Anlyl axetat + NaOH | CH3COOCH2CH=CH2 + NaOH → CH3COONa + CH2=CHCH2OH

Phản ứng Anlyl axetat + NaOH hoặc CH₃COOCH₂CH=CH₂ + NaOH thuộc loại phản ứng thủy phân ester, phản ứng xà phòng hóa đã được cân bằng chính xác và chi tiết nhất. Bên cạnh đó là một số bài tập có liên quan về CH₃COOC₃H₅ có lời giải, mời các bạn đón xem:

CH₃COOCH₂CH=CH₂ + NaOH CH₃COONa + CH₂=CHCH₂OH

1. Phương trình phản ứng anlyl axetat tác dụng với NaOH

CH₃COOCH₂CH = CH₂ + NaOH $\stackrel{t^{°}}{\to }$ CH₃COONa + CH₂ = CHCH₂OH

2. Điều kiện của phản ứng anlyl axetat tác dụng với NaOH

- Phản ứng xảy ra ngay điều kiện thường nhưng tốc độ phản ứng rất chậm (có thể mất hàng tuần).

- Để đẩy nhanh tốc độ phản ứng tiến hành đun nóng.

3. Hiện tượng của phản ứng anlyl axetat tác dụng với NaOH

- Ban đầu chất lỏng trong ống nghiệm tách thành hai lớp. Sau phản ứng chất lỏng trong ống nghiệm trở thành đồng nhất.

4. Cách tiến hành phản ứng anlyl axetat tác dụng với NaOH

- Cho 2ml anlyl axetat vào ống nghiệm, sau đó cho tiếp dung dịch 1 ml NaOH 20%. Lắc đều ống nghiệm rồi đun cách thủy trong 5 phút.

5. Mở rộng về ester

5.1. Tính chất vật lý

- Trạng thái:Các ester là chất lỏng hoặc chất rắn ở điều kiện thường.

- Nhiệt độ sôi:Thấp, dễ bay hơi.

- Tính tan:Ít tan hoặc không tan trong nước do ester không tạo được liên kết hiđro giữa các phân tử ester với nhau và khả năng tạo liên kết hiđro giữa các phân tử ester với phân tử nước rất kém.

- Các ester thường có mùi thơm đặc trưng: isoamyl axetat có mùi chuối chín; Ethyl isovalerat có mùi táo; etyl butirat có mùi thơm của dứa; geranyl axetat có mùi hoa hồng; benzyl axetat có mùi hoa nhài. …

5.2. Tính chất hóa học

- ester bị thủy phân cả trong môi trường axit và trong môi trường kiềm.

+ Phản ứng thủy phân ester trong môi trường axit thường là phản ứng thuận nghịch:

Tổng quát:

RCOOR’ + H₂O$\stackrel{H_{2}S{O}_4,t^o}{\rightleftarrows }$RCOOH + R’OH

Ví dụ:

CH₃COOC₂H₅ + H₂O $\stackrel{H_{2}S{O}_4,t^o}{\rightleftarrows }$CH₃COOH+C­₂H₅OH

- Phản ứng thủy phân ester trong môi trường kiềm là phản ứng một chiều và còn được gọi là phản ứng xà phòng hóa :

Tổng quát:

RCOOR’+NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$RCOONa+R’OH

Ví dụ:

CH₃COOC₂H₅+NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$CH₃COONa+C₂H₅OH

* Một số phản ứng thuỷ phân đặc biệt của ester

- Căn cứ vào sản phẩm của phản ứng thủy phân ester ta có thể suy đoán cấu tạo của ester ban đầu.

- Dưới đây là một số trường hợp thuỷ phân đặc biệt của ester (không chứa halogen) thường gặp trong bài toán định lượng là :

ester đơn chức X+NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$2 muối +H₂O

⇒ X là ester của phenol, có công thức là RCOOC₆H₅

Ví dụ:

CH₃COOC₆H₅ + 2NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$C₆H₅ONa + CH₃COONa +H₂O

ester X+NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$1 muối + 1 anđehit

⇒ X là ester đơn chức, có công thức là RCOOCH=CH–R’

Ví dụ:

CH₃COOCH=CH₂+ NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$CH₃COONa + CH₃CHO

ester X+NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$1 muối + 1 ketone

⇒ X là ester đơn chức, có công thức là R’–COO–C(R)=C(R”)R’’’

Ví dụ:

CH₃–COO–C(CH₃)=CH₂ + NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$ CH₃COONa + CH₃ -CO-CH₃

Ngoài ra, ester còn có phản ứng ở gốc hydrocarbon.

6. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1: Tên gọi của ester HCOOCH₃ là

A. methyl acetate.

B. methyl fomat.

C. Ethyl fomat.

D. ethyl acetate.

Hướng dẫn giải:

Đáp án B

ester HCOOCH₃ tên là methyl fomat.

Câu 2:Khi thủy phân phenyl axetat trong dung dịch NaOH dư, đun nóng thu được sản phẩm hữu cơ là

A. C₆H₅COONa và CH₃OH.

B. CH₃COOH và C₆H₅ONa.

C. CH₃COONa và C₆H₅ONa.

D. CH₃COONa và C₆H₅OH.

Hướng dẫn giải:

Đáp án C

CH₃COOC₆H₅ + 2NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$ CH₃COONa + C₆H₅ONa+ H₂O

Câu 3: ester X được tạo bởi ethyl alcohol và acetic acid. Công thức của X là

A. CH₃COOCH₃.

B. HCOOC₂H₅.

C. HCOOCH₃.

D.CH₃COOC₂H₅..

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

Phương trình hóa học:

$C_2{H}_{5}OH+C{H}_{3}COOH\stackrel{H_{2}S{O}_4,t^o}{\rightleftarrows }C{H}_{3}COO{C}_2{H}_5+H_{2}O$

Câu 4: ester X có công thức phân tử C₄H₈O₂. Thủy phân X trong dung dịch H₂SO₄ loãng, đun nóng, thu được sản phẩm gồm axit propionic và chất hữu cơ Y. Công thức của Y là

A. CH₃OH.

B. C₂H₅OH.

C. CH₃COOH.

D. HCOOH.

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

ester có 4C mà thủy phân cho axit có 3C → chất hữu cơ Y là methyl alcohol ( CH₃OH)

Câu 5:Đun nóng ester HCOOCH₃ với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là

A. CH₃COONa và C₂H₅OH.

B. HCOONa và CH₃OH.

C. HCOONa và C₂H₅OH.

D. CH₃COONa và CH₃OH.

Hướng dẫn giải:

Đáp án B

HCOOCH₃ + NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$ HCOONa + CH₃OH

Câu 6:ester đơn chức X có tỉ khối hơi so với CH₄ là 6,25. Cho 20 gam X tác dụng với 300 ml dung dịch KOH 1M (đun nóng). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 28 gam chất rắn khan. Công thức của X là

A. HCOOC₄H₇.

B. CH₃COOC₃H₅

C. C₂H₃COOC₂H₅.

D. C₂H₅COOC₂H₃.

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

M_X = 16.6,25 = 100 → X không phải ester của phenol

→ Công thức của X có dạng RCOOR’

n_X = 0,2 mol; n_KOH = 0,3 mol

Phương trình:

RCOOR’ + KOH <![if !vml]><![endif]> RCOOK + R’OH

Chất rắn khan gồm RCOOK (0,2mol) và KOH dư (0,1mol)

→ 0,2. (R+83) + 0,1.56 = 28

→ R= 29 (C₂H₅-)

→ R’= 100-29-44= 27 (CH₂=CH-_­)

Vậy công thức của ester là C₂H₅COOC₂H₃.

Câu 7:ester X không no, mạch hở, có tỉ khối hơi so với oxi bằng 3,125. Cho X tác dụng hoàn toàn với NaOH thu được một anđehit và một muối của axit hữu cơ. Số công thức cấu tạo phù hợp với X là

A. 2.

B.3.

C. 4.

D.5.

Hướng dẫn giải:

Đáp án C

Ta có: M_X = 32.3,125 =100 (C₅H₈O₂)

Cho X tác dụng hoàn toàn với NaOH thu được một anđehit và một muối của axit hữu cơ → X là ester không no, đơn chức tạo bởi axit đơn chức và alkyne.

Vậy X có thể là:

HCOOCH=CH-CH₂-CH₃

HCOOCH=C(CH₃)-CH₃

CH₃COOCH=CH-CH₃

C₂H₅COOCH=CH₂

Có 4 công thức cấu tạo thỏa mãn

Câu 8:Thuỷ phân hoàn toàn 3,7 gam chất X có công thức phân tử C₃H₆O₂ trong 100 gam dung dịch NaOH 4%, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 5,4 gam chất rắn. Công thức cấu tạo của X là

A.HCOOC₂H₅.

