10+ Phân tích 2 câu kết bài Tự tình (điểm cao)

Phân tích 2 câu kết bài Tự tình điểm cao, hay nhất được chọn lọc từ những bài văn hay của học sinh trên cả nước giúp bạn có thêm bài văn hay để tham khảo từ đó viết văn hay hơn.

10+ Phân tích 2 câu kết bài Tự tình (điểm cao)

Dàn ý Phân tích 2 câu kết bài Tự tình

1. Mở bài

Giới thiệu về bài thơ Tự tình và khái quát nội dung chính 2 câu thơ kết của bài

2. Thân bài

"Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại"

- "Ngán" là tâm trạng chán nản, ngao ngán trước cuộc đời ngang trái.

- "Xuân" ở đây không chỉ là mùa xuân của đất trời mà còn là tuổi xuân của người con gái. Từ "lại" chỉ sự tuần hoàn, lặp đi lặp lại.

→ Câu thơ nhấn mạnh đến sự chán chường, đau khổ của người phụ nữ khi nhìn thời gian chảy trôi vô tình mà tuổi xuân của con người một khi mất đi thì chẳng thể lấy lại.

"Mảnh tình san sẻ tí con con"

- "Mảnh tình" gợi sự nhỏ bé của tình cảm, sự mong manh của duyên phận. Mảnh tình vốn đã nhỏ bé, không trọn vẹn lại phải san sẻ cho người khác nên càng trở nên nhỏ bé, chẳng còn là bao "tí con con".

- Nghệ thuật tăng tiến cùng số từ chỉ sự ít ỏi "mảnh", "tí" làm cho hoàn cảnh của người phụ nữ càng trở nên đáng thương, tội nghiệp.

=> Hai câu thơ cuối không chỉ thể hiện tình cảnh trớ trêu mà còn thể hiện khát vọng sâu kín của những người phụ nữ trong xã hội xưa: họ khát khao một tình yêu nhỏ bé, một hạnh phúc bình dị.

3. Kết bài

Cảm nhận chung về 2 câu kết bài thơ Tự tình

Phân tích 2 câu kết bài Tự tình - mẫu 1

          Trong xã hội phong kiến xưa, người phụ nữ vốn không được coi trọng, họ có thân phận nhỏ bé và thường phải chịu rất nhiều những bất công. Đã có rất nhiều nhà thơ, nhà văn viết về thân phận lẽ mọn của người phụ nữ, một trong những gương mặt nổi bật nhất có thể kế đến là "bà chúa thơ Nôm" Hồ Xuân Hương. Hồ Xuân Hương là nhà thơ nữ viết thân phận những người phụ nữ. Bà không chỉ ca ngợi vẻ đáng trân trọng, đồng cảm với số phận hẩm hiu, trớ trêu mà còn trân trọng những khát khao thầm kín bên trong tâm hồn họ. Điều này được thể hiện rõ trong chùm thơ Tự tình, đặc biệt là 2 câu thơ cuối trong bài thơ.

Nếu như những câu thơ đầu nhà thơ Hồ Xuân Hương tái hiện tâm trạng cô đơn, bẽ bàng của người phụ nữ trong đêm khuya vắng lặng, thì ở hai câu thơ cuối, nhà thơ lại tập trung khắc họa nỗi chán ngán, bi thương của họ khi nhìn về duyên trắc trở, số phận trêu ngươi của mình:

"Ngán nỗi xuân đi, xuân lại lại
Mảnh tình san sẻ tí con con"

"Ngán" là tâm trạng chán nản, ngao ngán trước cuộc đời ngang trái. "Xuân" ở đây không chỉ là mùa xuân của đất trời mà còn là tuổi xuân của người con gái. Từ "lại" chỉ sự tuần hoàn, lặp đi lặp lại. Câu thơ nhấn mạnh đến sự chán chường, đau khổ của người phụ nữ khi nhìn thời gian chảy trôi vô tình mà tuổi xuân của con người một khi mất đi thì chẳng thể lấy lại.

"Mảnh tình san sẻ tí con con"

Câu thơ cuối tô đậm bi kịch tình duyên của người phụ nữ. Khi tuổi xuân dần qua đi thì tình duyên vẫn dang dở, khát khao hạnh phúc nhỏ bé nhưng lại chẳng thể nào trở thành hiện thực. "Mảnh tình" gợi sự nhỏ bé của tình cảm, sự mong manh của duyên phận. Mảnh tình vốn đã nhỏ bé, không trọn vẹn lại phải san sẻ cho người khác nên càng trở nên nhỏ bé, chẳng còn là bao "tí con con". Trong xã hội xưa, đàn ông tam thê tứ thiếp, người phụ nữ vốn không được coi trọng lại phải chịu cảnh "chung chồng" nên rất khó có được hạnh phúc trọn vẹn.

Nhà thơ đã sử dụng biện pháp nghệ thuật tăng tiến cùng số từ chỉ sự ít ỏi "mảnh", "tí" làm cho hoàn cảnh của người phụ nữ càng trở nên đáng thương, tội nghiệp hơn. Hai câu thơ cuối không chỉ thể hiện tình cảnh trớ trêu mà còn thể hiện khát vọng sâu kín của những người phụ nữ trong xã hội xưa: họ khát khao một tình yêu nhỏ bé, một hạnh phúc bình dị. Thế nhưng, sự nghiệt ngã của số phận và sự bất công của xã hội đã làm cho những khát khao nhỏ bé ấy chẳng thể nào trở thành sự thật.

