Tính chất của phosphoric acid (H₃PO₄), muối photphat: Tính chất hóa học, vật lí, Điều chế, Ứng dụng chi tiết nhất

---

---

Bài viết Tính chất của phosphoric acid (H₃PO₄), muối photphat: Tính chất hóa học, vật lí, Điều chế, Ứng dụng với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Tính chất của phosphoric acid (H₃PO₄), muối photphat: Tính chất hóa học, vật lí, Điều chế, Ứng dụng.

Tính chất của phosphoric acid (H₃PO₄), muối photphat: Tính chất hóa học, vật lí, Điều chế, Ứng dụng chi tiết nhất

Bài giảng: Bài 11: phosphoric acid và muối photphat - Cô Nguyễn Nhàn (Giáo viên VietJack)

A. Phosphoric acid H₃PO₄

I. Cấu tạo phân tử

    Công thức cấu tạo:

II. Tính chất vật lí

    Là chất rắn dạng tinh thể trong suốt, không màu, nóng chảy ở 42,5ºC. Dễ chảy rữa và tan vô hạn trong nước.

III. Tính chất hóa học

    a. Tính oxi hóa – khử

    Axít photphoric khó bị khử (do P ở mức oxi hóa +5 bền hơn so với N trong nitric acid), không có tính oxi hóa.

    b. Tính axit: Axít photphoric là axit có 3 lần axit, có độ mạnh trung bình. Trong dung dịch nó phân li ra 3 nấc:

    H₃PO₄ ⇋ H⁺ + H₂PO₄^- ⇒ k₁ = 7, 6.10^-3

    H₂PO₄^- ⇋ H⁺ + HPO₄^2- ⇒ k₂ = 6,2.10^-8

    HPO₄^2- ⇋ H⁺ + PO₄^3- ⇒ k₃ = 4,4.10^-13

    ⇒ nấc 1 > nấc 2 > nấc 3.

    ⇒ Dung dịch axít photphoric có những tính chất chung của axit như làm quì tím hóa đỏ, tác dụng với basic oxide, bazơ, muối, kim loại.

    ⇒ Khi tác dụng với basic oxide, bazơ tùy theo lượng chất tác dụng mà axít photphoric tạo ra muối trung hòa, muối axit hoặc hỗn hợp muối:

    H₃PO₄ + NaOH → NaH₂PO₄ + H₂O

    H₃PO₄ + 2NaOH → Na₂HPO₄ + 2H₂O

    H₃PO₄ + 3NaOH → Na₃PO₄ + 3H₂O

IV. Ứng dụng và điều chế

1. Ứng dụng

    Một lượng lớn phosphoric acid dùng để điều chế các muối photphat và sản xuất phân lân.

2. Điều chế

    a. Trong phòng thí nghiệm

P + 5HNO₃ → H₃PO₄ + H₂O + 5NO₂

    b. Trong công nghiệp

       + Cho H₂SO₄ đặc tác dụng với quặng photphorit hoặc quặng apatit:

Ca₃(PO₄)₂ + 3H₂SO₄ → 3CaSO₄ + 2H₃PO₄

       Điều chế bằng phương pháp này không tinh khiết và lượng chất thấp.

       + Để điều chế H₃PO₄ có độ tinh khiết và nồng độ cao hơn người ta đốt cháy P để được P₂O₅ rồi cho P₂O₅ tác dụng với nước:

4P + 5O₂ → 2P₂O₅

P₂O₅ + 3H₂O → 2H₃PO₄

B. Muối Photphat

    Axít photphoric tạo ra 3 loại muối:

    - Muối photphat trung hòa: Na₃PO₄, Ca₃(PO₄)₂, …

    - Muối đihidrophotphat: NaH₂PO₄, Ca(H₂PO₄)₂, …

    - Muối hidrophotphat: Na₂HPO₄, CaHPO₄, …

1. Tính tan

    Tất cả các muối đihidrophotphat đều tan trong nước. Các muối hidrophotphat và photphat trung hòa đều không tan hoặc ít tan trong nước (trừ muối natri, kali, amoni).

2. Phản ứng thủy phân

    Các muối photphat tan bị thủy phân trong dung dịch.

Na₃PO₄ + H₂O ⇋ Na₂HPO₄ + NaOH

    ⇒ Dung dịch Na₃PO₄ có môi trường kiềm làm quỳ hóa xanh.

3. Nhận biết ion photphat

    Thuốc thử là silver nitrate.

3Ag⁺ + PO₄^3- → Ag₃PO₄↓ (màu vàng)

Xem thêm các phần Lý thuyết Hóa học lớp 11 ôn thi Tốt nghiệp THPT hay khác:

• Lý thuyết Khái quát Nhóm Nitơ
• Lý thuyết Nitơ
• Lý thuyết amonia và muối amoni
• Lý thuyết nitric acid và muối nitrate
• Lý thuyết Photpho
• Lý thuyết Phân bón hóa học
• Lý thuyết Tính chất của Nitơ và hợp chất của chúng
• Lý thuyết Tính chất của Photpho và hợp chất của chúng
• Dạng 1: Bài tập về tính chất hóa học và phương pháp điều chế N₂, NH₃, HNO₃, muối nitrate

---

---

---