Cách giải bài tập Phản ứng tráng gương của Anđehit (hay, chi tiết)

---

---

Bài viết Cách giải bài tập Phản ứng tráng gương của Anđehit với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Phản ứng tráng gương của Anđehit.

Cách giải bài tập Phản ứng tráng gương của Anđehit (hay, chi tiết)

A. Phương pháp giải & Ví dụ minh họa

        –CHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O −^tº→ –COONH₄ + 2NH₄NO₃ + 2Ag

- Phương trình phản ứng tổng quát :

        R(CH=O)n + 2nAgNO₃ + 3nNH₃ + nH₂O −^tº→ R(COONH₄)_n + 2nAg ↓ + 2nNH₄NO₃

- Đối với anđehit đơn chức :

        R-CH=O + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O −^tº→ R-COONH₄ + 2Ag ↓ + 2NH₄NO₃

Đặc biệt Đối với HCHO phản ứng xảy ra như sau :

        HCH=O + 4AgNO₃ + 6NH₃ + 2H₂O −^tº→ (NH₄)₂CO₃ + 4 + 4NH₄NO₃

Lưu ý

- Khi cho hỗn hợp các anđehit đơn chức X tham gia phản ứng tráng gương mà :

    + thì chứng tỏ rằng trong X có HCHO.

    + Dung dịch sau phản ứng tráng gương phản ứng với dung dịch HCl thấy giải phóng khí CO₂ thì chứng tỏ rằng trong X có HCHO.

- Khi cho một anđehit X tham gia phản ứng tráng gương mà thì X có thể là HCHO hoặc R(CHO)₂.

    + Trường hợp đặc biệt: H-CH = O phản ứng Ag₂O tạo 4mol Ag và %O = 53,33%

Ví dụ minh họa

Bài 1: Cho 1,97 gam dung dịch fomalin tác dụng với dung dịch AgNO₃/NH₃ dư thu được 10,8 gam Ag. Nồng độ % của formic aldehyde trong fomalin là :

Lời giải:

Phương trình phản ứng :

        HCH=O + 4AgNO₃ + 6NH₃ + 2H₂O → (NH₄)₂CO₃ + 4Ag↓ + 4NH₄NO₃

    Vậy nồng độ % của formic aldehyde trong dung dịch fomalin là :

Bài 2: Cho 11,6 gam andehit đơn no A có số cacbon lớn hơn 1 phản ứng hoàn toàn với dd AgNO₃/NH₃ dư, toàn bộ lượng Ag sinh ra cho vào dd HNO₃ đặc nóng sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn ta thấy khối lượng dung dịch tăng lên 24,8gam. Tìm CTCT của A.

Lời giải:

Gọi CT của andehit no đơn chức là: RCHO

Phương trình phản ứng: R-CH=O + 2AgNO₃ + H₂O + 3NH₃ −^tº→ R-COONH₄ + 2NH₄NO₃ + 2Ag

Gọi số mol của A là x ⇒ n_Ag = 2x

Ag + 2HNO₃ → AgNO₃ + NO₂ + H₂O

2x                                        2x

m_{dd tăng} = m_Ag – m_NO2 = 2x.108 – 2x.46 = 124x = 24,8 ⇒ x = 0,2 mol;

⇒ M_andehit = 11,6/0,2 = 58 ⇒ R = 29

Vậy CTPT của andehit là C₂H₅CHO

Bài 3: Cho 8,6 gam anđehit mạch không nhánh A tác dụng với lượng (dư) dung dịch AgNO₃/NH₃ tạo 43,2 gam Ag. A có công thức phân tử là :

Lời giải:

n_Ag = 43,2/108 = 0,4 mol

    + Nếu A là RCHO thì n_A = 1/2 . n_Ag = 0,2 mol ⇒ R+29 = 8,6/0,2 = 43 ⇒ R = 14(loại).

    + Nếu A là HCHO thì n_HCHO = 1/4 . n_Ag = 0,1 mol ⇒ m_HCHO = 0,1.30 = 3g (loại).

    + Nếu A là R(CHO)₂ thì :

n_R(CHO)2 = 1/4 n_Ag = 0,1 mol ⇒ R+58 = 8,6/0,1 = 86 ⇒ R=28 ⇒ R: -C₂H₄-

    A có mạch cacbon không phân nhánh nên A là OHC–CH₂–CH₂–CHO (C₄H₆O₂).