Hai câu thơ kết của bài thơ Tự tình đã mang đến những cảm nhận thật xót xa, cay đắng về thân phận nhỏ bé, đau khổ của người phụ nữ trong xã hội xưa. Họ là những người có vẻ đẹp nhân cách, có khát khao hạnh phúc bình dị nhưng lại là nạn nhân của số phận, hoàn cảnh nên tình duyên mãi hẩm hiu, dang dở. Hai câu thơ còn là lời lên án mạnh mẽ xã hội phong kiến bất công đã kìm kẹp, tước đoạt đi hạnh phúc chính đáng của con người.

Phân tích 2 câu kết bài Tự tình - mẫu 2

Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại,
Mảnh tình san sẻ tí con con.

Chắc hẳn trong mỗi chúng ta, ai cũng đều cảm nhận được một phần nào đó sự trôi đi không ngừng của thời gian. Mỗi năm qua đi, mùa xuân lại đến và rồi lại đi, vội vàng, xô bồ như thể không thể chờ đợi hay dừng lại. Chắc hẳn Hồ Xuân Hương, với tâm trạng ngổn ngang, cũng không thể nào tránh khỏi cảm giác ngán ngẩm với vòng xoáy của cuộc đời. Cả cuộc đời của bà như một chuỗi những mùa xuân tươi đẹp nhưng cũng đầy đau khổ. Bà đã phải chứng kiến và chịu đựng nỗi cô đơn, thiếu vắng niềm hạnh phúc trọn vẹn trong xã hội phong kiến bất công, nơi mà thân phận người phụ nữ bị đè nén và đánh giá thấp. Muốn đập phá vẫy vùng nhưng kết quả là gì? Xã hội phong kiến độc ác nào có để tâm tới thân phận bèo bọt, con ong, cái kiến của người phụ nữ!

Những câu thơ này là những lời than thở đầy đắng cay, mang trong đó sự tuyệt vọng và bất lực. Hồ Xuân Hương, dù có khao khát vươn lên, thoát ra khỏi sự gò bó, thì cuộc đời lại không cho phép. Dường như bất cứ sự vùng vẫy nào cũng đều vô nghĩa khi mà xã hội phong kiến – với những định kiến, lễ giáo hà khắc – đã định sẵn số phận của người phụ nữ. Chỉ là những con ong, cái kiến nhỏ bé, không có tiếng nói, không có quyền tự quyết. Trong xã hội ấy, phụ nữ phải cam chịu, phải chấp nhận làm lẽ, làm thiếp, phải nhẫn nhịn trong sự chia sẻ không công bằng những hạnh phúc gia đình, những mảnh tình yêu thương mà họ đáng lẽ phải được hưởng trọn vẹn.

Rốt cuộc, Hồ Xuân Hương phải buông tiếng thở dài đến não ruột trong sự buồn chán, cam chịu theo ngày tháng trôi đi. Cảm giác đó như một cú đòn chí mạng vào lòng tự trọng, vào sự yêu đời của con người, khi mà mọi thứ tưởng chừng như chỉ là những hạt cát nhỏ bé, vô nghĩa. Nhưng liệu có ai thực sự hiểu được sự buồn bã, nỗi đau tột cùng mà bà phải trải qua trong suốt quãng đời dài đằng đẵng, đầy bất công đó?

Thời gian, quy luật của tự nhiên bốn mùa xuân hạ thu đông cứ theo vòng luân chuyển: "xuân đi xuân lại lại". Mùa xuân trở lại với đất trời, một lần nữa. Mùa xuân đem theo những dấu hiệu của sự tái sinh, sự mới mẻ. Nhưng tiếc thay, quy luật của đời người lại chẳng thể quay lại, cũng như chẳng thể đổi thay. Cái già, cái xế chiều, cái tàn tạ của thời gian “xồng xộc theo sau”. Cái tuổi tác là thứ mà ai cũng không thể tránh khỏi. Cuộc đời cứ lặng lẽ trôi qua, và khi ta nhận ra thì mình đã bước vào những ngày tháng cuối đời mà vẫn chưa thể chạm tay vào một hạnh phúc trọn vẹn.

Lại sống trong cảnh lẽ mọn, người phụ nữ bị chia sẻ hạnh phúc. Mảnh tình ít ỏi bị san sẻ. Thật tội nghiệp.

Những câu thơ này như một tiếng thở dài, một lời than thở cho số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Bà chỉ có một “mảnh tình” nhỏ bé, ít ỏi, và thậm chí cái “mảnh” đó cũng không phải của riêng bà. Nó bị chia sẻ, bị chiếm đoạt bởi những người khác. Từ “mảnh” – vốn đã là cái gì đó ít ỏi – lại tiếp tục bị nhấn mạnh bởi hai từ “tí” và “con con”. Càng đọc, càng cảm thấy tội nghiệp cho người phụ nữ, khi mà mảnh tình yêu thương duy nhất của bà cũng không thể giữ cho riêng mình. Mọi thứ đều bị xé nhỏ, bị san sẻ trong một xã hội không có chỗ cho tình yêu thực sự, không có nơi để người phụ nữ có thể sống đúng với cảm xúc, với tình cảm của mình.

Tác giả đã sử dụng những từ: mảnh, tí, con con trong cùng một câu thơ. "Mảnh” đã ít, lại nhỏ, "tí" cũng là ít, "con con" ít ỏi đến vô cùng, không thể chia được nữa. Đây chính là cách mà Hồ Xuân Hương khắc họa rõ nét nỗi khổ của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, nơi mà ngay cả tình yêu cũng bị phân chia và bóp méo, không đủ để làm nên một cuộc sống hạnh phúc.

