Tính lượng chất theo phương trình hoá học lớp 8 (cách giải + bài tập)

Chuyên đề phương pháp giải bài tập Tính lượng chất theo phương trình hoá học lớp 8 chương trình sách mới hay, chi tiết với bài tập tự luyện đa dạng giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Tính lượng chất theo phương trình hoá học.

Tính lượng chất theo phương trình hoá học lớp 8 (cách giải + bài tập)

(199k) Xem Khóa học KHTN 8 KNTTXem Khóa học KHTN 8 CDXem Khóa học KHTN 8 CTST

A. Lý thuyết và phương pháp giải

Để tính khối lượng và số mol của chất phản ứng và chất sản phẩm trong một phản ứng hoá học, ta thực hiện theo các bước sau:

Bước 1: Viết phương trình hoá học của phản ứng.

Bước 2: Tính số mol chất đã biết dựa vào khối lượng hoặc thể tích.

Bước 3: Dựa vào phương trình hoá học và số mol chất đã biết để tìm số mol của các chất phản ứng hoặc chất sản phẩm khác.

Bước 4: Tính khối lượng hoặc thể tích của chất cần tìm.

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Hoà tan hết 0,65 gam Zn trong dung dịch HCl 1 M, phản ứng xảy ra như sau:

Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂

Tính khối lượng muối zinc chloride (ZnCl₂) tạo thành sau phản ứng.

Hướng dẫn giải

Số mol Zn tham gia phản ứng: $n_{Zn}=\frac{m_{Zn}}{M_{Zn}}=\frac{0,65}{65}=0,01\left(mol\right).$

Theo phương trình hoá học:

1 mol Zn tham gia phản ứng sẽ thu được 1 mol ZnCl₂.

Vậy: 0,01 mol Zn ……………………………… 0,01 mol ZnCl₂.

Khối lượng zinc chloride tạo thành sau phản ứng:

$m_{ZnC{l}_2}=n_{ZnC{l}_2}.M_{ZnC{l}_2}$$=0,01.(65+35,5.2)=1,36\left(g\right).$

Ví dụ 2: Đốt cháy hoàn toàn 6,2 gam phosphorus trong khí oxygen. Hãy tính thể tích khí oxygen (đkc) và khối lượng sản phẩm tạo thành theo phản ứng:

4P + 5O₂ → 2P₂O₅.

Hướng dẫn giải

Phương trình hoá học: 4P + 5O₂ → 2P₂O₅

Tỉ lệ các chất:                  4        : 5      : 2

Số mol phosphorus đã bị đốt cháy: $n_P=\frac{6,2}{31}=0,2\left(mol\right)$

Theo tỉ lệ mol của phản ứng, ta có:

$n_{O_2}=\frac{5}{4}\times n_P=\frac{5}{4}\times 0,2=0,25\left(mol\right)$ $\Rightarrow V_{O_2}=0,25\times 24,79=6,1975\left(L\right);$

$n_{P_2{O}_5}=\frac{1}{2}\times n_P=0,1\left(mol\right)$ $\Rightarrow {m_{P_2}}_{O_5}=0,1\times 142=14,2\left(gam\right).$

C. Bài tập vận dụng

Câu 1: Cho phương trình hoá học:

$CaC{\text{O}}_3\stackrel{t^o}{\to }CaO+C{O}_2$

Số mol CaCO₃  đã phản ứng để điều chế được 11,2 gam CaO là

A. 0,2 mol.

B. 0,3 mol.

C. 0,4 mol.

D. 0,1 mol.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Số mol CaO: $n_{CaO}=\frac{11,2}{56}=0,2\left(mol\right).$

Theo phương trình hoá học cứ 1 mol CaCO₃ phản ứng thu được 1 mol CaO.

Vậy để thu được 0,2 mol CaO cần 0,2 mol CaCO₃ phản ứng.