Bài 4: Hỗn hợp X gồm hai ancol no, đơn chức, mạch hở, kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng. Oxi hóa hoàn toàn 0,2 mol hỗn hợp X có khối lượng m gam bằng CuO đun nóng thu được hỗn hợp sản phẩm hữu cơ Y. Cho Y tác dụng với một lượng dư dung dịch AgNO₃/NH₃, thu được 54 gam Ag. Giá trị của m là

Lời giải:

n_Ag = 0,5 mol; n_Ag/n_X > 1 ⇒ 2 ancol là CH₃OH và C₂H₅OH

Hỗn hợp Y gồm HCHO và CH₃CHO; x + y =0,2 và 4x + 2y = 0,5

⇒ x = 0,05 mol và y = 0,15 mol; mX = 0,05.32 + 0,15.46 = 8,5 g

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Cho 0,1 mol anđehit X tác dụng với dung dịch dư AgNO₃/NH₃ thu được 0,4 mol Ag. Mặt khác cho 0,1 mol X tác dụng hoàn toàn với H₂ thì cần 22,4 lít H₂ (đktc). Công thức cấu tạo phù hợp với X là:

A. HCHO        B. CH₃CHO

C. (CHO)₂        D. cả A và C đều đúng

Lời giải:

Đáp án: C

n_X: n_Ag = 1:4 và n_X : n_H2 = 1: 1 ⇒ CTCT đúng là: (CHO)₂

Bài 2: Cho 5,8 gam anđehit A tác dụng hết với một lượng dư AgNO₃/NH₃ thu được 43,2 gam Ag. Tìm CTPT của A

A. CH₃CHO.        B. CH₂=CHCHO.

C. OHCCHO.        D. HCHO.

Lời giải:

Đáp án: D

n_Ag = 43,2 /108 = 0,4 mol ⇒ n_A = 0,1 mol ⇒ M_A = 58 ⇒ A là: OHCCHO.

Bài 3: Cho 0,15 mol một anđehit Y tác dụng hoàn toàn với lượng dư dung dịch AgNO₃/NH₃ thu được 18,6 gam muối amoni của axít hữu cơ. Công thức cấu tạo của anđehit trên là:

A. C₂H₄(CHO)₂        B. (CHO)₂        C. C₂H₂(CHO)₂        D. HCHO

Lời giải:

Đáp án: B

n_muối = n_andehit = 0,15 mol; M_muối = 18,6/0,15 = 124

⇒ R + (44 + 18).2 = 124 ⇒ R = 0

Bài 4: Khi cho 0,l mol X tác dụng với dung dịch AgNO₃ dư/NH₃ ta thu được Ag kim loai. Hoà tan hoàn toàn lượng Ag thu được vào dung dịch HNO₃ đặc nóng dư thu được 8,96 lít NO₂ (đktc). X là:

A. X là anđêhit hai chức        B. X là anđêhitformic

C. X là hợp chất chứa chức – CHO        D. Cả A, B đều đúng

Lời giải:

Đáp án: D

n_Ag = n_NO2 = 0,4 mol; n_X: n_Ag = 1: 4

Bài 5: Cho m gam hỗn hợp ethanal và propanal phản ứng hoàn toàn với lượng dư dung dịch AgNO₃/NH₃, thu được 43,2 gam kết tủa và dung dịch chứa 17,5 gam muối amoni của hai axit hữu cơ. Giá trị của m là

A. 9,5.        B. 10,9.        C. 14,3.        D. 10,2.

Lời giải:

Đáp án: B

n_muối = n_Ag/2 = 0,2 mol ⇒ M_muối = 17,5/0,2 = 87,5

⇒ R = 25,5 ⇒ m = 0,2. (25,5 + 29) = 10,9 g

Bài 6: Cho 0,1 mol hỗn hợp X gồm hai anđehit no, đơn chức, mạch hở, kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO₃ trong NH₃, đun nóng thu được 32,4 gam Ag. Hai anđehit trong X là :

A. HCHO và C₂H₅CHO.        B. HCHO và CH₃CHO.

C. C₂H₃CHO và C₃H₅CHO.        D. CH₃CHO và C₂H₅CHO.

Lời giải:

Đáp án: B

Theo giả thiết hỗn hợp X gồm hai anđehit no, đơn chức, mạch hở, kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng. Mặt khác n_Ag/n_X = 0,3/0,1 nên suy ra trong hỗn hợp X phải chứa HCHO, anđehit còn lại là CH₃CHO.