Hai câu thơ cuối như một lời than thân, trách phận của người phụ nữ phải làm lẽ trong xã hội phong kiến bạc ác. Tuy nhiên, nó không chỉ là tiếng nói của một cá nhân mà còn là tiếng nói đồng cảm với tất cả những ai cùng chung số phận. Nó cũng là lời tố cáo xã hội, bóc trần những bất công tàn ác đã đè nặng lên kiếp sống của con người, nhất là những người phụ nữ.

Trong đầm đìa nước mắt, vẫn pha một nụ cười giễu cợt, càng chua chát hơn. Cái cười giễu cợt ấy không phải là sự hài hước, mà là sự mỉa mai đầy xót xa. Nó như một sự thừa nhận rằng, dù cho có thể cười, thì thực tế cuộc đời vẫn chẳng thay đổi, vẫn không có gì có thể xoa dịu nỗi đau của những kiếp người nhỏ bé, bị vùi dập trong chốn xã hội phong kiến tàn bạo.

Phân tích 2 câu kết bài Tự tình - mẫu 3

Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại,
Mảnh tình san sẻ tí con con!

“Ngán” trong câu thơ này mang nghĩa là sự chán ngán, ngán ngẩm. Đây là một cảm giác đầy buồn bã và tuyệt vọng, một thái độ phó mặc trước vòng quay của thời gian và cuộc đời. Xuân Hương thể hiện sự mệt mỏi, chán chường với những vòng lặp không dứt của cuộc sống và tình yêu. Vòng xoay “xuân đi xuân lại lại” như một chu kỳ vô tận, không có điểm dừng. Đối với thiên nhiên, mùa xuân cứ thay phiên nhau quay lại, không có gì thay đổi. Tuy nhiên, đối với con người, một khi tuổi xuân đã qua đi, nó sẽ không bao giờ trở lại. Nỗi buồn và sự tiếc nuối khi thấy thời gian trôi qua, tuổi xuân qua đi mà không thể giữ lại được chính là nguồn cơn của cảm giác “ngán ngẩm” trong lòng Xuân Hương.

Hai từ “lại” trong câu thơ không chỉ mang một nghĩa đơn giản mà chứa đựng sự đối lập sâu sắc. Từ “lại” thứ nhất có nghĩa là “thêm một lần nữa”, có thể hiểu là một sự lặp lại không có hồi kết. Trong khi đó, từ “lại” thứ hai lại mang một ý nghĩa mỉa mai: mùa xuân cứ quay lại nhưng tuổi xuân của con người thì đã qua và không bao giờ trở lại. Đó chính là nghịch lý của cuộc sống: dù thiên nhiên có tái sinh, có đổi mới, nhưng con người chỉ có một lần xuân, một lần tuổi trẻ mà thôi. Đây chính là điểm nhấn của sự “chán ngán” và cảm giác bất lực trong câu thơ.

Tiếp theo, trong câu thơ cuối, nghệ thuật tăng tiến càng làm nổi bật sự éo le, tội nghiệp trong cuộc sống của nhân vật trữ tình. Các từ "mảnh tình", "san sẻ", "tí", "con con" không chỉ là các yếu tố miêu tả mà còn thể hiện sự giảm sút, sự phân tán của tình yêu, của hạnh phúc. “Mảnh tình” – từ “mảnh” ở đây cho thấy tình yêu đã là cái gì đó nhỏ bé, thiếu vắng, không trọn vẹn. Nhưng mảnh tình ấy lại phải “san sẻ”, nghĩa là không phải dành riêng cho người phụ nữ ấy mà phải chia sẻ cho những người khác. Từ “tí” và “con con” càng làm nhấn mạnh sự bé nhỏ, không đủ đầy của tình yêu, càng làm tăng sự tội nghiệp và xót xa. Câu thơ như một lời than thở, thể hiện rõ nỗi đau khổ của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, nơi mà cảnh “chồng chung vợ chạ” không phải là chuyện hiếm hoi. Đó là sự chia cắt, là sự bất công trong tình yêu và cuộc sống mà họ phải cam chịu.

Cả câu thơ phản ánh một nỗi khổ cực của người phụ nữ trong xã hội xưa, khi mà họ phải sống trong cảnh tranh giành, cạnh tranh nhau về tình yêu, về hạnh phúc. Trong hoàn cảnh đó, mảnh tình ít ỏi của họ không được bảo vệ, không được trân trọng mà phải “san sẻ”, phải chia sẻ với những người khác. Chính sự thiếu thốn đó càng làm nổi bật sự bi kịch trong cuộc sống của họ. Xuân Hương như muốn vạch trần sự bạc bẽo của xã hội phong kiến, nơi mà người phụ nữ bị tước đoạt quyền được sống hạnh phúc, yêu thương trọn vẹn.

Phân tích 2 câu kết bài Tự tình - mẫu 4

          Hồ Xuân Hương là một trong những nữ thi sĩ xuất sắc của Việt Nam, số lượng tác phẩm bà để lại khá nhiều, và phong cách sáng tác thơ chủ yếu của bà là tả cảnh ngụ tình. Bà còn được biết đến với hình ảnh của một nữ nhà thơ viết nhiều về thân phận người phụ nữ, là người dũng cảm đề cao vẻ đẹp, sự hi sinh và đức hạnh của người phụ nữ, đồng thời lên tiếng bênh vực cho họ và phê phán lên án gay gắt chế độ xã hội cũ. Tự tình 2 là một trong những bài thơ hay, đặc biệt được thể hiện rất rõ qua 2 câu thơ cuối bài.