Câu 2: Cho miếng đồng (Cu) dư vào 200 mL dung dịch AgNO₃, thu được muối Cu(NO₃)₂ và Ag bám vào miếng đồng. Khối lượng Cu phản ứng là 6,4 g. Khối lượng Ag tạo ra là

A. 8,8g.

B. 10,8g.

C. 15,2g.

D. 21,6g.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

$n_{Cu}=\frac{6,4}{64}=0,1mol$

Phương trình hoá học:

Cu + 2Ag(NO₃)₂ → Cu(NO₃)₂ + 2Ag

Theo phương trình hoá học:

Cứ 1 mol Cu phản ứng sinh ra 2 mol Ag;

Vậy 0,1 mol Cu phản ứng sinh ra 0,2 mol Ag.

Khối lượng Ag sinh ra là: 0,2.108 = 21,6 gam.

Câu 3: Mg phản ứng với HCl theo sơ đồ phản ứng:

$Mg+HCl---\to MgC{l}_2+H_2$

Sau phản ứng thu được 2,479 lít (đkc) khí hydrogenở 25^oC và 1 bar thì khối lượng của Mg đã tham gia phản ứng là

A. 2,4 gam.

B. 12 gam.

C. 2,3 gam.

D. 7,2 gam.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

$n_{H_2}=\frac{2,479}{24,79}=0,1mol.$

Phương trình hoá học:

Mg + 2HCl → MgCl₂ + H₂

Theo phương trình hoá học, cứ 1 mol Mg phản ứng sinh ra 1 mol H₂.

Vậy thu được 0,1 mol H₂ cần 0,1 mol Mg phản ứng.

Khối lượng Mg đã tham gia phản ứng là: 0,1.24 = 2,4 gam.

Câu 4: Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng, thu được FeSO₄ và khí hydrogen. Nếu dùng 5,6 gam sắt thì số mol H₂SO₄ cần để phản ứng là bao nhiêu?

A. 0,1 mol.

B. 1 mol.

C. 0,2 mol.

D. 0,3 mol.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Số mol sắt là: $n_{Fe}=\frac{5,6}{56}=0,1\left(mol\right).$

PTHH: Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

Tỉ lệ phản ứng: 1 →1

Đề bài: 0,1 →0,1(mol)

Vậy số mol H₂SO₄ cần dùng là 0,1 (mol).

Câu 5: Cho sơ đồ phản ứng sau:

Zn + HCl $--\to$ ZnCl₂ + H₂

Sau phản ứng thu được 7,437 lít (đkc) khí hydrogen thì khối lượng của Zn đã tham gia phản ứng là

A. 13,0 gam.

B. 15,9 gam.

C. 19,5 gam.

D. 26,0 gam.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Số mol H₂ thu được là: $n_{H_2}=\frac{7,437}{24,79}=0,3\left(mol\right)$

PTHH: Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂

Tỉ lệ phản ứng: 11

Đề bài: 0,3 ← 0,3 (mol)

Vậy khối lượng của Zn là 0,3 × 65 = 19,5 gam.

Câu 6: Đốt cháy hoàn toàn 7,5 gam than đá có chứa 4% tạp chất không cháy, thể tích khí oxygen ở điều kiện chuẩn vừa đủ cần dùng là

A. 49,58 lít.

B. 74,37 lít.

C. 37,185 lít.

D. 14,874 lít.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Phương trình hoá học:

C+ O_{2 $\stackrel{t^0}{\to }$} CO₂

Theo bài ra, than đá có chứa 96% carbon.

Khối lượng cacbon là 7,5.96% = 7,2 gam $\Rightarrow n_C=\frac{7,2}{12}$ = 0,6 mol

Theo PTHH: $n_{O_2}=n_C$ = 0,6 mol

Thể tích khí oxygen ở điều kiện chuẩn (tại 25^oC và 1 bar) vừa đủ cần dùng là:

$v_{O_2}$ = 0,6.24,79 = 14,874 lít.

