Tính chất của amino acid (Tính chất hóa học, vật lí, Điều chế, Ứng dụng)

---

---

Bài viết Tính chất của amino acid (Tính chất hóa học, vật lí, Điều chế, Ứng dụng) với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Tính chất của amino acid (Tính chất hóa học, vật lí, Điều chế, Ứng dụng).

Tính chất của amino acid (Tính chất hóa học, vật lí, Điều chế, Ứng dụng)

Bài giảng: Bài 10: amino acid - Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)

I. Khái niệm, cấu tạo

1. Khái niệm

    - amino acid là loại hợp chất hữu cơ tạp chức mà phân tử chứa đồng thời nhóm amino (NH₂) và nhóm cacboxyl (COOH)–

    - Công thức chung: (H₂N)_x – R – (COOH)_y

II. Danh pháp

    a. Tên thay thế: axit + vị trí + amino + tên carboxylic acid tương ứng.

    Ví dụ: H₂N–CH₂–COOH: aminoethanoic acid

    HOOC–[CH₂]₂–CH(NH₂)–COOH: axit 2-aminopentanđioic

    b. Tên bán hệ thống: axit + vị trí chữ cái Hi Lạp (α, β, γ, δ, ε, ω) + amino + tên thông thường của carboxylic acid tương ứng.

    Ví dụ: CH₃–CH(NH₂)–COOH: axit α-aminopropionic

    H₂N–[CH₂]₅–COOH: axit ε-aminocaproic

    H₂N –[ CH₂]₆–COOH: axit ω-aminoenantoic

    c. Tên thông thường: các amino acid thiên nhiên (α-amino acid) đều có tên thường. Ví dụ: H₂N–CH₂–COOH có tên thường là glycine (Gly) hay glicocol

Tên gọi của một số α - amino acid

III. Tính chất vật lý

    Các amino acid là các chất rắn không màu, vị hơi ngọt, dễ tan trong nước vì chúng tồn tại ở dạng ion lưỡng cực (muối nội phân tử), nhiệt độ nóng chảy cao (vì là hợp chất ion)

IV. Tính chất hóa học

1. Tác dụng lên thuốc thử màu: (H₂N)_x – R – (COOH)_y. Khi:

    - x = y thì amino acid trung tính, quỳ tím không đổi màu

    - x > y thì amino acid có tính bazơ, quỳ tím hóa xanh

    - x < y thì amino acid có tính axit, quỳ tím hóa đỏ

2. Tính chất axit – bazơ của dung dịch amino acid: thể hiện tính chất lưỡng tính

    - Tác dụng với dung dịch bazơ (do có nhóm COOH)

    H₂N–CH₂–COOH + NaOH → H₂N–CH₂–COONa + H₂O

    - Tác dụng với dung dịch axit (do có nhóm NH₂)

    H₂N–CH₂–COOH + HCl → ClH₃N–CH₂–COOH

3. Phản ứng ester hóa nhóm COOH

4. Phản ứng của nhóm NH₂ với HNO₂

    H₂N–CH₂–COOH + HNO₂ → HO–CH₂–COOH + N₂ + H₂O axit hiđroxiaxetic

5. Phản ứng trùng ngưng

    - Do có nhóm NH₂ và COOH nên amino acid tham gia phản ứng trùng ngưng tạo thành polymer thuộc loại poliamit

    - Trong phản ứng này, OH của nhóm COOH ở phân tử axit này kết hợp với H của nhóm NH₂ ở phân tử axit kia tạo thành nước và sinh ra polymer.

V. Ứng dụng

    - amino acid thiên nhiên (hầu hết là α-amino acid) là cơ sở để kiến tạo nên các loại protein của cơ thể sống

    - Muối mononatri của α-aminoglutaric acid được dùng làm mì chính (hay bột ngọt)

    - Axit ε-aminocaproic và axit ω-aminoenantoic là nguyên liệu sản xuất tơ tổng hợp (nylon – 6 và nylon – 7)

    - α-aminoglutaric acid là thuốc hỗ trợ thần kinh, methionin là thuốc bổ gan.

Xem thêm các phần Lý thuyết Hóa học lớp 12 ôn thi Tốt nghiệp THPT hay khác:

• Lý thuyết Amin
• Lý thuyết Peptit và Protein
• Lý thuyết Luyện tập: Cấu tạo và tính chất của amin, amino acid, protein

---

---

---