Hai câu thơ cuối bài là sự cảm nhận sâu sắc về thời gian kéo theo nỗi đau về thân phận, đọng lại ở 2 câu thơ này là nỗi đau ngao ngán, chán chường bi thương trước duyên phận éo le của số phận con người, đặc biệt là người phụ nữ.

Ngán nỗi xuân đi, xuân lại lại
Mảnh tình san sẻ tí con con.

Trong câu thơ có hai chữ “xuân” xuất hiện, chữ “xuân” thứ nhất là tuổi xuân của con người, “xuân” thứ hai là mùa xuân của vạn vật. Hai chữ xuân này kết hợp với từ “lại” đã nhấn mạnh tuổi xuân của con người một đi không trở lại, trái ngược với mùa xuân của thiên nhiên đất trời, mỗi khi xuân của đất trời quay lại đồng nghĩa với tuổi xuân của con người ngày một rút ngắn, nỗi chán ngán lại càng gia tăng. Thủ pháp nghệ thuật tăng tiến, nhấn mạnh vào sự nhỏ bé dần, làm cho hoàn cảnh càng trở nên éo le hơn: “Mảnh tình san sẻ tí con con”. Mảnh tình vốn đã bé, đã nhỏ nay lại phải san sẻ lại càng trở nên ít ỏi, eo hẹp hơn. Tình cảnh đó thật xót xa, tội nghiệp. Hai câu thơ kết thể hiện nỗi lòng sâu kín của người phụ nữ trong xã hội cũ: với họ tình yêu, hạnh phúc thật mong manh, bé nhỏ.

Hồ Xuân Hương là bậc thầy trong sử dụng ngôn ngữ, thông qua khả năng diễn đạt tư tưởng, tình cảm của nhân vật trữ tình: tả âm thanh (văng vẳng), tả cảm giác (trơ, say, lại tỉnh, ngán), tả động thái (xiên ngang, đâm toạc),… Nghệ thuật đảo ngữ tài tình (xiên ngang, đâm toạc). Giọng điệu thơ phẫn uất, tủi hờn. Tất cả đã hòa quyện với nhau để diễn tả sự cô đơn, thân phận bé nhỏ của người phụ nữ trong xã hội cũ.

Qua phân tích 2 câu thơ cuối bài Tự tình ta thấy ngôn ngữ giản dị, giàu sức gợi cảm, sử dụng thành công phép đối, tác phẩm vừa nói lên số phận rẻ rúng, bi kịch người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Đồng thời còn cho thấy khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc của Hồ Xuân Hương nói riêng và của người phụ nữ trong xã hội cũ nói chung.

Phân tích 2 câu kết bài Tự tình - mẫu 5

"Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại,
Mảnh tình san sẻ tí con con..."

Những khát khao, vùng vẫy, nổi loạn cuối cùng cũng đã bị dập tắt trong sự chán chường, bất lực. Hồ Xuân Hương đã không thể vượt khỏi thân phận mình, vị thế nhỏ nhoi cô độc của mình trong xã hội. Kết thúc bài thơ là một sự cam chịu được thốt lên trong một tiếng thở dài ngao ngán. Bà đã phát ngán, đã chán lắm rồi cái vòng xoáy luẩn quẩn của số phận. Càng cố bao nhiêu thì càng thất bại bấy nhiêu, hi vọng càng nhiều thì thất vọng càng lớn, càng chua xót. Thế thì còn cố gắng để làm gì nữa? “Xuân”, hình ảnh nổi bật trong câu thơ có thể là mùa xuân, cũng có thể là tuổi xuân của tác giả.

Những mùa xuân cứ đến và đi, dòng thời gian cứ chầm chậm chảy, cũng có nghĩa là tuổi xuân của bà đang tuột mất từng ngày. Và nỗi đau của bà lại càng được nhân lên gấp bội. Hai chữ “lại” đứng ở cuối câu chứa đựng biết bao sự ngán ngẩm nặng nề của bà khi cảm nhận tuổi xuân đang trôi đi từng ít một. Bà chán ghét số phận hẩm hiu của mình, chán ghét vòng tình duyên ngang trái lun đeo đẳng, chán ghét hạnh phúc ít ỏi đến nỗi gần như không tồn tại.

“Mảnh tình”, một cụm từ mang nặng nỗi trớ trêu của số phận. Tình yêu vốn là một điều gì đó thật cao cả thiên nhiên, nhưng tình yêu của Hồ Xuân Hương lại như một mảnh vỡ nhỏ bé được xẻ ra từ hạnh phúc của người khác. Tình yêu của bà rẻ mạt như một sự bố thí, như một thứ đồ vật đã qua sử dụng người ta vứt lại cho bà. Đau xót biết mấy, khi “mảnh tình” lại là một thứ được chia năm sẻ bảy mà bà chỉ được nhận duy nhất một mảnh “tí con con”.