Câu 7: Khi phân huỷ hoàn toàn 47,4 gam KMnO₄ phản ứng xảy ra như sau:

2KMnO₄ $\stackrel{t^0}{\to }$ K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂

Thể tích khí oxygen thu đượcở 25^oC và 1 bar là

A. 3,72 lít.

B. 3,36 lít.

C. 11,2 lít.

D. 1,12 lít.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

$n_{KMn{O}_4}=\frac{47,4}{158}=0,3\left(mol\right).$

PTHH:                            2KMnO₄ $\stackrel{t^0}{\to }$ K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂

Theo phương trình hoá học: 0,3                                                 0,15    mol

Thể tích khí oxygen thu đượcở 25^oC và 1 barlà  $V_{O_2}=0,15.24,79=3,7185$ lít    

Câu 8: Đốt cháy hoàn toàn 12,8 g lưu huỳnh bằng khí oxygen, thu được khí SO₂. Số mol oxygen đã phản ứng là

A. 0,2.

B. 0,4.

C. 0,6.

D. 0,8.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

$n_S=\frac{12,8}{32}=0,4mol$

Phương trình hoá học: S + O₂ → SO₂

Theo phương trình hoá học:

Cứ 1 mol S phản ứng hết với 1 mol O₂ sinh ra 1 mol SO₂.

Vậy cứ 0,4 mol S phản ứng hết với 0,4 mol O₂.

Câu 9: Cho 4,8 gam Mg tác dụng với dung dịch chứa 3,65 gam hydrochloric acid (HCl) thu được magnesium chloride (MgCl₂) và khí hydrogen. Thể tích khí H₂ thu được ở đkc là

A. 2,2400 lít.

B. 2,4790 lít.

C. 1,2395 lít.

D. 4,5980 lít.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Phương trình hoá học: Mg + 2HCl → MgCl₂ + H₂

Theo bài ra: $n_{Mg}=\frac{4,8}{24}=0,2mol;$$m_{HCl}=\frac{3,65}{36,5}=0,1mol$

Theo phương trình hoá học, cứ 1 mol Mg phản ứng với 2 mol HCl;

Do đó cứ 0,2 mol Mg phản ứng với 0,4 mol HCl.

Vậy Mg dư, HCl hết, số mol khí tính theo HCl.

$n_{H_2}=\frac{1}{2}.n_{HCl}=\frac{1}{2}.0,1=0,05mol$

$\Rightarrow V_{H_2}=0,05.24,79=1,2395\left(L\right).$

Câu 10: Cho từ từ 200 mL dung dịch NaOH 0,3 M vào dung dịch muối chloride của sắt (FeCl_x, phản ứng vừa đủ thu được 3,21 g kết tủa Fe(OH)_x. Công thức của muối sắt là

A. FeCl₂.

B. FeCl.

C. FeCl₃.

D. Fe₂Cl₃.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Gọi số mol muối FeCl_x là a mol.

Số mol NaOH: 0,2 . 0,3 = 0,06 (mol).

FeCl_x + xNaOH → Fe(OH)_x + xNaCl

Theo PTHH:                    1                  x        1                  x                  mol

Phản ứng:                        a                  ax      a                  ax                mol

Ta có: Số mol NaOH là: ax = 0,06                 (1)

Khối lượng kết tủa là: a. (56 + 17x) = 3,21    (2)

Giải hệ (1) và (2) được a = 0,03; x = 3

Công thức của muối là FeCl₃.

(199k) Xem Khóa học KHTN 8 KNTTXem Khóa học KHTN 8 CDXem Khóa học KHTN 8 CTST

Xem thêm phương pháp giải các dạng bài tập Hóa học lớp 8 hay, chi tiết khác:

• Bài tập áp dụng định luật bảo toàn khối lượng
• Bài toán có hiệu suất phản ứng (<100%)
• Bài tập các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng
• Bài tập kim loại tác dụng với acid
• Bài tập base tác dụng với acid
• Bài tập oxide base tác dụng với acid

---