B.HCOOC₃H₇.

C.CH₃COOCH₃.

D. CH₃COOC₂H₅.

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

Độ bất bão hòa k = 1

X thủy phân trong dung dịch NaOH → X là ester no, đơn chức, mạch hở

n_X = 0,05 mol ; n_NaOH = 0,1 mol

Gọi công thức của muối là RCOONa (0,05 mol)

→ n_{NaOH dư} = 0,05 mol

m_{chất rắn} = m_muối + m_{NaOH dư}

→ 5,4 = 0,05. (R+67) + 0,05.40

→ R =1

→ Công thức của muối là HCOONa

→ Công thức của ester là HCOOC₂H₅.

Câu 9:Cho chất X tác dụng với dung dịch NaOH, thu được CH₃COONa và C₂H₅OH. Chất X là

A. C₂H₃COOCH₃.

B. CH₃COOC₂H₅.

C. C₂H₅COOH.

D. CH₃COOH.

Hướng dẫn giải:

Đáp án B

X là CH₃COOC₂H₅.

CH₃COOC₂H₅ + NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$ CH₃COONa + C₂H₅OH

Câu 10:Thủy phân hoàn toàn hỗn hợp Ethyl propionat và Ethyl fomat trong dung dịch NaOH, thu được sản phẩm gồm

A. 1 muối và 1 ancol.

B. 2 muối và 2 ancol.

C. 1 muối và 2 ancol.

D. 2 muối và 1 ancol.

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

$\begin{array}{c}{C}_2{H}_{5}COO{C}_2{H}_5+NaOH\stackrel{t^o}{\to }{C}_2{H}_{5}COONa+C_2{H}_{5}OH\\ HCOO{C}_2{H}_5+NaOH\stackrel{t^o}{\to }HCOONa+C_2{H}_{5}OH\end{array}$

→ Sản phẩm thu được gồm 2 muối và 1 ancol.

Câu 11: ester nào sau đây tác dụng với dung dịch NaOH thu được methyl alcohol?

A. HCOOCH₃.

B. HCOOC₃H₇.

C. CH₃COOC₂H₅.

D. HCOOC₂H₅.

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

ester tác dụng với dung dịch NaOH thu được methyl alcohol có dạng RCOOCH_3­.

Câu 12: Đốt chày hoàn toàn m gam hỗn hợp E gồm hai ester mạch hở X và Y (đều tạo từ carboxylic acid và ancol, M_X < M_Y < 150), thu được 4,48 lít khí CO₂ (đktc). Cho m gam E tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH, thu được 1 muối và 3,14 gam hỗn hợp ancol Z. Cho toàn bộ Z tác dụng với Na dư, thu được 1,12 lít khí H₂ (đktc). Phần trăm khối lượng của X trong E là

A. 29,63%.

B. 62,28%.

C. 40,40%.

D. 30,30%.

Hướng dẫn giải:

Đáp án C

n_NaOH = n_{O (Z)} = $2n_{H_2}$ = 0,1 mol → n_{C muối} ≥ 0,1

n_{C (E)} = n_{C (ancol)} + n­_{C (muối)} = 0,2 mol

→ n_{C (ancol)} = n­_{C (muối)} = n_{Na (muối)} = 0,1 mol

→ ancol là CH₃OH (a mol), C₂H₄(OH)₂ (b mol) và muối HCOONa (0,1 mol)

Bảo toàn Na: a + 2b = 0,1 (1)

m_ancol = 32a + 62 b = 3,14 (2)

Từ (1) và (2) → a = 0,04 mol; b = 0,03 mol

→ X là HCOOCH₃ (0,04 mol) và Y là (HCOO)₂C₂H₄ (0,03 mol)

→ %m_X =40,40%

Xem thêm các phương trình hóa học hay khác:

• CH₃COOC₆H₅ + HOH ⇋ CH₃COOH + C₆H₅OH
• CH₃COOC₆H₅ + 2NaOH → CH₃COONa + C₆H₅ONa
• CH₃COOCH₂CH=CH₂ + HOH ⇋ CH₃COOH + CH₂=CHCH₂OH
• CH₃COOCH₂CH=CH₂ + 6O₂ → 5CO₂ + 4H₂O
• CH₃COOCH₂CH=CH₂ + H₂ → CH₃COOCH₂CH₂CH₃
• nCH₃COOCH₂CH=CH₂ → poli anlyl axetat

---