Hạnh phúc của bà chẳng những không trọn vẹn mà còn nhỏ bé, ít ỏi đến mức tội nghiệp. Tình duyên như thế thì có để làm gì, chỉ càng thêm tủi nhục đắng cay. Cách dùng từ giản đơn mà vẫn vô cùng độc đáo đã cực tả nỗi niềm của tác giả. Hồ Xuân Hương ngang tàng thách thức đầy nổi loạn ở trên là thế, nhưng cuối cùng, tất cả vẫn chìm vào vô vọng trong sự bất lực tột cùng và chán chường mệt mỏi. Những cố gắng vùng vẫy của bà chỉ là vô ích, bởi số phận của bà vốn đã là một bi kịch và mãi mãi chỉ là một bi kịch mà thôi. Có lẽ trong giờ phút ấy, bà đã muốn buông xuôi, muốn bỏ mặc tất cả cho số phận đưa đẩy, bà đã mất hết hy vọng...

Giọt nước mắt em... âm thầm buông rơi, đêm sầu đơn côi... trong tim em ôm trọn một nỗi sầu bơ vơ... đành khóc vậy thôi... Liệu Hồ Xuân Hương có thể vượt qua tất cả để có thể trở lại là một người phụ nữ yêu đời mạnh mẽ không sợ gì cả như ngày nào? Đó vẫn là một câu hỏi còn dở dang của những thân phận phụ nữ đem thân đi làm lẽ, phận người mà hạnh phúc không bao giờ trọn vẹn mà chỉ nhỏ nhoi như một mảnh vỡ... Câu thơ đã diễn tả được đỉnh điểm bi kịch của Hồ Xuân Hương và cũng là của những người phụ nữ thời bấy giờ...

Phân tích 2 câu kết bài Tự tình - mẫu 6

          Kho tàng văn học Việt Nam có rất nhiều tác giả với phong cách nghệ thuật đặc biệt và tài năng diễn tả nội tâm. Một trong số đó chúng ta không thể không nhắc đến văn chương cá tính của nữ thi sĩ Hồ Xuân Hương. Sự tài tình, tài giỏi trong cách sử dụng nghệ thuật vào văn chương của bà được thể hiện rõ nét qua bài thơ Tự tình 2, tiêu biểu là hai câu thơ cuối bài.

“Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại,
Mảnh tình san sẻ tí con con!”

Nếu ở những câu thơ đầu, ta bắt gặp một người phụ nữ đầy sức sống, mạnh mẽ và đầy khao khát yêu thương, thì ở hai câu thơ kết, cảm xúc ấy lại chìm vào một tiếng thở dài não nề. Cuộc đời yêu đời là thế, trái tim nồng nàn là thế, nhưng rốt cuộc vẫn phải sống trong một thực tại lặp lại nhàm chán, đơn điệu và buồn tẻ: “Xuân đi xuân lại lại.” Điệp từ "lại" không chỉ đơn thuần thể hiện sự lặp lại mà còn hàm chứa sự mỏi mệt, ngao ngán trước vòng quay vô tận của thời gian và số phận. Từ “xuân” trong câu thơ mang hai lớp nghĩa: vừa là mùa xuân của đất trời, vừa là tuổi xuân, tuổi trẻ của con người. Nhưng trớ trêu thay, xuân của thiên nhiên có thể đi rồi trở lại, còn xuân của con người, một khi đã qua thì chẳng thể quay về. Chính sự trái ngược đó khiến nhà thơ không khỏi đau lòng, xót xa. Một tiếng thở dài cất lên trong nỗi tủi thân, bất lực trước quy luật thời gian và hiện thực nghiệt ngã.

Nỗi xót xa ấy càng trở nên sâu sắc hơn khi bà đối diện với hiện thực của chính mình: “Mảnh tình san sẻ tí con con.” Trong một xã hội phong kiến vốn đặt nặng tư tưởng trọng nam khinh nữ, người phụ nữ không có quyền được lựa chọn, càng không được quyền giữ lấy tình yêu cho riêng mình. Tình yêu, hạnh phúc – những điều tưởng chừng giản dị với bất kỳ ai – lại trở thành một thứ xa xỉ với Hồ Xuân Hương và những người phụ nữ cùng thời. Một “mảnh tình” vốn đã nhỏ bé, yếu ớt, ấy vậy mà cũng không được vẹn toàn. Câu thơ sử dụng nghệ thuật tăng tiến một cách đầy tinh tế: từ “mảnh tình” đã ít, lại còn “san sẻ”, rồi “tí” và cuối cùng là “con con” – một cách gọi nhấn mạnh đến mức tối thiểu, nhỏ bé đến không thể chia được nữa. Từng lớp từ ngữ như cứa sâu vào nỗi đau thầm kín của người phụ nữ, lột tả trọn vẹn sự cô đơn, tủi cực trong tình yêu, trong cuộc sống làm lẽ, làm thiếp, khi mà niềm vui chỉ là một chút vụn vặt của người khác bỏ lại.

Câu thơ không chỉ là tiếng lòng của riêng Hồ Xuân Hương, mà còn là tiếng nói đại diện cho biết bao người phụ nữ trong xã hội cũ – những người luôn phải chịu nhiều thiệt thòi, sống kiếp lẽ mọn, bất công. Đó là một tâm trạng chất chứa vừa đau buồn, vừa phẫn uất, khát khao vươn lên nhưng vẫn mãi bị níu giữ bởi số phận nghiệt ngã. Bằng lối diễn đạt đầy hàm súc, ngôn ngữ dân gian kết hợp cùng cảm xúc cá nhân chân thật, Hồ Xuân Hương đã truyền tải một cách sâu sắc bi kịch và tâm tư người phụ nữ trong xã hội cũ.

