Tính chất của amonia (NH₃), muối Amoni: Tính chất hóa học, vật lí, Điều chế, Ứng dụng chi tiết nhất

---

---

Tính chất của amonia (NH₃), muối Amoni: Tính chất hóa học, vật lí, Điều chế, Ứng dụng chi tiết nhất

Bài giảng: Bài 8 : amonia và muối amoni - Cô Nguyễn Nhàn (Giáo viên VietJack)

A. amonia

I. Cấu tạo phân tử

    Trong phân tử NH₃, N liên kết với ba nguyên tử hidro bằng ba liên kết cộng hóa trị có cực. NH₃ có cấu tạo hình chóp với nguyên tử Nitơ ở đỉnh. Nitơ còn một cặp electron hóa trị là nguyên nhân tính bazơ của NH₃.

II. Tính chất vật lý

- amonia (NH₃) là chất khí không màu, có mùi khai xốc, nhẹ hơn không khí, tan rất nhiều trong nước.

III. Tính chất hóa học

1. Tính bazơ yếu

    - Tác dụng với nước:

NH₃ + H₂O ⇋ NH₄⁺ + OH^-

    ⇒ Dung dịch NH₃ là một dung dịch bazơ yếu.

    - Tác dụng với dung dịch muối (muối của những kim loại có hidroxit không tan):

AlCl₃ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃↓ + 3NH₄Cl

Al³⁺ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃↓ + 3NH₄⁺

    - Tác dụng với axit → muối amoni:

NH₃ + HCl → NH₄Cl (ammonium chloride)

2NH₃ + H₂SO₄ → (NH₄)₂SO₄ (amoni sunfat)

2. Khả năng tạo phức

    Dung dịch amonia có khả năng hòa tan hiđroxit hay muối ít tan của một số kim loại, tạo thành các dung dịch phức chất.

    Ví dụ:

    * Với Cu(OH)₂:

Cu(OH)₂ + 4NH₃ → [Cu(NH₃)₄](OH)₂ (màu xanh thẫm)

    * Với AgCl:

AgCl + 2NH₃ → [Ag(NH₃)₂]Cl

    Sự tạo thành các ion phức là do sự kết hợp các phân tử NH₃ bằng các electron chưa sử dụng của nguyên tử nitơ với ion kim loại.

3. Tính khử

    - amonia có tính khử: phản ứng được với oxi, clo và khử một số oxit kim loại (Nitơ có số oxi hóa từ -3 đến 0, +2).

    - Tác dụng với oxi:

    - Tác dụng với clo:

2NH₃ + 3Cl₂ → N₂ + 6HCl

    NH₃ kết hợp ngay với HCl vừa sinh ra tạo “khói trắng” NH₄Cl

    - Tác dụng với CuO:

IV. Ứng dụng

    - Sản xuất nitric acid, các loại phân đạm như ure (NH₂)₂CO; NH₄NO₃; (NH₄)₂SO₄; …

    - Điều chế hidrazin (N₂H₄) làm nhiên liệu cho tên lửa.

    - Amoni lỏng dùng làm chất gây lạnh trong máy lạnh.

V. Điều chế

1. Trong phòng thí nghiệm

    Đun nóng muối amoni với Ca(OH)₂

2. Trong công nghiệp

    Tổng hợp từ nitơ và hiđro

    - Nhiệt độ: 450 – 500^oC.

    - Áp suất cao từ 200 – 300 atm.

    - Chất xúc tác: sắt kim loại được trộn thêm Al₂O₃, K₂O, ...

    Làm lạnh hỗn hợp khí bay ra, NH₃ hóa lỏng được tách riêng.

B. MUỐI AMONI

    Là tinh thể ion gồm cation NH₄⁺ và anion gốc axit.

I. Tính chất vật lý

    - Là những hợp chất tinh thể ion, phân tử gồm cation NH₄⁺ và anion gốc axit.

    - Tan nhiều trong nước điện ly hoàn toàn thành các ion.

    NH₄Cl → NH₄⁺ + Cl^-; Ion NH₄⁺ không có màu.

II. Tính chất hóa học

1.Phản ứng thuỷ phân: Tạo môi trường có tính axit làm quỳ tím hoá đỏ.

NH₄⁺ + HOH → NH₃ + H₃O⁺ (Tính axit)

2. Tác dụng với dung dịch kiềm: (nhận biết ion amoni, điều chế amonia trong phòng thí nghiệm)

3. Phản ứng nhiệt phân

    - Muối amoni chứa gốc của axit không có tính oxi hóa khi nung nóng bị phân hủy thành NH₃.

    NH₄HCO₃ (bột nở) được dùng làm xốp bánh.

    - Muối amoni chứa gốc của axit có tính oxi hóa khi bị nhiệt phân cho ra N₂, N₂O.

    - Nhiệt độ lên tới 500^oC, ta có phản ứng:

2NH₄NO₃ → 2N₂ + O₂ + 4H₂O

Xem thêm các phần Lý thuyết Hóa học lớp 11 ôn thi Tốt nghiệp THPT hay khác:

• Lý thuyết Khái quát Nhóm Nitơ
• Lý thuyết Nitơ
• Lý thuyết nitric acid và muối nitrate
• Lý thuyết Photpho
• Lý thuyết phosphoric acid và muối Photphat
• Lý thuyết Phân bón hóa học
• Lý thuyết Tính chất của Nitơ và hợp chất của chúng
• Lý thuyết Tính chất của Photpho và hợp chất của chúng
• Dạng 1: Bài tập về tính chất hóa học và phương pháp điều chế N₂, NH₃, HNO₃, muối nitrate

---

---

---