Bài 7: Cho 0,1 mol anđehit X tác dụng với lượng dư AgNO₃ (hoặc Ag₂O) trong dung dịch NH₃, đun nóng thu được 43,2 gam Ag. Hiđro hoá X thu được Y, biết 0,1 mol Y phản ứng vừa đủ với 4,6 gam Na. Công thức cấu tạo thu gọn của X là :

A. HCHO.        B. OHC–CHO.

C. CH₃–CHO.        D. CH₃–CH(OH)–CHO.

Lời giải:

Đáp án: B

n_Ag/n_X = 0,4/0,1 = 4/1 Loại đáp án C, D.

Theo giả thiết hiđro hoá X thu được Y nên Y là ancol. n_Na/n_Y = 2/1 ⇒ Y là ancol hai chức. Vậy X là anđehit hai chức, X là OHC–CHO.

Bài 8: Cho 1,74 gam oxalic aldehyde tác dụng vừa đủ với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ tạo ra m gam bạc kết tủa. Giá trị của m là :

A. 6,48 g        B. 12,96 g        C. 19,62 g        D. 19,44g

Lời giải:

Đáp án: B

OHC–CHO + 4AgNO₃ + 6NH₃ + 2H₂O → H₄NOOC–COONH₄ + 4Ag↓ + 4NH₄NO₃

n_Ag = 4.n_OHC-CHO = 4.1,74/58 = 0,12 mol ⇒ m_Ag = 12,96g

C. Bài tập tự luyện

Câu 1: Cho 2,9 gam một aldehyde phản ứng hoàn toàn với lượng dư AgNO₃ trong dung dịch NH₃ thu được 21,6 gam Ag. CTCT thu gọn của aldehyde là

A. HCHO.                      

B. CH2=CH−CHO.           

C. OHC−CHO.               

D. CH3CHO.

Câu 2: Cho 6,6 gam một aldehyde X đơn chức, mạch hở phản ứng với lượng dư AgNO₃ trong dung dịch NH₃, đun nóng. Lượng Ag sinh ra cho phản ứng hết với dung dịch HNO₃ loãng, thoát ra 2,479 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, đkc). Công thức của X là

A. CH₃CHO.        

B. HCHO.   

C. CH₃CH₂CHO.  

D. CH₂ = CHCHO.

Câu 3: Cho 3,6 gam aldehyde đơn chức X phản ứng hoàn toàn với một lượng dư AgNO₃ trong dung dịch NH₃ đun nóng, thu được m gam Ag. Hoà tan hoàn toàn m gam Ag bằng dung dịch HNO₃ đặc, sinh ra 2,479 lít NO₂ (sản phẩm khử duy nhất, ở đkc). Công thức của X là

A. C₃H₇CHO.                 

B. HCHO.                       

C. C₂H₅CHO.                 

D. C₄H₉CHO.

Câu 4: Oxi hóa 1,2 gam CH₃OH bằng CuO nung nóng, sau một thời gian thu được hỗn hợp sản phẩm X gồm HCHO, H₂O và CH₃OH dư. Cho toàn bộ X tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO₃ trong NH₃, được 12,96 gam Ag. Hiệu suất của phản ứng oxi hóa CH₃OH là      

A. 76,6%.                                                               

B. 80,0%.                                                               

C. 65,5%.                                                               

D. 70,4%.

Câu 5: Oxi hóa 3,16 gam hỗn hợp 2 alcohol đơn chức thành aldehyde bằng CuO, t°, sau phản ứng thấy khối lượng chất rắn giảm 1,44 gam. Cho toàn bộ lượng aldehyde trên tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO₃/NH₃ thu được 36,72 gam Ag. Hai alcohol là

A. C₂H₅OH và C₃H₇CH₂OH.       

B. CH₃OH và C₂H₅CH₂OH.      

C. CH₃OH và C₂H₅OH.            

D. C₂H₅OH và C₂H₅CH₂OH.

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 11 có trong đề thi Tốt nghiệp THPT khác:

• Dạng 1: Bài tập về tính chất hóa học của Anđehit, ketone, carboxylic acid
• Dạng 2: Đồng phân, gọi tên Anđehit, ketone, carboxylic acid
• Dạng 4: Bài tập về phản ứng cộng H₂ của Anđehit
• Dạng 5: Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn Anđehit
• Dạng 6: Phản ứng oxi hóa hoàn toàn Anđehit, ketone, carboxylic acid
• Dạng 7: Dạng bài tập tính axit của carboxylic acid
• Dạng 8: Phản ứng ester hóa
• Dạng 9: Điều chế, nhận biết Anđehit, ketone, carboxylic acid

---

---

---