Hai câu thơ nói riêng và toàn bài thơ nói chung đã khắc họa rõ nét một số phận đầy bi kịch nhưng vẫn luôn cháy bỏng khát khao được yêu thương, được sống đúng nghĩa với phẩm giá của mình. Qua đó, bạn đọc có thể cảm nhận được một cách khách quan và đầy thấm thía về thân phận phụ nữ xưa – yếu đuối mà mạnh mẽ, tội nghiệp mà cũng thật đáng trân trọng.

Với tài năng ngôn ngữ sắc sảo và trái tim nhân hậu, Hồ Xuân Hương đã để lại dấu ấn không thể phai mờ trong lòng người đọc. Thơ bà không chỉ đơn thuần là sự than thân trách phận, mà còn là một lời lên án sâu cay xã hội phong kiến bất công. Bằng giọng thơ vừa trào phúng, vừa cay đắng, bà đã tạo nên một màu sắc riêng biệt, góp phần làm phong phú kho tàng văn học Việt Nam. Đó là tiếng nói của người phụ nữ biết yêu, biết sống, dám đấu tranh – một ngọn lửa không bao giờ tắt giữa đêm dài của chế độ phong kiến.

Phân tích 2 câu kết bài Tự tình - mẫu 7

          Có lần khi đọc thơ của nữ sĩ Hồ Xuân Hương nhà thơ Tế Hanh đã viết một bài thơ để ca ngợi bà có tựa đề Hồ Xuân Hương như sau:

"Kính chào chị Hồ Xuân Hương
Ôi một tài thơ cỡ khác thường
"Xiên ngang mặt đất" câu thơ nhọn
"Dê cỏn buồn sừng" chữ hóc xương

Không chịu cam tâm làm phận gái
Chế giễu nam nhi cả một phường
"Bà chúa thơ Nôm" ai sánh kịp
Ra ngoài lề lối của văn chương"

Quả thật, thơ của Hồ Xuân Hương đúng như những gì mà Tế Hanh đã hết lòng ca ngợi, mà tiêu biểu trong đó phải kể đến là chùm thơ Tự tình, với bài Tự tình 2 là được biết nhiều hơn cả. Nếu như hai câu luận và hai câu thực là nỗi cô đơn, buồn tủi, sự ê chề bẽ bàng của nhân vật trữ tình trước nghịch cảnh tình duyên không vẹn tựa một lời than vãn, chán chường. Thì đến những câu thơ kết ta lại thấy được trong đó cái cá tính mạnh mẽ, sự phản kháng của nhà thơ với cái éo le của số phận người phụ nữ, sợ quãng đời xuân sắc qua mau, mà tình duyên không tới đủ.

“Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại,
Mảnh tình san sẻ tí con con.”

Thật khó để không xúc động trước tiếng thở dài của Hồ Xuân Hương trong hai câu thơ cuối bài Tự tình II. Một tiếng “ngán” vang lên đầy mỏi mệt, ngao ngán trước cái vòng quay bất tận của cuộc đời. “Ngán” là ngán ngẩm, là chán chường, là sự bế tắc trước nghịch cảnh éo le và những trớ trêu nghiệt ngã của số phận. Hồ Xuân Hương đã "ngán" lắm rồi cái thói đời lặp đi lặp lại, cái sự tuần hoàn nhàm chán của mùa xuân tạo hóa – mùa xuân của đất trời cứ đến rồi lại đi, đi rồi lại trở về như một trò đùa tàn nhẫn. Nhưng ẩn sau hình ảnh mùa xuân ấy chính là tuổi xuân, là sắc đẹp, là quãng thời gian ngắn ngủi nhất trong đời người – đặc biệt là đời người phụ nữ.

Ở đây, ta có thể tinh tế nhận ra một tư tưởng hết sức tiến bộ, mang màu sắc nhân văn sâu sắc của Hồ Xuân Hương – một tư tưởng sau này cũng được Xuân Diệu tiếp nối: tuổi trẻ, tuổi xuân là thứ đẹp đẽ, rực rỡ nhưng lại vô cùng ngắn ngủi và không thể lặp lại. Mùa xuân của thiên nhiên có thể trở lại sau mỗi năm, nhưng tuổi xuân của con người, một khi đã qua đi thì mãi mãi không thể quay về. Người phụ nữ, một khi nhan sắc đã phai, tình duyên đã lỡ, thì còn lại gì ngoài những năm tháng cô đơn, trống vắng? Trong xã hội phong kiến, điều ấy lại càng trở nên nghiệt ngã. Phụ nữ không chỉ bị trói buộc bởi những lễ giáo, mà còn bị áp đặt số phận, không có quyền quyết định cuộc đời mình.

Nỗi xót xa ấy được đẩy lên đến tận cùng trong câu thơ cuối: “Mảnh tình san sẻ tí con con.” Câu thơ như một nhát dao cứa sâu vào trái tim người đọc bởi nghệ thuật tăng tiến rất đặc sắc. "Mảnh tình" – đã là một thứ nhỏ bé, mỏng manh – lại còn phải "san sẻ", rồi chia ra thành "tí", rồi "con con" – càng chia thì càng bé, càng nhỏ đến mức vụn vỡ, không thể giữ được nữa. Tình yêu vốn đã chẳng được trọn vẹn, lại còn phải nhường nhịn, phải chia chác trong một cuộc đời lẽ mọn, thiệt thòi. Hình ảnh ấy gợi nhắc về cuộc đời của chính Hồ Xuân Hương – người phụ nữ tài hoa nhưng bất hạnh. Bà từng hai lần lấy chồng nhưng cả hai lần đều làm lẽ. Bà không được hưởng trọn vẹn một mái ấm đúng nghĩa, thường xuyên sống trong cảnh cô phòng chiếc bóng, chứng kiến người chồng của mình vui vẻ bên người khác. Chưa dừng lại ở đó, bà còn chịu cảnh sớm góa chồng, khi tình chưa nồng thì duyên đã dở. Bao nhiêu yêu thương chưa kịp đơm hoa đã vội lụi tàn.

