44,8 hoặc 224.             

C. 224.

D. 44,8.

Lời giải:

Đáp án B

n_Ca(OH)2 : 0,006 mol; n_CaCO3↓ : 0,002 mol 

Có hai trường hợp xảy ra:

Trường hợp 1: Ca(OH)₂ dư 

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓ + H₂O

0,002……………..0,002           mol

→ V = 0,002.22,4 = 0,0448 lít = 44,8 ml

Trường hợp 2: Thu được 2 muối, hai chất tham gia phản ứng đều hết

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓ + H₂O

0,002…0,002……..0,002          mol

2CO₂ + Ca(OH)₂ → Ca(HCO₃)₂

0,008….(0,006 – 0,002)            mol

→ n_CO2 = 0,002 + 0,008 = 0,01 mol 

→ V = 0,01.22,4 = 0,224 lít = 224 ml.

Bài 7: Nung 20 gam đá vôi và hấp thụ hoàn toàn lượng  khí CO₂ tạo ra do sự nhiệt phân đá vôi vào 0,5 lit dung dịch KOH 0,56 M. Nồng độ của các muối K₂CO₃ và KHCO₃ trong dung dịch thu được là
A. 0,12M và 0,08M.

B. 0,16M và 0,24M.

C. 0,4M và 0M.  

D. 0M và 0,4M.

Lời giải:

Đáp án B

Xét tỉ lệ 

Do 1 < T < 2 ⇒ sản phảm gồm muối axit và muối trung hoà
 PTHH:

CO₂ + KOH → KHCO₃                             (1)

  x ……  x     …..   x        mol

CO₂ + 2KOH →  K₂CO₃ + H₂O                (2)

  y …….2y   …….y         mol

Ta có hệ phương trình:

Bài 8: Sục x mol CO₂, với 0,12 mol ≤ x ≤ 0,26 mol, vào bình chứa 15 lit dung dịch Ca(OH)₂ 0,01 M thu được m gam kết tủa thì giá trị của m

A. 12g  ≤  m  ≤ 15g. 

B. 4g ≤ m ≤ 12g.

C. 0,12g ≤ m ≤ 0,24g. 

D. 4g ≤ m ≤ 15g.

Lời giải:

Đáp án D

Nếu n_CO2 = x= 0,15 mol thì:

Chỉ tạo ra 1 muối CaCO₃ và khối lượng kết tủa thu được là tối đa.

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃↓ + H₂O

0,15 ……..0,15                mol

Nếu n_CO2max = x = 0,26 mol thì:

⇒ Tạo ra 2 muối CaCO₃ và Ca(HCO₃)₂ và khi đó khối lượng kết tủa thu được là tối thiểu.

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O (1)

x………….x…………x………………..mol

2CO₂ + Ca(OH)₂ → Ca(HCO₃)₂ (2)

2y…………y…………y…………………mol

Ta được hệ phương trình:

⇒ n_CaCO3 = x = 0,04 mol

⇒ m↓ = m_CaCO3 = 0,04.100 = 4 gam

Vậy 4 ≤ m↓ ≤ 15.

Bài 9: Hấp thụ hoàn toàn 2,688 lít khí CO₂ (ở đktc) vào 2,5 lít dung dịch Ba(OH)₂ nồng độ a mol/l, thu được 15,76 gam kết tủa. Giá trị của a là 

A. 0,032.

B. 0,048.

C. 0,06.

D. 0,04.

Lời giải:

Đáp án D

Số mol kết tủa: 0,08 mol < số mol CO₂: 0,12 mol → sau phản ứng thu được 2 muối.

CO₂ + Ba(OH)₂ → BaCO₃↓ + H₂O

0,08……0,08………..0,08                  mol

2CO₂ + Ba(OH)₂ → Ba(HCO₃)₂

0,04 ……0,02                                      mol

Bài 10: Cho V lit CO₂ (đktc) hấp thu hoàn toàn bởi 2 lit dd Ba(OH)₂ 0,015 M thu được 1,97 g kết tủa. Giá trị lớn nhất của V là

A. 1,12 lit.

B. 6,72 lit.

C. 2,24 lit.

D. 0,672 lit.

Lời giải:

Đáp án A

V_CO2 lớn nhất cần dùng khi CO₂ tạo kết tủa hết Ba(OH)₂ và hòa tan một phần lượng kết tủa.

Phương trình hóa học:

CO₂ + Ba(OH)₂ → BaCO₃↓ + H₂O

0,03 …0,03 ……….0,03           mol

CO₂ + H₂O + BaCO₃ → Ba(HCO₃)₂

0,02……….(0,03 – 0,01)          mol

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 9 chọn lọc, có lời giải chi tiết hay khác:

• Bài tập basic oxide tác dụng với axit có lời giải
• Bài tập Axit tác dụng với bazo có lời giải
• Bài tập Muối tác dụng với muối có lời giải
• Bài tập Axit tác dụng với muối có lời giải
• Bài tập Muối tác dụng với bazo có lời giải

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Hóa học 9 hay khác:

• Giải bài tập Hóa học 9
• Giải sách bài tập Hóa 9
• Đề thi Hóa học 9
• Wiki 200 Tính chất hóa học
• Wiki 3000 Phản ứng hóa học quan trọng

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---

---

---