Bài tập acidic oxide tác dụng với bazơ và cách giải

---

---

Với Bài tập acidic oxide tác dụng với bazơ và cách giải môn Hóa học lớp 9 sẽ giúp học sinh nắm vững lý thuyết, biết phương pháp giải các dạng bài tập từ đó có kế hoạch ôn tập hiệu quả để đạt kết quả cao trong các bài thi môn Hóa học 9.

Bài tập acidic oxide tác dụng với bazơ và cách giải

I. Lý thuyết và phương pháp giải

- acidic oxide tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước.

Ví dụ: 

1/ CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

(Nếu CO₂ dư tiếp tục có phản ứng: CO₂ + Na₂CO₃ + H₂O → 2NaHCO₃)

2/ SO₂ + Ca(OH)₂ → CaSO₃↓ + H₂O

(Nếu SO₂ dư tiếp tục có phản ứng: SO₂ + CaSO₃ + H₂O → Ca(HSO₃)₂)

- Thông thường các acidic oxide thường gặp trong chương trình hóa học lớp 9 là CO₂ và SO₂; các bazơ thường gặp là: NaOH; KOH; Ca(OH)₂; Ba(OH)₂.

- Lưu ý, khi cho SO₂ hoặc CO₂ vào dung dịch kiềm tùy theo tỉ lệ về số mol mà sản phẩm thu được có thể là muối trung hòa, muối axit hoặc hỗn hợp cả hai muối.

- Phương pháp giải:

Bước 1: Tính toán các số mol theo dữ kiện đề bài.

Bước 2: Xác định sản phẩm thu được sau phản ứng (dựa vào tỉ lệ mol; hoặc dữ kiện đề bài cho).

Bước 3: Viết các phương trình hóa học xảy ra (nếu cần thiết).

Bước 4. Tính toán theo yêu cầu đề bài (nếu có).

- Chú ý cách xác định sản phẩm phản ứng dựa vào tỉ lệ số mol:

Trường hợp 1: Dẫn khí CO₂ hoặc SO₂ vào dung dịch NaOH; KOH … (kim loại trong bazơ có hóa trị I)

Đặt T = 

+ Nếu T = 2: Sau phản ứng chỉ thu được muối trung hòa, các chất tham gia phản ứng đều hết.

+ Nếu T > 2: Sau phản ứng thu được muối trung hòa, bazơ dư.

+ Nếu T = 1: Sau phản ứng chỉ thu được muối axit, các chất tham gia phản ứng đều hết.

+ Nếu T < 1: Sau phản ứng thu được muối axit, acidic oxide dư.

+ Nếu 1 < T < 2: Sau phản ứng thu được hỗn hợp 2 loại muối, các chất tham gia phản ứng đều hết.

Trường hợp 2: Dẫn khí CO₂ hoặc SO₂ vào dung dịch Ca(OH)₂ ; Ba(OH)₂ … (kim loại trong bazơ có hóa trị II)

Đặt T = 

+ Nếu T = 2: Sau phản ứng thu được muối axit; các chất tham gia phản ứng đều hết.

+ Nếu T > 2: Sau phản ứng chỉ thu được muối axit; acidic oxide dư.

+ Nếu T =  1: Sau phản ứng chỉ thu được muối trung hòa; các chất tham gia phản ứng đều hết.

+ Nếu T < 1: Sau phản ứng chỉ thu được muối trung hòa; bazơ dư.

+ Nếu 1 < T < 2: Sau phản ứng thu được hỗn hợp 2 loại muối; các chất tham gia phản ứng đều hết.

Lưu ý: 

+ Nếu đề bài cho rõ bazơ dư, không cần tính T xác định muối thu được chỉ có muối trung hòa.

+ Nếu đề bài cho rõ acidic oxide dư, không cần tính T xác định muối thu được chỉ có muối axit.

II. Ví dụ minh họa

Bài 1: Nung 20g CaCO₃đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, sau đó hấp thụ toàn bộ khí CO₂ sinh ra vào 0,5 lít dung dịch Ca(OH)₂ 0,2 M. Tính nồng độ mol của muối thu được (coi thể tích thay đổi không đáng kể)

Lời giải:

CaCO₃ CaO + CO₂

 n_CO2 = n_CaCO3 = = 0,2mol

 n_Ca(OH)2= 0,1 mol

 T ==2 ⇒ Chỉ xảy ra phản ứng

2CO₂ + Ca(OH)₂ → Ca(HCO₃)₂

             0,1mol            0,1mol

⇒ C_MCa(HCO3)2  = 0,1:0,5 = 0,2 M

Bài 2: Hấp thụ hoàn toàn 3,36 lít CO₂ (đktc) vào 200ml dung dịch NaOH 1M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được m gam muối. Tính giá trị của m.

Lời giải:

n_CO2 = 0,15 mol; n_NaOH = 0,2 mol

 T == 1,33

⇒ Xảy ra 2 phản ứng:

 CO₂ + NaOH → NaHCO₃                            (1)

   x            x

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O                  (2)

  y            2y

Ta có hệ phương trình: 

⇒

⇒ m = 0,1.84 + 0,05.106 = 13,7 gam.

Bài 3: Sục từ từ V lít khí SO₂ ở đktc vào 100 ml dung dịch Ba(OH)₂ 1,5M, thu được 23,3 gam kết tủa. Tính giá trị của V.