Chính những bi kịch ấy đã kết tinh trong từng vần thơ, khiến tiếng nói của Hồ Xuân Hương trở thành tiếng nói thay mặt cho biết bao người phụ nữ cùng thời. Đó không chỉ là nỗi đau riêng tư, mà là lời kêu cứu cho cả một nửa thế giới đang sống dưới ách gông cùm lễ giáo phong kiến. Những tiếng thở dài, những giọt nước mắt của bà là tấm lòng xót xa, cảm thông sâu sắc với những kiếp người khốn khổ, bị tước đoạt quyền yêu thương và sống hạnh phúc. Nhưng trong bi kịch ấy, ta không chỉ thấy nỗi buồn mà còn nhận ra một tinh thần phản kháng, một khát khao sống mãnh liệt và ý chí muốn vượt lên trên số phận.

Tóm lại, Tự tình II nói riêng và chùm thơ Tự tình nói chung là một tiếng nói giàu tính nhân văn, giàu cảm xúc của Hồ Xuân Hương về nỗi đau thân phận, nỗi tủi hờn của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Đồng thời, qua những vần thơ đầy đau đáu ấy, nhà thơ cũng làm nổi bật vẻ đẹp tiềm ẩn trong phẩm chất và tâm hồn họ: đó là sự tài năng, cá tính mạnh mẽ, lòng tự trọng sâu sắc và khát khao được yêu, được sống đúng với giá trị của mình. Hồ Xuân Hương đã góp một tiếng nói độc đáo, đầy bản lĩnh và sâu sắc vào dòng chảy của văn học trung đại Việt Nam, khẳng định một góc nhìn nữ quyền hiếm thấy ở thời đại của bà – góc nhìn vừa trào phúng, vừa đau thương, vừa rực cháy.

Phân tích 2 câu kết bài Tự tình - mẫu 8

          Văn học Việt Nam có rất nhiều tác giả tài năng và sở hữu phong cách nghệ thuật đặc biệt để diễn tả nội tâm. Trong số đó, nữ thi sĩ Hồ Xuân Hương là một trong những cái tên không thể bỏ qua. Bài thơ Tự tình 2 của bà là một minh chứng cho sự tài năng của bà trong việc sử dụng nghệ thuật trong văn chương. Bốn câu thơ đầu tiên khắc họa khung cảnh để tác giả bộc lộ cảm xúc, trong khi đó hai câu cuối lại thể hiện sự cá tính mạnh mẽ trong suy nghĩ và văn chương của Hồ Xuân Hương.

          Bài thơ kết thúc bằng hình ảnh tình duyên của người con gái trong bài thơ.

“Ngán nỗi xuân đi, xuân lại lại,

Mảnh tình san sẻ tí con con!”.

Tình yêu đời là sức sống mãnh liệt, nhưng đời riêng mỗi người lại vẫn đầy vòng xoáy khó chịu và vô vị của thời gian. Từ “Xuân đi xuân lại lại” trong bài thơ của Hồ Xuân Hương, người ta có thể cảm nhận được sự đau đớn và mệt mỏi trước sự tuần hoàn của cuộc đời. “Xuân” không chỉ là mùa xuân trên đất trời mà còn là tuổi trẻ đầy sức sống của con người. Tuy nhiên, khi mùa xuân qua đi, tuổi trẻ cũng trôi qua và không trở lại, chúng ta không thể tránh khỏi nỗi đau buồn và tủi hổ.

Và trong bài thơ của Hồ Xuân Hương, bà cũng không tránh khỏi tiếng thở dài chua xót. Điều đó càng thêm đau lòng khi giữa sự tuần hoàn của thời gian, bà còn phải đối mặt với một “mảnh tình san sẻ tí con con” – một tình yêu đơn độc và tạm bợ nhưng vẫn phải được chia sẻ từng chút một. Tấm lòng của bà cô độc và yếu ớt, và nó cũng không hoàn toàn được hưởng hạnh phúc.

Câu thơ của Hồ Xuân Hương đã thể hiện nỗi đau thân phận của bà và cũng là nỗi đau chung của tất cả phụ nữ trong xã hội đương thời. Tình trạng phân biệt đối xử giữa nam và nữ trong xã hội đã khiến cho phụ nữ luôn phải đối mặt với nỗi đau và phản kháng trước số phận, luôn phải cố gắng vươn lên nhưng vẫn rơi vào bi kịch. Đây là tâm trạng đau buồn và phẫn uất của phụ nữ trước sự định đoạt của định kiến xã hội và duyên phận.

Trong bài thơ, Hồ Xuân Hương miêu tả những tâm trạng đau đớn của người phụ nữ trong xã hội đương thời. Những đoạn thơ xoay quanh chủ đề cuộc sống và thời gian đã tạo nên bức tranh đầy sắc màu về cuộc sống. Các từ ngữ được sử dụng rất tinh tế, khiến người đọc cảm nhận được sự xót xa, tủi hổ và đau khổ của nhân vật.

