Công thức Lewis của AlCl₃

Bài viết hướng dẫn cách viết Công thức Lewis của AlCl₃ theo chương trình sách mới Kết nối tri thức, Cánh diều, Chân trời sáng tạo giúp học sinh dễ dàng nắm vững cách viết Công thức Lewis của AlCl₃.

Công thức Lewis của AlCl₃

1. Viết công thức Lewis của AlCl₃ dựa vào công thức electron

Sự hình thành phân tử AlCl₃:

Nguyên tử Cl có 7 electron hóa trị, cần thêm 1 electron nữa để đạt octet.Nguyên tử Al có 3 electron hóa trị, cần 5 electron để đạt octet.

Trong phân tử AlCl₃, mỗi nguyên tử Cl góp chung 1 electron với nguyên tử Alcạnh nó tạo thành 1 cặp electron dùng chung. Khi đó các nguyên tử Cl đã đạt octet.Tuy nhiên nguyên tử Al không thể đạt octet vì sau khi tạo liên kết chỉ đạt được 6 electron lớp ngoài cùng.

Công thức electron của AlCl₃ là:

Từ công thức electron của AlCl₃, thay mỗi cặp electron bằng một gạch nối. Ta được công thức Lewis của AlCl₃ là:

2. Viết công thức Lewis dựa theo công thức phân tử và electron hoá trị

Tiến hành theo các bước sau:

Bước 1: Tính tổng số electron hóa trị trong phân tử

Al có 3 electron hóa trị, Cl có 7 electron hóa trị. Trong phân tử AlCl₃, có 1 nguyên tử Al và 3 nguyên tử Cl.

Vậy tổng số electron hóa trị = 3.1 + 7.3 = 24 electron.

Bước 2. Vẽ khung phân tử tạo bởi liên kết đơn giữa các nguyên tử

Trong phân tử AlCl₃, nguyên tử Al là nguyên tử trung tâm, các nguyên tử Cl được xếp xung quanh như sau:

Bước 3. Tính số electron hóa trị chưa tham gia liên kết bằng cách lấy tổng số electron trừ số electron tham gia tạo liên kết.

Số electron hóa trị chưa tham gia liên kết trong sơ đồ là:

24 – 2.3 = 18 electron.

Sử dụng 18 electron này để tạo octet cho 3 nguyên tử Cl.

Đã sử dụng hết 18 electron để tạo octet cho 3 nguyên tử Cl. Nguyên tử Al còn lại chưa đủ octet do không còn electron tự do.

Vậy công thức Lewis của AlCl₃ là

3. Lưu ý

- AlCl₃ được xem là một loại hợp chất lai giữa cộng hóa trị và ion. Điều này có thể hiểu đơn giản là vì ion Al³⁺ có điện tích quá lớn (và do đó q/r lớn) nên dẫn đến hợp chất có phần cộng hóa trị.

- Tuy nhiên, cấu trúc của AlCl₃ không thỏa mãn quy tắc bát tử, mà nguyên tử Al sau khi tạo liên kết chỉ đạt được 6 electron lớp ngoài cùng. Do đó, phân tử AlCl₃ kém bền và nó sẽ tự dimer hóa bằng các liên kết phối trí từ Cl (base Lewis) sang nguyên tử Al (acid Lewis) của phân tử AlCl₃ khác.

- Ở trạng thái rắn, AlCl₃ lại tồn tại ở dạng các mạng tinh thể. Ở trạng thái lỏng, AlCl₃ tồn tại ở dạng các phân tử Al₂Cl₆ riêng lẻ. Còn ở trạng thái khí, AlCl₃ tồn tại ở dạng monomer.

4. Ví dụ minh họa

Câu 1. Liên kết giữa Al và Cl trong phân tử AlCl₃là loại liên kết gì?

A. Liên kết ion.

B. Liên kết cộng hóa trị không cực.

C. Liên kết cộng hóa trị có cực.

D. Liên kết hydrogen

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Xem thêm cách viết công thức Lewis của một số chất hay, chi tiết khác:

• Công thức Lewis của BCl₃

• Công thức Lewis của BeCl₂

• Công thức Lewis của BeF₂

• Công thức Lewis của BeH₂

• Công thức Lewis của BH₃

---