Lời giải:

Ta có: n_Ba(OH)2 = 0,15 mol; n_BaSO3 = 0,1 mol.

Vì n↓ < n_Ba(OH)2 nên kết tủa chưa cực đại ⇒ Có các trường hợp sau:

- Trường hợp 1: Ba(OH)₂ dư ⇒ muối tạo thành chỉ có BaSO₃

    PTHH: 

 SO₂ + Ba(OH)₂→ BaSO₃ + H₂O

               0,1            0,1 mol

⇒V_SO2 = 0,1.22,4 = 2,24 lít

- Trường hợp 2: SO₂ hết nhưng đã hòa tan 1 phần kết tủa.

    PTHH: 

 SO₂ + Ba(OH)₂→ BaSO₃ + H₂O        (1)

0,15      0,15           0,15mol 

Theo (1) thì n_BaSO3 = 0,15mol, nhưng theo đề thì n_BaSO3 = 0,1mol 

⇒  n_BaSO3 bị hòa tan: 0,15 – 0,1 = 0,05 mol

SO₂ + BaSO₃ + H₂O → Ba(HSO₃)₂         (2)

 0,05   0,05mol    

⇒  V_SO2= (0,15 + 0,05).22,4 = 4,48 lít

III. Bài tập tự luyện

Bài 1: Hấp thụ hoàn toàn 4,48 lít khí CO₂ (đktc) vào 150ml dung dịch NaOH 1M, thu được dung dịch A. Cô cạn dụng dịch A thu được a gam muối. Giá trị của a là

A. 12,6

B. 15,9

C. 16,8

D. 10,6

Bài 2: Hấp thụ hoàn toàn 5,6 lít CO₂ (đktc) vào 300ml dung dịch KOH 1M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch X. Cô cạn dung dịch X, thu được m gam chất rắn khan. Giá trị của m là

A. 20,0.

B. 6,9.

C. 26,9.

D. 9,6.

Bài 3: Hấp thụ hoàn toàn 3,36 lít khí CO₂ (đktc) vào 400ml dung dịch KOH 1M, thu được x gam muối. Giá trị của x là

A. 5,6.

B. 20,7.

C. 26,3.

D. 27,0.

Bài 4: Đốt cháy hoàn toàn 6 gam FeS₂ trong O₂ dư. Hấp thụ toàn bộ khí thu được vào 100 ml dung dịch Ba(OH)₂ 0,75 M thì thu được bao nhiêu gam kết tủa?

A. 10,85

B. 14,95

C. 16,275

D. 7,475

Bài 5: Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít khí CO₂ (đktc) vào 100ml dung dịch Ca(OH)₂ 0,75M, thu được a gam kết tủa. Giá trị của a là

A. 1,0.

B. 7,5.

C. 5,0.

D. 15,0.

Bài 6: Hấp thụ hoàn toàn 0,896 lít khí CO₂ (đktc) vào 100ml dung dịch gồm Ca(OH)₂ 0,2M và Ba(OH)₂ 0,1M, thu được dung dịch Y. Cô cạn cẩn thận dung dịch Y, thu được m gam chất rắn khan. Giá trị của m là

A. 3,24

B. 3,97

C. 5,83

D. 4,59

Bài 7: Hấp thụ hoàn toàn 2,688 lít khí CO₂ (ở đktc) vào 2,5 lít dung dịch Ba(OH)₂ nồng độ a mol/l, thu được 15,76 gam kết tủa. Giá trị của a là

A. 0,032.

B. 0,048.

C. 0,06.

D. 0,04.

Bài 8: Thổi V lít khí CO₂ (đktc) vào 100ml dung dịch Ca(OH)₂ thu được 6g kết tủa. Lọc kết tủa đun nóng dung dịch lại thấy có 4 gam kết tủa nữa. Giá trị của V là:

A. 3,136 lít 

B. 2,688 lít 

C. 6,72 lít 

D. 10,08 lít

Bài 9: Sục 2,24 lít (đktc) CO₂ vào 100ml hỗn hợp dung dịch gồm KOH 1M và Ba(OH)₂ 0,75M. Sau khi khí bị hấp thụ hoàn toàn thấy tạo m gam kết tủa. Tính m.

A.19,7g 

B. 14,775g. 

C. 23,64g 

D. 16,745g

Bài 10: Hấp thụ hoàn toàn 0,336 lít khí SO₂ (đktc) vào 200 ml dung dịch gồm NaOH 0,1M và KOH 0,1M thu được dung dịch X. Cô cạn toàn bộ dung dịch X thu được bao nhiêu gam chất rắn khan.

A. 2,44 gam 

B. 2,22 gam 

C. 2,31 gam 

D. 2,58 gam

Đáp án bài tập tự luyện:

1 - A

2 - C

3 - B

4 - A

5 -C

6 - C

7 - D

8 - A

9 – B

10 - A

                                                                       

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 9 có đáp án, hay khác:

• Bài tập axit tác dụng với bazo

• Bài tập muối tác dụng với muối

• Bài tập muối tác dụng với axit

• Bài tập muối tác dụng với bazơ

• Bài tập tổng hợp phản ứng trao đổi hóa vô cơ

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Hóa học 9 hay khác:

• Giải bài tập Hóa học 9
• Giải sách bài tập Hóa 9
• Đề thi Hóa học 9
• Wiki 200 Tính chất hóa học
• Wiki 3000 Phản ứng hóa học quan trọng

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---

---

---