Điều đáng chú ý là tác giả đã tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp về sự đối nghịch trong cuộc sống. Nghệ thuật đảo ngữ được sử dụng rất tinh tế để diễn tả sự đối nghịch giữa cuộc sống vật chất và tinh thần. Từ “Xuân đi xuân lại lại” đã miêu tả được sự vô vị và khao khát của nhân vật muốn được yêu thương, sống đầy đủ ý nghĩa.

Bài thơ còn làm nổi bật nét đẹp và sức sống của thiên nhiên bằng cách sử dụng những hình ảnh đậm chất tự nhiên. Rêu vốn chỉ là sinh vật yếu ớt, nhưng từng đám vẫn hiên ngang vươn mình xiên ngang mặt đất để đón ánh mặt trời” hay Đá dù nhỏ bé so với bầu trời nhưng vẫn đua nhau đâm toạc chân mây, khẳng định sự hiện diện của mình đã diễn tả được sức mạnh của sự sống trong những vật nhỏ bé, đơn sơ.

Bài thơ của Hồ Xuân Hương không chỉ là những câu thơ đơn thuần mà còn là một tác phẩm văn học vĩ đại. Những dòng thơ mang đến cho người đọc cái nhìn sâu sắc về cuộc sống và con người. Bài thơ của Hồ Xuân Hương xoay quanh chủ đề tình yêu và số phận bi kịch của người phụ nữ. Với những cảm xúc và tình cảm chân thành, bài thơ đã truyền đạt được những thông điệp sâu sắc về tình yêu, sự sống và đau khổ của cuộc sống.

Phân tích 2 câu kết bài Tự tình - mẫu 9

          Trong số các bài thơ mang tính tâm sự của Hồ Xuân Hương, bài “Tự tình” được xem là một trong những tác phẩm đặc sắc nhất. Nó phản ánh một tâm trạng buồn bã, cô đơn và nỗi khao khát yêu đời của một con người tràn đầy năng lượng, nhưng lại đối mặt với những khó khăn, chông gai trong cuộc sống. Điều đáng tiếc hơn là người viết vẫn chưa tìm thấy tình yêu đích thực, gặp phải những tình huống không may, khiến cho giấc mơ tình yêu của cô ấy bị vùi dập.

Thơ của Hồ Xuân Hương thực sự đúng như những lời ca ngợi nồng nhiệt của Tế Hanh, và đặc biệt nổi bật trong đó là chùm thơ Tự tình, với bài Tự tình 2 được biết đến nhiều nhất. Trong đó, nếu như hai câu luận và hai câu thực thể hiện nỗi cô đơn, buồn bã, và sự khắc khoải của nhân vật trữ tình trước những rắc rối trong tình yêu như một lời than thở chán chường, thì những câu thơ kết lại thể hiện tính cách mạnh mẽ và sự phản đối của nhà thơ với tình trạng đáng thương của phụ nữ, sợ rằng thời gian sẽ trôi qua quá nhanh và tình yêu sẽ không đến đúng lúc.

“Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại
Mảnh tình san sẻ tí con con”

Hồ Xuân Hương đã chán nản với thói quen éo le, bạc bẽo, sự lặp lại của mùa xuân theo luật tự nhiên. Có thể nhận ra rằng ở đây, Hồ Xuân Hương có quan điểm rất mới mẻ, mà sau này Xuân Diệu cũng đồng tình. Đó là quy luật của thời gian, của tuổi trẻ. Mùa xuân của thiên nhiên, của trời đất đi qua lại trở về, nhưng tuổi xuân của con người thì khác, đặc biệt là tuổi xuân của người phụ nữ đã qua đi thì không trở lại, và rồi chúng ta sẽ già đi và mất đi. Vì vậy, Hồ Xuân Hương không thể không cảm thấy “chán” với cuộc sống. Tình cảm còn lại đã “vụn vỡ” và chỉ còn lại một mảnh nhỏ. Điều đó nhắc nhở về cuộc đời của Hồ Xuân Hương, bà đã lấy chồng hai lần và lần nào cũng phải sống theo ý người khác, thường xuyên chịu đựng nỗi đau khi phải sống với người chồng vui vẻ bên người phụ nữ khác.

Nỗi sớm góa bụa cùng với những thử thách mà Hồ Xuân Hương phải đối mặt với tư cách là một người phụ nữ tài hoa bạc mệnh đã để lại cho Hồ Xuân Hương một nỗi đau và sự phẫn uất sâu sắc đối với xã hội phong kiến ​​bất công, lạc hậu mà bà đang sống. Thơ của bà, đặc biệt là tập thơ Tự tình thứ hai và toàn bộ tập thơ Tự tình nói lên nỗi khổ này và cảnh ngộ của người phụ nữ nói chung một cách mạnh mẽ. Tuy nhiên, ngay cả khi than thở về những bất công này, Hồ Xuân Hương cũng ca ngợi những sức mạnh và vẻ đẹp tiềm ẩn trong tính cách và tâm hồn của những người phụ nữ này. Cô nhìn thấy ở họ một quyết tâm mãnh liệt để vượt qua số phận, một khao khát tình yêu và hạnh phúc, và một khả năng phục hồi và sức mạnh nội tâm sâu sắc.

Xem thêm những bài văn mẫu đạt điểm cao của học sinh trên cả nước hay khác:

• Phân tích 2 câu luận bài Thương vợ
• Phân tích 2 câu thực bài Thương vợ
• Phân tích 2 khổ cuối Ánh trăng
• Phân tích 2 khổ cuối bài Bếp lửa
• Phân tích 2 khổ cuối bài Đoàn thuyền đánh cá

---